Transcript ทรัพยากรสารสนเทศอ้างอิง

K
H
O
N
K
A
E
N
UNIV.
Lecture 5
สารสนเทศ ทร ัพยากรสารสนเทศ
แหล่งสารสนเทศ
412 231 Information services
ิ ปศาสตรบ ัณฑิต สาขาวิชาสารสนเทศศาสตร์
หล ักสูตรศล
ั
คณะมนุษยศาสตร์และสงคมศาสตร์
มหาวิทยาล ัยขอนแก่น
วิวฒ
ั นาการของ
ทรัพยากร
สารสนเทศ
1. ทรัพยากรสารสนเทศ (Information
resources)
หมายถึง สื่ อที่ใช้ ในการบันทึกความรู้ เรื่องราวต่ างๆ แบ่ งตามลักษณะ
ได้ 3 ประเภทใหญ่ ๆ คือ
1.1 ทรัพยากรตีพมิ พ์
1.2 ทรัพยากรไม่ ตพี มิ พ์
1.3 ทรัพยากรอิเล็กทรอนิกส์
1.1 ทรัพยากรตีพมิ พ์
ทรัพยากรตีพมิ พ์เป็ นสิ่ งพิมพ์ทตี่ ีพมิ พ์มีหลากหลายรู ปแบบ
เช่ น หนังสื อ วารสาร หนังสื อพิมพ์ จุลสาร และ กฤตภาค
เอกสารมาตรฐาน จดหมายเหตุ เป็ นต้ น
1. ทรัพยากรตีพมิ พ์ (Printed Materials)
• หนังสื อ แบ่ งเป็ น 2 ประเภท คือ
1. หนังสื อสารคดี (Non-Fiction)
– ตาราหรือแบบเรียน (Textbook)
– หนังสื ออ้างอิง (Reference Book)
– สิ่ งพิมพ์รัฐบาล (Government Publication)
– วิทยานิพนธ์ (Thesis, Dissertation)
– รายงานผลการวิจัย (Research Report)
– เอกสารมาตรฐาน
– จดหมายเหตุ
ทรัพยากรตีพมิ พ์ (Printed Materials)
2. หนังสื อบันเทิงคดี
(Fiction)
• นวนิยาย
• เรื่องสั้ น
• หนังสื อสาหรับเด็ก
และเยาวชน
1.1 ทรัพยากรตีพมิ พ์ (ต่ อ)
1.1.1 หนังสื อ (Book)
– ความหมาย
»
เป็ นทรั พ ยากรสารสนเทศที่ บั น ทึ ก เรี ย บเรี ย งเรื่ อ งราว
เหตุการณ์ วิชาความรู้ ประสบการณ์ และความคิดต่ างๆ
ลักษณะ
–
»
เป็ นรู ปเล่ มจัดทาเป็ น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ หนังสื อสารคดี
และหนังสื อบันเทิงคดี
1.1 ทรัพยากรตีพมิ พ์ (ต่ อ)
1.1.1 หนังสื อ (Book)
– ส่ วนประกอบ
» มีส่วนประกอบที่สาคัญ 4 ส่ วนใหญ่ ๆ คือ ส่ วนปก(Binding)
ส่ วนต้ นเล่ ม (Preliminary) ส่ วนเนือ้ หา (Body of book or
text) และ ส่ วนอ้ างอิงและเพิ่มเติม(Auxiliary or reference
materials)
1.2 ทรัพยากรสารสนเทศอ้ างอิง -1
Reference desk หรือ Information desk
แผนกอ้ างอิง และ ready reference desk
ประเภททรัพยากรสารสนเทศอ้ างอิง - ต่ อ
ให้ ข้อเท็จจริง (Facts)
• พจนานุกรม (Dictionaries)
•สารานุกรม (Encyclopedia)
•อักขรานุกรมชีวประวัติ (Biographical Dictionaries)
•รายปี , สมพัตสร (Yearbook, Almanac)
• สารสนเทศทางภูมิศาสตร์ (Geographical Sources)
• นามานุกรม (Directories)
• คู่มือ (Handbooks)
ประเภททรัพยากรสารสนเทศอ้ างอิง
แนะแนว/โยงไปหาข้ อเท็จจริง (Guide)
• บรรณานุกรม (Bibliographies)
• ดรรชนี (Indexes)
ลักษณะการจัดทา
• อ้ างอิงทั่วไป (General Reference)
สารานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน
ดรรชนีวารสารไทย
Dissertation Abstract International
• อ้ างอิงเฉพาะเรื่อง (Subject Reference)
The New Oxford Companion to Music
Popular Song Index
Who's Who in Rock Music
การเรียบเรียง
• ตามลาดับอักษร หรือเรียงแบบพจนานุกรม
• ตามหัวเรื่อง
• ตามหมวดหมู่
• ตามลาดับเวลา หรือ ลาดับเหตุการณ์
• ตามสถานทีท่ างภูมศิ าสตร์
ส่ วนต่ างๆของหนังสื ออ้ างอิง
• หน้ าคานา (Preface หรือ Introduction)
•
•
•
หน้ าสั ญลักษณ์ (Symbols and Abbreviations)
= look at
abbr. = abbreviation
d. = date
b.
= born
หน้ าอธิบายการใช้ (User’s Guide)
หน้ าดรรชนี (Index)
ตัวอย่ าง ดรรชนี
ABBREVIATIONS, POSTAL......................... 565
JUDICIARY, .S.....................................…539 596
ACADEMY AWARDS...........................332 - 335
LABOR UNION
DIRECTORY...……….....179 - 180
ACTORS AND ACTRESSES ...........361 - 376
LANGUAGE…………….............................568 - 577
ADDENDA, CHANGES ..................................31
LATITUDE, LONGITUDE…………............292 293
ส่ วนต่ างๆ ภายในเล่ ม
• เลขทีห่ รืออักษรนาเล่ม
(Volume guide)
V 1 หรือ Vol 1, หรือ Vol 1 A-C
OXFORD DICTIONARY
Vol.1 A-C
ส่ วนต่ างๆ ภายในเล่ ม
คานาทาง (Inside guide words)
white ant
white ant Loosely, a termite.
white.bait (hwit/bat) n. The young of
various fishes, esp. of sprat and herring, netted in great quantities and
much esteemed in Europe as a delicacy.
white slav
white sale A sale of sheets, towels,
etc., at reduced prices.
white sauce A sauce made of butter,
flour,milk, etc., used for vegetables, meats, and fish.
white slave A girl forced into or held
พจนานุกรม (Dictionaries)
• ให้ ความรู้ คาอธิบายเกีย่ วกับคา
การสะกด
ความหมาย
รากคา ตัวอย่ างการใช้ คา
• เรียบเรียงตามลาดับอักษร
การออกเสี ยง
พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน
การแสดงข้ อมูล
• การอ่านออกเสี ยง
• การสะกด
• ลักษณะคา
• ความหมาย
• การใช้ คา
• รากคา
ภาพแสดง
ส่ วนประกอบต่ างๆ
พจนานุกรม - ประเภท
• พจนานุกรมภาษา (Language Dictionary)
• พจนานุกรมเฉพาะด้ านของภาษา
(Supplementary Language Dictionary)
• พจนานุกรมเฉพาะสาขาวิชา
(Subject Dictionary)
พจนานุกรมภาษา ( Language Dictionary)
1. พจนานุกรมฉบับย่ อ (Abridged Dictionary)
2. พจนานุกรมฉบับสมบูรณ์ (Unabridged Dictionary)
3. พจนานุกรมหลายภาษา (Multilingual Dictionary)
พจนานุกรมฉบับย่ อ (Abridged Dictionary)
• Oxford Advanced Learner's Dictionary of Current English.
• Merriam Webster’s Collegiate Dictionary
พจนานุกรมฉบับสมบูรณ์ (Unabridged Dictionary)
• พจนานุกรมไทยฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525.
Online : www.royin.go.th/riThdict/lookup.html)
CD-ROM
• Webster’s Third New International Dictionary
พจนานุกรมหลายภาษา (Multilingual Dictionary)
• Chinese English Dictionary
• Spanish/English English/Spanish Dictionary
• 21th Century German-English English-German
Dictionary
พจนานุกรมเฉพาะด้ านของภาษา
คาแสลง ภาษาถิ่น สานวน คาเหมือน คาย่ อ
พจนานุกรมสุ ภาษิตและสานวนไทย.
พจนานุกรมไทยคาพ้อง.
Dictionary of Slang and Unconventional English.
Webster's New Dictionary of Synonyms.
Oxford Dictionary of English.
Roget’s Thesaurus
Love. [Antonyms: hate.]
[Nouns] love; fondness; liking; inclination (desire) [more]; regard,
dilection, admiration, fancy.
affection, sympathy, fellow-feeling; tenderness; heart, brotherly love;
benevolence [more]; attachment. ………………...
[Verbs] love, like, affect, fancy, care for, take an interest in, be partial
to, sympathize with; affection; be in love with adj. ; have a love for,
entertain a love for, harbor cherish a love for; regard, revere; take to,
พจนานุกรมเฉพาะสาขาวิชา
• Skeptic's Dictionary: psychic surgery.
• Political Dictionary.
• American Medical Association Medical Glossary.
• Management and Technology Dictionary.
• ปทานุกรมศัพท์ ช่างเทคนิค สถาปัตยกรรม และช่ างก่อสร้ าง
• พจนานุกรมศัพท์ เศรษฐกิจ ธุรกิจ การเงิน และการธนาคาร
พจนานุกรม online
http://rirs3.royin.go.th/dictionary.asp
พจนานุกรม online
http://www.dictionary.com/
สารานุกรม (Encyclopedias)
• ความรู้ ทุกด้ านสาขาวิชาการขั้นพืน้ ฐาน
• บุคคล สถานที่ เหตุการณ์ ทสี่ าคัญ ความคิดของ
มนุษย์ ประวัตศิ าสตร์ วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี
• บทความ
• รายชื่อเอกสารท้ ายบทความ ใช้ สืบค้ นต่ อเนื่อง
สารานุกรม - ประเภท
สารานุกรมสาหรับนักวิชาการ
• สารานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน
• New Encyclopedia Britannica
• Encyclopedia Americana
สารานุกรมเฉพาะสาขาวิชา
• สารานุกรมธาตุ
• สารานุกรมการบริหาร
• สารานุกรมประวัติศาสตร์ ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน
สารานานุกรม online
http://go.golier.com/
รายชื่อเอกสารท้ ายบทความ
รายปี (Yearbook)
• รวบรวมเหตุการณ์ทเี่ กิดขึน้ ของปี ทีผ่ ่านมา
• ข้อเท็จจริงสาคัญที่ควรทราบในด้านต่างๆ
การเมือง
ชีวประวัติบุคคล
องค์การ
สถิติ
สมาคม
การกีฬา
สมพัตสร (Almanacs)
• ข้ อเท็จจริงแต่ ละปี
• เน้ นเกีย่ วกับสถิต และสถิติย้อนหลังเปรียบเทียบ
• เรื่องราวเบ็ดเตล็ด
ตารางวันหยุด ตารางน้ าหนัก อัตราไปรษณี ยกร
การทหาร
นักการเมือง
• ข้ อเท็จจริงเหมือนเดิมทุกปี แต่ ทนั สมัย
วันสาคัญต่างๆ
รายชื่อหนังสื อสมพัตสร
• สยามออลมาแนค. 2527-รายปี .
• Information Please Almanac, Atlas and Yearbook.
1947- date.
Online : http://www.infoplease.com
• The World Almanac and Book of Facts. 1868 date.
CDROM : World Almanac and Book of Facts
รายปี และสมพัตสรเฉพาะ
•McGraw-Hill Yearbook of Science and Technology
•Old Farmer’s Almanac
•The Statesman’s Year-Book
•The World Book Health and Medical Annual
สมาคมวิชาการ องค์ การ หน่ วยงาน = รายปี เฉพาะ
สมุดสถิติรายปี ของสานักงานสถิติแห่ งชาติ
ตัวอย่ าง หนังสื อสมพัตสรอิเล็กทรอนิกส์
http://www.infoplease.com
หัวข้ อทีม่ ใี นสมพัตสร