Transcript لینک دانلود
درس تجارت الکترونیک
استاد محترم :جناب آقای دکتر فیضی چکاب
گردآورنده :سیما ترک
این نوع از کالهبرداری که اصطالحا“ کالهبرداری رایانه ای نیز نامیده
میشود به نوعی با ارتکاب اعمال متقلبانه در قالب سنتی آن مشابهت
مفهومی دارد.
آنچه ارتکاب این جرم را از نوع سنتی آن متمایز میسازد ،تفاوت در نحوه
ارتکاب عنصر مادی و مصادیق توسل به وسایل متقلبانه و تمایز در بستر
ارتکاب عنصر مادی و استفاده از شبکه های اطالع رسانی رایانه ای به
ویژه اینتر نت به عنوان ابزار واسطه ای برای ارتکاب چنین کالهبرداری
است.
ماده 8کنوانسیون جرایم سایبر
هرگونه وارد کردن ،تغییر دادن ،حذف یا متوقف کردن داده های رایانه ای
یا اختالل در عملکرد یک سیستم رایانه ای که به صورت عمدی و بدون
حق و به قصد تحصیل متقلبانه و ناروا و بدون حق یک منفعت اقتصادی
برای خود یا دیگری انجام گرفته و موجب وارد شدن ضرر مالی به
دیگری شود.
هر کس در بستر مبادالت الکترونیکی ،با سوء استفاده و یا استفاده غیر مجاز
از مداخله در « داده پیام » سیستم های رایانه ای و وسایل ارتباط از راه
دور و ارتکاب افعالی نظیر ورود ،محو ،توقف داده پیام ،مداخله در
عملکرد برنامه یا سیستم رایانه ای و غیره دیگران را بفریبد و یا سبب
گمراهی سیستم های پردازش خودکار و نظایر آن شود و از این طریق
برای خود یا دیگری وجوه ،اموال یا امتیازات مالی تحصیل کند و اموال
دیگران را ببرد مجرم محسوب و عالوه بر رد مال به صاحبان اموال به
حبس از یک تا سه سال و پرداخت جزای نقدی معادل مال مأخوذه محکوم
می شود.
تبصره -شروع به این جرم نیز جرم محسوب و مجازات آن حداقل مجازات
مقرر در این ماده میباشد.
هرکس به طور غیر مجاز از سیستم رایانه ای یا مخابراتی با ارتکاب
اعمالی از قیبل وارد کردن ،تغییر ،محو،ایجاد یا متوقف کردن داده ها یا
مختل کردن سیستم وجه یا مال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای
خود یا دیگری تحصیل کندعالوه بر رد مال به صاحب آن به حبس از یک
تا 5سال یا جزای نقدی از بیست تا یکصد میلیون لایر یا هردو مجازات
محکوم خواهد شد.
ماده 67قانون تجارت الکترونیک و ماده 13
عنصر قانونی
قانون جرایم رایانه ای
تحصیل وجوه ،اموال یا امتیازات مالی متعلق به
عنصر مادی
سایر اشخاص ،اعم از اینکه به نفع مرتکب و یا شخص ثالث دیگری باشد،
اگر منجر به بردن مال اشخاص شود ،مجرمانه و به عنوان عنصر مادی
جرم کالهبرداری قابل تعقیب است.
کالهبرداری الکترونیکی همچون نوع سنتی آن
عنصر معنوی
جرم عمدی است و عالوه سوء نیت عام اعمال متقلبانه ،سوء نیت خاص
بردن مال غیر نیز شرط تکمیل عنصر معنوی است.
ماده 19قانون جرایم رایانه ای عالوه بر شخص حقیقی با ذکر شرایطی
شخص حقوقی را نیز درصورت حصول شرایط مجرم شناخته است
همانند کالهبرداری سنتی فعل مثبت است و با ترک فعل این بزه محقق نمی
شود ،بااین تفاوت که در کالهبرداری الکترونیکی ،شکل سوء استفاده از
انواع داده پیام ها ،برنامه ها و سیستم های رایانه ای و سایل ارتباط از راه
دور را به خود می گیرد
در این روش مرتکب از طریق ورود و دسترسی به متن داده پیام یا برنامه
نرم افزاری ،بدون ایجاد هرگونه تغییر در ماهیت و متن ،آن را به نفع خود
یا دیگری مورد استفاده قرار میدهد و مثال“ داده پیام موجود را بی هیچ
تغییری متعلق به خود وانمود کرده و از این راه سایرین را میفریبدو وجوه
و اموال یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل و اموال دیگران را
میبرد.
در این نوع سوء استفاده مرتکب با نفوذ و ورود به ماهیت و متن داده پیام
یا برنامه نرم افزاری و ایجاد تغییراتی در آن موجودیت کامل و بی تغییر
آن را مخدوش ساخته و تمامیت داده پیام یا برنامه را ازبین میبرد و از
طریق موجب فریب افراد و سیستم های پردازش خودکار شده و وجوه و
اموال یا امتیازاتی به نفع خود یا دیگری تحصیل می کند.
ماده 6کنوانسیون جرایم قابل ارتکاب در فضای مجازی
الف) تولید ،فروش ،تهیه به منظور استفاده ،واردات ،توزیع یا در دسترس
قرار دادن
-1هرنوع ابزار از جمله یک برنامه یارانه ای که به منظور ارتکاب یکی
از اعمال مجرمانه احصا شده در مواد 5-2کنوانسیون طراحی شده است.
-2رمز عبور رایانه ،شناسه دسترسی به رایانه یا اطالعات مشابهی که
دسترسی به تمام یا بخشی از سیستم رایانه ای را امکانپذیر می سازد
چنانچه به قصد ارتکاب یکی از جرایم احصا شده در مواد 5-2کنوانسیون
بکار رود و
ب) در اختیار داشتن و تملک چنین اشیایی با همین مقاصد نیز جرم تلقی
می شود.
مهندسی اجتماعی به معنای نفوذ به سیستم رایانه ای و فریب اشخاص برای
کسب و افشای اطالعات است.
اطالعاتی که در این زمینه مورد توجه نفوذگر قرا میگیرد طیف وسیعی از
اطالعات مربوط به شماره حساب های بانکی یا گذرواژه و شماره شناسایی
و نام کاربری مربوط به انواع کارت ها ،اعم از اعتباری ،هوشمند ،پیش
پرداخت و نظایر آن است .کسب این اطالعات ممکن است سوء استفاده
بعدی از آن را به همراه داشته باشد و منجر به وقوع کالهبرداری گردد.
نکته
افشای اطالعات شخصی افراد
ماده 64ق.ت .الکترونیکی
-1 به موجب ماده 65این قانون اطالعاتی مورد حمایت ماده 64قرار
میگیرند که به طور مستقل دارای ارزش اقتصادی باشد و عالوه بر اینکه
در دسترس عموم قرار ندارند تالش معقولی برای حراست از آنها انجام
شده باشد.
-2 تنها اطالعات مربوط به بنگاه ها و موسسات تجاری مورد حمایت قرار
میگیرد.
سرقت اطالعات هویتی و پرونده های رایانه ای متعلق به اشخاص که به آن
کالهبرداری هویتی نیز گفته میشود عبارت است از دسترسی غیرمجاز به
اطالعات شخصی افراد به منظور سوء استفاده مالی و کالهبرداری است(.
انجمن صنعت نرم افزار و اطالعات )2006
مجازات های فرعی
تابع عمومات است
مجازات های اصلی
-1حبس از یک تا سه سال
-2جزای نقدی معادل مال ماخوذه
-3رد مال
الف)
ب) نقش کد های رفتاری در پیشگیری از جرم
باال بردن آگاهی نسبت به تهدیدهای سایبری
-1ساز و کار های اجتماعی
ج) باال بردن آگاهی بزه دیده گان نسبت به عوامل
پدید آورنده کالهبرداری رایانه ای
-2پیشگیری وضعی :رویکردی بزه دیده محور دارد .یکی از اهداف
مهم پیشگیری وضعی تاثیرگذاری مستقیم بر گزینش مجرم و تغییر
عقالنیت اوست
-1مقاله کالهبرداری رایانه ای محمد رضوانی مجله حقوقی میزان شاره
159
– 2مقاله کالهبرداری الکترونیکی در بستر فناوری های اطالعات و
ارتباطات دکتر فاطمه قناد فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش حقوق و
سیاست شماره 25
-3پایانامه سیاست تقنینی ایران درقبال کالهبرداری رایانه ای مطهره بیگله