Transcript Dil anlatım eleştiri sunumu

ELESTIREL YAZI TURU
KEREM GUVENTURK
CAN DIVITOGLU
11/C
İÇİNDEKİLER
 Eleşetiri nedir?
 Eleştirel yazının genel özellikleri
 Ünlü eleştiri yazarları ve örnekleri
 Tanıdık bir örnek
 Ikı yazıyı karsılastırma
ELESTİRİ NEDİR
 Bir sanat eserini olumlu yada olumsuz verilere dayanan
yargılayıp eserin gerçek değerini ortaya koymak
amacıyla yazılan yazı türüdür
ELESTIREL YAZININ GENEL OZELLIKLERI
 Öznellikten uzak olmalıdır
 Doğrudan esere yönelik olmalıdır
 Eleştiri yapılırken somut verilerden yararlanılmalıdır
 Eserin olumla ve olumsuz yönleri birlikte ele alınmalıdır
 Her eser ya da sanatçı eleştirin konusu olabilir
 Eleştiride daha çok açıklama, tanık gösterme,
örnekleme,tartışma gibi anlatım tekniklerinden faydalanır
…
 Eleştiriye konu alan eser yalın bir dille anlatılır.
 Eleştirilen eserin kimin tarafından, zaman ve çevrede ,
hangi şartlar altında yazıldığı dikkate alınmalıdır.
 Eleştirilen eser, konusu, dili, üslubu, tekniği kahramanları
gözlem ve betimlemeleri bakımından değerlendirilir.
ELEŞTİRİYİ FARKLI KILAN ÖZELLIKLER
 Eleştiri yazıları başka bir esere bağlıdır
 Herhangi bir eleştiri yazısının başka bir eserin yokluğu
durumunda var olması söz konusu olamaz
 Eleştiri yazıları yaratıcılık özelliğinden yoksundur
ELEŞTİRİ YAZARININ ÖZELLİKLERİ
 Geçmişin ve çağın sanat olaylarını iyi bilmeli.
 Geniş bilgi ve kültür birikimi olmalı.
 Dünya edebiyatı, sanatı ve kültürüyle ilgili genel bilgilere
sahip olmalı.
 Eleştirdiği konuyu, eseri veya olayı bütün olarak
kavramalı.
 Bir sanat eserinin gerçek değerini, özünü, yapısını ve
değerli ve değersiz yönlerini ortaya koymalıdır.
ELEŞTİREL BAKIŞ AÇILARI
 Tarihi eleştiri
 Sosyolojik eleştiri
 İzafi eleştiri
 İzlenimci eleştiri
 Yapısal eleştiri
ELEŞTİRİ TÜRLERİ
 1) İZLENİMSEL ELEŞTİRİ
 Edebi eserlerin okuyucu üzerinde bıraktığı etkilerden,
izlenimlerden yola çıkılarak yapılan eleştirilere izlenimci
eleştri denir. Eleştirmenin bir eseri kendi zevk , algılama,
değer ölçülerine göre incelediği eleştiri türüdür.
ELEŞTİRİ TÜRLERİ
 2)NESNEL (BİLİMSEL) ELEŞTİRİ
 Edebi eserlerin içerik yapı ve üslupları üzerinde tarafsız
olarak yapılan eleştirilere de bilimsel eleştiri denir. Kişisel
yargılara varmaktan kaçınmaya çalışır. Bilimsel
araştırmalardan yararlanarak eseri tarafsız bir gözle
değerlendirir. Eseri ister beğensin ister beğenmesin kendi
duyguları işin içine katmadan eserin sanat değerini
ortaya koymaya çalışır.
BATIDA ELEŞTİRİ
 Aristo’nun sanat ve sanat hakkındaki düşüncelerini
açıkladığı “Poetika” isimli eseriyle eleştiri türü başlamıştır.
Bir sanat eserini değerlendirmek için kullanılacak ölçüler
keşfedilmiştir. Klasik eleştiri anlayışının hakim olduğu bu
dönemden sonra Ortaçağ’dan 19.yüzyıla kadar
Neoklasik eleştiri anlayışı hüküm sürmüştür. Bu eleştiri
anlayışı insan psikolojisiyle eser arasındaki ilgiyi anlamaya
ve çözmeye çalışır.
BATIDA ELEŞTİRİ
 19. yüzyıl’da romantik eleştiri anlayışı doğar. Bu anlayışın
ön planda olduğu dönemde eleştiri kavramı daha çok
ele alınmaya başlar. Eleştirinin malzemesi ve yöntemleri
artar. Bugün hala tartışılmaya devam eden görüşler
(realizm,naturalizm ,sembolizm...) 19.yüzyıl’da doğmuştur.
20.yüzyıl’da ortaya çıkan modern eleştiri anlayışı çeşitli
ülkelerde farklı anlayışların doğmasına neden olmuştur.
TÜRK EDEBİYATI’NDA ELEŞTİRİ ELEŞTİRİ
 Eleştiri türü Türk edebiyatına makale, fıkra, deneme ve
sohbet gibi Batı’dan Tanzimat Dönemin’de geçmiştir. İlk
başlarda dil ile ilgili eleştiriler yazılmıştır. Sonra özellikle
Namık Kemal ve Recaizade Mahmut Ekrem ,eleştiri
türünün sınırlarını genişletmiştir. Servet-i Fünun edebiyatının
döneminde ise Batı tarzında eleştiriler kaleme alınmıştır.
 İLK ELEŞTİRİ ESERİ: Namık Kemal’in 1855’te yazdığı "Tahrib-i
Harabat "adlı eseri
ÜNLÜ ELEŞTİRİ YAZARLARI
 Şinasi
 Namık Kemal
 Recaizade Mahmut Ekrem
 Boielau
 Anatole France
ÜNLÜ ELEŞTİRİ ESERLERİ
 Takdir-i Elhan (Recaizade Mahmut Ekrem)
 Le Lutrin (Boielau)
 Sur la voie glorieuse (Anatole France)
 Şiir Tahlilleri/Öykü Tahlilleri (Mehmet Kaplan)
 Shakespeare, The Inventıon Of The Human (Harold
Bloom)
 Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış (Berna Moran)
BULMACA
ELEŞTİRİ ÖRNEĞİ
 Campbell’s Soup (Andy Warhol) adlı sanat eseri üzerine
getirilen bir eleştiri.
ELEŞTİRİ ÖRNEĞİ VE ESER İNCELEME
Yazı adı : “Bahar ve Kelebekler” Üstüne
Yazar: Ali Canip Yöntem
Eleştirilen eser: Bahar ve Kelebekler
Örnek Video
 http://www.youtube.com/watch?v=FQh0OdCSx18
(08.22)