ZMIANY KLIMATU W CZYM PROBLEM????? Jak działa efekt cieplarniany? Jak bardzo podnosi temperaturę Ziemi? Jak się zmieniał i jak to się ma do dzisiejszych jego zmian? Czy klimat naprawdę się zmienia??Czy człowiek ma na to wpływ? Jak zmienia się temperatura planety? Jak.

Download Report

Transcript ZMIANY KLIMATU W CZYM PROBLEM????? Jak działa efekt cieplarniany? Jak bardzo podnosi temperaturę Ziemi? Jak się zmieniał i jak to się ma do dzisiejszych jego zmian? Czy klimat naprawdę się zmienia??Czy człowiek ma na to wpływ? Jak zmienia się temperatura planety? Jak.

ZMIANY KLIMATU
W CZYM PROBLEM?????
Jak działa
efekt
cieplarniany?
Jak bardzo
podnosi
temperaturę
Ziemi?
Jak się
zmieniał i jak
to się ma do
dzisiejszych
jego zmian?
Czy klimat
naprawdę się
zmienia??Czy
człowiek ma na to
wpływ?
Jak zmienia się
temperatura
planety?
Jak szybko się
zmienia? Gdzie
rośnie, a gdzie nie?
CO TO JEST KLIMAT ?
ogół zjawisk pogodowych na danym obszarze w
okresie wieloletnim
ustalany jest na podstawie obserwacji
różnorodnych składników, najczęściej pomiarów
temperatury, opadów atmosferycznych i wiatru
standardowy okres to około trzydzieści lat
CO POWODUJE ZMIANY KLIMATU?
Czynniki zewnętrzne
 Aktywność Słońca
 Orbita Ziemi
Czynniki wewnętrzne
Naturalne
 Sprzężenie zwrotne
 Erupcje wulkanów
 Nieprzewidziane zjawiska
przyrodnicze
Czynniki wewnętrzne
Wpływ człowieka
 Emisja gazów cieplarnianych
 Cząsteczki/chmury
 Erozja, wylesienie
 Meteoryty
Dwa tysiące lat średniej temperatury powierzchni
wg różnych rekonstrukcji, każda zaokrąglona do skali dekadowej.
Zmiany globalnej temperatury od 1900 do 2004 roku.
Czarną linią zaznaczono średnią roczną.
Czerwoną linią zaznaczono średnią (bieżącą) po okresie dziesięcioletnim.
Zgodnie z najnowszymi danymi do końca
XXI wieku temperatura na ziemi może
wzrosnąć nawet o 2-3°C.
Wzrost o kolejne 1,2 °C
może spowodować
nieodwracalne
i potencjalnie katastrofalne
zmiany środowiska w skali
globalnej
Rok 2100?
Rok 2000
Rok 1900
Epoka lodowcowa
gazy cieplarniane
 para wodna (najpowszechniejszy z gazów)
 dwutlenek węgla
 metan
 ozon
 freony
 podtlenek azotu
Procentowy udział poszczególnych gazów w efekcie cieplarnianym:
•para wodna- 36–70%
•dwutlenek węgla - 9–26%
•metan - 4–9%
•ozon - 3–7%
Wpływ gazu na efekt cieplarniany zależy od zdolności pochłaniania
promieniowania podczerwonego i ilości tego gazu w atmosferze. Metan
silniej niż dwutlenek węgla pochłania promieniowanie podczerwone ale
ilość jego w atmosferze jest mniejsza, co ma wpływ na ogólnie mniejszy
wpływ tego gazu na efekt cieplarniany.
Obecnie globalna emisja dwutlenku węgla do atmosfery związana z
działalnością człowieka.
Na rok 2008 to 35 miliardów ton
rocznie
Źródło: globalwarming
SKĄD BIERZEMY ENERGIĘ I NA CO NAM ONA?
Potrzebujemy paliw, aby
produkować energię. To prąd
zasilający żarówki, lodówki,
komputery, telewizory, telefony.
Paliwo dla samochodów, maszyn
rolniczych, budowlanych,
statków i samolotów.
Ogrzewanie mieszkań, biur i
sklepów. Fabryki i kopalnie
dające nam żywność, ubrania,
wszystkie urządzenia.
Bez energii nie ma cywilizacji. Zużywamy jej coraz więcej, prawie
wyłącznie z ropy, węgla i gazu. A spalając je zmieniamy skład atmosfery. Na
każdego z nas przypada dziś średnio emisja tak wielkiej ilości dwutlenku
węgla, że do jej zaabsorbowania potrzeba by było 1000 drzew!
Źródeł odnawialnych nie ma na wykresie - czerpana z nich moc nie
odróżniałaby się od zera.
Stan na 2006
Źródła odnawialne to margines - energia słoneczna wiatrowa,
geotermiczna i biopaliwa to niewiele ponad 1% zużywanej przez
nas energii (chociaż należy zauważyć, że ilość pozyskiwanej z tych
źródeł energii rośnie o kilkadziesiąt procent rocznie).
Z paliw kopalnych gaz jest najczystszym źródłem energii, zarówno
pod względem emisji CO2, jak i innych substancji (siarka, pył, metale
ciężkie i in.), drugie miejsce zajmuje ropa, najbrudniejszym źródłem
energii jest zaś węgiel (szczególnie brunatny).
Wyprodukowanie 1kWh energii z węgla to emisja 1kg CO2. Dla ropy to
już tylko niecałe 70 dkg CO2, a dla gazu poniżej 40 dkg CO2.
Emisja CO2 przy
spalaniu różnych paliw
kopalnych w celu
wyprodukowania 1
kWh energii
elektrycznej
(1kg = 2.2 funta)
KTO EMITUJE DWUTLENEK WĘGLA?
Roger Revelle i Hans E. Suess, „Wymiana dwutlenku węgla między
atmosferą i oceanami a problem wzrostu poziomu CO2 w atmosferze w
ostatnich dziesięcioleciach” (Tellus 1957.
Człowiek przeprowadza obecnie
eksperyment geofizyczny, jaki nie mógł
przeprowadza
obecnie
eksperyment i którego
miećCzłowiek
miejsca
nigdy
w
przeszłości
geofizyczny, jaki nie mógł mieć miejsca nigdy w
przeszłości i którego
w przyszłości
nie
w przyszłości
również
nierównież
będziemy
w stanie
będziemy w stanie odtworzyć. Od kilku dziesięcioleci
odtworzyć.
Odbowiem
kilku
dziesięcioleci
wprowadzamy
do atmosfery
i oceanów skoncentrowany
który i
wprowadzamy
bowiemwęgiel
do organiczny,
atmosfery
przez setki milionów lat gromadził się w skałach
oceanów
skoncentrowany węgiel organiczny,
osadowych.
który przez setki milionów lat gromadził się w
skałach osadowych.
Transport drogowy
Wzrost liczby samochodów to kolejna przyczyna
wzrastającego tempa spalania paliw kopalnych
i emisji gazów cieplarnianych.
Transport drogowy to w 98%
ropa. Spalana z absurdalnie
niską efektywnością 1% tylko taka część zużywanej
przez samochód energii służy
wykonaniu użytecznej pracy
przemieszczenia pasażera i jego
bagażu.
Jeśli przejedziemy przeciętnym samochodem
15 kilometrów do pracy w tę i z powrotem, to
sporych rozmiarów drzewo będzie usuwać
wyemitowany dwutlenek węgla przez cały rok.
 Jeśli rocznie przejeżdżamy samochodem
20.000 km, to wyrzucamy do atmosfery 3 tony
CO2 (jeżdżący terenówką może być
odpowiedzialny nawet za emisję 10 ton).
Samo zbudowanie, serwisowanie i złomowanie
samochodu to emisja na poziomie 15-30 ton CO2,
nawet bez jednego przejechanego kilometra.
Przemysł
Produkujemy coraz więcej towarów. Bogate
społeczeństwa przyzwyczaiły się już do łatwo
dostępnych i tanich dóbr. Fabryki produkują
masowo i tanio.
Wycinanie lasów tropikalnych
Rośliny podczas
wzrostu pochłaniają
dwutlenek węgla
wbudowują go w
siebie. Podczas spalania
roślin i rozkładania się
ściętego drewna
zmagazynowany w
nich węgiel trafia znów
do atmosfery.
W lasach będących w stanie równowagi ilość pochłanianego i
uwalnianego dwutlenku węgla jest zbliżona i nie wpływa na globalny
bilans dwutlenku węgla. Jednak masowe wycinanie lasów i zmniejszanie
ich areału powoduje, że w wyniku naszej działalności zmagazynowany
w roślinach węgiel trafia do atmosfery.
To dopiero początek zmian klimatu, a już
świat zmienia się na naszych oczach.
Klimat cechuje…
efekt domina
Już teraz, przy podniesieniu się średniej temperatury o niecałe
0.8°C, obserwujemy szereg niespotykanych wcześniej zjawisk:
rekordowe upały, przesuwanie się stref klimatycznych,
topnienie lodowców, silniejsze huragany,
rozpad lodów Arktyki, Antarktydy,
podnoszenie się poziomu oceanów, susze,
rozmarzanie wiecznej zmarzliny, pożary
burze i nawałnice, pustynnienie i powodzie.
Rekordowe temperatury - fale upałów
Najbardziej oczywistym następstwem globalnego ocieplania się klimatu
są rekordowe temperatury.
W ostatnich latach nawet w
Europie zdarzały się letnie fale
upałów powodujące śmierć
dziesiątek tysięcy ludzi. W 2003
roku w Paryżu, gdy temperatura
sięgała zwykłego poziomu 25
stopni, średnia liczba zgonów
sięgała 50. Przy przekroczeniu 35
stopni w stolicy Francji umierało
dziennie średnio 100 osób, a przy
osiągnięciu 40 stopni liczba ofiar
śmiertelnych przekraczała dziennie
300.
Naukowcy przewidują, że w ciągu
kolejnych 100 lat średnie roczne
temperatury w Polsce mogą
wzrosnąć nawet o 4°C. Styczeń może
stać się cieplejszy średnio nawet o
5°C. Latem możemy spodziewać się
częstych temperatur sięgających
35°C, a nierzadko nawet upałów
rzędu 40°C.
Przesuwanie się stref klimatycznych
Naukowcy jeszcze kilkanaście lat temu przewidywali, że do końca
XXI wieku strefy klimatyczne przesuną się o 200-400 kilometrów.
Tymczasem nastąpiło to w ciągu ostatnich 20 lat - dziesiątki lat
wcześniej.
Polskie zimy są coraz cieplejsze,
zima nadchodzi późno i szybko się
kończy, wydłuża się okres wegetacji.
Nie występują już tak kiedyś
powszechne wiosenne powodzie
opadowe. Bałtyk od lat ’40 XX wieku
nie zamarza. Na południu Polski
zaczęliśmy uprawę afrykańskiego
sorgo, a klimat Dolnego Śląska już
dziś odpowiada klimatowi słynnego z
uprawy winorośli węgierskiego
rejonu Tokaju sprzed 20 lat.
Na północy klimat również się
ociepla. W Rovaniemi w Laponii
- domu Świętego Mikołaja - nie
ma na święta śniegu.
Topnienie lodowców
Czuły wskaźnik zmian klimatu. Znikają w oczach.
Alaska, Stany Zjednoczone, Nowa Zelandia, Himalaje, Andy, Alpy, we
wszystkich tych miejscach lodowce topnieją. W związku z topnieniem
lodowców w Himalajach, do połowy stulecia Chiny stracą 2/3 swoich
lodowców. W Szwajcarii banki odmawiają kredytów ośrodkom
narciarskim położonym poniżej 1500 metrów n.p.m.
W Andach zanik
wypływających z lodowców
rzek nie tylko prowadzi do
problemów z
zapewnieniem
wody rolnictwu
i mieszkańcom miast,
ale też wyłączeń
elektrowni wodnych.
Zanik rzek, kryzys wodny
Zanik lodowców to nie tylko zmiany w krajobrazie i problemy
narciarzy. To zagrożenie dla milionów ludzi
Lodowce pełnią stabilizującą rolę w gospodarce wody słodkiej,
szczególnie w sytuacji, kiedy opady w ciągu roku nie są rozłożone
równomiernie, lecz występuje obfita w deszcze pora deszczowa i
następująca po niej pora sucha.
Dzięki lodowcom, mimo braku opadów,
poziom wody w rzekach nie spada do
nazbyt niskiego poziomu.Gdyby nie
stabilizująca obecność lodowców
ten cykl wyglądałby zupełnie inaczej
- w porze deszczowej wody spływałaby
w olbrzymich ilościach powodując
powodzie, a w porze suchej rzeki
wysychałyby.
Topnienie lodów Arktyki
Arktyka - system wczesnego ostrzegania. Niknie w oczach.
Arktyka to obszar wyjątkowo czuły na zmiany klimatu, a zachodzące w
niej zmiany można traktować jak system wczesnego ostrzegania dla
klimatu planety.
Tempo rozpadu
pokrywy lodowej Arktyki
zaskoczyło nawet najbardziej
pesymistycznie nastawionych
naukowców.
Jeśli obecny trend się utrzyma,
to w przeciągu kilku lat możemy
mieć wolny od lodu biegun
północny!
Topnienie Grenlandii i Antarktydy
Olbrzymie czapy lodowe Grenlandii i Antarktydy nie stopnieją z
dnia na dzień, ale ten proces już trwa.
Grenlandia leży wśród lodów Arktyki, a tamtejszy wzrost temperatury
powoduje coraz szybsze topnienie jej lodowców. Obecny wzrost
temperatury
i towarzyszący im rozpad
lodowców jest bezprecedensowy
-gwałtownie rozpadają się
nawet lodowce istniejące
od tysięcy lat, które
bez problemu przetrwały okresowe
zmiany temperatury łącznie
z ociepleniem średniowiecznym.
Wzrost poziomu oceanów
Stopnienie lodów Grenlandii oznacza podniesienie się poziomu mórz
o 7 metrów, a Antarktydy o 70 metrów.
Za obserwowanym
podnoszeniem się poziomu
oceanów stoją dwie przyczyny termiczne rozszerzanie się wody
wraz ze wzrostem jej
temperatury oraz spływanie do
oceanów wody z topniejących
lodowców lądowych.
W ostatnim stuleciu poziom
wody podniósł się raptem o 20
centymetrów.
Do końca obecnego stulecia
poziom oceanów wzrośnie o nawet
1-1,5 m, a później stopniowo
nawet o kilkadziesiąt metrów
Zmiany prądów oceanicznych
Prądy oceaniczne - kształtują klimat i usuwają dwutlenek węgla z
atmosfery. Czy mogą się zmienić?
Ciepły prąd oceaniczny
Golfstrom ogrzewa Europę
leżącą na szerokości
geograficznej Labradoru i
Kamczatki. Po dotarciu na
północny Atlantyk woda
ochładza się i tonie. Pomaga w
tym również wytrącanie się soli
z powstającego lodu, co
dodatkowo czyni wodę gęstszą.
Co może się stać, jeśli woda w Arktyce stanie się
cieplejsza i mniej słona? Czy Golfstrom zaniknie?
Mogłoby to trwać raptem kilka lat.
Wzrost mocy huraganów
Huragany - im cieplej tym groźniejsze.
Cyklony tropikalne tworzą się nad wodami oceanicznymi, gdy temp. w
warstwie powierzchniowej oceanu o grubości przynajmniej 50m
przekroczy 26.5°C. Im wyższa temperatura wody, tym silniejszy
huragan. Obserwacje wskazują, że w przeciągu 30 lat moc huraganów
podwoiła się. Zaczęły one występować też w nowych miejscach - na pd.
Atlantyku, blisko równika, docierają nawet do Europy.
Zmiany w opadach
Większa temperatura to większe parowanie z oceanów i więcej wody
w atmosferze.
Będzie padać więcej, ale także w innych miejscach i okresach.
Podnoszenie się temperatury powietrza pociąga za sobą wzrost
zgromadzonej w atmosferze energii i wzrost dynamiki zachodzących w
niej zjawisk. Rezultat to gwałtowne opady i powodzie opadowe, burze,
sztormy .Zabezpieczenia, dotychczas projektowane tak, aby nic
mniejszego niż "katastrofa możliwa raz na tysiąc lat" ludziom nie
zagroziło, okazują się
niewystarczające w
sytuacji, kiedy ekstremalne
zjawiska zamiast raz na1000 lat,
zdarzają się co lat kilkanaście,
jak ostatnio
powodzie na Missisipi.
Susze i pustynnienie
Wyższa temperatura to szybsze wysychanie gleby i pustynnienie.
Zmienią się okresy deszczowe a
obszary opadów przesuną.
Rezultatem będzie przesuwanie się
pustyń. Zagrożone są m.in.
południe Europy, południe Stanów
Zjednoczonych, Afryka
Południowa, dorzecze Amazonki i
Australia.
Według raportu z 2007 r. w 2080 roku bez
wody pozostanie od 1,1 do 3,2 miliarda
ludzi. W tym samym czasie ponad 600
milionów ludzi będzie cierpiało głód.
Rezultatem braku wystarczającej ilości
wody będą też migracje i konflikty
między różnymi grupami etnicznymi
Pożary
Wzrost ilości pożarów. Co mają z tym wspólnego zmiany klimatu?
Pożary, szczególnie te największe - megapożary, są nasilane przez kilka
czynników. Potrzebne są wysokie temperatury, susza, nagromadzenie
łatwopalnych materiałów i wiatr. Dokładnie tego mogą dostarczyć
zmiany klimatu.Na wielu terenach
zmniejszają one intensywność opadów,
a także zmieniają ich rozkład w czasie
roku. Naukowcy badający zmiany
klimatu przewidują dla znacznych
obszarów klimatu umiarkowanego
wzrost ilości opadów w zimie i wiosną,
z jednoczesnymi dłuższymi i suchymi
okresami letnimi. Kiedy nadchodzi
suche lato niskie krzewy usychają,
a resztki ściółki leśnej stanowią
doskonałą pożywkę dla ognia.
Wymieranie gatunków
Już teraz tempo wymierania gatunków jest 100 - 1000 razy szybsze
od naturalnego. Co będzie dalej?
Ostoje zwierząt są
pofragmentowane na oddzielone
od siebie enklawy. Nałożenie na
ten stan szybkich zmian klimatu
wywrze dodatkową presję. W
historii adaptacja gatunków do
zmian klimatu odbywała się
głównie poprzez migracje i
dostosowania ewolucyjne.
Jednak teraz te rodzaje adaptacji
nie będą możliwe lub będą
bardzo utrudnione.
Ekspansja szkodników i chorób
Owady i bakterie - wielcy wygrani ocieplania się klimatu?
Wzrost temperatur to przyspieszony metabolizm
owadów i bakterii, a więc lepsze warunki dla ich
rozmnażania. Wzrost temperatury i zmiany
wilgotności oznaczają możliwość migracji
owadów na nowe tereny oraz eksplozję chorób także na nowych obszarach, gdzie wcześniej nie
były notowane.
Migrujące na nowe tereny owady często nie
mają na nich swoich naturalnych wrogów, jak na
przykład przybyły na teren Polski z Bałkanów
Szrotówek Kasztanowcowiaczek. Rezultatem
tego może być spadek plonów i dalsze nasilenie
kryzysu żywnościowego.
Jak to się stało, że doprowadziliśmy do sytuacji, w której
niszczymy środowisko naturalne i wyczerpujemy jego
zasoby w tempie, dla którego utrzymania
potrzebowalibyśmy kilku planet, a nie jednej?
Jak to możliwe, że ze wszystkich rzeczy, które kupujemy,
po pół roku zostaje u nas w domu jedynie 1 procent?
Co to za system, w którym na jeden kosz naszych śmieci
przypada po drodze 70 koszy odpadów przemysłowych?
Jak to się stało, że wielu z nas nie ma czasu dla
najbliższych, bo ciężko pracuje, żeby mieć pieniądze na
kupowanie rzeczy, które mają wynagrodzić bliskim ich
nieobecność i zmęczenie?
Do czasów rewolucji przemysłowej nasze możliwości
degradacji otoczenia były niewielkie i na czysto lokalną
skalę, jak to na przykład miało miejsce na Wyspie
Wielkanocnej.
Wraz z rozwojem techniki nasz potencjał w tym zakresie
przestał ograniczać się do skali pojedynczej wyspy czy
doliny, sięgając skali regionalnej, kontynentalnej, a
ostatnio wręcz planetarnej.
Czy tak, jak mieszkańcy Wyspy
Wielkanocnej zniszczymy nasz świat
i naszą przyszłość?
Dlaczego nie rozumiemy???
Jest cały szereg przyczyn tego stanu rzeczy:
skala czasowa albo
"syndrom żaby"
Nie dostrzegamy zmian
rozciągniętych na dekady
czy nawet lata. Klimat
zmienia się powoli, paliwa
kopalne były dostępne „od
zawsze” i wyczerpują się
stopniowo, a odbieranie
przez biopaliwa terenów
uprawnych także postępuje
latami
uważamy, że jeśli czegoś nie widzimy, to znaczy, że tego nie ma
....a już na pewno nie warto się tym martwić.
 gdybyśmy mogli zobaczyć gwałtownie gromadzące się w atmosferze
gazy cieplarniane....
 gdyby niebo nad naszymi głowami z roku na rok mętniało....
 za samochodami i samolotami było widać pióropusze gazu...
 kto widział wyczerpujące się złoże ropy? Widzimy, że na stacjach
benzynowych paliwo jest zawsze.
 kto widział wycinaną pod biopaliwa dżunglę? Ale przecież dalej widać
setki kilometrów dziewiczej dżungli, więc nic takiego się nie dzieje...
nie interesujemy się czymś tak naukowym i abstrakcyjnym
We współczesnym społeczeństwie istnieje trend do traktowania
wiedzy naukowej jako czegoś zbędnego. Wzorem dla wielu ludzi są
gwiazdy wyjęte z "Big Brothera", a bycie naukowym ignorantem jest
wręcz powodem do dumy
"Powagę zagrożenia wynikającego ze zmian klimatu
zrozumiałem dopiero po kilku miesiącach
przesłuchań w komisji senackiej. Dopiero po tak
długim czasie obcowania z tematem zrozumiałem,
że jeśli nie powstrzymamy tego, co obecnie dzieje
się na naszej planecie, przekażemy ją naszym
dzieciom w stanie kryzysu".
Senator John McCain
republikański kandydat na prezydenta USA w wyborach 2008
wolimy oswoić temat, rozbrajając go żartem i lekceważeniem
Wielu ludzi, nie dostrzegając na co dzień trendów długoterminowych,
nie rozumiejąc makrozjawisk, bojąc się ich i z niechęcią podchodząc do
zmiany sposobu życia, słysząc o zmianach klimatycznych lub
wyczerpywaniu się paliw kopalnych, bagatelizuje sprawę i woli
ograniczać się do powierzchownego machnięcia ręką lub żartu.
zmiany? stracę na tym - nie chcę ich.....
Konieczność zmian, w obliczu których stanęliśmy, wymaga potężnego
wysiłku: przebudowania społecznej świadomości, zainwestowania
wielkich środków i ograniczenia postaw konsumpcyjnych, a właściwie
przebudowania całego modelu ekonomicznego wymagającego rosnącej
konsumpcji opartej o rosnące zużycie zasobów i energii.
Wymaga od ludzi
porzucenia trybu
beztroski i podjęcia
wysiłku.
"Niewygodna prawda" i "Uspokajające kłamstwa"
Co powinniśmy więc zrobić?
Może zignorować problemy zaopatrzenia
w energię, bezpieczeństwo społeczne i
zmiany klimatu?
Schować głowę w piasek?
Zwiększyć konsumpcję?
Marnować połowę energii w przemyśle?
Utrzymywać dotacje do paliw kopalnych
i przenosić koszty na przyszłe pokolenia?
BO TO WŁAŚNIE ROBIMY
Czy będziemy płynąć tym kursem, aż zderzymy się z górą
lodową i nasz Titanic gospodarki i cywilizacji pójdzie na
dno, bo wszyscy poszliśmy balować, a o sterowaniu
zapomnieliśmy? A może uznamy, że problem rozwiąże
poprzestawianie leżaków na górnym pokładzie i
pomalowanie komina na zielono? Dotychczasowe nasze
działania stanowią odpowiednik ratowania Titanica za
pomocą takich czynności.
Sami siebie określiliśmy jako Homo Sapiens - człowiek
rozumny. Czy okażemy się godni tego miana?
"Niezbędna współpraca międzynarodowa, świadomość i
solidarność objawiają się jedynie w obliczu wielkiej
katastrofy”
J. Porritt, rząd brytyjski
Klimat cechuje…
długa droga hamowania
DOKĄD PÓJŚĆ??
ZMIANY SYSTEMOWE
ZMIANY TECHNOLOGICZNE
CO MOGĘ ZROBIĆ?
Mniej paliw kopalnych i CO2. Jak?
!zastąpienie energii z paliw kopalnych alternatywnymi źródłami energii
!wzrost cen ropy, gazu i węgla z jednej strony oraz spadek cen
technologii alternatywnych z drugiej
(kiedy energia z paliw kopalnych stanie się mniej opłacalna - ich zużycie
zacznie spadać, zmniejszając presję na zasoby, środowisko i klimat)
!efektywności
ułatwienie rozwoju odnawialnych źródeł energii i wzrostu
(intensyfikacja badań, prowadzenie polityki stymulującej rozwój tych
rozwiązań)
!zagwarantowanie
zachęcanie do inwestycji - ulgi podatkowe, kredyty i dopłaty,
zbytu na energię odnawialną po preferencyjnych
cenach czy nagrody za przełomowe rozwiązania.
A co z tego będziemy mieli?
Środki zainwestowane w energię odnawialną, efektywną energetykę,
przemysł i transport to nie koszty, to inwestycje. Miejmy na uwadze, że
im więcej potrzebujemy paliw kopalnych, tym ich cena bardziej rośnie.
Im bardziej rozwijamy technologie i im więcej produkujemy paneli
słonecznych czy zakładów z biopaliwami z alg, tym ich cena jest niższa.
Ta droga
to spójne i perspektywiczne
rozwiązanie problemu zmian
klimatu, kryzysu energetycznego,
rosnących cen energii,
bezpieczeństwa dostaw energii,
kryzysów żywnościowych,
wodnych i ekologicznych.
Nie ma alternatywy dla tego
kierunku.
Załóżmy, że podejmiemy ten wysiłek.
Jak będzie wyglądać nasza przyszłość?
Z początku będziemy musieli się wysilić i
zainwestować. Tak jest z każdą inwestycją zanim zaczniemy odcinać od niej kupony, trzeba
włożyć trochę środków i wysiłku. A efekty?
Odnawialne, niewyczerpane źródła energii,
czyste środowisko, efektywna produkcja i
budynki, koniec z marnotrawstwem surowców,
darmowy transport, sieć szybkiego transportu
szynowego na skalę kontynentalną...
Utopia czy realna wizja, do której powinniśmy dążyć?
Zatrzymajmy się i powiedzmy: żegnajcie
paliwa kopalne, żegnajcie emisje!
I bierzmy się do działania.
Większość energii produkujemy z węgla, gazu
i ropy. Jakie mamy alternatywy?
Po pierwsze - przestańmy
marnować energię.
Możemy zmniejszyć jej zużycie
nawet o 50% i to zarówno jeśli
chodzi o prąd w domach i
fabrykach, jak i o ogrzewanie.
W pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych Polska osiągnęła dwukrotny
wzrost PKB przy niezmienionym poziomie zużycia energii i spadku emisji CO2
o 30%! Oznacza to, że w ciągu kilku lat efektywność energetyczna gospodarki
zwiększyła się dwukrotnie!
Stało się tak m.in. dzięki częściowemu urealnieniu cen energii w Polsce,
likwidowaniu najbardziej nieefektywnych przedsiębiorstw oraz odchodzeniu od
gospodarki surowcowo-energetycznej w kierunku rozwijania sektora usług, w
wielu wypadkach opartego na bardziej nowoczesnych technologiach.
Technologie alternatywne
Energetyka jądrowa
Energetyka wiatrowa
Energetyka słoneczna
Hydroenergetyka
Pływy oceaniczne
Energia geotermalna
Biopaliwa
1 i 2 generacji
Biopaliwa
3 generacji (algi)
Synteza termojądrowa
Energia jądrowa. Tak czy nie?
Ma wiele zalet - paliwa
wystarczy na dziesięciolecia,
są czyste i bezpieczne.
Jednak są też problemy - powolny cykl budowy, duży
koszt odbierający środki odnawialnym źródłom energii, możliwość
rozprzestrzeniania się broni jądrowej i odpady promieniotwórcze
aktywne przez tysiące lat.
Energia wiatrowa ma za sobą tysiące lat
historii wykorzystywania
Energetyka wiatrowa to obecnie
najszybciej rosnące odnawialne
źródło energii, konkurencyjne
cenowo względem elektrowni
węglowych.Wytworzenie energii
nie pociąga za sobą spalania
żadnego paliwa.
Główną wadą energii wiatrowej jest jej sezonowość. Elektrownie
wiatrowe, w zależności od lokalizacji, generują prąd jedynie przez 2040% czasu.
Energia słoneczna
Energia słoneczna ma szereg zalet:
•powszechna dostępność
•brak negatywnych konsekwencji dla środowiska podczas
eksploatacji
•instalacje PV nie starzeją się, po 20 latach pracy praktycznie nie
obserwuje się spadku mocy
•minimalny koszt eksploatacji
•w instalacjach przydomowych oznacza ona zmniejszone
uzależnienie od dostawców energii.
Główną wadą energii słonecznej jest jej sezonowość. W nocy produkcja
energii ustaje, nawet na pustyni może się zdarzyć pochmurny dzień lub
trwająca kilka dni burza piaskowa, podczas której praca elektrowni w
ogóle byłaby wstrzymana .
Energia wodna - wykorzystujemy ją od dawna. To
obecnie największe odnawialne źródło energii.
Podczas wytwarzania energii przez
elektrownię wodną do atmosfery nie dostają
się żadne zanieczyszczenia, a poziom
emitowanego hałasu jest niski.
Jednak budowa elektrowni znacząco zmienia
ekosystem i krajobraz otoczenia. Aby uzyskać
wysoki poziom wody, często trzeba zalać ogromne obszary dolin rzek.
Powstały w miejsce szybkiej rzeki zbiornik zawiera wodę stojącą, co
sprawia, że rozwijają się tam zupełnie inne organizmy niż przed
powstaniem zapory. Duży zbiornik charakteryzuje się znacznie
większym parowaniem i zmienia wilgotność powietrza na stosunkowo
Pływy oceaniczne
Przypływy i odpływy zmieniają
poziom morza i powodują
powstawanie silnych lokalnych
prądów. Potencjał energetyczny,
możliwy do pozyskania z fal i
pływów oceanicznych, szacuje się
na 2 000 GW.
Rozwiązania bazują na
wykorzystaniu energii fal albo
budowaniu podwodnych turbin w
miejscach szybkich ruchów wody.
Chociaż koszty eksploatacji są niewielkie, to jednak konieczność
poniesienia wysokich nakładów podczas budowy elektrowni pływowych
powodują ich niską opłacalność.
Energia geotermalna
Energia geotermiczna polega na
wykorzystaniu energii cieplnej
wnętrza Ziemi. Energię
geotermiczną wykorzystuje się
w układach centralnego
ogrzewania jako podstawowe
źródło energii cieplnej, ale
także do produkcji energii
elektrycznej.
Jest to jednak opłacalne jedynie w przypadkach źródeł szczególnie
gorących. W wielu miejscach można jej użyć do ogrzewania domów lub
stawów hodowlanych
Biopaliwa 1 i 2 generacji czyli - trzcina
cukrowa, kukurydza, rzepak, celuloza, biogaz
Organizmy roślinne w procesie
fotosyntezy kumulują energię
słoneczną. Można je przetworzyć
na inne rodzaje energii - cieplną,
elektryczną, a także paliwo.
Pozwala też na wyciąganie
dwutlenku węgla z atmosfery.
W praktyce jednak z biopaliwami jest wiele problemów - czasem trzeba
więcej energii z paliw kopalnych na uprawę, zebranie i przetworzenie
roślin, niż uzyskami po spaleniu biopaliwa. Ponadto już teraz, przy
śladowej produkcji biopaliw na poziomie niewiele ponad 1% ropy,
zabieranie ziemi uprawnej pod biopaliwa powoduje wzrost cen
żywności. Karczuje się też lasy tropikalne, niszcząc ekosystemy i
wyzwalając wielkie ilości dwutlenku węgla.
Algi - paliwo przyszłości?
Algi jako źródło paliwa mają wiele zalet - pozwalają na produkcję tak
potrzebnych paliw ciekłych, charakteryzują się bardzo szybkim
wzrostem, pozwalają też na bardzo efektywne wykorzystanie terenu - z
jednostki powierzchni można uzyskać 30x więcej energii niż z biopaliw
1 czy 2 generacji, a do tego nie muszą to być wcale tereny uprawne, do
ich uprawy doskonale nadają się nieużytki, a jeszcze lepiej pustynie,
zapewniające algom nieskrępowany dostęp energii słonecznej. Mogą
pochłaniać dwutlenek węgla z elektrowni konwencjonalnej i rosnąć na
zanieczyszczonej wodzie, w tym ściekach, które przy okazji oczyszczają.
Jest tylko mały problem - technologia jest wciąż na etapie budowy
instalacji prototypowych.
Synteza termojądrowa - energia przyszłości?
To praktycznie niewyczerpane i czyste
źródło energii. To tak wielka moc taniej
energii, że z pomocą reaktorów
termojądrowych można przez odsalanie
wody rozwiązać kryzys wodny, a nawet
wybudować szybkie międzyplanetarne
statki kosmiczne.
Jednak jest kluczowy problem najprawdopodobniej ta technologia nie
zostanie rozwinięta w stopniu
wystarczającym do jej przemysłowego
zastosowania przez najbliższe 30-40 lat.
A co zrobić z transportem?
OGRANICZYĆ!!!
Transport publiczny wymaga kilkukrotnie mniej miejsca
niż samochody. Komunikacja masowa jest znacznie
bezpieczniejsza dla zdrowia, wielokrotnie mniej
wypadkowa, pozwala też na ograniczenie hałasu.
Większość przelotów jest
związana z ruchem
turystycznym, a nie jakąś
ważną życiową potrzebą. Lecąc
do Australii jednym ruchem
wyczerpujemy kilkuletni "limit
rozsądku emisji CO2".
Najefektywniejszy sposób na transport towarów,
nawet 2-3 razy efektywniejszym od transportu
kolejowego.
Budynki - wielcy marnotrawcy energii
Przemysł - produkujemy mnóstwo zbędnych,
krótko wykorzystywanych rzeczy.
Do tego w sposób nieefektywny.
Zmiany nastąpią, kiedy inwestycje w efektywność energetyczną i
zamknięty obieg surowców dadzą szybkie oszczędności poprawiające
pozycję konkurencyjną przedsiębiorstwa.
Często wystarczy po prostu chcieć - IEA szacuje, że efektywność
przemysłu można łatwo zwiększyć o 18-26% bez żadnej rewolucji
technologicznej, lecz przeprowadzając zwykła optymalizację procesów i
infrastruktury.
Dalsze inwestycje, oparte o powszechnie dostępne technologie,
pozwalają podwoić oszczędności. To wszystko nawet bez zmiany
hiperkonsumpcyjnego stylu życia. A zmiana tego stanu rzeczy z
jednoczesnym odejściem od masowego produkowania "jednorazówek"
pozwoliłaby ograniczyć produkcję o rząd wielkości.
Robiąc małe kroki można zajść daleko.
Postawa
społeczna
Podstawą dla zmian jest zmiana świadomości
społecznej. Bez niej ani pojedynczy ludzie nie
zmienią swoich zachowań, ani też większość
polityków, dbających przede wszystkim o swoją
popularność, nie uzna, że potrzebne jest podjęcie
działań, które mogłyby być niepopularne w
oczach społeczeństwa
Postawa osobista –
bądź po Jasnej Strony Mocy
W walce ze zmianami klimatu
wielką rolę odgrywają proste, codzienne czynności
Zatem…
Utylizuj
Oszczędzaj ciepłą wodę, biorąc prysznic
zamiast kąpieli (cztery razy mniej energii)
Zasadź drzewo w szkole, w swoim ogrodzie lub
w sąsiedztwie
Korzystaj z transportu publicznego, roweru lub
własnych nóg
Nie zostawiaj urządzeń w trybie oczekiwania –
używaj funkcji wł./wył.
Nie zostawiaj ładowarki telefonu w gniazdku, jeżeli
nie ładujesz telefonu
Kupuj towary wielokrotnego użytku - jednorazówki
trzeba produkować w dużych ilościach.
Opowiedz innym!!
Wiedza, którą trzymasz w głowie i nie dzielisz się nią
jest marnotrawiona. Sam nie zmienisz rzeczywistości!
Jesteś elementem łańcucha osób, które chcą zapewnić
ludzkości dobrą przyszłość. A może jakąkolwiek
przyszłość...
Jeśli przekażesz tą postawę chociaż jednej osobie komuś z rodziny, przyjacielowi, koledze lub koleżance
z pracy i ta osoba też przekaże to dalej - proces zmian
będzie narastać.
Bibliografia
http://ziemianarozdrozu.pl/encyklopedia
http://pl.wikipedia.org/wiki/Zmiana_klimatu
http://ec.europa.eu/environment/climat/campaign/index_pl.htm