Transcript Organik Arı Yetiştiriciliği

ARICILIK
İÇİNDEKİLER
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Genel Arıcılık
Arıcılığı Etkileyen Faktörler
Arıcılık Ürünleri
Arıcılığın Gelişmesi
Türkiye’de Arıcılık
Arıcılığın Ülkemizdeki Problemleri
Organik Arı Yetiştiriciliği
Türkiye’de Organik Arıcılık
Organik Arıcılığın İlkeleri
Organik Tarım Standartlarına Göre Sağlık Koruma
Gezici Arıcılık
Tarım İçindeki Önemi
Arıcılığın Ülke Ekonomisine Katkısı
Arıcılıkta Verimli Olmanın Yöntemleri
Teknik Arı Yetiştiriciliği
Hasat Yöntemleri
• Tarımın bal ve balmumu elde edilen ve karlı
bir kolu olan arıcılık, insanlığın ilk
dönemlerine kadar uzanmaktadır.
• Valencia’da (ispanya) mağara resimlerinde
petek, arı, bal ve insan figürlerine
rastlanmıştır.
• Boğaz köy’de bulunan Hitit yasalarında
arıcılıkla ilgili maddelerin varlığı tespit
edilmiştir.
• Osmanlı imparatorluğu döneminde arıcılığa
önem verilmiş, bu işle uğraşanlardan ayrıca
vergi alınmıştır._
Arıcılığı Etkileyen Faktörler
• Arıcılık bir takım teknik ve biyolojik bilgiler
gerektirmekle beraber coğrafi ortamla da
doğrudan bağlantılıdır;
• Topoğrafya,
•
İklim,
•
Flora,
•
Hidrografik, durumlarla arıcılık arasında
sıkı bir ilişki vardır.
•
İklim:
•
Yapılan deneylere göre arılar; 29-33
derece sıcaklık arasında çok faal oldukları,
10 derecenin altında ve 37 derecenin
üstünde olan sıcaklıklarda hiç faaliyete
bulunmadıkları tespit edilmiştir.
• Arıcılık KYK’ de 64. enleme kadar
yapabilmekle beraber, yeryüzünün özellikle
Akdeniz ülkeleri iklim ve flora bakımından,
son derece uygun şartlara sahiptir.
• Şidetli yağmurlar, dolu şeklindeki yağışalar
arıcılığı olumsuz etkilemektedir.
• Geceleri çok soğuk olan yerler arıcılık için
uygun yerler değildir.
• Flora:
• Arılar için flora bir hammeddedir, çünkü arılar
meyve ağaçlarından, ormanlardan ve kır
çiçekleriyle diğer kültür bitkilerinden
topladıkları maddelerden bal yaparlar.
• Hidroğrafik:
• Arılcılık kapsamında yer ( arılık ) seçimi
içinde önemlidir
•
•
Topğrafya;
Kısa mesafelerde yükseltinin artması
vejetasyonda çeşitlilik ve çiçeklenme
sürelerinde ve dönemlerinde farklılıklar
meydana getirir ki bu da arıcılığı olumlu
etkiler.
•
Yer (arılık) seçimi arıcılık kapsamında çok
önemlidir.
• Bunların dışında beşeri olaylar da arıcılığı
etkilemektedir. Bu arıcılığın yapılacağı yer
seçimi kapsamında öne çıkar._
Arıcılık Ürünleri
• BAL: TSE’nin sıtandartları göre bal; bitkilerin
çiçeklerinde bulunan nektarların ve ya
bitkilerin canlı kısımlarıyla bazı eşkanatlı
böceklerin salgıladığı tali maddelerin
balarıları tarafından toplanması, vucutlarında
bileşimlerin değiştirilip petek gözlerine depo
edilmesi ve buralarda olgunlaşması
sonucunda gelen koyu kıvamında tatlı bir
üründür.
•
Arılar bir kilo bal verebilmek için 50.000
kadar çiçeği dolaşmaktadırlar.
•
Kaynağı Açısından İki Tür Bal Vardır;
1. Çiçek balı: ıhlamur balı, yonca balı,
narenciye balı, pamuk balı, kekik balı, funda
balı gibi.
2. Salgı balı: çam balı, yaprak balı gibi.
•
Pazarlama Şekillerine Göre:
1. Petekli bal; tabii petekli bal ve suni petekli
bal.
2. Süzme bal,
3. Pres balı.
•
Arıcılığın Diger ürünleri:
• Balmumu; tıp, kozmetik sanayide, krem ve
ruj yapımında, tıpta, mobilya ve deri cilaların
yapımında, elektirik parçalarının üretiminde,
kalem yapımında, kağıt yapımında, tekstil
sanayide, suni petek yapımında yararlanılır.
• Polenler; mide, bağırsak, üreme ve idarar
yolu hastalıkların tedavi edilmesinde
kullanılır.
• Arı sütü; kalbi uyaran, öksürüğü kesen,
sindirimi kolaylaştıran arı sütü de bal gibi
fiziksel ve ruhsal gerginliğin giderilmesinde,
iştahın açılmasında kullanılır.
• Propolis; kulak, burun, boğaz hsatlıkların
tedavisinde, iltihaplanmayı önlemekte
kullanılır.
• Arı zehiri;.dokularla ilgili bazı hastalıkların
oluşumuna karşı, organizmanın savunasını
destekleyen, özellikle kronik romatizmaya
karşı uzun yıllardır tedavi amacıyla kullanılır.
Arıcılığın Gelişmesi
•
•
•
•
•
1845 yılında arı üreme biyolojisinin izahı,
1851 yılında çerçeveli fenni kovanın keşfi,
1857 yılında temel petek kalıplarının bulunuşu,
1865 yılında bal süzme makinesinin icadı,
1882 yılında larva transfer yöntemiyle ana arı
yetiştirme tekniğinin keşfi,
• 1926 yılında ana arılarda yapay döllemenin
bulunuşu gibi icatlar katkıda bulunmuştur.
Türkiye’de Arıcılık
• Türkiye’de iklim, coğrafya ve bitki florası
bakımından arı yetiştiriciliği için çok avantajlı
olmasına karşılık koloni başına elde edilen
bal verimi bakımından istenilen düzeyde
değildir.
• Ülkemizde doğal arı meralarının dışında
tarımsal alanların yonca, korunga, soya
fasulyesi, ayçiçeği gibi yağlı tohumlu
bitkilerden; elma, narenciye, badem gibi
meyve ağaçlarından oluşması Türkiye’nin
arıcılıktaki şansını daha da arttırmaktadır.
• Bugün koloni başına bal verimi bakımından
önde giden ülkelerin hepsinde gen
kaynaklarının kontrollü olarak kullanıldığı
ıslah ve seleksiyon çalışmalarına önem
verildiği görülür.
• Tüm bu avantajlar göz önünde tutulduğunda
Türkiye’nin arıcılıkta çok yüksek bir
performans sergilemesi beklenir. Oysa
Türkiye’de arıcılığın genel yapısı, sorunları,
arı ürünleri üretimi ve ticaretine ilişkin sayısal
veriler değerlendirildiğinde ülkemizin
beklenenin tersine bu avantajları çok iyi
değerlendiremediği, bal üretimi ve ticaretinde
hak ettiği düzeye ulaşamadığı görülür.
•
1.
2.
3.
4.
5.
Türkiye’de beş farklı arı ırkı ;
A.m.anatoliaca,
A.m.meda,
A.m.caucasica,
A.m.syriaca,
A.m.carnica)’
•
Yıllara göre arıcılık kayıtları incelendiğinde
Türkiye’nin 1970-1980’li ’li yıllarda 2 milyon
civarında koloni varlığına sahip olduğu 1990’lı
yıllarda ise koloni sayısının 3 milyon 500 bine,
bal veriminin de 20 bin tondan 60 bin tona
yükseldiği görülür.
• Fakat sonraki 10 yıllık süreçte koloni varlığımız
1 milyon daha artmasına karşılık toplam bal
üretimimiz yıllara bağlı dalgalanmalarla birlikte
70 bin ton civarında kalmıştır.
• FAO (Food Animal Organization)’nun 1997 yılı
kayıtlarına göre Türkiye, bal dış ticaretinde 8. sırada
yer almaktadır. 2003 yılı kayıtları incelendiğinde ise
18. sıraya gerilediği göze çarpar.
• Türkiye koloni sayısı ve toplam bal üretimi
bakımından dünyada arıcılıkta söz sahibi ülkeler
arasında yer almaktadır. Fakat koloni başına bal
verimi ve bal dış ticareti bakımından aynı
performansı sergileyememektedir.
• Dünyanın koloni başına bal verimi ortalaması 24
kg/koloni iken Türkiye’de bu değer 16–17 kg/koloni
civarındadır.
• Koloni sayısı bakımından Çin’den sonra 2.
sırada yer alan ülkemizin toplam bal üretimi
bakımından 4. sıraya gerilediği, koloni başına
bal üretimi bakımından ise yıllara göre
değişmekle birlikte 9. sıraya gerilediği görülür._
• Arjantin, A.B.D gibi koloni varlığı bizden çok
daha az olan ülkelerin Dünya ortalamasının çok
üzerinde bal verimi sağladığı görülür._
• Arjantin koloni varlığı bakımından Türkiye’nin
gerisinde yer alırken toplam bal üretimi ve
koloni başına bal verimi (30 kg/koloni)
bakımından Türkiye’nin önüne geçmiştir.
• ABD, Avustralya ve Çin gibi birim başına bal
verimi dünya ortalamasının üzerinde olan
ülkelerde arıcılığın önemli bir tarımsal iş kolu
olarak değerlendirildiği, arı yoğunluğunun
düşük olduğu, arıcılıkta ileri tekniklerin ve
ürün teknolojisinin kullanıldığı görülür.
• Türkiye’de yerli bal arılarının bal verimlerinin
düşüklüğü sık sık tekrarlanır.
• Yapılan araştırmalarda yerli arılarımızın koloni
gelişiminin zayıf olduğu ergin arı miktarının az
olduğu belirlenmiştir.
• Başta Çin Japonya ve ABD olmak üzere pek
çok Avrupa Birliği üyesi ülke, yerli ırklarını bal
verimi bakımından ıslah etmeyi
başarmışlardır.
• Türkiye’de ise genetik yapıyı iyileştirme
çalışmaları ana arı yetiştiriciliğinden ileri
gidememiştir. _
Arıcılığın Ülkemizdeki Problemleri
•
•
•
•
•
•
•
•
Karşılaşılan belli başlı arıcılık sorunları;
Damızlık Sorunu
Türkçe Kaynak Problemi
Danışacak Kurum Problemi
Standart Problemi
Pazarlama Problemi
Hastalıklarla Mücadele Problemi
Kışlatma ve İlaç Sorunu
Organik Arı Yetiştiriciliği
• Organik üretim ; Organik üretim, doğadaki
ekolojik dengeyi koruyan, doğal kaynakların
ve enerjinin optimum kullanımı ile üretim
miktarını değil kaliteyi ön planda tutan
sağlıklı ve güvenilir ürün alınmasını
hedefleyen alternatif bir tarım sistemidir.
• Organik tarım; tarımsal üretimde sentetik
kimyasalların kullanılmasının öngörülmediği,
tarımsal ürünlerde insan ve hayvanlarda
kalıntı maddelerinin biyoakümülasyonuna
imkan vermeyecek sağlıklı ve güvenilir bir
tarımsal faaliyettir._
• Organik hayvancılık; yüksek kalitede, sağlıklı
ve risksiz ürünler talep eden tüketicilere
yönelik, organik üretim teknikleriyle kontrollü
ve sertifikalı olarak gerçekleştirilen bir
hayvansal üretim faaliyeti olarak
tanımlanmaktadır.
• Organik arıcılık; arı ürünlerinin üretiminde,
üretimden tüketime kadar tüm aşamalarında
hiçbir suni besleme ve kimyasal ilaçlama
yapmadan, doğal yapısı bozulmamış alan veya
organik tarım alanlarında yapılan arıcılık
faaliyetleri şeklinde tanımlanmaktadır.
• Arıcılık ürünlerinin organik üretim olarak
nitelendirilmesi için; kovanların özellikleri,
çevre kalitesi, arıcılık ürünlerinin elde
edilmesi, işlenmesi ve depolanması
koşulların ne derece organik tarım
standartlarına göre uygulandığına
bağlıdır._
Türkiye’de Organik Arıcılık
• Özellikle geniş mera alanları ile akasya,
kestane, ıhlamur gibi nektarlı çiçek açan
alanlarda ve çam ormanlarında organik bal
ve polen üretimini gerçekleştirmek mümkün
olmaktadır.
• Geleneksel arıcılıktan organik arıcılığa geçişin
zorunlu şartlarından biri, serbest bırakılan
altyapı artıkları ile kolonide peteklerin kontrol
altına alınması ve organik arıcılığa geçiş
yapan arıcıların ihtiyaçlarının karşılanmasıdır.
Türkiye Organik Bal İhracatı
Organik Arıcılığın İlkeleri
1. Koloniler İçin Uygun Yer Seçimi,
2. Organik tarım standartlarına göre bakım ve
besleme,
3. Organik tarım standartlarına göre sağlık
koruma,
4. Organik tarım standartlarına göre hasat,
muhafaza ve ambalajlama,
5. Organik mera tesisi.
Organik Tarım Standartlarına Göre Sağlık
Koruma
1. Dayanıklı ırk ve hatlar seçilmeli, ana arılar
düzenli olarak yenilenmeli,
2. Kovanlar sistematik olarak denetlenerek erkek
yavrular kontrol edilmeli,
3. Arılıklarda kullanılan malzemeler, düzenli olarak
organik yöntemlerle dezenfekte edilmeli,
4. Kirlenmiş maddeler veya kaynaklar zararsız bir
şekilde imha edilmeli,
5. Petekler düzenli olarak yenilenmeli,
6. Kovanlarda yeterli miktarda polen ve bal
bırakılmalıdır (Gökçe 2002).
Gezici Arıcılık
• Bu yetiştiricilik şeklinde ilkbaharın erken
başladığı bölgelerden başlanarak, zaman
zaman çiçeğin yeni çıktığı bölgelere doğru
bir hareket yolu izlenir, bu işleme genel
olarak çiçek kovalamak adı verilir.
• Daha sonra kış yaklaşınca, kışları sert geçen
bölgelerden güneye veya Ege bölgesine
taşınarak arılar kışlatılır.
Tarım İçindeki Önemi
• Arıcılık tarla, bağ-bahçe ve hayvancılık gibi
tarım işletmeleri içinde ikinci üretim dalı
olarak yapılabilir.
• Aslında, tarla ve bağ-bahçe ürünleri üreten
işletmelerde bal arılarına ihtiyaç da vardır.
Arıcılığın Ülke Ekonomisine Katkısı
• Arıcılığın ülke ekonomisine katkısı, tarımsal bir
faaliyet olması sonucu doğrudan ve gerek
sosyo-ekonomik bir konu olması gerekse
bitkisel üretime katkısı nedeniyle dolaylı olarak
da olmaktadır.
• Arıcılık toprağa bağımlı olmayıp, topraksız veya
az topraklı aileler için tek başına bir geçim
kaynağı olabilmektedir.
• Aynı zamanda en ucuz ve en kolay istihdam
yaratan tek tarımsal faaliyettir.
• Çevreye ve doğaya doğrudan veya dolaylı
hiçbir zararlı etkisi yoktur.
• Daha da önemlisi doğal denge için mutlak
surette arılara ve dolayısıyla arıcılığa ihtiyaç
vardır.
• Ülkemizde çok geniş alanlarda arı
tozlaşmasına ihtiyaç duyan ürünler
yetiştirilmekte ve arıcılıktan bu yönde de
faydalanılmaktadır.
• Arıcılığın bir üretim dalı olarak bal ve
balmumu üretimiyle ülke ekonomisine
doğrudan katkısı 160 trilyon TL. civarındadır.
• Tozlaşma yolu ile ekonomiye olan katkısının
bal ve balmumu ile sağlanan katkının en az
10-15 katı olduğu dikkate alındığında arıcılık
bu yolla ülke ekonomisine 1.6-2.4 katrilyon
TL. katkı sağlamaktadır.
• Ekonomik olarak, arıcılığın gelişmesi arıcılık
sektörü için gerekli arı, ana arı, kovan, bal
süzme makinesi, temel petek, arıcılık
malzemeleri ve ambalaj maddelerinin
üretildiği sanayi iş kollarının ortaya çıkmasına
ve bu alanda istihdamın sağlanmasına
yardımcı olur.
• Dünyadaki en kaliteli bal, çok sayıda çiçek
türüne sahip olması nedeniyle Türkiye’de elde
edilmektedir. Dünyadaki çiçek türlerinin 3/4’ü
Türkiye’de bulunmaktadır.
Arıcılıkta Verimli Olmanın Yöntemleri
1.
2.
3.
4.
5.
Arılık yerinin seçimi,
Arının cinsi,
Genç ana arı,
Oğul Çıkartmamak,
Kovanların fenni ve standartlara uygun
olaması.
Teknik Arı Yetiştiriciliği
1. Arıcılık Yapılacak Bölgenin Seçimi,
2. Arıcılık Aletleri; temel arıcılık aletleri,
yardımcı arıcılık aletleri, kovan ve çeşitleri,
bal süzme makinesi, balmumu arıtma
cihazları.
3. İlkbahar çalışmaları,
4. Zayıf kovanların birleştirilmesi,
5. Arıların beslenmesi,
6. İlaç uygulamaları,
7. Arılarda yağmacılık,
8. Bal mevsimi,
9. Gezici arıcılık,
10. Sonbahar çalışmaları,
11. Kışlatma,
Hasat Yöntemleri
1. Silkeleme ve fırçalama
2. Arı kaçıran yöntemi
3. Asit tahtası yöntemi
4. Arı üfleyici kullanma
•
•
•
•
•
•
ADI
SOYADI
NO
BÖLÜM
YR. DOÇ. DR.
KONU
:
:
:
:
:
:
ABDULMUTTALİB
DURDU
5133753344
COĞRAFYA
TANER KILIÇ
ARICILIK
BİBLİYOGRAFYA
-Talu, Ş.,2004, “Arıcılık Sektör Profili” , İstanbul Ticaret Odası, Bilgi ve Doküman Şubesi,
İSTANBUL.
- Ayhan , G., Fehmi, G., ( ? ), “ Türkiye Arıcılığın Yapısı ve Sürdürebilir Arıcılık Olanakları”,
Akdeniz.Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, ANTALYA.
- Kılıç, H., ( ? ), “ Bir Agroforestry Uygulaması Olarak Türkiye’de Arıcılık Ormancılık İlişkisinin
Yasal Temellerinin Araştırılması”, (……? )
-Kekeçoğlu, M., Gürcan, E.K., Soysal, M. İ., 2007, “Türkiye Arı Yetiştiriciliğinin Bal Üretimi
Bakımından Durumu”, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü zootekni, Namık
Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, TEKİRDAĞ.
-Parlakay, O., Yılmaz, H., Yaşar, B., Seçer, A., Bahadır, B., 2008, “Türkiye’de Arıcılık
Faaliyetinin Mevcut Durumu ve Trend Analizi Yöntemiyle Geleceğe Yönelik Beklentiler”, U.
Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt 22, Sayı 2, 17-24, BURSA. (VIII. Ulusal Tarım Ekonomisi
Kongresinde bildiri olarak sunulmuştur.)
- Gül, A., Şahinler, N., Akyol. E., Şahin, A., 2005, “ Organik Arı Yetiştiriciliği ”, MKU Ziraat
Fakültesi Dergisi 10 (1-2): 63-70, HATAY.