Transcript ტალღები - წმიდა კეთილმსახური მეფე თამარის სახელობის სკოლა



წყლის ნაწილაკებს შორის ურთიერთქმედების
გამო რხევითი მოძრაობა მეზობელი უბნის
ნაწილაკებს ყველა მიმართულებით გადაეცემა და
ისინიც რხევას იწყებენ ზედაპირის
მართობულად ზევით-ქვევით
გადაადგილდებიან.
რხევის გავრცელებას გარემოში ტალღა ეწოდება.
რხევა გავრცელდება და გარემოს ყველა წერტილს
გადაეცემა,ანუ წარმოიქმნება ტალღა.
მექანიკური ტალღების წარმოქმნის მიზეზი
გარემოში აღძრული რხევაა.


ტალღას გარემოს ყველა წერტილში ენერგიაც
გადააქვს,თუმცა ამ ენერგიის მატარებელი
მერხევი ნაწილაკები ტალღის მიერ არ
გადაიტანება.
ტალღას გადააქვს ენერგია ნივთიერების
გადატანის გარეშე.რაც მეტია ტალღის მიერ
გადატანილი ენერგია მით მეტია გარემოს
ნაწილაკების რხევის ამპლიტუდა.


ტალღას,რომელშიც გარემოს შემადგენელი
ნაწილაკები ტალღის გავრცელების
მიმართულების მართობულად ირხევა,განივი
ტალღა ეწოდება.
ტალღას, რომელშიც გარემოს შემადგენელი
ნაწილაკები ტალღის გავრცელების
მიმართულების გასწვრივ ირხევა,გრძივი
ტალღა ეწოდება.


მექანიკურ ტალღას ახასიათებენ ტალღის
სიგრძით.იგი აგინიშნება “ლამბდათი”
ტალღის სიგრძე ეწოდება მანძილს,რა
მანილზეც ტალღა ვრცელდება იმ დროის
განმავლობაში,რომელიც გარემოს
ნაწილაკების რხევის პერიოდის ტოლია.



განივ ტალღაში ტალღის სიგრძე შეესასბამება
ნებისმიერ ორ მეზობელ ღრმულს შორის
მანძილს.
გრძივ ტალღაში ტალღის სიგრზე შეესაბამება
ნებისმიერ ორ მეზობელ შესქელებას ან
ნებისმიერ ორ მეზობელ შეთხელებას შორის
მანძილს.
მექანიკური ტალღები ბუნებაში
გვხვდება:ცუნამის და სეისმური ტალღების
სახით.
ბგერა
ბგერას მერხევი სხეული
გამოსცემს.ტალღებს,რომლ
ებსაც სეძლიათ ადამიანში
სმენის შეგრძნება
გამოიწვიონ,ბგერითი
ტალგები
ეწოდება.ადამიანის ყურს
შეულია აღიქვას მხოლოდ
16ჰც_დან 20 000ჰც_მდე
სიხშირის ტალღები. ამ
დიაპაზონში მოქცეულ
სიხშირეებს ბგერითი
სიხშირეები ეწოდება.
ბგერის წყარო შეილება
იყოს ნებისმიერი მერხევი
სხეული,თუ ის ბგერითი
სიხშირით ირხევა.
იმფრაბგერები
ულტრაბგერები
თუ ტალღის გავრცელებისას
დაბრკოლება
გადაეღობება,რომლის
ზომები გაცილებით
აღემატება ტალღის
სიგრძეს,ტალღა აირეკლება
დაბრკოლებიდან და
საწინააღმდეგო
მიმართულებით და
საწინააღმდეგო
მიმარტულებით
გავრცელდება.ეს ბგერით
ტალღებსაც ახასიათებს.ამის
ნათელი მაგალითი “ექოა”.



ტალღის მიერ
დაბრკოლების
შემოვლის მოვლენას
“დიფრაქცია” ეწოდება.
დიფრაქცია ბგერით
ტალღებსაც ახასითებს.
გარემოს ყოველ
წერტილში ორი
ტალღით გამოწვეული
რხევები
იკრიბება:ტალღები
აძლიერებენ ან
ასუსტებენ
ერთმანეთს.ამას”ინტერ
პერენცია” ეწოდება.


თუ ბგერის წყარო
უძრავია,ბგერითი
ტალღები
კონცენტრული
წრეწირების სახით
ვრცელდება.
თუ ბგერის წყარო
მოძრაობს ბგერითი
ტალღები იმ
წრეწირების სახით
ვრცელდება,რომელთა
ცენტრები წყაროს
მოზრაობის
მიმართულებითაა
გადანაცვლებული.


ბგერის ტონალობის
ცვლილებას,რომელიც
გამოწვეულია დამკვირვებლისა
და ბგერის წყაროს ერთმანეთის
მიმართ ფარდობითი
მოძრაობით,დოპლერის
ეფექტი ეწოდება.
ამ მოვლენას ვენის
უნივერსიტეტის პროფესორის
ქრისტიან დოპლერის
პატივსაცემად დაერქვა.



ამ საოცარი ფიალების
სამშობლოდ ტიბეტი
ითვლება.
ისინი ამ ფიალებს
მედიტაციისთვის
იყენებენ.
ფიალების ტემბრს
მათი ფორმა და
ლითონი
განსაზღვრავს.