Правата на одбраната во постапката за спогодување и при примена на мерките за обездување присуство - Практични аспекти доц. д-р Бобан Мисоски

1

• • •

Генерални забелешки за постапката за спогодување

Примена на постапката во фазата на истрага – без претходно дадено експлицитно признание за вина во присуство на бранител, оценка врши судијата на претходната постапка; Примена на постапката во фазата на контрола на обвинението (по приемот на о.акт или во текот на рочиштетот за оценка на о.акт) – потребно е експлицитно признание за вината во присуство на бранител, оценка врши судијата или советот за контрола на обвинението; Признанието во текот на главната расправа, во присуство на бранителот, оценка врши судечкиот совет или судија.

2

Содржина на предлог-спогодбата

• • • • • • • • • Податоци за јавниот обвинител, за осомничениот и за неговиот бранител како учесници во постапката за спогодување; Опис на кривичното дело кое било предмет на спогодувањето и правната квалификација; Кривичната санкција (казна и/или мерка) за која учесниците во постапката за спогодување постигнале заемна согласност; Видот и висината на имотно-правното побарување и начинот на неговото остварување (само доколку постоела согласност од осомничениот); Изјава на осомничениот дека свесно и доброволно ги прифаќа предлог спогодбата и последиците што произлегуваат од неа; Изјава од јавниот обвинител и од осомничениот дека се откажуваат од правото на жалба, доколку судијата на претходната постапка донесе пресуда со која ќе биде прифатена предлог-спогодбата; Трошоците на постапката; Потпис на учесниците во постапувањето; и Датумот и местото на склучувањето на предлог-спогодбата.

3

Надлежност на судијата/советот за оценка на предлог-спогодбата

• • Оценка дали предлог-спогодбата е доброволно поднесена; Оценка дали осомничениот/обвинетиот е свесен за следниве прашања: 1.

кои се правните последици од прифаќањето на предлог-спогодбата, 2.

дали му е јасно дека прифаќањето на предлог спогодбата го оневозможува да ја обжали пресудата, 3.

дали е свесен за последиците поврзани со имотно правното побарување доколку тоа било предмет на спогодување, односно за него воопшто не се расправало, 4.

дали е запознат со начинот на надомест на трошоците од постапката за спогодување.

4

Надлежност на бранителот во текот на оценка на предлог-спогодбата

• ДА ОБЕЗБЕДИ: – Дека предлог-спогодбата е доброволно поднесена; – Дека осомничениот/обвинетиот е свесен за следниве прашања: 1.

кои се правните последици од прифаќањето на предлог-спогодбата, 2.

дали му е јасно дека прифаќањето на предлог спогодбата го оневозможува да ја обжали пресудата, 3.

последиците поврзани со имотно-правното побарување доколку тоа било предмет на спогодување, односно за него воопшто не се расправало, 4.

дали е запознат со начинот на надомест на трошоците од постапката за спогодување.

5

Забелешки од практиката при примената на одредбите од ЗКП за постапката за спогодувањето

1. Недостатоци во поглед на иницирањето на постапката; 2. Недостатоци во поглед на водењето на постапката; 3. Недостатоци во поглед на исходот од постапката.

6

Недостатоци во поглед на информирањето на лицето лишено од слобода за правото на спогодување 7

Недостатоци во поглед на информирањето на лицето лишено од слобода за правото на спогодување 8

Влијание врз одлуката на лицето лишено од слобода за правото да се спогодува 9

Недостатоци во поглед на присуството на бранителот во текот на постапката за спогодување 10

Неовозможување на бранителот пред започнувањето на постапката за спогодување насамо да поразговара со клиентот за неговото правото за спогодување 11

Пристап до списите/доказите како основа за донесување на одлуката дали да се искористи правото за спогодување 12

Примена на мерката притвор како средство за стимулирање на постапката за спогодување 13

Примена на мерките за обезбедување присуство

• Со новиот ЗКП не се проширува асортиманот на мерките, но се врши нивно допрецизирање. 14

Примена на мерката притвор

Примена на мерката притвор според податоци добиени од ЈОРМ Податок по подрачје на Вишо Јавно обивнителство

2011 ГОДИНА 2012 ГОДИНА

СКОПЈЕ БИТОЛА ШТИП ГОСТИВАР ВКУПНО

365 ЛИЦА (55.5%) 127 ЛИЦА (19.3%) 68 ЛИЦА (10,3%) 97 ЛИЦА (14,7) 657 ЛИЦА 419 ЛИЦА (57,1%) 150 ЛИЦА (20,4%) 78 ЛИЦА (10,6%) 86 ЛИЦА (11,7) 733 ЛИЦА 15

Примена на мерката притвор

Притворени лица во 2012 во предметите пред ОЈО за КОК Вкупно лица против кои е поднесено барање за определување на притвор

Притвор Куќен притвор

188 лица

181 лице (96,2%) 7 лица (3,7%) 16

Основи за определување на мерката притвор

17

Примена на полесните мерки за обезбедување присуство

• • • Примена на гаранцијата Можност за комбинирање на мерките за претпазливост и останатите мерки; Доуредување на мерката куќен притвор.

18