Transcript 2.Ünite - Yeryüzünde Yaşam

YERYÜZÜNDE
YAŞAM
ÖZGÜR GÜVERCİN
6.Sınıf SOSYAL BİLGİLER
DÜNYAYI
KEŞFEDİYORUZ
?
?
?
?
?
?
KITALAR
EKVATOR
Başlangıç
Meridyeni
KITALAR
HANGİ YARIMKÜREDE?
KUZEY AMERİKA
GÜNEY AMERİKA
ANTARTİKA
KUZEY YARIMKÜRE
GÜNEY YARIMKÜRE
AVUSTURALYA
ASYA
AVRUPA
AFRİKA
HER İKİSİNDE
(ORTASINDAN EKVATOR
GEÇİYOR)
OKYANUSLAR
HANGİ OKYANUS?
AFRİKA
ASYA
HANGİ OKYANUS?
AFRİKA
ve
AVRUPA
AMERİKA
HANGİ OKYANUS?
ASYA
AMERİKA
TÜRKİYE’NİN DÜNYA
ÜZERİNDEKİ YERİ
TÜRKİYE’NİN MATEMATİK
KONUMU ve DENİZLER
D
D
K
K
TÜRKİYE’NİN MATEMATİK
KONUMU ve DENİZLER
D
D
?
K
?
?
K
PARALEL ve ÖZELLİKLERİ
90 Kuzey ve 90 Güney Yarım
Kürede olmak üzere 180 tanedir.
En büyük paralel Ekvatordur.
İki paralel arası uzaklık 111
km’dir.
90º paralelleri birer nokta
halindedirler.
PARALEL (ENLEM) SONUÇLARI
 Güneş ışınlarının düşme açısı,
 Sıcaklığın Ekvatordan Kutuplara
azalması,
 Kuzey yarım kürede güneyden
esen rüzgarlar sıcaklığı yükseltir.
 Ekvatora yakın yerlerde
meridyenler arası mesafe fazla
olduğundan yüz ölçüm fazla.
GÜNEŞ IŞINLARI-SICAKLIK VE
RÜZGARLAR
50˚ Kuzey
3
4
EKVATOR
1
2
50˚ Güney
10 K enlemi ile 40 K enlemi
arasındaki kuş uçuşu mesafe
kaç km dir?
10 K enlemi ile 40 K enlemi
arasındaki kuş uçuşu mesafe
kaç km dir?
40 K
10 K
40-10=30
30x111=3330 km
Türkiye’ye hangi yönden esen
rüzgarlar sıcaklığı düşürür?
A. Güney
B. Güneydoğu
C. Batı
D. Kuzey
Türkiye’ye hangi yönden esen
rüzgarlar sıcaklığı düşürür?
A. Güney
B. Güneydoğu
C. Batı
D. Kuzey
Haritada verilen A ve B noktaları için
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A. B noktası güneşi daha önce görür.
B. Ekvatora olan uzaklıkları eşittir.
C. Güneş ışınlarının düşme açıları
farklıdır.
D. Yerel saatleri farklıdır.
Haritada verilen A ve B noktaları için
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A. B noktası güneşi daha önce görür.
B. Ekvatora olan uzaklıkları eşittir.
C. Güneş ışınlarının düşme açıları
farklıdır.
D. Yerel saatleri farklıdır.
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin
matematik konumunun sonuçlarından biri
değildir?
A. Akdeniz’in tuzluluk oranı Karadeniz’den
daha yüksektir.
B.Güneş ışınları hiçbir zaman dik açıyla düşmez.
C. Deniz turizmi en erken Akdeniz
Bölgesi’nde başlar.
D. Stratejik önemi olan boğazlara sahiptir.
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin
matematik konumunun sonuçlarından biri
değildir?
A. Akdeniz’in tuzluluk oranı Karadeniz’den
daha yüksektir.
B.Güneş ışınları hiçbir zaman dik açıyla düşmez.
C. Deniz turizmi en erken Akdeniz
Bölgesi’nde başlar.
D. Stratejik önemi olan boğazlara sahiptir.
MERİDYEN (BOYLAM) ÖZELLİKLERİ
 Başlangıç meridyeni, Londra’nın Greenwich
kasabasından geçer (İngiltere).
 Bütün meridyenlerin uzunlukları eşittir.
 Aralarındaki mesafe Kutuplara gidildikçe azalır.
 Aralarındaki mesafe yalnızca Ekvatorda 111
km’dir.
 Aralarındaki zaman farkı 4 dakikadır.
 180 tane Batı-180 tane Doğu olmak üzere
360 meridyen vardır.
 Aynı meridyen üzerinde tüm noktaların yerel
saatleri aynıdır.
10 D meridyeni ile 33 D
meridyeni arasında kaç
dakikalık yerel saat farkı vardır?
A. 92 Dakika
B. 82 Dakika
C. 23 Dakika
D. 46 Dakika
10 D meridyeni ile 33 D
meridyeni arasında kaç
dakikalık yerel saat farkı vardır?
A. 92 Dakika
B. 82 Dakika
C. 23 Dakika
D. 46 Dakika
26 Doğu meridyenindeki
İzmir’de saat 12.00 iken,
33 Doğu meridyenindeki
Ankara’da saat kaçtır?
26 Doğu meridyenindeki
İzmir’de saat 12.00 iken,
33 Doğu meridyenindeki
Ankara’da saat kaçtır?
33-26=7 Derece
7x4=28 Dakika
12.00+28=12.28
COĞRAFİ KONUM
ÖZEL KONUM
MATEMATİK KONUM
ÖZEL KONUM
Bir Ülkenin özel konumu deyince;
 İklim özellikleri,
 Jeopolitik konumu,
 Ekonomik faaliyetleri, Bitki örtüsü ve Tarım
ürünleri (hem özel hem matematik
konumun sonucudur),
 Ulaşımı,
 Dağları, Yükseltileri,
 Hayvan türleri hatırlanmalıdır.
TÜRKİYE’nin ÖZEL KONUMUNUN
SONUÇLARI
 İç kesimler kıyılara göre, kışın daha soğuk








yazın daha sıcaktır.
Batıdan Doğuya gidildikçe yükselti artar.
Üç kıtanın birleştiği yerdedir (Jeopolitik konum).
Hem Asya hem Avrupa ülkesidir.
Önemli deniz ve kara yolları üzerindedir.
Üç tarafı denizler ile çevrilidir.
Orta doğu petrollerine yakındır.
Çeşitli doğal kaynaklara ve madenlere sahiptir.
Çeşitli iklimlerin görülmesinden dolayı, çeşitli
tarım ürünleri yetişir.
MATEMATİK KONUM
 Bir yerin enlem ve boylam
değerleri o yerin matematik
konumudur. Bundan dolayı
gerçekleşen sonuçlarda
Matematik konumun
sonuçlarıdır.
 Sıcaklık değerleri (enleme göre
düzenli olarak artıp azalıyor ise) ve
buna bağlı olarak bitki örtüsü,
 Kalıcı kar sınırı,
 Denizlerin tuzluluk oranı,
 Bir yerin yerel saati,
 Doğusu ile Batısı arası zaman farkı,
 Kuzey Güney arası mesafesi
(iki paralel arası 111 km’dir.)
TÜRKİYE’nin MATEMATİK
KONUMUNUN SONUÇLARI
 Türkiye 36-42º K paralelleri, 26-45º D
meridyenleri arasındadır.
 Kuzey Yarım Kürede ve Başlangıç Meridyeninin
Doğusundadır.
 En Doğusu ile En Batısı arasında 76
dakika zaman farkı vardır.
 Kuzeyi ile Güneyi arasında yaklaşık 666
km mesafe vardır.
 Dört Mevsim belirgin olarak görülür (Orta
kuşakta olmasından dolayı)
MERİDYENLER ARASI MESAFE
KUTUPLARA GİDİLDİKÇE AZALIR
K.K.N
19 km
19 km 80˚ Kuzey
85 km
85 km
85 km 85 km
40˚ Kuzey
0˚ EKVATOR
111 km
111 km 111 km
111 km
Aşağıdaki enlemlerin hangisi
üzerinde 300km doğuya gidilirse
daha fazla boylam geçilmiş olur?
A. 10 K
B. Ekvator
C. KKD
D. 50 G
Aşağıdaki enlemlerin hangisi
üzerinde 300km doğuya gidilirse
daha fazla boylam geçilmiş olur?
A. 10 K
B. Ekvator
C. KKD
D. 50 G
Ankara’nın enlem ve boylamı nedir?
1.Koordinatlar nedir?
2.Yerel saati en ileri olan hangisidir?
3.Çizgisel hızı en fazla olan hangisidir?
4.Türkiye’den en uzak olan hangisidir?
30 B 20 B 10 B
0
10 D 20 D
20
A
40
C
B
D
60
80
Yukarıdaki Türkiye haritasında
işaretli yörelerin hangisinde don
olaylarının görülme olasılığı en
azdır?
A.1
B. 2
C. 3
D. 4
Yukarıdaki Türkiye haritasında
işaretli yörelerin hangisinde don
olaylarının görülme olasılığı en
azdır?
A.1
B. 2
C. 3
D. 4
YERYÜZÜ ŞEKİLLERİNİN
DÜZLEME AKTARILMASI
HARİTALAR
Harita Çeşitleri
 Konularına göre:
 Ölçeklerine
-Fiziki (Yer şekilleri)
-Siyasi (İdariSınırlar)
-Beşeri ve Ekonomik
-Özel (Turizm, Tarım)
Göre:
-Planlar
-Büyük
-Orta
-Küçük
ölçekler
NOT: Plan, bir
ölçeğe göre çizilir,
kroki ise ölçeksiz
kabataslak çizilir.
NOT: Bir harita çizmeye
başlamadan öncelikle,
konu (başlık, kullanım
amacı) belirlenmeli.
SİYASİ (İDARİ-SINIRLAR)
FİZİKİ (YERŞEKİLLERİ)
Sarı çizmeli Mehmet Ağa bir bölgede
toprak satın alıp makineli (Traktör)
tarım yapmak istiyor. Bu bölge
hakkında karar vermek için hangi
haritaya bakarak fikir edinebilir?
A. Siyasi
B. Beşeri
C. Ekonomik
D. Fiziki
Sarı çizmeli Mehmet Ağa bir bölgede
toprak satın alıp makineli (Traktör)
tarım yapmak istiyor. Bu bölge
hakkında karar vermek için hangi
haritaya bakarak fikir edinebilir?
A. Siyasi
B. Beşeri
C. Ekonomik
D. Fiziki
BÜYÜK ÖLÇEK
1/200.000 den
büyük
ÖLÇEKLER
ORTA ÖLÇEK
1/200.000 ile 1/500.000
arası
KÜÇÜK ÖLÇEK
1/500.000 den küçük
1/1.000.000
KÜÇÜK ÖLÇEK
1/300.000
ORTA ÖLÇEK
1/100.000
BÜYÜK ÖLÇEK
BÜYÜK ÖLÇEK
KÜÇÜK ÖLÇEK
-Payda küçük
-Payda büyük
-Alan küçük
-Alan büyük
-Ayrıntı fazla
-Ayrıntı az
-Küçültme oranı az
-Küçültme oranı fazla
-Kağıtta çok yer
kaplar.
-Kağıtta az yer kaplar
HARİTA ÖLÇEKLERİNE ÖRNEKLER
 1/10.000.000  Dünya
 1/5.000.000  Asya
 1/1.000.000  Türkiye
 1/500.000  İzmir
 1/50.000
 Aliağa
 1/5.000
 Petkim
 1/500
 TED Koleji
Büyük Ölçek
Küçük Ölçek
HARİTALARDA YERŞEKİLLERİNİ
GÖSTERME YÖNTEMLERİ
Gölgelendirme
Tarama
İzohips (Eş yükselti eğrileri)
Kabartma
Renklendirme
GÖLGELENDİRME
YÖNTEMİ
TARAMA
YÖNTEMİ
KABARTMA YÖNTEMİ
(AĞRI DAĞI)
RENKLENDİRME YÖNTEMİ
Yükselti
Kullanılan Renkler
Basamakları (m)
0-200
200-500
500-1000
1000-1500
1500-2000
2000 ve üzeri
Yeşil
Açık Yeşil
Sarı
Turuncu
Açık Kahverengi
Koyu Kahverengi
Renklendirme yöntemi ile çizilmiş
bir haritada yeşil renk ile gösterilen
bir yer aşağıdakilerden hangisi
olabilir?
A. Orman
B. Göl
C. Plato
D. Delta
Renklendirme yöntemi ile çizilmiş
bir haritada yeşil renk ile gösterilen
bir yer aşağıdakilerden hangisi
olabilir?
A. Orman
B. Göl
C. Plato
D. Delta
LEJANT (İŞARETLER)
ÇİZGİ (ÇİZİK) ÖLÇEK
0
10
10
20
30
40
km
1 cm
5 cm
1/1.000.000
1.yol
2.yol
Ölçek:
?3cm
İki çentik
9cm
=arası
45 km
345cm
/ 9==15
5 km
km
1
1/500.000
cm
=
5
km
15
0
15
30
km
9cm