Transcript 6.sınıf yeryüzünde yaşam

Yeryüzünün tamamının yada bir bölümünün kuş bakışı
görünümünü belli bir oranda küçültülerek düzleme
aktarılmasına HARİTA denir.
Bir çizimin HARİTA olabilmesi için;
Kuşbakışı olarak
çizilmiş olması
Ölçekli çizilmiş
olması
(Küçültme Oranı)
Bir düzleme
(Düz Bir Zemin)
aktarılmış olması
•Yeryüzü şekillerinin birebir haritasının
çizilmesi mümkün değildir.
Bu nedenle haritadaki gerçek uzunluklar belirli bir 1ölçek
/ 50.000
dahilinde küçülterek haritaya aktarılır.
ÖLÇEK NEDİR?
•Haritalardaki bu küçültme 1oranına
/ 10.000
ÖLÇEK denir….
1 / 1.000
Sizce Ölçeğin Paydası
1 / 500.000
Az Önceki Paydadan Küçük müdür , Büyük müdür ?
1 / 2.500.000
1 / 50.000
Alan Küçük
Ayrıntı Fazla
1 / 80.000.000
1 / 20.000
1 / 25.000
Alan Büyük
Ayrıntı Az 1 / 12.500
1 / 1.000.000
1 / 50.000
1 / 200.000
Ölçek Çeşitleri
Kesir Ölçek
1/100.000
Çizik Ölçek
İki Harita Arasındaki Farka Bakalım mı..?
1 / 2.000.000
1 / 80.000.000
İki Harita Arasındaki Farka Bakalım mı..?
1 / 10.000
1 / 10.000.000
Ölçek Değişirse NELER değişir?
1 / 2.000.000
Ölçek Paydası
ne ifade eder ?
1 / 2 000
1 / 1 500
1 / 1 000
1 / 500
Daha gerçekçi bir örnekle
açıklayacaksak olursak…!
Bir görüntü ne kadar büyük bir alanı gösteriyorsa
AYRINTI az olur;Bir görüntü ne kadar küçük bir alanı
gösteriyorsa AYRINTI fazla olur…
*
Ölçekleri Biraz Daha
Yakından Tanıyalım
Harita Üzerinde Ölçüm
İstanbul - Kastamonu Arası kaç km ‘dir , Ölçelim mi?
Kastamonu-İstanbul
6 Cm
dam
k
m
1 Cm
m
h
m
d
m
7.000.000
Cm
6 Cm
Kaç Km ‘dir
6 x 70 / 1 = 420 Km
1 / 7.000.000
Kesir Ölçekli Harita
Harita Üzerinde Ölçüm
İstanbul - Kastamonu Arası kaç km ‘dir , Ölçelim mi?
Kastamonu-İstanbul
6 Cm
1 Cm ‘lik Dilim
70 km
1 Cm
70
Km
6 Cm
Kaç Km ‘dir
6 x 70 / 1 = 420 Km
Çizik Ölçekli Harita
Harita Üzerinde
KUŞUÇUŞU ve KARAYOLU UZAKLIK
PEKİ
KASTAMONU
Kastamonu-İzmir
6 Cm
İzmir-KASTAMONU ARASI,
1 Cm ‘lik Dilim
kuşuçuşu uzaklık 600 Km çıktı…
İZMİR
100 km
Ama,İzmir-Kastamonu
100
Km
Karayolu
Uzaklığı 980 Km ‘dir.
Buna
, aradaki bu fark
6 Cm
Kaç
Kmgöre
‘dir
6 x 100nereden
/ 1 = 600 Km
kaynaklandı,SİZCE…?
1 Cm
Örnek Soru
Doğru
Haydi cevabı
Cevap
bulun
bakalım…
68 Km
Kesir Ölçeği Çizgi Ölçeğe Çevirme:
Kesir ölçeği, çizgi
ölçeğe çevirirken
önce 1 cm'nin kaç
km'yi gösterdiği
bulunur.
Örnek: 1 /
2.500.000
ölçeğinde 1 cm 25
km'yi gösterdiğine
göre çizgi ölçekte
de 1 cm 25 km'yi
göstermelidir.
Çizgi Ölçeği Kesir Ölçeğe Çevirme
Çizgi ölçeği kesir ölçeğe çevirirken
önce 1 cm’de kaç km gösterdiği tespit
edilir…
1 Cm = 4 Km
göstermektedir
1 Cm
-------4 Km
Örneğin: Çizgi ölçeğin uzunluğu 5
cm'dir.
5 cm 20 km gösterdiğine göre
1 cm kaç km'yi gösterir.
---------------------------------------x = 20 / 5 = 4 km
4 km = 400.000 cm
Bulunan deger cm'ye çevrilir.
Buna göre kesir ölçek 1 / 400.000'dir.
UYARI: Çizgi ölçeği kesir ölçege
çevirirken, grafigin sonundaki
uzunluk birimine dikkat etmemiz
gerekir. Farklı birimlerde olabilir.
Km , Cm ‘ye çevrilir /
5 Sıfır eklenir
Şimdi de Aşağıdaki Haritalara bakarak
Ölçekleri Yorumlayalım mı…?
HARTİTALAR / Farklı Ölçeklİ
Alan KÜÇÜK
Ayrıntı FAZLA
BÜYÜK ÖLÇEKLİ
HARİTALAR
KÜÇÜK ÖLÇEKLİ
HARİTALAR
Alan BÜYÜK
Ayrıntı AZ
Koordinatları
Satrancın Dili İle Anlamak
A
B
C
D
E
F
G
H
1 – 1ABEYAZ
‘daki taş
KALE
BEYAZ
PİYON
2 – 2G
‘daki taş
BEYAZ
VEZİR
3 – 3D
‘daki taş
KALE
4 – 4BBEYAZ
‘daki taş
VEZİR
5 – 5ESİYAH
‘daki taş
BEYAZ
PİYON
6 – 5D
‘daki taş
PİYON
7 – 6BSİYAH
‘daki taş
SİYAH
PİYON
8 – 7G
‘daki taş
SİYAH
9 – 7D ‘daki
taşFİL
SİYAH
10 – 7B
‘dakiPİYON
taş
SİYAH
11 – 8A
‘daki KALE
taş
SİYAH
ŞAH
12 – 8G
‘daki taş
SİYAH
13 – 8E
‘daki KALE
taş
14 – 6H
‘dakiPİYON
taş
SİYAH
15 – 1H
‘daki taş
BEYAZ
ŞAH
Basit Koordinatlar İle
Haritaların Dili’ni Anlamak
30 B
15 B
0
15 D 30 D 45 D 60 D
75 D
90 D
60 Doğu Dikey
Çizgi ve 60 Kuzey
Yatay Çizgi
üzerinde hangi
ülke yer alır ?
RUSYA
75 K
0 Dikey Çizgi ve
45 Kuzey Yatay
Çizgi üzerinde
hangi ülke yer alır
?
FRANSA
60 K
45 K
30 Batı Dikey
Çizgi ve 75 Kuzey
Yatay
Çizgi
GRÖNLAND
üzerinde hangi
ülke yer alır ?
Şimdi de Koordinatlarda Kullandığımız
Asıl Çizgilerin Neler Olduğunu Öğrenelim…
PARALELLER / Yatay Çizgiler
EKVATOR
Kutup noktalarından
eşit uzaklıkta olan ve
yer yuvarlağını iki eşit
yarım küreye ayıran
dairedir.Derecesi 0
(sıfır) dır.
PARALELLER / Yatay Çizgiler
Ekvatora
paralel
olarak çizildiği
varsayılan
hayali
çemberlere
denir.
PARALELLER / Yatay Çizgiler
Başlangıç
Paraleli
Ekvatordur
EKVATOR
PARALELLER / Yatay Çizgiler
Kuzey
Yarım
Küre
Ekvator
Güney
Yarım
Küre
Ekvator Dünyayı
İki eşit yarım
küreye ayırır
PARALELLER / Yatay Çizgiler
90 Kuzey ve
90 Güney
Yarım Kürede
olmak üzere
180 paralel
vardır
PARALELLER / Yatay Çizgiler
İki
paralel
arası
uzaklık
111
km’dir.
PARALELLER / Yatay Çizgiler
Paralellerin
numaraları
ekvatordan
kutuplara
gidildikçe
büyür.
PARALELLER / Yatay Çizgiler
Ekvator’dan
Kutuplara
doğru gidildikçe
PARALELLER
’in uzunlukları
kısalır.
PARALELLER / Yatay Çizgiler
En Büyük
paralel
Ekvator’dur:
40.076 km
En küçük
paralel Kutup
Noktaları
‘dır:0 km
Şimdi de Koordinatlarda Kullandığımız
Asıl Çizgilerden Meridyenlere Bakalım
MERİDYENLER / Dikey Çizgiler
Başlangıç Meridyeni
Başlangıç Meridyeni
İngiltere yakınlarında
bulunan GRİNİÇ
İSTASYONU ‘dur…
MERİDYENLER / Dikey Çizgiler
Başlangıç
meridyeninin
doğusunda 180
batısında da 180
tane olmak üzere
toplam 360 tane
meridyen vardır.
Batı M.
Doğu M
MERİDYENLER / Dikey Çizgiler
Griniç’in Batısına
Batı Boylamları
00
50B 30B 10B 10D 30D 50D
Griniç’in doğusuna
Doğu Boylamları
MERİDYENLER / Dikey Çizgiler
Ekvator’dan Kutuplara doğru gidildikçe
MERİDYENLER arası kısalır.
Ekvator’da iki meridyen arası mesafe 111 km
Kutuplarda ise birleşerek 0 km olur
MERİDYENLER / Dikey
Çizgiler
11.48
11.52
12.00
GÜNE
Ş
11.56
Her bir MERİDYEN ARASI 4 DK .’dır.Dünya
BATIDAN DOĞUYA DOĞRU döndüğü için,
devamlı en doğuda olanın saati,diğerine göre
DAHA İLERİDİR.
Meridyen ve Paralel Koordinatları İle
Haritaların Dili’ni Anlamak
30 B
15 B
0
15 D 30 D 45 D 60 D
75 D
90 D
60 Doğu
Meridyeni ve 60
Kuzey Paraleli
üzerinde hangi
ülke yer alır ?
RUSYA
75 K
0 Meridyeni ve 45
Kuzey Paraleli
üzerinde hangi
ülke yer alır ?
FRANSA
60 K
45 K
30 Batı Meridyeni
ve 75 Kuzey
Paraleli
üzerinde
GRÖNLAND
hangi ülke yer alır
?