Transcript เทคโนโลยีชีวภาพทางสัตว์ - คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

รศ.ดร.มนต์ชยั ดวงจินดา
ภาควิชาสัตวศาสตร์ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
Nutrition
Reproduction
Breeding
• Probiotics
• Prebiotics
• Immunobiotics
• Xenobiotics
• Single cell protein
• Artificial insemination
• Embryo transfer
• Cloning
• In Vitro Fertilization
• Recombinant hormone
• Transgenic animal
• Gene markers
• Genetic diversity
Nutrition
Probiotics
• จุลินทรี ยท์ ี่มีประโยชน์ต่อร่ างกายมนุษย์
และสัตว์
• ทาหน้าที่ช่วยปรับสมดุลของจุลินทรี ย ์
ในทางเดินอาหาร
เช่น
 Lactic acid bacteria (LAB)
 Bifidobacteria etc.
Prebiotics
• สารอาหารพวกคาร์โบไฮเดรตที่
ร่ างกายไม่สามารถย่อยได้
• เป็ นอาหารของ Probiotic
เช่น
 Oligosaccharide
 Fructoligosaccharide etc.
Nutrition
Immunobiotics
• เป็ น Probiotics ที่ช่วยส่ งเสริ มระบบภูมิคุม้ กันของสิ่ งมีชีวิต
Probiotics (ImmunobioticTM)
Plus multivitamin with probiotics
Supporing immune system
Nutrition
Xenobiotics
• เป็ นสารเคมีที่พบในสิ่ งมีชีวิตชนิ ดอื่น แต่ไม่ใช่สารที่ผลิตขึ้นในสิ่ งมีชีวิตที่เราให้
ไป
• สารกระตุน้ การเติบโตในโคขุน (Clenbutorol), รวมถึง ยาบางชนิด หรื อ
antibiotic ที่ไม่ได้ให้ในปริ มาณที่ฆ่าเชื้อแบคทีเรี ย
Nutrition
Single Cell Protein (SCP)
• โปรตีนเซลล์ เดียว หรือ เป็ นโปรตีนทีผ่ ลิตได้ จากจุลนิ ทรีย์
• จุลนิ ทรีย์จะมีการเจริญในลักษณะเป็ นเซลล์เดียวหรือเส้ นใยมากกว่ าที่จะเจริญเป็ น
หลายเซลล์ทซี่ ับซ้ อน
• นามาใช้ เป็ นแหล่ งอาหารโดยตรงสาหรับมนุษย์ หรือเป็ นอาหารสั ตว์
ได้ แก่ แบคทีเรีย ยีสต์ รา และสาหร่ าย
Reproduction
• Artificial insemination
เพิ่มความก้าวหน้าทางพันธุกรรม (G)
ผ่านทางพ่อพันธุ์เป็ นหลัก
Reproduction
• In Vitro Fertilization (IVF)
Reproduction
Embryo transfer
• เป็ นการนาตัวอ่อนที่เกิดจากการ
ผสมพันธุ์ระหว่างตัวอสุจิของพ่อ
พั น ธุ์ แ ล ะ ไ ข่ ข อ ง แ ม่ พั น ธุ์ ที่
คัดเลือกไว้ แล้ วเก็บออกมาจาก
มดลูก ของแม่ พัน ธุ์ และน าไป
ฝากใส่ไว้ ให้ เติบโตในมดลูกของ
ตัวเมียอีกตัวหนึง่ จนคลอด
Reproduction
Multiple Ovulation and Embryo Transfer (MOET)
ตัวให้
X
ตัวรับ
Reproduction
• Cloning
กระบวนการสร้ างสิ่ งทีม่ ลี กั ษณะทางพันธุกรรมเหมือนกันกับสิ่ งทีม่ อี ยู่ก่อน
ทาได้ 2 วิธี ได้แก่
1. การแยกเซลล์หรื อตัดแบ่งตัวอ่อนในระยะก่อนการฝังตัว (blastomere separation or embryo bisection)
2. การย้ายฝากนิวเคลียส (nuclear transfer or nuclear transplantation)
Recombinant Hormone
• Peptide Hormone ที่สร้างโดยใช้กระบวนการ genetic
engineering ตัดต่อยีนลงในในแบคทีเรี ย (E.coli) จากนั้นให้แบบ
ทีเรี ยเป็ นตัวผลิตให้
• เช่น Bovine Growth hormone (Bovine
somatotropin, BST)
• ฉี ดให้โคนมเดือนละ 2 ครั้ง ช่วยเพิ่มน้ านม
Breeding
• Transgenic animal
Breeding
Gene markers
•Marker Assisted Selection (MAS)
การใช้ เครื่องหมายพันธุกรรมช่ วยในการคัดเลือก ให้ สัตว์ มพี นั ธุกรรม
ตามทีต่ ้ องการ
•
•
•
•
•
•
RFLP
RAPD
AFLP
Microsatellite
SSCP
SNPs
Breeding
เทคนิค PCR
• เป็ นเทคนิคการเพิม่ ชิ้นยีน (หรื อดีเอ็นเอ) ที่ตอ้ งการด้วยเครื่ องมือเฉพาะเรี ยก
Thermal cycler (นิ ยมเรี ยกง่ายๆว่าเครื่ อง PCR)
Breeding
PCR-RFLP
• ขั้นตอนที่ 1 ตรวจหายีนที่ตอ้ งการจาก DNA ของสัตว์ดว้ ยวิธี PCR
• ขั้นตอนที่ 2 นายีนที่ได้มาตัดด้วยเอ็นไซม์ สัตว์ปกติ/ไม่ปกติ จะได้
รู ปแบบต่างกัน
Breeding
ตรวจสอบยีนต้ านทานโรค/ความผิดปกติทางพันธุกรรม
ยีนเครียดในสุ กร
สัตว์ปกติ/เครี ยดง่าย เมื่อใช้เอ็นไซม์ตดั แล้ว
จะได้รูปแบบต่างกัน
N = ปกติ
n = เครียดง่ าย
600bp
400bp
200bp
Nn
NN Nn Nn
มียนี เครียด
แฝงอยู่
nn nn
NN NN Nn NN Nn nn
ปกติ
nn nn Nn
เครียดง่ าย
nn
Breeding
ยีนที่มีการศึกษาและทดสอบแล้ ว
▫ HAL Halothane gene (ยีนเครียดในสุ กร)
▫ IGF2 (%เนือ้ แดง)
▫ Estrogen Receptor (ยีนลูกดกในสุ กร)
▫ MC4R (%ซากสุ กร)
▫ Napole (นุ่มเนือ้ ในสุ กร)
▫ BoLA (ยีนต้ านทานโรคเต้ านมอักเสบ)
▫ Kappa casein gene (ยีนโปรตีนและนา้ นม)
Breeding
QTL linked marker
SSC1 MARBLING
Line-Cross
4.5
QTL position
-logP
4.0
3.5
1% Chr.w
3.0
2.5
2.0
1.5
1.0
0.5
0.0
cM
0
10
20
30
40
50
60
70
80
= gene marker
90
100
110
120
130
marker ทีค่ วรนาไปใช้
ในการคัดเลือก
Breeding
Breeding
Genetic diversity
• การศึกษาความหลากหลายของสิ่ งมีชีวิต
• Phylogenetic tree
• Dendogram
Breeding
การจาแนกชนิดของปลา
ศึกษาวิวัฒนาการ
Breeding
จาแนกแมลงต่ างๆ
The End…