Transcript ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
Τ.Ε.Α.Π.Η
ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ:
ΔΡΙΤΣΑ ΕΥΔΟΚΙΑ
ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΑ
9982200900027
9982200800102
ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΣΤΑ ΓΑΛΛΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ :
ΓΙΑΤΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΔΙΔΟΥΜΕ
ΑΞΙΑ ΣΤΙΣ ΓΛΩΣΣΕΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ;
CHRISTINE HELOT & ANDREA YOUNG
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Γαλλία : καθοριστικός παράγοντας το κύρος των γλωσσών
προτεραιότητα στα μαθήματα ξένων ευρωπαϊκών
γλωσσών και παραμέληση μειονοτικών γλωσσών

Πρόκειται για ένα project γλωσσικής συναίσθησης/
συνειδητοποίησης
Υλοποιήθηκε στην περιοχή Mulhouse (Αλσατία), και
συγκεκριμένα στο Didenheim


1.
2.
Επιτεύξεις προγράμματος:
Παιδιά και εκπαιδευτικοί ήρθαν σε επαφή με γλωσσική
και πολιτισμική ποικιλία/πλούτο
Οι μειονοτικές γλώσσες μπορούν να ενταχθούν στο
εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε ισότιμη βάση με τις
γλώσσες υψηλού κύρους.
Προγράμματα γλωσσικής συναίσθησης συμπληρωματικά
της διδασκαλίας ξένων γλωσσών

ΠΟΛΥΓΛΩΣΣΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ
ΣΤΑ ΓΑΛΛΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ
Στόχος του γαλλικού μοντέλου ένταξης: ισότητα και αμεροληψία. Η ύπαρξη
μόνο της γαλλικής γλώσσας στα σχολεία συμβολίζει την ενότητα και το
αδιαίρετο της χώρας.

Η «Γλώσσα προέλευσης/καταγωγής», ως όρος έχει αρνητική χροιά και εντείνει
τον διαχωρισμό μεταξύ της γαλλικής και των γλωσσών των μεταναστών.
Θεωρείται το κύριο εμπόδιο εκμάθησης της γαλλικής και πηγή μαθησιακών
δυσκολιών.

Τύπος διγλωσσίας: «αόρατος»/ «αναγκαστικός», αφού η εκπαίδευση των
παιδιών παρέχεται μόνο στα γαλλικά. Ξεκινά από πολύ μικρή ηλικία (2 ετών) με
στόχο: Τα παιδιά των μεταναστών να αποκτήσουν την γλωσσική επάρκεια στα
γαλλικά ώστε να ανταπεξέλθουν στις πρώτες σχολικές απαιτήσεις.

 Δηλώσεις
υπουργού εκπαίδευσης
Δηλώσεις δασκάλων.
ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΩΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ
Γαλλικό Αναλυτικό Πρόγραμμα: παρουσιάζει τη γαλλική
γλώσσα ως την «απόλυτη προτεραιότητα».
 Εκπαιδευτικοί: μεσοαστοί, λευκοί, από μονογλωσσικά
περιβάλλοντα, προωθούν την εκμάθηση της γαλλικής,
έλλειψη εκπαίδευσης όσον αφορά τη διδασκαλία δεύτερης
γλώσσας
 Παιδιά μεταναστών: δεν πρέπει να χρησιμοποιούν τη
μητρική τους γλώσσα στο σπίτι.
 Αμέσως μετά τη διδασκαλία γαλλικών

έμφαση στην ανάπτυξη διδασκαλίας ξένων γλωσσών (από
μικρή ηλικία)
ΘΕΣΜΙΚΗ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΛΩΣΣΩΝ, ΠΛΗΝ
ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ,
ΣΤΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
 3 Κατηγορίες: α) σύγχρονες ξένες γλώσσες («modern foreign languages»)
β) τοπικές γλώσσες («regional languages»)
γ) εκ προελεύσεως γλώσσες («languages of origin»)
 Η ανωτέρω ταξινόμηση φανερώνει: διαφορετικό κύρος γλωσσών, γλωσσική
ιεραρχία που φτάνει τα όρια του ανταγωνισμού και έλλειψη επιλογής για τα
παιδιά του δημοτικού.
 Ισπανικά και Ιταλικά σε 1η και 3η κατηγορία, λόγω πλήρους αφομοίωσης
Ισπανών και Ιταλών από τη γαλλική κοινωνία και αναγνωρισμένου κύρους των
δύο αυτών γλωσσών σε ευρωπαϊκό επίπεδο
 Αγγλικά  90% στην τελευταία τάξη του δημοτικού,
Γερμανικά  αποκλειστικά στα περισσότερα δημοτικά της Αλσατίας και
ελάχιστα στην υπόλοιπη Γαλλία,
Ισπανικά  ακόμη σπανιότερα
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ
ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ ΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΞΕΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΩΝ
ΓΛΩΣΣΩΝ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ
FOREIGN LANGUAGE TEACHING
MIGRANT LANGUAGE TEACHING
Αγγλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ισπανικά
(Αραβικά μόνο στη θεωρία, από το 1995)
Ιταλικά, Ισπανικά, Πορτογαλικά, Αραβικά,
Τουρκικά (Σέρβο- Κροατικά), Πολωνικά
1.5 ώρες εβδομαδιαίως
3 ώρες εβδομαδιαίως
Υποχρεωτικό
Επιλογής
Τελευταία 2 χρόνια δημοτικού σχολείου
(ηλικίες 9-11), Υπηρεσιακές οδηγίες 1998
Δυνατό από τον 1ο χρόνο υποχρεωτικής
εκπαίδευσης (ηλικία 6) και μετά
Γλώσσα επιλεγμένη από τους γονείς (στη
θεωρία) – κυρίως επιλογή Αγγλικής (90%)
Γλώσσα επιλεγμένη από τους γονείς
Πρόθυμοι δάσκαλοι της τάξης ή άλλοι
δάσκαλοι του σχολείου
Ξένοι εξωσχολικοί καθηγητές
Πάντα κατά τη διάρκεια του μαθήματος
Κατά τη διάρκεια του μαθήματος
(αντικαθιστά άλλες δραστηριότητες) ή
εξωσχολικής ώρας
Χρηματοδότηση: τοπικό συμβούλιο
Χρηματοδότηση: ξένες κυβερνήσεις
Συνέχεια στο Γυμνάσιο
Συνήθως δεν συνεχίζεται
ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ

Cummins & Grosjean:
αιτία αρνητικών αντιλήψεων
μονόγλωσση οπτική

Foyer Project, Βέλγιο : εκπαίδευση στη μητρική γλώσσα μειονοτήτων

Αιτία μαθησιακών δυσκολιών: έλλειψη στήριξης και αναγνώρισης
μειονοτικών γλωσσών. ΌΧΙ λόγω χρήσης μειονοτικής γλώσσας στο
σπίτι.

Αρνητικές αντιλήψεις: γλωσσική ανεπάρκεια, σχολική αποτυχία,
προβλήματα ταυτότητας, «επιβάρυνση» εκπαιδευτικών, πρόβλημα
ένταξης στη γαλλική κοινωνία, «φτωχές» δεξιότητες στη μητρική
γλώσσα των γονέων

Εναλλαγή κωδίκων: ερμηνεύεται ως γλωσσική σύγχυση και
αξιολογείται ως καθυστέρηση απόκτησης της γαλλικής γλώσσας
Η ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ
Γαλλική βιβλιογραφία
1) εύκολη η εκμάθηση ξένων γλωσσών
2) περιοριστικοί οι ορισμοί για τους δίγλωσσους, αγνοώντας τη δουλειά
πολλών συγγραφέων στον τομέα αυτό.
π.χ. δίγλωσσος σημαίνει να μιλάς και τις δύο γλώσσες τέλεια (Hagege, 1996)


Η τέλεια διγλωσσία είναι μόνο ένας μύθος, μέρος της μονόγλωσσης σκέψης
που έχουν οι άνθρωποι για τον κόσμο και τη γλωσσική λειτουργία, χωρίς να
υπολογίζονται οι παράγοντες που συμβάλλουν στη γλωσσική ικανότητα του
δίγλωσσου στη μία και την άλλη γλώσσα.

Στην πραγματικότητα, για τον δίγλωσσο η κάθε γλώσσα έχει διαφορετικούς
σκοπούς, λειτουργίες και χρήσεις.
ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΔΙΓΛΩΣΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΔΑΣΚΑΛΩΝ




Εκπαίδευση: ευρωπαϊκή γλώσσα, γλωσσική επάρκεια
γαλλικών, έλλειψη διαθεματικότητας
Αντίκτυπο στη συναισθηματική ανάπτυξη: μη αξιοποίηση
πρότερων εμπειριών, αρχικών γνώσεων- δεξιοτήτων.
Ευθύνη εκπαιδευτικών: διαθεματική προσέγγιση &
παγκόσμια οπτική
απομάκρυνση από μονογλωσσική
οπτική.
Cummins: “ Οι ταυτότητες των μαθητών αναγνωρίζονται και οι
ακαδημαϊκές επιτεύξεις προωθούνται όταν οι εκπαιδευτικοί
εκφράζουν σεβασμό για τη γλώσσα και την πολιτισμική γνώση που
φέρουν τα παιδιά στην τάξη, και όταν η διδασκαλία επικεντρώνεται
στο να βοηθάει τους μαθητές να αποκτούν νέες γνώσεις, να
δημιουργούν λογοτεχνία και τέχνη και ενεργεί πάνω σε κοινωνικές
συνθήκες που επηρεάζουν τις ζωές τους.”
ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΠΟΙΚΙΛΟΜΟΡΦΙΑ ΣΤΗΝ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΛΩΣΣΙΚΗΣ ΕΠΙΓΝΩΣΗΣ/ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΟ
DIDENHEIM
ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
 Πρωτοβουλία από δασκάλους του δημοτικού.
 Επαρχιακό σχολείο με 84 παιδιά, το 37% μη γαλλικής καταγωγής, 8 παιδιά
μη γαλλικής εθνικότητας, κάποια παιδιά έρχονται σε επαφή με
περισσότερες από μία γλώσσες.
 Πριν το πρόγραμμα  διδασκαλία γερμανικών τα τελευταία δύο χρόνια
του δημοτικού (ηλικία 9-11)
 Το σχολείο αντιμετώπιζε δύο προβλήματα:
α) έλλειψη κινήτρων από τη μεριά των παιδιών για εκμάθηση γερμανικών
β) αύξηση των ρατσιστικών περιστατικών εντός της κοινότητας
Πιθανοί τρόποι Επίλυσης:
α) αύξηση του χαρακτήρα όλων των γλωσσών μέσα στο σχολείο
β) εστίαση του προγράμματος των επόμενων τριών χρόνων στο θέμα της
γλωσσικής και πολιτιστικής ποικιλομορφίας
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Οι στόχοι ορίστηκαν από το προσωπικό του σχολείου σε
συνεργασία με τους γονείς και ένα μέλος της τοπικής εκπαιδευτικής
αρχής.
1.
Να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με άλλες γλώσσες
2.
Να ευαισθητοποιηθούν στη χρήση των γλωσσών
3.
Να εξοικειωθούν τα παιδιά με άλλους πολιτισμούς μέσα από
παραδόσεις, γεωγραφία και φορεσιές.
4.
Να προωθηθεί η ανεκτικότητα/ αποδοχή του διαφορετικού και να
ανατραπούν στερεοτυπικές αντιλήψεις
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Το πρόγραμμα ξεκινά το Σεπτέμβριο του 2000.
Συμμετέχουν: παιδιά από τις τρεις πρώτες τάξεις του υποχρεωτικού
δημοτικού σχολείου (ηλικίας 6-9), 12 γονείς και 4 δάσκαλοι

Οι γλώσσες με τις οποίες ασχολήθηκε το πρόγραμμα (σύνολο 17), ήταν οι
γλώσσες που μιλούσαν οι γονείς που δέχθηκαν να συμμετάσχουν έπειτα
από παρουσίαση του προγράμματος και πρόσκληση συμμετοχής.
Γλώσσες: Αλσατική (τοπική διάλεκτος), Ιαπωνικά, Βιετναμέζικα,
Μαλαισιανά, Μανδαρινά, Ισπανικά, Φινλανδικά, Βραζιλιάνικα,
Πορτογαλικά, Σέρβο-Κροατικά, Πολωνικά, Ιταλικά, Τουρκικά, Αραβικά,
Βερβερικά, Γερμανικά, Αγγλικά.

Δραστηριότητες με ευρεία ποικιλία γλωσσικών και πολιτιστικών υλικών,
συνδεδεμένες με κάποια γλώσσα των γονέων που συνεργάζονταν με τον
δάσκαλο. Το γλωσσικό περιβάλλον χρησιμοποιούνταν, όπου ήταν δυνατόν,
μέσα σε ένα παιδαγωγικό πλαίσιο.
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Το Νοέμβριο του ίδιου έτους ξεκινά η υλοποίηση του προγράμματος με
την τοπική διάλεκτο της Αλσατίας και τοπικών εθίμων.

Λόγοι επιλογής:
Τα παιδιά ήταν ήδη εξοικειωμένα με τα αλσατικά έθιμα και με την γλώσσα
της τοπικής κοινότητας και το πρόγραμμα ξεκινούσε έχοντας ως ρίζα το
περιβάλλον της κοινότητας. Αποφυγή του κινδύνου να χαθεί η υποστήριξη
των γονέων και της κοινωνίας.
Η γλωσσική ταυτότητα της Αλσατίας ανέκαθεν επιβαλλόταν από τις
τοπικές αρχές και οποιαδήποτε άλλη γλωσσική πρόταση αντιμετωπιζόταν
με δυσπιστία. Συνεπώς, θεωρήθηκε συνετό να γνωρίσουν τα παιδιά πρώτα
την τοπική παραλλαγή και έπειτα να ανοιχθούν στην παγκόσμια «αρένα».

Σε παιδαγωγικό επίπεδο  συνεργασία γονέων και δασκάλων
Κυριακάτικες συνεδριάσεις
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ






Ιστορίες με πολιτισμικό η προσωπικό περιεχόμενο
Ανάγνωση παραδοσιακών παραμυθιών από δίγλωσσα βιβλία
Δοκιμή φαγητών (έμαθαν να τρων βιετναμέζικο φαγητό με chop
sticks)
Έμαθαν να τραγουδούν μικρής έκτασης τραγούδια (την πρώτη
χρονιά έμαθαν το «χρόνια πολλά» στις περισσότερες γλώσσες)
Ιστορία και γεωγραφία των χωρών (δημιουργία παρουσιάσεων για
κάθε χώρα που υπάρχει στη σχολική βιβλιοθήκη)
Συζήτηση σχετικά με τις συνθήκες επιβίωσης και τον τρόπο ζωής
σε διάφορες χώρες (οι γονείς από τη Μαλαισία διακόσμησαν το
σχολείο για την κινέζικη πρωτοχρονιά με bamboo και κόκκινες
γιρλάντες, ζητήθηκε από τα παιδιά να έρθουν με την αντίστοιχη
φορεσιά και τους δόθηκαν νομίσματα σαν γούρι μέσα σε ένα
φάκελο που δεν έπρεπε να ανοίξουν)







Έμαθαν πώς να συστήνονται αφού είχαν διαλέξει ένα βιετναμέζικο
όνομα και είχαν ενημερωθεί για τη σημασία του
Έμαθαν να χαιρετούν, να λένε ευχαριστώ και παρακαλώ μέσα σε
αντίστοιχα επικοινωνιακά πλαίσια (όπως όταν τους σέρβιραν το
sushi)
Βασικό λεξιλόγιο (φρούτα και χρώματα)
Άκουγαν διαφορετικούς ήχους και μάθαιναν σταδιακά να τους
διαφοροποιούν
Επισήμαιναν τα γλωσσικά δάνεια
Διαπραγματεύονταν νοήματα από το περιεχόμενο ή εικόνες
Έβρισκαν παραλληλισμούς μεταξύ των γλωσσών (αλσατικής και
γερμανικών ή πορτογαλικών και γαλλικών)
ΟΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΟΝΙΩΝ ΔΙΕΦΕΡΑΝ ΠΟΛΥ ΤΟΣΟ ΣΕ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΟΣΟ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΟΡΦΗ




Οι Φιλανδοί γονείς έδειξαν ένα βίντεο που είχαν φτιάξει τα παιδιά από τη
Φιλανδία σχετικά με το σχολείο τους στο δάσος. Μίλησαν επίσης για τα
ζώα στο Βορρά.
Οι Βραζιλιάνοι γονείς παρουσίασαν ένα power point βασισμένο στο
ποδόσφαιρο της χώρας
Οι Ιάπωνες ντυμένοι με παραδοσιακές στολές υπέδειξαν κανόνες καλής
συμπεριφοράς και ευγένειας
ΟΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΕΜΠΕΡΙΕΙΧΑΝ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΠΤΥΧΕΣ ΟΠΩΣ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΟΥΣ ΕΙΧΕ ΖΗΤΗΘΕΙ.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
 Ερευνητικά εργαλεία:
Παρατηρήσεις και καταγραφές βίντεο από όλες τις συνεδρίες, εστιασμένες
στη στάση των παιδιών προς τις γλώσσες. Γενικότερα, παρατηρούσαν
προθυμία για συμμετοχή και την αντίδρασή τους στις διαφορές. Πιο
συγκεκριμένα, η έρευνα εστιάστηκε στις ερωτήσεις των παιδιών και στα
σχόλιά τους σχετικά με πολιτιστικές πτυχές, γλωσσικά χαρακτηριστικά,
μεταγλωσσικά σχόλια και γενικότερα σχόλια που φανέρωναν τη στάση τους
απέναντι στις γλώσσες και τους ομιλητές τους.
Επιπλέον, συχνά διεξάγονταν ημι-δομημένες συνεντεύξεις με τους
δασκάλους.
 Ερευνητικός στόχος: Εξακρίβωση του τι μαθαίνουν τα παιδιά και ποια τα
αποτελέσματα της εμπειρίας που είχαν με τη γλωσσική ποικιλομορφία.
Όσον αφορά τους δασκάλους, η έρευνα ενδιαφερόταν για τη μέθοδο
«learning by doing» σχετικά με μια ποικιλία γλωσσών και κουλτούρων.
Επίσης, ερευνούσε αν μπορούν να δημιουργηθούν κάποιες αρχές για την
εκπαίδευση μελλοντικών δασκάλων δημοτικού και ποιά εκπαιδευτικά
εργαλεία χρήζουν ανάπτυξης.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ 1 ΧΡΟΝΟ
 Υψηλό επίπεδο συμμετοχής, μεγάλη περιέργεια και προθυμία να γνωρίσουν




καλύτερα τις διαφορετικές γλώσσες και κουλτούρες
Χωρίς αρνητικές κρίσεις και σχόλια
Επαναλαμβάνουν με σχετική ευκολία καινούρια ακούσματα, παρατηρούν
φωνητικά χαρακτηριστικά
Μεγαλύτερα παιδιά: πολιτισμικού περιεχομένου ερωτήσεις
Μικρότερα παιδιά: επανάληψη καινούριων ήχων, τραγούδια
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΓΟΝΕΩΝ
 Θετικά αποτελέσματα: Μίλησαν για τον εαυτό τους, συμμετείχαν στη μάθηση
των παιδιών τους, μοιράστηκαν γνώσεις γύρω από την κουλτούρα τους, ενεργός
ρόλος (σε αντίθεση με τις συνήθεις πρακτικές στη Γαλλία), συμβολή στην
καταπολέμηση στερεοτυπικών αντιλήψεων
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ
 Δεν χρειάστηκε περαιτέρω εκπαίδευση των εκπαιδευτικών για το πρόγραμμα
 Ανακάλυπταν μαζί με τα παιδιά, τη γλωσσική και πολιτισμική ποικιλία
π.χ. άκουγαν και επαναλάμβαναν μικρές προτάσεις σε γλώσσες που δεν είχαν
ξανακούσει έως τότε, συνειδητοποίησαν ότι οι Βιετναμέζοι χρησιμοποιούν το
ρωμαϊκό αλφάβητο, κ.α.
 Αύξηση ενθουσιασμού και περιέργειας. Δραστηριότητες
επιρροή στον
τρόπο διδασκαλίας (απέκτησαν πιο σφαιρική και παγκόσμια οπτική, εφαρμογή
διαθεματικής προσέγγισης)
ΠΡΩΤΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
 Διεύρυνση γλωσσικών και πολιτισμικών οριζόντων
 Κατεξοχήν παράδειγμα για το πώς μπορούν οι μειονοτικές γλώσσες να
συνυπάρχουν με τοπικές, εθνικές ή άλλου είδους γλώσσες
 «Γέφυρα» επικοινωνίας σχολείου- κοινότητας και σχολείου-σπιτιού (μέσω της
συμμετοχής των γονέων)
ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ/ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΩΣ
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΣΤΗΝ ΕΚΜΑΘΗΣΗ ΓΛΩΣΣΩΝ
 Σχεδιασμός συμπληρωματικού προγράμματος διαθεματικής προσέγγισης






(cross-curricular project), εμπλέκοντας γλώσσες και κουλτούρες σε
δραστηριότητες
Γλωσσική συναίσθηση/συνειδητοποίηση
Στόχος: επαφή με γλώσσες και κουλτούρες για ανάδειξη διαφορών και
ομοιοτήτων. Όχι εκμάθηση συγκεκριμένου επιπέδου γλωσσικής επάρκειας.
Παρόμοια προγράμματα από το 1975 (Ην. Βασίλειο)
Διαμορφωμένο με δύο πτυχές: α) γνωστική (για μεταγλωσσική επίγνωση)
και β) συναισθηματική (για διαμόρφωση στάσεων προς τις γλώσσες)
Επίγνωση λειτουργίας της γλώσσας μέσω γλωσσικής σύγκρισης με άλλες
γλώσσες.
Ανάδυση και τρίτης πτυχής: κοινωνική/πολιτιστική
Εμπόδιο: έλλειψη εμπιστοσύνης εκ μέρους των δασκάλων για την
ικανότητά τους στις ξένες γλώσσες
Ξένες γλώσσες μη επαρκείς για ανάπτυξη πολύγλωσσης ταυτότητας και
άλλων αξιών
Παγκόσμιες προοπτικές  επίγνωση των δυνατοτήτων που προσφέρει η
μελέτη μιας γλώσσας  πολίτες με θετική στάση προς τις γλώσσες
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
 Πρόγραμμα γλωσσικής συναίσθησης: πιθανό μοντέλο γλωσσικής εκπαίδευσης που
δίνει ισότιμη αξία και αναγνώριση σε όλες τις γλώσσες ανεξαρτήτως κύρους, αξία
στη διγλωσσία τους, κίνητρο για μάθηση, θέτει τις βάσεις για ανάπτυξη
μεταγλωσσικών ικανοτήτων, παρέχει στους δασκάλους διευρυμένες γνώσεις που
μπορούν να εντάξουν στο πρόγραμμα μέσω της διαθεματικής προσέγγισης
 Οι γλώσσες πρέπει να βρίσκονται σε επαφή και συνεργασία και ΟΧΙ να
ανταγωνίζονται
 Οι γλώσσες των μεταναστών δεν θα πρέπει να αποσιωπούνται στο σχολείο λόγω του
χάσματος μεταξύ αυτών και της πλειονοτικής γλώσσας. Αντιθέτως, πρέπει να
αναγνωρίζεται ότι αυτά τα παιδιά διαθέτουν ένα επιπλέον «εργαλείο» με το οποίο
ερμηνεύουν την πραγματικότητα, καταλαβαίνουν τον κόσμο και μαθαίνουν.
 Οι εκπαιδευτικοί θα συνειδητοποιήσουν πως όλοι μας έχουμε σύνθετες ταυτότητες,
που αντανακλούν την πολυπλοκότητα και την διαφορετικότητα μας.
 Τα προγράμματα γλωσσικής συνειδητοποίησης είναι μία απάντηση στην ολοένα
αυξανόμενη γλωσσική και πολιτισμική ποικιλία που υπάρχει στις σχολικές τάξεις
και αποτελούν ανεκτίμητη πηγή προώθησης της ανεκτικότητας και της
δημοκρατίας .