Transcript Acil Durum Planı - İş Sağlığı ve Güvenliği

Bir acil durum,
 şirket çalışanlarının,
 şirket sahasında çalışan müteahhit
firma personelinin,
 ziyaretçilerin veya yakın tesis yada
yerleşim merkezlerinde
bulunanların yaralanmasına veya
can kaybına neden olabilen,
 tesisin üretimini kısmen veya
tamamen durdurabilen,
 tesise veya doğal çevreye zarar
veren,
 tesisin finansal yapısını veya
toplumdaki imajını tehdit eden
planlanmamış olaylardır.
Acil Durum
Planı












1. Yangın
2. Deprem
3. Sel Ya Da Su Baskını
4. Yoğun Kar Yağışı
5. Toplu Gıda Zehirlenmesi
6. Fırtına
7. Heyelan
8. Kimyasal Madde Kazaları
9. Parlayıcı ve Patlayıcı Madde Kazaları
10. Radyasyon Kazaları
11. Anarşik Olaylar
12. İletişim Sistemini Çökmesi










13. Bilgisayar Sisteminin Çökmesi
14. Ana Müşteri veya Tedarikçilerin
Kaybedilmesi
15. Büyük Üretim Arızaları
16. Enerji Kesilmesi
17. Sabotaj
18. İş Kazası
19. Salgın Hastalık
20. Trafik Kazası
21. Aşırı Sıcak veya Soğuk
22. Seferberlik Hali
Acil durum planında ;


Her acil durumun
sınırlandırılması, imkan
varsa önlenmesi,
Acil durumların halk, malmülk ve çevre üzerinde
etkilerini en aza indirme


Acil durum yönetimi, olayın etkilerini
azaltmak, müdahale etmek ve etkilerini
giderme sürecinin koordinasyonudur.
Acil durum yönetimi dinamik bir süreçtir.
Planlama en kritik aşamalardan biridir.
Eğitimler, tatbikatlar, ekipmanların
denenmesi ve faaliyetlerin koordine edilmesi
diğer önemli fonksiyonlardır.
Acil durum yönetiminin başarılı olması için
üst (tepe) yönetimin desteğine ihtiyaç vardır.
Üst (tepe) yönetici bu desteğini, planlamanın
yapılması için yetkilendirme yaparak ve diğer
yöneticilerin katılımını sağlamak için
talimatlandırma şeklinde verir.
 Acil durum yönetiminin önemi:
1. Acil durum yönetimi çalışanları, toplumu ve
çevreyi korumayı amaçlar.






2. İşletmenin yasal yükümlülüklerini yerine
getirmesi ve yerel kurumlar ile uyumunu temin
eder.
3. İşletmeye finansal sıkıntılar, üretime ara
verilmesi, ünitelerin zarar görmesi ve pazarın
kaybı gibi sıkıntılardan kurtulma yeteneği verir.
4. Bir acil durumun cezai ve toplumsal
sorumluluğunu azaltır.
5. Çalışanlar, tedarikçiler, müşteriler ve toplum
önünde işletmenin itibarını artırır.
6. Sigorta giderlerinde tasarruf sağlar.



Her büyüklükteki işletmeler için adım-adım acil
durum planlaması, müdahale ve acil durumun
etkilerini giderme hazırlıkları rehberidir.
Acil durumlar, her yıl işletmelerde gerek can
kaybı ve gerekse maddi kayıplara yol açmaktadır.
Ancak bunun önüne geçilebilir. İşletmeler böylesi
durumlara hazırlıklı ise, hasar ve yaralanma ya da
can kayıpları engellenebilir, etkileri azaltılabilir ve
işletmeler normal hayatlarına daha hızlı geri
dönebilirler.
Bu rehber (Acil Durum Yönetim Rehberi) etkin bir
acil durum yönetim programı hazırlanması ve
yürütülmesi için adım-adım izlenecek aşamaları
içermektedir. Bu rehber bir grup insanın çalıştığı
veya bir arada bulunduğu, atölyeler,
perakendeciler (bayiler), tedarikçiler veya her
türden kuruluş tarafından kullanılabilir.




1. Aşama: Planlama için bir ekibin
oluşturulması
2. Aşama: Mevcut ve olası risklerin analizi
3. Aşama: Planın hazırlanması
4. Aşama: Planın yürürlüğe konulması
Acil durum yönetim planını hazırlamak için
görevli bir kişi veya ekip olmalıdır.
1- Ekibin yapısı: Ekibin büyüklüğü yürütülecek
operasyonun yapısı, ihtiyaçlar ve kaynaklara
bağlıdır. Genelde bir grubun bu işle
görevlendirilmeleri en iyi seçimdir. Çünkü;
 Katılımı teşvik eder ve daha fazla çalışanın
desteğini alır.
 Katılımcıların katkısını artırır.
 Planlama sürecini görünür hale getirir.
 Konu üzerinde görüş açısını genişletir.

2-Yönetim desteği ve yetkilendirme: Yönetimin
desteğini göstermek ve yardımlaşma ortamı
hazırlamak için planlama ekibine planın
hazırlanması için alınması gerekli kararları
alma yetkisi verilmelidir. Ekipte üyeler ve ekip
lideri arasında yetki sınırlarını net olarak
tanımlanmalıdır.
3-Acil Durum Yönetim Politikasının
belirlenmesi: Üst yönetici ,işletmenin acil
durum yönetim politikasını ortaya koymalıdır.
 Bu politika: Planın amacını tanımlamalı ve tüm
işletmenin bu planın kapsamı içinde
olduğunu vurgulamalıdır. Planlama grubunun
yapısı ve yetkilerini tanımlamalıdır.


4-Termin planı ve bütçeleme yapılması: Bu
çalışmayla ilgili termin planı hazırlanmalı, işin
kritik safhaları belirlenmeli ve işin bütçesi
yapılmalıdır. Termin planı, öncelikler
netleştikçe gözden geçirilmelidir.
Bütçeleme, başlangıç için araştırma, doküman
hazırlığı, seminerler, danışma hizmetleri gibi
planlama aşamasında gerekli olabilecek
harcamaları kapsamalıdır.



Bu aşama, mevcut riskler, olası zararlar ve acil
durumlar ile ilgili bilgi toplanması ve ardından
işletmenin bu acil durumlara mevcut
müdahale yeteneğinin tespitine yönelik bir
çalışmadır. İki ana başlık altında incelenir:
A- Mevcut Riskler Nedir?
B. Muhtemel (Olası) Riskler Nedir?
1.Mevcut plan ve prosedürler gözden geçirilmeli
2.Dış destek verebilecek kurum/işletme veya kuruluşlara
danışılmalı
3.Yasal dayanak ve gerekçeler belirlenmeli
4. Kritik kaynaklar (hammadde/malzemeler), hizmetler ve
müdahale yöntemlerini tanımlanmalı
5. İç kaynak ve imkânları tanımlanmalı
a) Ekipler ve Personel
b) Malzeme
c) Ekiplerin faaliyet göstereceği yerler
d) İşletme Yönetim Organizasyonu
e) Yedekleme ve Destekleme
6. Dış Kaynaklar tanımlanmalı
7. Sigorta gözden geçirilmeli
a) Risk analiz ekibi oluşturulmalı
b) Olası acil durumlar sıralanmalı
 Geçmiş Kayıtlar
 Coğrafi Konum
 Teknolojik Durum
 İnsan kaynaklı hatalar
 Fiziki Koşullar
 Düzenin sağlanması
c) Acil Durumun Gerçekleşme Sıklığı
belirlenmeli
d) Acil Durumun insanlar üzerinde etkisi
e) Acil Durumun doğal yaşam üzerinde etkisi
f) Acil Durumun binalara etkisi
g) Acil Durumun üretime etkisi
h) Acil Durumun malzeme üzerine etkisi
i) Acil Durumun ürün stoklarına etkisi
j) Acil durumun müşteriler ve tedarikçiler
üzerindeki etkisi
PLANIN BÖLÜMLERİ:
 İdari Tanımlar ve Özet:
 Acil Durum Yönetim Unsurları
-Sevk ve İdare
-Haberleşme
-Can güvenliği
-Tesis güvenliği
-Toplumsal Yardımlaşma.
-Bakım ve onarım
-Lojistik destek

Acil Durum Müdahale
Prosedürleri




Durum tespiti
Çalışanların, ziyaretçilerin, işletme sahasında
çalışan müteahhit firma çalışanları,
ekipmanların ve hayati öneme haiz kayıtların
korunması. Özelikle acil durumun meydana
gelişinden sonraki ilk 3 güne ait kayıtlar çok
kritiktir.
İşletmenin üretim faaliyetlerine tekrar
başlaması ve faaliyetine devam etmesi.
Bomba ihbarı ve şiddetli fırtına gibi durumlar
Yangınlar ile mücadele
 Tesisin durdurulması operasyonları (Planlı ve acil
durdurma)
 Hayati öneme haiz kayıtların korunması
 Onarım operasyonları
 İşletmelerin yapısına göre aşağıdaki prosedürlere de
gerek duyulabilir:
-Acil durumlarda kullanılacak kaçış yoları ve çıkışlar
-Tahliye öncesi tesisi durduracak personel ve
planlı/acil durdurma talimatları
-Tahliye tamamlandıktan sonra tüm çalışanların,
ziyaretçilerin ve müteahit firma çalışanlarının
yoklamasının yapılması
-Acil durumlara müdahale eden ekiplerin görev
talimatları
-Acil durumların bildirimi
-Planın uygulamasına dair başvurulacak kişi ve
kuruluşların isimleri

Acil Durumlarda İhtiyaç Duyulabilecek
Dokümanlar
-Acil Durum Çağrı Listesi:
-Malzeme Tahliye Formu
-Malzeme Güvenlik Bilgi Formu (Metarial Safety
Data Shet-MSDS):
-İhbar Formu
 Bina ve Tesis Genel Durum Planı
-Ana ve yardımcı kesme vanaları
-Hidratlar/yangın vanaları/yangın dolapları
-Ana su vanaları
-Su boru devresi
-Gaz hattı ana kesici vana
-Gaz boru devresi

-Elektrik şalterleri
-Trafolar
-Su tahliye kanaları
-Bağımsız kanalar (tesisin yakınından veya altından
geçen)
-Bina kat planları
-Alarm ve anons sistemleri
-Yangın söndürücüler
-Yangın söndürme sistemleri
-Çıkışlar ,Merdivenler ,Belirlenmiş kaçış yoları
-Yasaklanmış (tehlikeli) bölgeler
-Zararlı maddeler (temizlik malzemeleri ve
kimyasallar dâhil)
-Yüksek değerli malzemeler

Yürürlüğe koymak, risk analizleri esnasında
yapılan tespitlere uygun davranmak ve gerekli
tedbirleri almak, planın işletme faaliyetleri ile
bütünlüğünün sağlanması, çalışanların eğitimi
ve planın değerlendirilmesini kapsar.



İşyeri acil durum planının asıl amacı
kazayı kontrol altında tutma,
sınırlama, kuruluşun öteki yakın
kısımlara yayılmasını önlemek ve
kayıpları en aza indirmektir.
İşletme yönetimi acil planında
gerektiğinde yerinde hemen karar
almayı mümkün kılan yeterli esnek
hükümler bulunması sağlanmalıdır.
Acil kontrol merkezinde işçilerin ad
ve adreslerine ait kayıtlar tutulmasını
ve bunun düzenli olarak
güncelleştirilmesi

Uzunca bir zaman alan acil durumlarda işletme adına
duyuru yayınlanması ve bu bilgilerin tek kaynağını
oluşturacak kıdemli bir yönetici atanması.

Acil durumun bitiminden sonra kaza bölgesine
yeniden giriş talimatı dahil rehabilitasyon işlemleri.

Çalıştırılmaları karmaşık kuruluşlarda acil durum
planlarının değişik kısımlar arasındaki etkileşimleri
göz önünde tutularak düzenli ve kademeli iş
durdurma yöntemleri oluşturulmalıdır.

Yangın ekibi,

İlk yardım ekibi,

Güvenlik ekibi,

Bakım ekibi,

Sızıntı kontrol ekibi,

Refakat etmekle
görevli ekip.

Kuruluş, olayların ve acil durumların meydana gelme olasılığını
tahmin etmek, bu durumlarda yapılacakları belirlemek ve
bunlardan kaynaklanabilecek muhtemel hastalık ve yaralanmaları
önlemek veya azaltmak için plan ve prosedürler oluşturmalı ve
bunları sürdürmelidir.

Kuruluş, özellikle olayların ve acil durumların ortaya çıkmasından
sonra acil durum hazırlıklarını, bu durumlarda kullanılacak
planları ve prosedürleri gözden geçirmelidir.

Kuruluş, pratik olan yerlerde bu gibi prosedürleri periyodik
olarak denemelidir.

Kuruluş, muhtemel kazalara ve acil durumlara
karşı cevap verme ihtiyacını aktif olarak
değerlendirmeli, bu ihtiyaçları karşılamayı
planlamalı, bu durumlarla başa çıkmak için
gereken prosedürleri geliştirmeli, planlanan
tepkiyi test etmeli ve tepkinin iyileştirilmesi
yollarını aramalıdır
•
Tehlike tanımlama, risk değerlendirme ve risk kontrol sonuçları,
•
Mahalli acil durum hizmetlerinin varlığı, anlaşma sağlanan acil
durumda hareket ve danışma düzenlemesi,
•
Yasal ve diğer şartlar,
•
Önceki kazalar, olaylar ve acil durumlardan edinilen tecrübeler,
•
Benzeri kuruluşların önceki kazalar, olaylar ve acil durumlardan
edindiği tecrübeler, alınan dersler, en iyi uygulamalar,
•
Acil durum ve uygulama tatbikatlarının gözden geçirilmesi ve bunları
izleyen işlemlerin sonuçları,

Kuruluş acil durum planlarını geliştirmeli, uygun acil
durum teçhizatını belirlemeli ve temin etmeli, tatbikatlara
cevap verme kabiliyetini düzenli olarak test etmelidir.

Tatbikatlar acil durum planlarının en kritik bölümlerinin etkinliğini ve
acil durum planlama prosesinin eksiksizliğini test etmeyi amaçlamalıdır.

Planlama prosesinde masa üstü tatbikatları faydalı olursa da
tatbikatların etkili olabilmesi için mümkün olduğu kadar gerçekçi
olması şarttır. Bunun için gerçek ölçekli olay canlandırmalarının
yapılması gerekebilir.
Acil
durum planları belirli bir acil durum ortaya çıktığı zaman
yapılacak işlemlerin özet olarak belirtmeli ve aşağıdaki
hususları içermelidir.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Muhtemel kazaların ve acil durumların tanımlanması,
Acil durumda yönetimi üstlenecek kişilerin belirlenmesi,
Acil durumda personel tarafından yapılacak işlemlerin ayrıntıları,
yükleniciler ve ziyaretçiler gibi sahada olan kuruluş dışı personelin
yapacağı işlemler (örneğin belirli toplanma noktasına gitmek gibi)
Acil durum esnasında belirli görevi olan personelin sorumlulukları ve
yetkileri ( yangın görevlisi, nükleer sızıntı/ zehirli döküntü uzmanı
gibi)
Tahliye prosedürleri,
Tehlikeli malzemelerin ve yerlerinin belirlenmesi ve gerekli acil
durum işlemi,
Resmi makamlarla iletişim,
Komşularla ve halkla iletişim,
Hayati öneme sahip kayıtların ve teçhizatın korunması,


,Acil durum esnasında
gerekli bilgilerin (örneğin,
tesis yerleşim planları,
tehlikeli malzeme verileri,
prosedürler, çalışma
talimatları ve temas
kurulacak telefon
numaraları gibi)
kullanılabilir durumda
olması,
Acil durum planlamasında
kuruluş dışı kurumlarla
yapılan işbirliği açıkça
dökümante edilmelidir.
• Bu kurumlar katkıda
bulunmaları gereken muhtemel
durumlardan haberdar edilmeli
ve katılımlarını kolaylaştıracak
bilgiler kendilerine verilmelidir.

Acil durum teçhizatları
belirlenmeli ve yeterli
miktarda temin edilmelidir.
Bunlar belirli aralıklarla faal
durumda olduklarını kontrol
amacı ile test edilmelidir.
• Alarm sistemleri,
• Acil durum aydınlatması ve güç kaynağı,
• Kaçış yollarının planlanması,
• Emniyetli sığınaklar,
• Kritik izolasyon vanaları, şalterler ve devre kesiciler,
• Yangın söndürme teçhizatı,
• İlk yardım teçhizatı, (acil durum duşları, göz yıkama
duşları v.b gibi)
• İletişim sistemleri,

Tatbikatlar önceden
belirlenmiş bir
takvime göre
yapılmalıdır. Uygun
ve pratik olan
durumlarda kuruluş
dışından kurumların
bu tatbikata
katılmaları teşvik
edilmelidir.
• Tipik çıktılar aşağıdakilerden oluşur
• Dökümante edilmiş acil durum planları ve
prosedürleri,
• Acil durum techizat listeleri,
• Acil durum techizatının test kayıtları,
• Aşağıdakilere ait kayıtlar;




Tatbikatlar,
Tatbikat gözden geçirmeleri,
Gözden geçirme faaliyetlerinden çıkan tavsiyeler,
Tavsiye edilen işlemlerde elde edilen gelişmeler.
ACİL DURUM PLANI
1. Aşağıdaki durumlardan hangisinde acil
durum planı hazırlanması gerekir.
A. İş kazası meydana gelmesini önlemek için,
B. Yangın, patlama, sel, deprem ve çevreye
zarar veren felaketlerin meydana gelme
olasılığına göre,
C. Meslek hastalığını önlemek amacıyla,
D. İşyeri koşullarını iyileştirmek için.

DOĞRU: b
ACİL DURUM PLANI
2. Bir acil durum planında aşağıdakilerden hangisi
bulunmaz. ?
A. Acil durum kaçış imkanlarının planlanması,
B. Toplanma alanlarının belirlenmesi,
C. İşletmenin makul bir sürede yeniden eski haline
dönme oluşumunu sağlayacak yöntem ve
uygulamaları,
D. İş kazası ve meslek hastalığından kaçınma ilgili
usüller.

DOĞRU: d
ACİL DURUM PLANI
3. Kuruluş, olabilecek kaza ve acil durumlar için plan ve prosedür
hazırlamalıdır. Bu prosedürler, potansiyel riskleri tanımlamalı ve
kaza durumunda acil olarak yapılacak faaliyetleri içermelidir.
Aşağıdaki faaliyetlerden hangisi acil durum faaliyetlerinden değildir.
A.
Acil durum veya ani tehlikeler karşısında tüm çalışanların
korunması için gerekli bilgi, dahili haberleşme ve koordinasyon
sağlanmalı,
B.
İlk yardım, tıbbi yardım, yangınla mücadele ve tahliyenin nasıl
yapılacağı belirlenmeli,
C.
Kuruluş acil durumla ilgili hazırlanan prosedürde belirtilen
hususları belirli aralıklarla test etmeli ve eğitim maksadıyla
tatbikatlar yapılmalıdır.
D.
İşyerindeki tüm faaliyetlerin hemen durdurulması prosedürde
yer almalıdır.
 DOĞRU: d
ACİL DURUM PLANI
4. Aşağıdakilerden hangisi acil eylem
gerektiren hallerden değildir. ?
A. Yangın, patlama,
B. Grev ve lokavt uygulanması
C. Deprem, sel, insan sağlığını tehdit eden
olaylar, çevre sağlığını tehdit eden olaylar,
D. Domino etkisi,
◦ DOĞRU: b
ACİL DURUM PLANI
 5. Acil durum tatbikatları..................................
göre gerçekleştirilmeli ve uygun olduğunda dış
acil servislerin tatbikat uygulamalarına
katılmaları sağlanmalıdır.
Boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
girmelidir.
A. Önceden belirlenmiş programa,
B. Önceden belirlenmemiş programa göre,
C. İşyeri yetkilisinin yapılmasını istediği anda,
D. Mahalli acil durum yetkilisinin isteğine göre

Doğru : a
ACİL DURUM PLANI
6. Bir acil durum planında aşağıdakilerden
hangisi bulunmaz. ?
A. Acil durum kaçış imkanlarının planlanması,
B. Toplanma alanlarının belirlenmesi,
C. İşletmenin makul bir sürede yeniden eski
haline dönme oluşumunu sağlayacak yöntem
ve uygulamaları,
D. İş kazası ve meslek hastalığından kaçınma
ilgili usüller.
 DOĞRU: d

DİKKATİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM