Transcript บรรยายร่องรอยสัตว์ป่า

ในการศึกษาร่ องรอยสั ตว์ ป่านั้นเป็ นการศึกษาสั ตว์ โดยทางอ้ อม เนื่อ งจากสั ตว์ ป่า
เคลื่อนที่ตลอดเวลาอีกทั้งสั ตว์ ป่ามักจะหลบหนีคนทาให้ ในการศึกษาสั ตว์ ป่าโดยตรงจึงเป็ น
เรื่ องที่ยากมาก ในการใช้ ร่องรอยของสั ตว์ ป่าสามารถประเมินประชากรสั ตว์ ป่าในพืน้ ที่ได้
อย่ างคร่ าวๆ แต่ สามารถบอกถึงขนาดของพืน้ ทีท่ สี่ ั ตว์ กระจายหากินได้
ร่ อ งรอยของสั ต ว์ ป่ า ได้ แ ก่ รอยเท้ า กองมู ล สั ต ว์ และร่ อ งรอยอื่น ๆ ของสั ต ว์
สามารถใช้ ในการกาหนดชนิด เพศ ขนาดน้าหนักโดยประมาณ ลักษณะนิสัยการกินอาการ
และพฤติกรรมของสั ตว์ เมือ่ พักผ่ อน
การบันทึกข้อมูล
 ชนิดสั ตว์ ป่าทีพ
่ บ
 ร่ องรอยทีพ
่ บ เป็ นแบบใด
 ขนาดรู ปร่ างของร่ องรอย หากสามารถวัดได้
 บันทึกตาแหน่ งทีพ
่ บสั ตว์ ป่าด้ วย GPS
 พฤติกรรมขณะทีพ
่ บคร่ าวๆ
 ลักษณะพืน
้ ทีบ่ ริเวณทีพ่ บ
 ถ่ ายภาพร่ องรอยทีพ
่ บ พร้ อมเทียบขนาด
ร่ องรอยและเครื่องหมายทีส่ ั ตว์ ทาไว้
ในการศึกร่ องรอยของสัตว์ป่าที่สามารถสังเกตได้ในป่ า มีดงั นี้
1. รอยเท้า เป็ นร่ องรอยที่ชดั เจนที่สุด สามารถใช้ในการจาแนกชนิ ดของสัตว์ เพศ อายุ
หรื อขนาดของน้ าหนักของตัวสัตว์โดยประมาณ และบอกถึงลักษณะของพฤติกรรมของสัตว์
ได้
Hind
TL > TW
Fore
TL ~ TW
•
2. กองมูล สามารถจาแนกชนิดสัตว์ได้ ตลอดจนสามารคนามาวิเคราะห์หาอาหารที่
สัตว์กินเข้าไป
•
3. รอยข่วน โดยสัตว์จะใช้เล็บข่วนทาเครื่ องไม้ตามต้นไม้ ขอนไม้ ได้แก่ สัตว์ใน
กลุ่มเสื อ-แมว
•
4. รอยกลิ่นหรื อรอยที่สัตว์ทิ้งกลิ่นไว้ สัตว์มกั ใช้วิธีเฉี่ ยวรดบนต้นไม้ต่างๆ เพื่อ
ประกาศอาณาเขต หรื อเป็ นการส่ งสัญณาณว่าพร้อมผสมพันธุ์ของสัตว์ ได้แก่ สัตว์ใน
กลุ่มเสื อ-แมว
•
5. รอยโคลนที่ถกู ถูไถติดกับต้นไม้ เป็ นร่ องที่สัตว์ถกู บั ต้นไม้หลังจากลงในปลัก
โคลน จะปรากฏขี้โคลนติดตามต้นไม้ จากตาแหน่งความสู งของร่ องรอยนี้ สามารคใช้
ประมาณความสู งของสัตว์ตวั นั้นได้ ได้แก่ ช้างป่ า หมูป่า ควายป่ า
•
6. ซากสัตว์หรื อส่ วนที่เหลือของเหยือ่ ต่างๆ เป็ นซากสัตว์ที่ถูกสัตว์ผลู ้ ่าล่าไว้ มี
รอยกัดกิน ได้แก่ สัตว์จาพวกพวกเสื อ สัตว์จาพวกหมา สัตว์จาพวกนาก
การวัดขนาดของร่ องรอย
ในการวัดขนาดรอยเท้านั้นสามารถบ่งบอกชนิ ดของสัตว์ได้ อี กทั้งยังสามารค
ประเมินขนาดของตัวได้ ในการวัดนั้นจะวัดรอยเท้าข้างหนึ่ งให้วดั ความกว้างและความยาว
โดยความกว้างจะวัดจากส่ วนที่ กว้างที่ สุดของรอยเท้าจากด้านหนึ่ งไปอีกด้านหนึ่ ง ส่ วน
ความยาววัดจากปลายสุ ดของขอบของนิ้วเท้าที่ยาวที่สุดถึงปลายท้ายสุ ดของรอยเท้า ในการ
วัด ความยาวนั้น จะไม่ ว ดั ความยาวรวมกับ เล็ บ ด้ว ยเนื่ อ งมากจากความยาวของเล็ บ จะ
เปลี่ยนแปลงขึ้นอยูก่ บั กิจกรรมของสัตว์น้ นั
สัตว์ป่าที่สามารถพบได้
ช้างป่ า
( Elephas maximus )
อายุ
ชัน้ อายุ
เส้ นผ่ าศูนย์
กลางของ
มูล (ซม.)
(< 1 ปี )
<6.65
ลูกช้ างเล็ก
(calves)
ลูกช้ างโต
(1-5 ปี ) 6.65-10.04
(juveniles)
ช้ างวัยรุ่ น
(5-15 ปี ) 10.04-13.29
(sub-adults)
ช้ างวัยเจริญ (>15 ปี )
>13.29
พันธุ์ (adults)
เส้ นผ่ าศูนย์ กลาง
ของรอยเท้ าหน้ า
(ซม.)
<20.36
ความสูง
(ซม.)
20.36-28.64
128.00-180.00
28.64-33.89
180.00-217.0
>33.89
>217.00
<128.00
วัดขนาดเส้ นผ่ าศูนย์ กลาง
8.2 ซม.
อายุช้าง เส้ นผ่านศูนย์กลางรอยเท้ า เส้ นผ่านศูนย์กลาง ความสูง (ซม.)
(ปี )
หน้ า (ซม.)
มูล (ซม.)
1.00
20.376
6.659
128.000
2.00
23.973
7.946
151.500
3.00
26.106
8.812
165.000
4.00
27.380
9.483
174.000
5.00
28.590
10.039
181.000
6.00
29.449
10.517
187.500
7.00
30.086
10.939
193.000
8.00
30.723
11.318
196.500
9.00
31.137
11.663
200.000
10.00
31.678
11.981
203.000
11.00
32.442
12.275
206.000
12.00
32.760
12.551
210.000
13.00
33.047
12.810
213.000
14.00
33.684
13.054
214.500
15.00
34.034
13.286
217.000
16.00
34.225
13.507
219.000
กระทิง ( Bos gaurus )
วัวแดง ( Bos javanicus )
กวางป่ า ( Cervus unicolor )
เก้ง ( Muntiacus muntjak )
• หมูป่า ( Sus scrofa )
กวางผา
เลียงผา (Naemorhedus sumatraensis)
หมีหมา,หมีคน (Ursus malayanus)
หมีควาย (Ursus thibetanus)
เสื อโคร่ ง (Panthera tigris)
เสื อโคร่ ง Tiger (Panthera tigris)
- มีขนาดใหญ่ที่สุด ขนมีสีน้ าตาลมีลายแถบสี ดาพาดขวางลาตัว
- ขนาดลาตัวยาว 1,700-2,290 มม. น้ าหนัก 180-245 กก.
ความแตกต่ างระหว่ างเสือโคร่ งกับเสือดาว
1. เสือโคร่ งความกว้ างของรอยเท้ าประมาณ 7 – 9.4 ซม
เสือดาว ความกว้ างของรอยเท้ าประมาณ 4 – 6.2 ซม
2. เสือโคร่ งความกว้ างของอุ้งเท้ ามากกว่ า 6 ซม
เสือดาว ความกว้ างของอุ้งเท้ าน้ อยกว่ า 6 ซม
เสือดา
เสื อดาว (Panthera pardus)
- เป็ นเสื อขนาดใหญ่ แต่เล็กกว่าเสื อโคร่ ง ขนาดลาตัวยาว 1080-1300 มม. น้ าหนัก 45-65 กก.
- เป็ น dimorpphism โดยไม่ข้ ึนกับเพศ เสื อดาวมี ขนเป็ นสี น้ าตาลอมเหลือง มีลายเป็ นจุด
สี ด าเรี ยงเป็ นกลุ่ ม เหมื อ นดอกกุ ห ลาบ เสื อ ด ามี ข นสี ด า มี ล ายจุ ด สี ด าเข้ ม เป็ นดอกไม้
เช่ นเดี ยวกับเสื อดาว สี ขนทั้งสองแบบถูกควบคุมโดย gene โดนยีนเด่นจะควบคุมสี น้ าตาล
อมเหลืองและยีนด้อยควบคุมขนสี ดา
เสื อลายเมฆ Clouded Leopard (Pardofelis nubulosa)
- มีขนาดไล่เลี่ยกับเสื อดาว
- ขนลาตัวมีลวดลายเป็ นดอก ขนที่หน้าผากมีจุดดาเล็กๆ เรี ยงเป็ นวง
- ขนาด 650-950 กก. น้ าหนัก 16-23 กก.
เสื อไฟ (Catopuma temmincki)
-
มีขนาดกลาง ขนมีสีน้ าตาลอ่อน ถึงน้ าตาลอมเหลืองไม่มีลวดลายบนลาตัว หางยาว
ขนาดลาตัวยาว 760-815 เซนติเมตร หางยาว 50- 60 เซนติเมตร
น้ าหนักตัวประมาณ 12-15 กก.
หมาใน (Cuon alpinus)
หมาจิ ้งจอก (Canis aureus)
หมาใน
หมาจิ้งจอก
สวัสดี