Transcript Öğrenme Çıktılarının Yazılması ve Ölçülmesi

ÖĞRENME ÇIKTILARININ
YAZILMASI VE ÖLÇÜLMESİ
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ
EĞİTİM FAKÜLTESİ
EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ
Öğrenme Çıktılarının Yazılması
1. Öğrenme çıktısı nedir?
2. Öğrenme çıktıları nasıl yazılır\ifade edilir?
3. Öğrenme çıktıları ile öğretim ve
değerlendirme arasındaki ilişki nasıl
kurulur?
4. Öğrenme çıktılarının faydaları ve olası
problemleri nelerdir?
Öğrenme çıktıları;
• Öğrenme etkinlikleri sonucunda
öğrencilerden YAPABİLMELERİ
beklenilen durumları ifade ederler.
• Her bir dersin sonunda öğrencilerden
anlamasını, bilmesini ya da
yapabilmesini beklediğimiz belirli
durumları gösterirler.
Öğrenme çıktıları;
• Açık ve basit olarak ifade edilmelidir.
• Geçerli değerlendirmelerin yapılabileceği
biçimde gözlenebilir olarak tanımlanmalıdır.
• Öğreneni (öğrenciyi) ve öğrenenin
yapabileceklerini vurgulamalıdır.
• Aktif fiiller içeren ifadeler olmalıdır. Konu
başlıkları olmamalıdır.
Öğrenme çıktıları
• Karmaşık ifadeler kullanılmamalı, gerekirse
açıklamak için birden fazla cümle kullanılmalıdır.
• Öğrenme çıktıları, “öğrencilerin başardığını nasıl
anlayacağımız” göz önüne alarak yazılmalıdır.
• Çok kapsamlı ya da çok dar olmamalıdır. Çok
kapsamlı olursa, değerlendirmek sorun olabilir. Çok
dar olursa da değerlendirilemeyecek kadar çok çıktı
oluşur.
• Öğrenme çıktıları sadece bilişsel alanın alt
basamaklarından seçilmemelidir. Bu öğrencileri
ezberciliğe iter.
Öğrenme Çıktıları Nasıl Yazılmalıdır?
• Literatürde geçerli olan, Bloom’un
taksonomisine (1956) uygun yazım
şeklidir.
• Bu taksonomi, öğrencilerin ulaşması
istenilen süreci basitten karmaşığa
hiyerarşik bir yapıda ifade eder.
• Bloom’un taksonomisi, öğretmenlerin
öğrenme çıktılarını yazması için eylemler
listesinden oluşan hazır bir yapı sunar.
Bilişsel Alanda
Bloom Taksonomisinin Hiyerarşik Yapısı
6. DEĞERLENDİRME
5. SENTEZ
4. ANALİZ
3. UYGULAMA
2. KAVRAMA
1. BİLGİ
1. BİLGİ
Bilgi düzeyindeki bir davranış, ezber
öğrenmeyi içerir ve olgular, ilkeler ve
terimlerin hatırlanmasını gerektirir.
• Tanımlar
• Tekrarlar
• Kaydeder
• Listeleler/ Sıralar
• Hatırlar
• Adlandırır
• Anlatır
Örnekler
• Ö.Ç. Genetik terminolojisine ilişkin kavramları
•
tanımlar
ÖLÇ. Genetik terminolojide;fenotip, genotip,
kromozom çifti kavramlarını tanımlayınız.
• Ö.Ç. Verem Hastalığının belirtilerini bilir
• ÖLÇ. Verem hastalığının gösterdiği belirtileri
listeleyiniz.
• Ö.Ç. Model oluşturma aşamalarını sıralar
• ÖLÇ. Müşteriler için basit bir bina maketi
oluştururken izlenecek adımlar nelerdir?
2. KAVRAMA
Kavrama düzeyi bir öğrencinin öğrenilen bilgiyi kendi
bilgisi haline getirmesidir. Kendi kelimeleriyle ifadesi,
açıklaması, farklı şekilde ifade etmesini gerektirir.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Çevirir
Bir başka şekilde / Kendi cümleleriyle ifade eder
Betimler / Tasvir eder
Farklı şekliyle tanır
Açıklar
İfade eder
Örnek verir
Yorumlar
Saptar/ Belirler
Yerini belirler
Rapor eder
Özetler
Örnekler;
• Ö.Ç. Ölçme ve değerlendirme konusundaki temel kavramları
•
açıklar.
ÖLÇME. Ölçme ve değerlendirme arasındaki farkı açıklayınız?
• Ö.Ç. Mitoz ve mayoz bölünmeyi şekille açıklar
• ÖLÇME. Mitoz ve mayoz bölünmeyi öğrendiklerinize dayanarak
şekille açıklayınız.
• Ö.Ç. I.Dünya Savaşının sonuçlarına dayanarak etkilerini
açıklar.
• ÖLÇME. I.Dünya Savaşı sonrası, savaşın sosyal, ekonomik ve
politik etkileri nelerdir? Açıklayınız.
• Ö.Ç. Reaksiyonları endotermik ve ekzotermik olarak
•
sınıflandırır.
ÖLÇME. Aşağıda verilen reaksiyonları endotermik ve
ekzotermik olarak sınıflandırınız.
3. UYGULAMA
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Uygulama düzeyindeki davranışlar daha önce öğrenilen
kavramların, ilkelerin, kuramların yeni durumlarda
kullanılması ile ilgilidir.
Uygular
Kullanır
Nasıl yapılacağını gösterir
Dramatize eder
Çalıştırır
Takvimini hazırlar
Taslak hazırlar
Uyarlar
Yönetir
Gerçekleştirir
Örnek problem çözer
Örnekler;
• Ö.Ç. Aslına uygun köprü modelleri oluşturur.
• ÖLÇME. Örneğine benzer bir köprü modeli
oluşturunuz
• Ö.Ç. Çoktan seçmeli madde yazma ilkelerini
•
uygular.
ÖLÇME. Çoktan seçmeli madde yazma ilkelerini
dikkate alarak logoritma konusunda bir soru
hazırlayınız.
• Ö.Ç. Ölçme değerlendirme ile ilgili istatistik
•
hesaplamaları yapar.
ÖLÇME. Yandaki tablodaki verileri kullanarak,
öğrenci puanlarının standart sapmasını
hesaplayınız.
4. ANALİZ
Bir bütün ya da sistemi öğelerine ayırmak, öğeler
arasındaki ilişkileri belirlemek. Bütün ya da sistemle
ilgili özellikleri, kuram ve ilkeleri bilmek.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Hipotez kurar
Deney yapar
Test eder/ Sınar
Karşılaştıır
İlişkilendirir
Çözümler
Öğelerini belirler
Öğelerine ayırır
Analiz eder
Bağıntıları saptar
İlkeleri bulur
Örnekler;
• Ö.Ç. Bir kooperatifin birimleri arasındaki işlevsel ilişkileri
•
belirler.
ÖLÇME. Kooperatifin üyeleri olmazsa hangi işlevinde ne
tür aksamalar meydana gelir?
• Ö.Ç. Bir cümleyi öğelerine ayırır.
• ÖLÇME. “İnsan davranışlarını istenilen yönde değiştirmek
için düzenlenen eğitim açık bir sistemdir.” cümlesini
öğelerine ayırınız?
• Ö.Ç. Öğrenme öğretme süreci içerisinde zamana ve
deneyime göre öğretmen rolünün nasıl değiştiğini analiz
eder.
• ÖLÇME. Yeni mezun bir öğretmen ile 20 yıllık deneyimi
olan bir öğretmenin sınıf uygulamalarını karşılaştırınız.
5. SENTEZ
Belirli fikir yada öğeleri bir takım ilişki ve kurallara göre
bir araya getirip bir bütüne, bir genellemeye, bir kurama
ulaşma şeklindeki davranışları kapsar. Sentezde yenilik,
özgünlük olmalıdır.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Birleştirir (özgün şekilde)
Plan oluşturur
Önerir
Tasarlar
Formüle eder
Yapılandırır / İnşa eder
Oluşturur
Organize eder
Üretir
Geliştirir
Simule eder/ Benzetim kurar
Örnekler;
• Ö.Ç. Enerji yönetimi problemlerine çözüm önerileri
•
getirir.
ÖLÇME. Kompleks enerji yönetimi problemlerine
uygun çözüm önerileri hazırlayınız.
• Ö.Ç. Tarihsel olaylar arasında neden sonuç ilişkileri
•
düzeneği kurar.
ÖLÇME. Neden 1917 Rus devriminde gelişen olaylar
arasındaki neden ve sonuç ilişkilerini kurunuz.
• Ö.Ç. Hasta eğitimine ilişkin yeni bir program tasarlar.
• ÖLÇME. Hastaların eğitimine ilişkin bir program
organize ediniz.
6. DEĞERLENDİRME
Bu düzeydeki davranışlar daha çok bir olayın, bir durumun
ya da bir ürünün niteliği hakkında belirli ölçütler kullanarak
bir değer yargısına ulaşılması gibi davranışları içerir.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Yargıya varır /Hüküm verir
İrdeler
Karşılaştırıp eleştirir
Değer biçer
Uygunluğunu denetler
Değerlendirir
Tutarsızlıkları söyler
Hataları Düzeltir/Yeniler
Doğruluğu-yanlışlığını kanıtlar
Ölçütlere göre eleştirir
Kural ve ölçüte uygunluğu araştırır
Örnekler;
• Ö.Ç. Bilimsel metinleri ölçütlere göre
•
değerlendirir.
ÖLÇME. Bir araştırma raporunu, bilimsel
araştırma kriterlerini göz önünde bulundurarak
değerlendiriniz.
• Ö.Ç. Binaların çevresini çevre düzenleme
•
ölçütlerine göre eleştirir.
ÖLÇME. Bölümünüzün bahçesini, gerekli kriterleri
göz önünde bulundurarak eksiklik ve hatalarını
belirleyiniz.
ÖĞRENME ÇIKTILARININ ÖLÇÜLMESİNDE
KULLANILABİLECEK ARAÇ VE YÖNTEMLER
Ölçülecek öğrenme çıktısının yapısına göre,
• Açık uçlu yazılı soruları (Essay)
• Sözlü sınavlar (Mülakat)
• Çoktan seçmeli testler
• Kısa cevaplı sorular
• Eşleştirme maddeleri
• Doğru-yanlış maddeleri’nin yanında
• Performans değerlendirme
• Portfolio dosyaları
• Ödevler
• Projeler
• Kavram haritaları vb. kullanılabilir.
Performans Değerlendirme
• Performans değerlendirme, öğrencinin
günlük yaşamındaki problemleri nasıl
çözeceğini ve problem çözmek için sahip
olduğu bilgi ve becerileri nasıl kullanacağını
göstermesini ister.
• Performans değerlendirme süreç içine
yayılmıştır, zamana bağlı değildir.
• Gözlenebilen bir performans veya somut bir
ürünle sonuçlanmaktadır.
Performans Değerlendirme
• Performans değerlendirmeyle öğrenciler,
sınav saatleriyle sınırlandırılmaksızın geniş
bir zaman diliminde çalışma ve tekrar
yapma, oluşturulan ölçütlere göre yeterlik
derecelerini ortaya koyma olanaklarına
sahip olurlar.
• Performans değerlendirme, öğrencinin
yeni bilgiyi kendisinin yapılandırmasını
gerektirir.
Performans Değerlendirme
• Performans ödevlerinde, tek bir cevap yoktur. Ödevi
tamamlamak için değişik yollar bulunmaktadır. Bu nedenle iyi
tanımlanmış bir ölçütle değerlendirmelidir.
• Başarılı bir değerlendirme yapmak için her bir performans
ödevi bir dereceli puanlama anahtarı (rubric) ile
eşleştirilmelidir.
• Öğrenciler performans ödeviyle dereceli puanlama
anahtarının bir örneğini alırlar. Böylece değerlendirme
sürecinde, öğrenciler kendilerinden ne beklendiğini bilerek
çalışmalarını ona göre yönlendirirler.
• Dereceli puanlama anahtarı, öğrencinin başarısı için bir yol
haritasına dönüşür.
Hangi Tür Etkinlikler Performansa Dayalı
Değerlendirme Sürecinde Kullanılabilir?
• Ürünler: Kompozisyon, makale yazma, grafik
çizme, deney düzeneği oluşturma vb.
• Üst düzey düşünme becerileri: Bilgiye ulaşma
yolları, düzenleme, kullanma vb.
• Gözlenebilir performanslar: Deney yapma,
kroki, resim çizme, bir araç yapma, müzik, spor
becerileri vb.
• Alışkanlıklar ve sosyal beceriler: Grup
çalışmasına yatkınlık, başkalarının fikirlerine önem
verme, kendini ifade etme, sunum yapabilme vb.
RUBRİKLER
(Dereceli Puanlama Ölçeği)
• Dereceli puanlama ölçeği, performansı
tanımlayan ölçütleri içeren puanlama
rehberidir.
• Herhangi bir çalışmanın puanlanması için
geliştirilmiş ölçütleri içeren bir araçtır.
• En faydalı dereceli puanlama ölçeği, kendi
ölçütlerinize göre hazırlayacağımız için kendi
yaptıklarınızdır.
Analitik Puanlama Ölçeği Örneği
PUAN
İÇERİK
4
Haritadaki bütün işaretler doğru ve dikkatli bir şekilde yerleştirilmiştir. Sınır çizgileri doğru
ve özenle çizilmiştir.
3
Bütün işaretler haritada var. Bunların çoğu da haritaya doğru yerleştirilmiş.
2
İşaretlerden bir kaçı haritada yok. Haritada olanların da bir kaçı doğru yerleştirilmemiş.
1
İşaretlerin çoğu haritada yok. Haritada olanların da çoğu doğru yerleştirilmemiş.
PUAN
GÖRÜNÜMÜN YETERLİĞİ
4
Haritanın görüntüsü temiz ve çok renkli. Haritadaki işaretler çok kolay okunuyor.
3
Haritada birkaç renk var. Bazı işaretler kolay okunmuyor.
2
Sınırlı sayıda renk kullanılmıştır. İşaretlerin ne olduğu haritadan zor okunuyor.
1
Renkler ya hiç yok ya da çok az kullanılmış. İşaretler çok az kullanılmış.
PUAN
HARİTA ELEMANLARI
4
Haritanın başlığı, yön oku, ölçeği, anahtar bölümü (lejant), kaynağı, enlem ve boylamları
haritada bulunmaktadır.
3
Standart bir haritada olması gerekenlerin çoğu var. Bunların çoğu da doğru ve kolay
anlaşılmaktadır.
2
Standart bir haritada olması gerekenlerin yarısı yok.
1
Standart bir haritada olması gerekenlerin çoğu yok.
Bütüncül Puanlama Ölçeği Örneği
Puan
5
4
Gerçekleştirilmesi Gereken Koşullar
İlişkilendirilecek tüm kavramlar harita üzerinde doğru
şekilde belirtilmiş.
Yeryüzü şekillerine ait örneklerin bir kısmı, kavram
haritası üzerinde doğru şekilde belirtilmiş
3
Bölümlere ait yeryüzü şekilleri, kavram haritası
üzerinde doğru şekilde belirtilmiş.
2
Bölgeye ait bölümler, Kavram Haritası üzerinde doğru
şekilde belirtilmiş.
İlişkilendirilecek kavramlar Kavram Haritası üzerinde
tam olarak belirtilmemiş.
1
BİLiŞSEL ALAN DIŞINDAKİ
ÖĞRENME ÇIKTILARI
Duyuşsal Alan,
• Hoşlanma,
• İlgi duyma,
• Zevk alma,
• Nefret etme,
• Kabullenme,
• İstek duyma,
vb. gibi duygularla ilgili öğrenme çıktılarını
içeren öğrenme alanını ifade eder.
DUYUŞSAL ALANIN ALT BASAMAKLARI
5. Bir Değerler Bütünüyle Nitelenmişlik:
Özümsenen değerlerle tutarlı bir yaşam felsefesi yada dünya
görüşü geliştirme.
4.Örgütleme: Farklı değerleri tutarlı bir değerler
sistemi oluşturacak şekilde örgütleme.
3.Değer Verme: Bir davranış, olay yada olguya değer verme,
bir değeri diğerlerine tercih etme ve bir değere kendini adama.
2.Tepkide Bulunma: Belirli uyarıcılarla ilgilenme, onlara belli
biçimlerde tepkilerde bulunma.
1.Alma: Belirli bir fikir, olay yada uyarıcıya dikkat çekme, bunlara
karşı hoşgörülü olma ve belirli uyarıcıları diğerlerinden ayırarak
seçme.
Psikomotor Alan,
• Bedensel,
• Fiziksel performansa dayalı,
• Beceri gerektiren etkinlikler,
vb. öğrenme çıktılarını içeren öğrenme
alanıdır.
PSİKOMOTOR ALANIN ALT BASAMAKLARI
5. Yaratma: Yeni, orijinal bir ürün
ortaya koyma.
4. Duruma Uydurma: Önceden kazanılan
becerileri yeni durumlarda kullanma.
3. Beceri Haline Getirme: Bir beceriyi kendi başına
hiç kimseden yardım almadan istenilen düzeyde yapma.
2. Kılavuzlanmış Faaliyet: Bir beceriyi, önce beceriyi
yapan başka bir kişiyi taklit ederek ve daha sonra da kendisinin
yapması.
1. Uyarılma: Bir becerinin nasıl yapıldığını izleme, hareketlerin
farkına varma.
TEŞEKKÜR EDERİZ…