Transcript Ggaemos daWuWyianebis gavlena adamianis jamrTelo,aze

Kklimatis cvlilebebi da misi gamomwvevi
mizezebi
• Ddedamiwaze havis cvlilebas istoriul droSic hqonda
adgili.magram,bolo aTeuli wlebis ganmavlobaSi
SeSfoTebam Seipyro mTeli msoflio.es gamoiwvia
klimatis cvlilebebis mkveTrma gauaresebam.
• A adamiani Tavisi saqmianobiT
uaryofiT gavlenas axdens klimatur
pirobebze.marTalia jer kidev es
gavlena glbalur maStabebs ver
aRwevs.magram uaxloes momavalSi
mosalodnelia havis globaluri
cvlilebebi,romelic dedamiwis siTburi
balansis darRvevasTanaa
dakavSirebuli.
• mecnierTa SefasebiT
dedamiwis xelovnuri
~gaxureba~ ukve
mimdinareobs da mzisgan
miRebiuli energiis 1 %
Seadgens.
globaluri daTbobis mTavar mizezad SegviZlia davasaxeloT swored garemos
dabinZureba adamianTa mier.
რაში მდგომარეობს გლობალური
დათბობის პრობლემის არსი?
• დედამიწის ზედაპირზე სითბური
ენერგეტიკული ბალანსის მარეგულირებელია
ნახშირორჟანგი (CO2). ატმოსფერულ ჰაერში
მისი შემცველობის ზრდას შეუძლია
გამოიწვიოს “სათბურის ეფექტი” – დედამიწის
ზედაპირის ტემპერატურა მკვეთრად აიწევს
იმის გამო, რომ ნახშირორჟანგი აღარ მისცემს
საშუალებას მას მოიცილოს ის ზედმეტი
სითბო, რომელიც ამ გაზის უფრო ნაკლები
კონცენტრაციის პირობებში უბრალოდ
კოსმოსურ სივრცეში გაიბნეოდა.
Gglobalur daTbobas ukavSirdeba kacobriobis umniSvnelovanesi problemagaudabnoeba
Ggaudabnoeba saxnav-saTesi
miwebis degradaciiskenaa
mimarTuli da gamowveulia
klimaturi da anTropogenuri
faqtoebiT.
amJamad gaudabnoebas ganicdis planetis sarwyavi
miwebis 80-% ze meti.aseTi saSiSroeba emuqreba
urwyavi miwebis sagrZnob farTobs.sasoflo-sameurneo
miwebis degradaciis ZiriTadi mizezi adamianis
aragonivruli sameurneo moqmedebaa,rac araracionalur
miwaTmoqmedebasa da mcenareuli safaris
ganadgurebaSi gamoixateba.mas xels uwyobs qarismieri
erozia da sarwyavi miwebis damlaSeba.gvalvis
winaaRmdeg mecnierebis mier unda SemuSavdes
naleqebis xelovnurad gamowvevis meTodi.E
•
გლობალური კლიმატური
ცვლილებების თავიდან აცილება, ასევე
მცენარეული საფარის დაცვითა და
შენარჩუნებით ხდება. ამიტომ იქმნება
სხვადასხვა მნიშვნელობის დაცული
ტერიტორიები. სანამ გვიან არ არის,
შევინარჩუნოთ ჩვენი გარემო!
adamianTa sazogadoebis aragonivruli sameurneo saqmianoba
xSirad garemos dabinZurebiskenaa mimarTuli
dRes garemos
dabinZureba Cveni
janmrTelobis ZiriTad
safrTxes warmoadgens
აი რით სუნთქავენ
ჩვენს პლანეტაზე
მცხოვრები
ადამიანები,
ასეთი ქარხნები
ათასობითაა
პლანეტაზე.Jangbadis
mniSvnelovani xarjva
mimdinareobs saTbobis
wvis,liTonebis dnobis gamo
cementis mtveri kaspelebis mougvarebeli problemaa
B bolo wlebSi imata naxSirorJangis koncentraciis zrdam atmosferoSi.dadasturebulia rom naxSirorJangis
koncentracia dRevandelTan SedarebiT orjer gaizrdeba...
aRsaniSnavia Bbolo periodSi
Jangbadis raodenobis mkveTri
Semcieba rac fitoplanqtonisa da floris
cvlilebazea damokidebuli.adamianis
mier dedamiwis tyis safaris
orimesamedi ukve gaiCexa,xolo 100
wlis manzize misi 40- % gaikafa.tyis
gaCexva umowyalod grZeldeba,
გარემოს დაჭუჭყიანება მიზეზია მსოფლიოში სიკვდილიანობის 40%–სა
სერიოზულ საზრუნავს წარმოადგენს ის ფაქტი, რომ
ორსუlebze da TavianT Canasaxze uaryofiTad moqmedebs garemos
daWuWyianeba…maT ki SesaZlo savalalo Sedegebis Tavidan acileba ar SeuZliaT.
•
atmosferoSi naxSiroJangis zrdis
Tanamedrove tendenciis
SenarCunebiT saqarTveloSi
mosalodnelia haeris temperaturis 0.5
%-iT aweva.
gansakuTrebiT saSiSia atmosfers gabinZurebis
axali saxe-smogi anu bolnisli,romelic umTavresad
didi qalaqebisa da samrewvelo centrebis
midamoebSia gavrcelebuli.igi bolisa da Wvartlis
narevia da umTavresad simaRleSi,susti qaris dros
warmoiqmneba.smogis gamo mcirdeba
xilvadoba,igi uaryofiTad moqmedebs adamianis
janmrTelobaze
mJave wvimebi garemos
dabinZurebis TvalsazrisiT erT-erTi
mniSvnelovani problemaa.mJave
wvimis ori umTavresi komponentia
gogirmJava da azotmJava.
mJavianobis momateba uaryofiTad moqmedebs rogorc mcenareul,ise
cxovelur samyaroze
mJave wvimas SeuZlia tyis masivebis ganadgureba
•
ბოლო ათწლეულების
მანძილზე სულ უფრო იზრდება
მზის მავნე ულტრაიისფერი
გამოსხივების გავლენა
დედამიწის მოსახლეობაზე, რაც
ექსპერტთა განმარტებით, ორი
მიზეზით არის გამოწვეული:
ჯერ ერთი, თხელდება (ზოგან კი
საერთოდაც ქრება) დედამიწის
სტრატოსფეროში არსებული ე.წ.
ოზონის შრე, რომელიც მზიდან
მომავალ მავნე რადიაციას
ირეკლავს და, შესაბამისად,
დედამიწისკენ გზას უღობავს მას
და მეორე: ადამიანები
უწინდელთან შედარებით
გაცილებით მეტ დროს ატარებენ
მზეზე, არათუ არ ერიდებიან,
არამედ პირიქით, საგანგებოდაც
ეფიცხებიან მას.
•
ოზონის შრეს სერიოზულ
ზიანს აყენებს
დედამიწიდან
ატმოსფეროში
გამოსროლილი აირები იქნება ეს ავტომანქანის
გამონაბოლქვი თუ
სამრეწველო ნარჩენები. მას
შემდეგ გარემოს
დამცველები ცდილობენ,
მსოფლიოს ყველაზე
მაღალგანვითარებული
ქვეყნების მთავრობებს
ყურადღება მიაქცევინონ ამ
პრობლემაზე, თუმცა, ამას
ყოველთვის ვერ ახერხებენ.
• არის კი გამოსავალი? რაოდენ არ უნდა
გაგიკვირდეთ, იგი ძალიან მარტივია,
იაფი და ხელმისაწვდომი......
• ამერიკელი მკვლევარები მივიდნენ იმ
დასკვნამდე, რომ ისეთი ფართოდ
გავრცელებული ოთახის მცენარეები,
როგორიცაა: ქლოროფიტუმი,
ეპიპრემნუმი (სცინდაპსუსი) და
სანსევიერა ხელს უწყობს ოზონის
კონცენტრაციის შემცირებას იმ
ოთახებში, სადაც ისინი იზრდებიან.
• სამივე მცენარის ეფექტურობა
ერთნაირია.
ქლოროფიტუმი
Epipremnum
E. pinnatum
E. aureum
სანსევიერა
Ggvxvdeba garemos dabinZurebis sxvadasxva saxe
ჰაერი
მტვერი
ტყვია
ნიადაგი
სისხლში
კვება
Kklimatis cvlilebebis fonze gaizarda bunebrivi katastrofebis ricxvi
DxSiri wyaldidobebi
miwisZvrebi
mewyeri
xanZari
aWaris klimati mniSvnelovani TaviseburebiT gamoirCeva.qalaq baTumis midamoebSi,mTa
mtiralaze(zR.d 1200 m)mdebareobs evropis naleqebis aRmosavleT polusi.aq wliurad 4000 mm-mde
naleqi modis
saqarTveloSi yvelaze Tbili adgili q. baTumia, sadac ianvris saSulo temperatura +7.1 gradusia, xolo zafxuli aWaris
sanapiroze zomierad cxelia(+22-+30). sanapiro zolSi Tovlis safari iSviaTad, mxolod calkeul wlebSi yalibdeba. yovelive es
migvaniSnebs imas rom klimatis Zlier cvalebadobasa da bunebrivi mdgomareobis darRvevas aqvs adgili
•Yyvela arseba Tavisi yofiTa da sicocxliT,ერთ-
ერთი უმნიშვნელო ელემენტია
იდეალური ბალანსის პროცესში,
ანუ დედამიწის
სიცოცხლისუნარიანობის
შენარჩუნებაში. ადამიანს კი
სულაც არ სჭირდება, მოკვდეს
იმისთვის, რომ ეს პროცესი
გაგრძელდეს. ცოცხალ ადამიანს
გაცილებით მეტი სასიკეთო
შეუძლია გააკეთოს ჩვენი
პლანეტისათვის.
• მოდით, გვიყვარდეს ჩვენი
პლანეტა.
იმიტომ, რომ ადამიანის მიერ შექმნილი ვერც
ერთი არმატურის ცათამბრჯენი ვერ
შეედრება ბუნების მიერ შექმნილ ცოცხალ
მთათა სისტემას. ვერც ერთი შადრევანი ვერ
იქნება ისეთი შთამბეჭდავი და სიცოცხლის
მოყვარული, როგორც ნებისმიერი ჩანჩქერი.
ვერც ერთი ადამიანის მიერ შექმნილი
რობოტი ვერ იქნება ისეთი მოაზროვნე,
როგორც ბუნების მიერ შექმნილი ადამიანი…
gadavarCinoT dedamiwa
Sedegebi
davutovoT Svilebs is
gvakravs
silamaze rac gars
არიზონული ტალღები (აშშ)
ეს ფანტასტიკური გაქვავებული ტალღები, წარმოიქმნა უწყვეტი
ეროზიებით ქარისა და წვიმის ზემოქმედებით. ამ ტალღების ასაკი
შეადგენს დაახლოებით 190 მილიონ წელს
გოლიათების ბილიკი (ირლანდია)
ეს საოცარი ბილიკი, რომელიც ძალიან ჰგავს გონიერი არსების ხელით
შექმნილს, წარმოიქმნა 50-60 მლნ. წლის უკან ვულკანური აქტივობით.
მშრალი ხეობა, ველი (ანტარქტიდა)
მშრალი ხეობა განლაგებულია მაკ-მერდოს დასავლეთ ყურეში . ნალექები
აქ უკვე 2 მილიონი წელი არ მოსულა. ზოგიერთ დამთვალიერებელს
უჩნდება ილუზია , რომ სხვა პლანეტაზე იმყოფება.
Black Rock-ის უდაბნო (აშშ)
ეს მისტიკური ადგილი მდებარეობს ნევადას
შტატში.მრავალფეროვნად შეფერადებული გეიზერები, მდინარე
ლაონტანის გამომშრალი კალაპოტი და პირქუში კლდეები ამ ადგილს
ფანტასტიკურს ხდის.
კრისტალების გამოქვაბული, მღვიმე (მექსიკა)
Cueva de los Cristales-ი მსოფლიოში უდიდესი – 11 მეტრიანიკრისტალია. ეს გიგანტური კრისტალი მრავალი ათასეული წელი
ფორმირდებოდა , რაც განაპირობა მღვიმის უნიკალურმა მიკროკლიმატმა.
ლაქებიანი ტბა (კანადა)
მდებარობს კანადაში, აშშ-ს საზღვარზე. საინტერესო ისაა, რომ მთელი
წლის განმავლობაში იცვლის ფერს – თეთრ, მწვანე და ყვითელ ფერებად ,
მშრალ პერიოდში კი მრავალრიცხოვან აუზებად ფორმირდება.
ლაქებიანი ტბა შეიცავს დიდი რაოდენობით მრავალ მინერალს, ყველაზე
მეტად კი მაგნიუმის სულფატს, კალცს და ნატრიუმის სულფატს
კაპადოკია ( Καππαδοκία. თურქეთი)
ეს ტერიტორია ხასიათდება განსაკუთრებით საინტერესო ვულკანური
წარმოშობის ლანდშაფტებით. კლდეში ნაკვეთი და მიწისქვეშა ქალაქებით,
რომლებიც ადამიანის თვალისთვის საკმაოდ უჩვეულო სანახაობაა.
”ქვების ტყე”იუნანის პროვინცია (ჩინეთი)
ეს გასაოცარი ”ქვის ტყე” იკავებს 400 კმ2 ადგილს. 300 მილიონი წლის
წინათ ზღვამ მოულოდნელად უკუქცევა დაიწყო და მის ადგილზე
უცნაური და საკვირველი კლდეები დარჩა. თავიდან მათზე წყალმა
იმოქმედა, შემდეგ კი დრომ და ქარმა.
”დრაკონის ხეები” (იემენი)
ყვავილთა ველი.
ეს არის ნაკრძალი ინდოეთში,მდებარეობს
ჰიმალაის მთებთან.
ვულკანურ წარმონაქმნს,რომელიც 1926 წელს ვულკანის ამოფრქვევის
შედეგად წარმოიშვა.აქ წლის განმავლობაში საშუალო ტემპერატურა 34
გრადუსს აღწევს.მიჩნეულია მსოფლიოში ყველაზე ძნელად მისასვლელ
ადგილად,სამანქანო გზა არ არის და გამოსავალი საჰაერო გზები და
აქლემებია.
“ეშმაკთა ქალაქი”.სერბეთი.წარმოადგენს კლდეთა უცნაურ
ფორმირებებს,რომელთაც პირამიდისმაგვარი ფორმა აქვთ.სულ არის 202
მდე კლდე,სიმაღლე მერყეობს2-15 მეტრის ფარგლებში.სავარაუდოდ ეს
კლდეები წარმოშვა მრავალი მილიონი წლის წინ ეროზიული პროცესების
შედეგად.
ანხელი-ყველაზე მაღალი ჩანჩქერი
მსოფლიოში
• mindoda ერთხელ
კიდევ შეmexsenebina ის
ეკოლოგიური
პრობლემები, რაც
ჩვენს გარემომცველ
სამყაროს ემუქრება
და, მართლაც, სანამ
გვიან არ არის,
ვუშველოთ მას.
ერთად დავიცვათ ჩვენი სამყარო!
gisurvebT janmrTel momavals!!!
gmadl o bT
yur adRebi sT vi s