Transcript Θεωρία - Αρχές και φυσιολογία θεραπευτικής άσκησης

Θεμελίωση της πρακτικής φυσικοθεραπείας
Εβδομάδα 4η 29/10/2013 – ΜΥΕΣ, ΟΣΤΑ, ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ
Θεωρία: Αρχές και φυσιολογία θεραπευτικής άσκησης
Αναστάσιος Γ. Χόρτης MSc, Cert. Ed.
Τμήμα Ανθρωπιστικών Επιστημών/Επιστημών Υγείας
Independent Science & Technology (IST) College 2013-2014
ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Στο τέλος του μαθήματος και με ανεξάρτητη μελέτη θα πρέπει να μπορείτε να:
 Καταλαβαίνετε το περιεχόμενο της άσκησης που χρησιμοποιείται στην
φυσικοθεραπευτική πρακτική
 Καταλαβαίνετε τις αρχές της θεραπευτικής άσκησης
 Καταλαβαίνετε την έννοια των μεταβλητών συνταγογράφησης
 Ξεκινάτε να καταλαβαίνετε βασική φυσιολογία της άσκησης
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ
Ορισμός θεραπευτικής άσκησης
“Συνταγογράφηση ενός προγράμματος φυσικής δραστηριότητας που περιλαμβάνει
ο πελάτης να αναλαμβάνει εκούσια σύσπαση των μυών ή / και την κίνηση του
σώματος με σκοπό την ανακούφιση των συμπτωμάτων, τη βελτίωση της
λειτουργίας ή την βελτίωση, διατήρηση ή επιβράδυνση της επιδείνωσης της
υγείας.”
(Taylor et al., 2007)
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ (συνέχεια)
 Πρόληψη ή αποκατάσταση
αναπηριών
Λειτουργική εκγύμναση
και αποκατάσταση
 Βελτίωση ή αποκατάσταση της
φυσικής λειτουργίας ώστε οι Δ.Κ.Ζ δεν
είναι πλέον μια πρόκληση
 Βελτίωση γενικής υγείας και καλής
φυσικής κατάστασης
 Μείωση των παραγόντων κινδύνου
Πρώιμη και
μεσαία διαχείριση
Κύκλος αποκατάστασης
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ (συνέχεια)
Ποιοι ασθενείς επωφελούνται περισσότερο;
- Καρδιοαγγειακά προβλήματα
- Ακρωτηριασμένοι
-Νευρολογικά
- Διαχείριση αναπηρίας
- Ανακουφιστική φροντίδα
- Παιδιατρική
- Γυναικολογία
- Μυοσκελετικά
- Χειρουργημένοι
- Γηριατρικά
- Ψυχιατρικά
- Αναπνευστικά
- Κακώσεις Ν.Μ
- Εγκαύματα
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ (συνέχεια)
Άσκηση για την πρόληψη των ασθενειών:
 Σχέση μεταξύ του καθιστικού τρόπου ζωής και χρόνιων εκφυλιστικών
διαταραχών
 Παραπάνω από 20 διαταραχές σχετίζονται με την έλλειψη φυσικής
δραστηριότητας
 50 χρόνια έρευνα
 Οι φυσικοθεραπευτές έχουν να παίξουν ρόλο στην προώθηση της υγείας
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ (συνέχεια)
Στόχοι θεραπευτικής άσκησης:
- Επιτρέπει την κίνηση
- Διάταση μαλακών ιστών
- Βελτίωση αναπν. χωρητικότητας
- Βελτίωση της αντοχής
- Προώθηση χαλάρωσης
- Αύξηση του κοινωνικού δικτύου
ευημερίας
-Κινητοποιεί τις αρθρώσεις
-Βελτίωση της κυκλοφορίας
-Βελτίωση της μυϊκής δύναμης
-Βελτίωση ισορροπίας και συντονισμού
-Μείωση του άγχους και κατάθλιψης
-Αύξηση της αυτό-πεποίθησης/εκτίμησης και
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ (συνέχεια)
Ευρύτερος στόχος θεραπευτικής άσκησης:
 Να προσπαθεί όποτε είναι δυνατόν να αποκαθιστά πλήρης λειτουργία και να
επιτυγχάνει ένα βέλτιστο επίπεδο φυσικής κατάστασης

 Να επιτυγχάνει αυτό θέτοντας κοινούς ρεαλιστικούς στόχους και
αναγνωρίζοντας σε πόσο καλή κατάσταση πρέπει να είναι

 Κίνητρο
 Τήρηση και συμμόρφωση
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ (συνέχεια)
Αρχές εκπαίδευσης:
 Ετοιμότητα
 Υπερφόρτωση
 Εξειδίκευση
 Κίνητρο
 Μάθηση
 Αντιστρεψιμότητα
 Φθίνουσες αποδόσεις
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ (συνέχεια)
Μεταβλητές συνταγογράφησης:
 F – Frequency ή Συχνότητα συνεδριών
 I – Intensity ή Ένταση συνεδριών
 T – Time and duration ή Χρόνος και Διάρκεια συνεδριών
 T – Type ή Τύπος συνταγογραφούμενης άσκησης
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ (συνέχεια)
Τύποι θεραπευτικής άσκησης:
 Ελαστικότητα
 Ασκήσεις εύρους τροχιάς
 Ασκήσεις ενδυνάμωσης
 Ασκήσεις αντοχής
 Ασκήσεις ισορροπίας / ιδιοδεκτικότητας
 Ασκήσεις κάρδιο-αγγειακές και αναπνευστικές
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ (συνέχεια)
Γιατί είναι σημαντική η παρακολούθηση της θεραπευτικής άσκησης:
 Καρδιακή συχνότητα
- Μόνιτορ σφυγμού
 Πίεση αίματος
- Συστολική / Διαστολική
 Υποκειμενικά κριτήρια έκβασης
- Κλίμακα Borg
- Αναπνευστικός ρυθμός
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ (συνέχεια)
Κλίμακα Borg:
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ (συνέχεια)
Ιδιοδεκτικότητα – Ισορροπία:
 Συνειδητή και ασυνείδητη εκτίμηση της θέσης της άρθρωσης
 Πρόληψη πτώσεων σε ασθενείς με οστεοπόρωση
 Κακώσεις στα κάτω άκρα
 Νευρολογικά περιστατικά
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ (συνέχεια)
Ασκήσεις αντίστασης:
 Σκεφτείτε γιατί μπορεί να επιλέξουμε διαφορετικούς τύπους ασκήσεων;
 Υπάρχει κάποιο ρίσκο;
- Ισομετρική
- Μειομετρική
- Πλειομετρική
- Ισοκινητική
- Ανοιχτή και κλειστή κινητική αλυσίδα
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ (συνέχεια)
Αντοχή, ισχύς και δύναμη:
 Αντοχή
- Ικανότητα εκτέλεσης μυϊκών συστολών ενάντια σε κάποια αντίσταση για
παρατεταμένη χρονική περίοδο
 Δύναμη
-Ικανότητα του μυός να παράγει τάση και επακόλουθο έργο κατά τη διάρκεια μιας
προσπάθειας
 Ισχύς
-Ικανότητα παραγωγής μεγάλης δύναμης
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ (συνέχεια)
Προοδευτικότητα:
 Αρχή;
 Ισχύς;
 Αντοχή;
 Δύναμη;
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ (συνέχεια)
Η αντίδραση του σώματος στην άσκηση:
Βραχυπρόθεσμα
Μακροπρόθεσμα
Καρδιακή
συχνότητα
↑
↓
Αναπνευστική
συχνότητα
↑ ρυθμός
↑
↑ αναπνεόμενος όγκος αέρα
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ (συνέχεια)
Η αντίδραση του καρδιακού ρυθμού στην άσκηση (McArdle et al., 1994):
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ (συνέχεια)
Το αποτέλεσμα της άσκησης στο μυοσκελετικό σύστημα:
 Αύξηση αντοχής
- Bελτιωμένη χρήση οξυγόνου
- Aπό το μυ αυξημένη αποθήκευση καυσίμων στο μυ
 Πρόγραμμα με αντίσταση
- Αύξηση μυϊκής ισχύος του μυός
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ (συνέχεια)
Σύνοψη:
 Ο σχεδιασμός της άσκησης αποτελεί βασική ικανότητα για τον φ/θ
 Έχει υπόβαθρο φυσιολογικές και παθο-φυσιολογικές διαδικασίες
 Απαιτεί άριστη γνώση των αρχών της άσκησης και της φυσιολογίας
 Ψυχολογία κινήτρου - Στάδια αλλαγών
 Φαντασία
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Bird P, Tarpenning KM and Marino FE (2005). Designing Resistance Training Programmes to Enhance Muscular Fitness.
Sports Med: 35 (10): 841-851.
Garber, CE; Blissmer, B; Deschenes, M; Franklin, BA.; Lamonte, MJ; Lee, I-M; Nieman, D; Swain, D. American College of
Sports Medicine (ACSM) Quantity and Quality of Exercise for Developing and Maintaining Cardiorespiratory,
Musculoskeletal, and Neuromotor Fitness in Apparently Healthy Adults: Guidance for Prescribing Exercise (2011)
Medicine & Science in Sports & Exercise: 43 ( 7); 1334-1359.
Glynn, A & Fidler, H (2009). The Physiotherapists Pocket Guide to Exercise Assessment, Prescription and Training.
Churchill Livingstone Elsevier.
Hall C, Thein Brody L (2011). Therapeutic exercise: Moving toward function. (3rd ed.) Philidelphia, Lippincott Williams
& Wilkins
Hanandez Kravitz (2006) http://www.unm.edu/~lkravitz/Article%20folder/hypertrophy.html
ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΤΕ ΟΤΙ:
 Ανατρέξατε στα μαθησιακά αποτελέσματα για αυτό το μάθημα και
πραγματοποιήσατε τη σχετική μελέτη που απαιτείται
 Επισκεφθήκατε τα βιβλία στην βιβλιοθήκη του IST, και μελετήσατε τις ενότητες
που σχετίζονται με το σημερινό μάθημα
 Επισκεφθήκατε άλλες πηγές πληροφοριών (προτεινόμενα βιβλία, ιστοσελίδες
και περιοδικά) για να απαντήσετε σε τυχόν ερωτήσεις
 Είστε ικανοποιημένοι ότι έχουν εκπληρωθεί και ότι έχετε καταλάβει τις έννοιες
που εισάγονται και συζητούνται
 Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μου ή την κ. Οικονομοπούλου για τυχόν
απορίες