Transcript TMS 32 - WordPress.com

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER
ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI
MUHASEBE VE FİNANSMAN UZMANLIK DALI
TMS32 FİNANSAL ARAÇLAR :SUNUM
ÖGRETİM ÜYESİ;YRD.DOÇ.DR NACİYE GÖKÇE
HAZIRLAYAN;OSMAN BULUT
FİNANSAL ARAÇLAR STANDARTLARI
Finansal araçların muhasebeleştirmesine ilişkin olarak
TMSK tarafından üç standart yayınlanmıştır .
yayınlanan bu üç standart finansal araçlarla ilgili olması
nedeniyle birleştirilerek ele alınmıştır. Finansal araçlar
la ilişkin olarak uluslara arası muhasebe standartları
kurulu, yeni bir çalışma başlatmış ve bu kapsamda
2009 yılında IFRS 9’u yayınlamıştır
UMS (TMS) 32 Finansal Araçlar: Sunum
UMS (TMS) 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve
Ölçme
UFRS (TFRS) 7 Finansal Araçlar: Açıklamalar
UFRS 7 – (TFRS 7): Finansal Araçlar:
Açıklamalar standartı
Bu standardın amacı,;finansal tablo kullanıcılarının
aşağıdaki hususları değerlendirebilmeleri için gerekli
olan bilgilerin işletme finansal tablolarında kamuoyuna
açıklanmasını sağlamaktır:
(a) Finansal araçların işletmenin finansal durumu ve
performansı açısın dan önemi; ve
(b) İşletmenin dönem içerisinde ve raporlama dönemi
sonunda finansal araçlar nedeniyle maruz kaldığı
risklerin niteliği ve düzeyi ile işletmenin sözü edilen
riskleri yönetme şekli.
TMS 32 Finansal Araçlar:SUNUM
TMS 32, finansal araçların sunumuna ilişkin ilkeleri ortaya
koymaktadır. Finansal araçların muhasebeleştirilmesi ve
ölçümüne ilişkin hususlar “TMS 39 Finansal
Araçlar:Muhasebeleştirme ve Ölçme” Standardı ile “TFRS 9
Finansal Araçlar” Standardında;açıklama hükümleri ise
“TFRS 7 Finansal Araçlar: Açıklamalar” Standardında ele
alınmaktadır.
Bu Standardın amacı, finansal araçların borç veya özkaynak
olarak sunulmaları ile finansal varlık ve borçların
netleştirilmelerine ilişkin ilkeleri belirlemektir. Bu Standart,
ihraç eden (ihraçcı) açısından finansal araçların, finansal
varlık, finansal borç ve özkaynağa dayalı finansal araç olarak
sınıflandırılması, bunlara ilişkin faiz, temettü, kayıp ve
kazançların sınıflandırılması ve finansal varlık ve borçların
netleştirilmeleri gereken durumlara uygulanır
Standardın kapsamı; Finansal araçlara ilişkin TMS 32,
TMS 39 ve TFRS 7 (sunum-muhasebeleştirme ve ölçme
açıklamalar) standartları temel olarak aşağıdaki
durumlar dışındaki her türlü finansal araca uygulanır:
• TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar standardının
uygulandığı çalışanlara sağlanan fayda planlarındaki
işveren hak ve yükümlülüklerine bu standart
uygulanmaz.
• Bir işletmenin başka bir işletmedeki menkul
kıymetleri üzerinde önemli etkinliği veya kontrol gücü
olması durumunda veya iş ortaklığı şeklinde bir yatırımı
olması durumunda bu standart uygulanmaz.
• TFRS 2 Hisse Bazı Ödemeler standardının kapsamına giren
finansal araçlar için bu standart uygulanmaz.
• TFRS 4 Sigorta Sözleşmeleri standardı’nın kapsamına giren
finansal araçlar için bu standart uygulanmaz.
Bu Standart, işletmenin beklenen alış, satış ya da kullanım
gerekliliklerine uygun olarak finansal olmayan bir kalemin
alınması veya teslimi amacı ile düzenlenmiş olan ve elde
tutulmaya devam edilen sözleşmeler hariç olmak üzere, net
ödemenin nakit ya da başka bir finansal araçla ya da
finansal araç sözleşmesi gibi finansal araçların takası yoluyla
yapıldığı finansal olmayan bir kalemin alım ya da satım
sözleşmelerine uygulanır
Net ödemenin nakit ya da başka bir finansal araçla ya da
finansal araçların takası yoluyla yapıldığı finansal olmayan
bir kalemin alım veya satım sözleşmelerini düzenlemenin
birçok yolu vardır. Bunlar aşağıdakileri içerir:
(a) Sözleşme hükümlerinin her iki tarafa da net ödemeyi
nakit karşılığı, başka bir finansal araç ya da finansal
araçların takası yoluyla yapma izni vermesi
(b) Net ödemenin nakit karşılığı, başka bir finansal araç ya
da finansal araçların takası yoluyla yapılacağının sözleşme
hükümlerinde açık olarak belirtilmemesi; ancak
işletmenin pratikte benzer sözleşmelere ilişkin net
ödemeyi nakit karşılığında, başka bir finansal araçla ya da
finansal araçların takası yoluyla yapması (karşı tarafa veya
başka bir tarafa, netleştirme sözleşmesinin düzenlenmesi
ya da sözleşmenin kullanılması veya vadesinin
gelmesinden önce satılması yoluyla),
© Benzer sözleşmelerde, işletmenin
fiyattaki
ya da satıcının kâr marjındaki kısa dönemli
dalgalanmalardan kâr sağlamak amacı ile
sözleşmeye konu malı teslim alıp teslimden
kısa bir süre sonra satma uygulamasının
bulunması,
(d) Sözleşme konusu finansal olmayan
kalemin kolaylıkla nakde çevrilebilmesi.
Finansal araç: Bir finansal araç, bir işletmenin finansal
varlığın da ve diğer bir işletmenin finansal borcunda yada
öz kaynağa dayalı finansal aracından artışa neden olan
herhangi bir sözleşmedir. Bu tanımlamaya göre finansal
araçlar; finansal varlıklar, finansal borçlar ve türev
finansal araçlardan oluşmaktadır.
Temel finansal araçlar;
-Hisse senedi
-Tahvil
-Bono
-K/Z Ortaklığı senedi
-Finansman bonosu
31.12..... TARİHLİ BİLANÇO
Aktif
Pasif
FİNANSAL VARLIKLAR
FİNANSAL BORÇLAR
Kasa
Bankalar
Alınan Çekler
Alıcılar
Alacak Senetleri
Menkul Kıymetler
Kredi Alacakları (Bankalar için)
Mali Borçlar
Ticari Borçlar
Çıkarılan Menkul Kıymetler
Mevduatlar (Bankalar için)
TÜREV FİNANSAL ARAÇLAR
Vadeli İşlem Sözleşmeleri (Forward Contracts)
Seçimlik Hak Sağlayan Sözleşmeler (Options Contracts)
Organize Vadeli İşlem Sözleşmeleri (Futures Contracts)
Vadeli Takas Sözleşmeleri (Swap Contracts)
Vadeli İşleme Konu Ticari Mal Sözleşmeleri (Commodity Contracts)
Finansal varlıklar TMS 32’de aşağıdaki unsurlar ile
tanımlanmaktadır;
-Nakit ; Kasa ve Banka hesapları
-Başka işletmeden Finansal Varlık Alma Hakkı; Alıcılar
-Başka işletme ile Olası Olumlu Koşullarda Finansal
Araç Değişim Hakkı; Alınan Çekler, Alacak Senetleri
-Başka işletmenin Öz kaynak Aracına Sahip Olmak;
Menkul Kıymetler
-Sözleşmeden doğan haklar;Ticari alacak senetleri,
kredi alacakları,tahviller gibi
Finansal borçlar TMS 32’de aşağıdaki unsurlar ile
tanımlanmakta; Aşağıdaki borçlardan herhangi biridir:
(a) (i) Başka bir işletmeye nakit ya da başka bir finansal
varlık verilmesi için veya
(ii) Potansiyel olarak işletmenin aleyhine olan
koşullarda finansal varlık veya borçların başka bir
işletme ile takas edilmesi için düzenlenen sözleşmeden
doğan yükümlülük; veya
(b) İşletmenin özkaynağına dayalı finansal aracıyla
ödenecek veya ödenebilecek olan veya
(i) İşletmenin değişken sayıda özkaynağına dayalı
finansal aracını vermek zorunda olduğu ya da
olabileceği bir türev olmayan sözleşme; veya
(ii) İşletmenin belirli sayıda özkaynağına dayalı finansal
aracını, belirli bir nakdini ya da başka bir finansal
varlığını takas etmesi dışındaki şekillerde ödenecek ya
da ödenebilecek bir türev sözleşme.
Bu amaçla, işletmenin özkaynağına dayalı finansal
araçlar, söz konusu araçların gelecekte yapılacak
tahsilatları ya da teslimatlarına ilişkin sözleşmeler
olarak düzenlenen araçları içermez.
• Borcun Nakit Olarak ya da Bir Finansal Varlık
Verilerek Ödenmesi; Mali Borçlar, Ticari Borçlar,
Çıkarılan Tahviller
• Öz kaynağa Dayalı Borçlanma: işletmenin
borcunu sahip olduğu öz sermaye araçları ile
ödeyecek olması, öz sermayeye dayalı
borçlanmadır.
Türev finansal araçlar;
İşletmeler arası sözleşme ile bir finansal aracın bir
veya daha fazla finansal riskini nakletme amacıyla
şartlı ya da şartsız değişim hakkı tanıyan
sözleşmelerdir. En çok kullanılan türev finansal
araçlar aşağıda sıralanmıştır:
• Vadeli işlem Sözleflmeleri (Forward Contracts)
• Organize Vadeli işlem Sözleşmeleri (Futures
Contracts)
• Vadeli Takas Sözleşmeleri (Swap Contracts)
• Seçimlik Hak Sağlayan Sözleşmeleri (Option
Contracts)
• Vadeli işleme Konu Ticari Mal
Sözleşmeleri(Commodity Contracts)
TFRS finansal araçlar ile ilgili şu aşamaların
yapılması gerekliliğini vurgulamaktadır;
1- SINIFLANDIR!
2- DERLEMEYE TABİ TUT!
3- MUHASEBELEŞTİR!
4- GEREKEN AÇIKLAMALARI DİPNOTLARDA
BELİRT
FİNANSAL ARAÇLARIN DEGERLEME ÖLÇÜLERİ
1. Maliyet Değeri
işletmenin edindiği finansal varlıkların ve yükümlülüğe
girdiği finansal borçların tutarıdır. işlem maliyetleri
(komisyon benzeri ödemeler) dahildir.
FİNANSAL ARAÇLAR
-DEĞERLEMEMaliyet Değeri –ÖRNEKo
ABC işletmesi 500 TL’ye halka açık olmayan bir şirketin % 10 hissesini (finansal varlık) satın almıştır.
o
Önemli etkinlik ve kontrol gücü yoktur.
o
Bu satın almayla ilgili 50TL komisyon ödemiştir.
Menkul Kıymet Maliyeti:
500 TL + 50TL =550TL
1
118 MALİYETLE
DEĞERLENECEK
FİNANSAL VARLIKLAR
100 KASA
550 TL
550 TL
FİNANSAL ARAÇLAR
-DEĞERLEMEMaliyet Değeri –ÖRNEKo
ABC şirketi,hissesini aldığı şirketten 40 TL kar payı tahsil
etmiştir.
2 100 KASA
40 TL
640 İŞT. TEMETTÜ GELİRİ
Volkan DEMİR
40 TL
FİNANSAL ARAÇLAR
-DEĞERLEMEMaliyet Değeri –ÖRNEK-
3
o
Şirket bilanço değeri 550 TL olan finansal varlığını (hisse
senedini) 600 TL’ye satmıştır.
o
Bu satıştan 50 TL kar sağlamıştır.
600 TL
100 KASA
118 MALİYETLE DEĞERLENECEK
FİNANSAL VARLIKLAR
645 FİNANSAL VARLIKLAR SATIŞ KARLARI
Volkan DEMİR
550TL
50 TL
2. itfa Edilmiş Maliyet Değeri;İşetmenin edindiği finansal
varlıkların ya da yükümlülüğe girdiği finansal borçların ilk
muhasebeleştirmede ölçülen tutarına, etkin faiz oranı ile
ölçülen tutar ile sabit faiz oranı ile ölçülen tutar arasındaki
farkın eklenmesi, finansal varlığın ya da finansal borcun
itfa edilmiş maliyet değerini göstermektedir. itfa edilmiş
maliyet değerine bazı kaynaklarda iskontolanmış maliyet
değeri de denilmektedir.
Etkin faiz yöntemi; finansal varlık veya borcun itfa edilmiş
maliyetlerinin hesaplanması ve ilgili faiz gelir veya
giderlerinin ilişkili oldugu döneme dağıtılması yöntemidir.
Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca
veya uygun olması durumunda daha kısa bir zaman dilimi
süresince yapılacak gelecekteki tahmini nakit ödeme ve
tahsilatlarını, tam olarak ilgili finansal varlık veya borcun
net defter değerine indirgeyen orandır.
FİNANSAL ARAÇLAR
-DEĞERLEMEİtfa Edilmiş Maliyet Değeri
.
İLK MUHASEBELEŞTİRMEDE ÖLÇÜLEN TUTAR
+
ETKİN FAİZ ORANI İLE İSKONTO EDİLEN TUTAR
–
SABİT FAİZ TUTARI
=
İTFA EDİLMİŞ MALİYET DEĞERİ
FİNANSAL ARAÇLAR
-DEĞERLEMEİtfa Edilmiş Maliyet Değeri
-ÖRNEKo
ZND şirketi; KLM şirketinin ihraç ettiği, nominal değeri 100.000 TL
olan cari faiz oranı % 6 ve yıllık kupon faizi ödemesi 6.000 TL
olan (yıl sonu faiz ödemeli) 5 yıllık bir tahvili 1 Ocak 2001
tarihinde 93.400 TL’ye (100 TL komisyon dahil) satın almıştır.
o
ZND şirketi, satın aldığı bu tahvili VADEYE KADAR ELDE
TUTULACAK YATIRIMLAR (Finansal Araç) olarak sınıflandırmıştır.
(100.000 TL -93.400 TL = 6.600 TL İskonto Tutarı)
1 Ocak 2001 tarihindeki kayıt şu şekildedir;
o
o
1
113 VADEYE KADAR ELDE TUTULACAK
YATIRIMLAR
100 KASA
Volkan DEMİR
93.400
93.400
6.000 TL
6.000 TL
6.000 TL
6.000 TL
6.000 TL
2001
2002
2003
2004
2005
TAHVİLİN NOMİNAL
DEĞERİ
100.000 TL
Volkan DEMİR
FİNANSAL ARAÇLAR
-DEĞERLEMEİtfa Edilmiş Maliyet Değeri
-ÖRNEK- Etkin Faiz Oranı % 7,64
Yıllar
(A) İLK
MUHASEBELEŞTİRME
DEĞERİ
(B) YILLIK
KUPON FAİZİ
ÖDEMESİ
(% 6)
2001
93.400 TL
6.000 TL
2002
94.533 TL
2003
(C)
Raporlanacak
Faizi Geliri
(A x % 7,64)
(D) İskonto
Edilen Tutarın
İtfası
(C – B)
(E) Dönem
Sonunda İtfa
Edilmiş Maliyet
Değeri
(A + D)
7.133 TL
1.133 TL
94.533 TL
6.000 TL
7.220 TL
1.220 TL
95.753 TL
95.753 TL
6.000 TL
7.313 TL
1.313 TL
97.066 TL
2004
97.066 TL
6.000 TL
7.413 TL
1.413 TL
98.479 TL
2005
98.479 TL
106.000 TL
130.000 TL
7.521 TL
1.521 TL
6.600 TL
0 TL
2
2
0
0
1
3
2
0
0
2
4
2
0
0
3
5
2
0
0
4
6
2
0
0
5
100 KASA
113 VADEYE KADAR ELDE TUTULACAK
YATIRIMLAR
642 FAİZ GELİRLERİ
6.000 TL
1.133 TL
100 KASA
113 VADEYE KADAR ELDE TUTULACAK
YATIRIMLAR
642 FAİZ GELİRLERİ
6.000 TL
1.220 TL
100 KASA
113 VADEYE KADAR ELDE TUTULACAK
YATIRIMLAR
642 FAİZ GELİRLERİ
6.000 TL
1.313 TL
100 KASA
113 VADEYE KADAR ELDE TUTULACAK
YATIRIMLAR
642 FAİZ GELİRLERİ
6.000 TL
1.413 TL
100 KASA
7.133 TL
7.220 TL
7.313 TL
7.413 TL
106.000 TL
113 VADEYE KADAR ELDE
TUTULACAK YATIRIMLAR
642 FAİZ GELİRLERİ
98.479 TL
7.521 TL
3. Gerçeğe Uygun Değer
Karşılıklı pazarlık ortamında, bilgili ve istekli gruplar
arasında bir varlığın el değiştirmesi yada bir borcun
ödenmesi durumunda ortaya çıkması gereken tutardır.
Gerçeğe uygun değerin hesaplanmasında aşağıdaki
unsurlar gösterge olarak kullanılabilir:
• Aktif Bir Piyasa; borsadan, satıcıdan, simsardan,
sanayi grubundan, fiyatlama hizmeti yapan veya
düzenleyici bir kuruluştan elde edilmesinin mümkün
olması
• Son dönemlerde gerçekleştirilen piyasa işlemleri
• Büyük ölçüde aynı olan başka bir finansal araca ilişkin
gerçeğe uygun değerin referans olarak alınması
• İskonto edilmiş nakit akışı analizleri
• Opsiyon fiyatlama modellerini
Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar
GERÇEĞE UYGUN DEĞER
-ÖRNEK ABC işletmesi 20 Mart 2010 tarihinde adedi 50 TL olan ZND şirketi hisselerinden
1.000 adedini 50.000 TL nakit ödeyerek satın almıştır. ABC işletmesi bu hisse
senetlerini gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılacak finansal varlıklar
olarak kaydetmiştir.
20 Mart 2010
1
110 Gerçeğe Uygun Değer Farkı
50.000
Kar/Zarara Yansıtılacak Finansal Varlıklar
110.00 Hisse Senetleri
50TL x 1.000 adet
100 KASA
50.000
Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar
GERÇEĞE UYGUN DEĞER
-ÖRNEK 31 Mart 2010 tarihinde ZND şirketi hisselerinin değeri 64 TL olmuştur.
2______________31 Mart 2010__________________
110 Gerçeğe Uygun Değer Farkı
14.000 TL
Kar/Zarara Yansıtılacak Finansal Varlıklar
110.00 Hisse Senetleri
649 DİĞER OLAĞAN GELİR VE KARLAR
649.00 Gerçeğe Uygun Değer Karları
-14 TL x 1.000 adet = 14.000 TL-
___________________________________________
14.000 TL
Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar
-ÖRNEK 1 Nisan 2010 tarihinde ABC şirketi ZND şirketi hisselerinin tamamını 64.000 TL’ye
satmıştır.
3______________31 Mart 2007__________________
100 KASA
64.000 TL
110 Gerçeğe Uygun Değer Farkı
64.000 TL
Kar/Zarara Yansıtılacak Finansal Varlıklar
110.00 Hisse Senetleri
64 TL x 1.000 adet = 64.000 TL-
____________________________________________
İşletme borsada işlem gören bir anonim şirketin nominal
değeri 1TL olan hisselerinden 1.000 adedini 1.5 TL ‘den 25
Aralık 2008 tarihinde satın almıştır . Aracı kurum 25 TL
komisyon almıştır . Hisse senedleri alış bedeli ve komisyon
gideri banka aracılığıyla ödenmiştir. 31.12 .2008 tarihinde
bu hisse senetleri gerçeğe uygun değer i 1.7 TL’dir . Satış
halinde ortaya çıacak işlem maliyeti ise 30 TL’dir
a)Alış işlemi
_____________25 Aralık 2008__________________
110 HİSSE SENETLERİ
1.500 TL
Alış bedeli
653 KOMİSYON GİDERİ
25
102 BANKALAR
1.525
___________________________________________
b) dönem sonu değerleme
______________31 Aralık 2008__________________
110 HİSSE SENETLERİ
200
649 DİĞER OLAĞAN GELİR VE KARLAR
200
Borsa değerindeki artış
__________________________________________
Bu hisse senetleri izleyen dönemde 2 TL’den satılması
durumunda aşağıdaki kayıt yapılı
______________2009________________________________
102 BANKALAR
2.000
110 HİSSE SENETLERİ
Alış bedeli
1.500
Borsa değer artışları 200
645 FİNANSAL VARLIKLARIN SATIŞ KARLARI
1.700
300
_______________________________________________________________
____
Eğer bu hisse senetlerinin 31.12.2008 tarihinde
gerçeğe uygun değeri 1.3 TL olursa,bu durumda
zarar ortaya çıkar.
______________31.12.2008__________________
659 DİĞER OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR
Borsa değer azalışı
100 HİSSE SENETLERİ
200
200
Borsa değer azalışı
_______________________________________
Hisse senetlerinin birimi 2 TL’den satılması
halinde
______________2009__________________
102 BANKALAR HESABI
2.000
110 HİSSE SENETLERİ
645 FİNANSAL VARLIKLAR SATIŞ KARLARI
1.300
700
_______________________________________
FİNANSAL ARAÇLARIN SINIFLANDIRILMASI
Finansal Varlıklar
Finansal varlıklar 4 (dört) sınıfa ayrılabilir ve bu
sınıflandırmaya göre değerlenir ve
muhasebeleştirilir.
• Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar (Zarar)’a Yansıtılan
Finansal Varlıklar: Alım satım amaçlı elde tutulan
finansal varlıklar ile ilk muhasebeleştirme sırasında,
işletme tarafından, gerçeğe uygun değeri kar veya
zarara yansıtılan varlıklar olarak sınıflandırılan
varlıklardır.Borsada işlem gören finansal varlıklar ve
aktif piyasası olan finansal varlıklar bunun en temel
örneğidir.
• Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar :
İşletmenin vadeye kadar elde tutma niyet ve
imkanının bulunduğu, sabit veya belirlenebilir
nitelikte ödemeler içeren ve sabit bir vadesi
bulunan finansal varlıklardır.
.Kredi ve Alacaklar : işletmenin sabit ya da
belirlenebilir nitelikte ödemelere sahip olan ve
aktif bir piyasada işlem görmeyen alacaklarından
oluşur. Alıcılar, Alacak Senetleri gibi hesaplar bu
sınıftaki finansal araçların en temel örnekleridir.
• Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar : Yukarıdaki üç
sınıflandırmaya da girmeyen finansal varlıklar ile
işletmenin alım-satım amaçlı elde tutmadığı
finansal varlıklar Satılmaya Hazır Finansal varlıklar
olarak sınıflandırabilir.
FİNANSAL VARLIKLAR
-SINIFLANDIRMA-
Aktif
BİLANÇO
Kasa
Bankalar
Alınan Çekler
Alıcılar
Alacak Senetleri
Menkul Kıymetler
Kredi Alacakları (Bankalar için)
Pasif
Aktif
UFRS
BİLANÇOSU
•GUD FARKI K/Z
•VADEYE KADAR ELDE TUTULAN
•KREDİ VE ALACAKLAR
•SATILMAYA HAZIR
Pasif
Aktif
FİNANSAL BORÇLAR
-SINIFLANDIRMA-
BİLANÇO
Pasif
Aktif
Mali Borçlar
Ticari Borçlar
Çıkarılan Menkul Kıymetler
Mevduatlar (Bankalar İçin)
UFRS
BİLANÇOSU
Pasif
• GUD FARKI K/Z
•VADEYE KADAR
ELDE TUTULAN
TÜREV FİNANSAL ARAÇLAR
Aktif
-SINIFLANDIRMAFİNANSAL VARLIKLAR
Pasif
FİNANSAL BORÇLAR
GUD FARKI K/Z’a Yansıtılan
Finansal Varlıklar (Alım Satım Amaçlı)
GUD FARKI K/Z’a Yansıtılan
Finansal Varlıklar (Alım Satım Amaçlı)
TÜREV FİNANSAL ARAÇLAR
Vadeli İşlem Sözleşmeleri (Forward Contracts)
Seçimlik Hak Sağlayan Sözleşmeler (Options Contracts)
Organize Vadeli İşlem Sözleşmeleri (Futures Contracts)
Vadeli Takas Sözleşmeleri (Swap Contracts)
Vadeli İşleme Konu Ticari Mal Sözleşmeleri (Commodity Contracts)
Sonuç;
Finansal varlık ve yükümlülüklerin
muhasebeleştirilmesinde Türkiye Muhasebe
Standartları(TMS) ve Vergi Usul Kanunu (VUK)
açısından farklar bulunmaktadır. TMS temel bir
yaklaşım olarak tahakkuk eden faiz gider ve gelirlerini
etkin(efektif) faizi esas alarak itfa edilmiş maliyet
üzerinden dönemlere dağıtmaktadır. Vergi Usul
Kanunu(VUK)’ndaki uygulama ise tahakkuk eden faizin
dönemlere eşit olarak dağıtılması biçimindedir
Edinilen tahviller açısından TMS, tahvillerin ilk
ölçümlemelerinde edinme maliyetlerinin gerçeğe
uygun değerini esas almaktadır. Vadeye kadar elde
tutulacak yatırımların edinilmesine ilişkin giderlerin
maliyete eklenmesi gerekmektedir.Bu varlıklar
sonraki ölçümlemelerde itfa edilmiş maliyet
bedelleriyle ölçülürler. Vadeye kadar elde tutulacak
varlıkların sonraki ölçümlerinde faiz gelirleri gelir
tablosunda raporlanır. Değer artışları raporlanmaz.
VUK ise edinilen tahvillerin ilk muhasebeleştirmede
borsada işlem görmeyen tahvillerin alıs bedeli ile
işlemiş faizin toplamı üzerinden, işlem görenlerin ise
borsa rayiciyle değerleneceğini belirtmiştir.
Tahvillerin sonraki ölçümlemelerinde ise VUK, borsa rayicinin
uygulanamadığı hallerde, menkul kıymetin alış bedeline
vadesinde elde edilecek gelirin değerleme gününe kadar
geçen süreye isabet eden kısmının eklenerek
değerleneceğini, borsada işlem görenlerin ise borsa değeri
üzerinden değerleneceğini belirtmektedir.
kaynakça
• Galatasaray Üniversitesi İşetme Fakültesi MuhasebeFinansman Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr.
Volkan Demir
.http://ufrsturk.wordpress.com/2013/04/20/tms-32finansal-araclar-sunum-onemli-kavramlar/
• Finansal Araçlar: Sunuma İlişkin Türkiye Muhasebe
Standardı (TMS 32) Hakkında Tebliğ
.LİTAŞ, C. 2011 «UFRS uygulamaları, Hipotez yayınları
TMS 39 Çerçevesinde Bir Finansal Araç Olarak
Tahviller Fahri AYÇÇEK*(Muhasebe Ve Finansman
Dergisi)