Transcript Primary Health Care

‫مراقبتهاي اوليه بهداشتي‬
‫دکتر آزیتا خيل تاش‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪1‬‬
‫(‪Health For All by 2000 (HFA 2000‬‬
‫‪ ‬در بيانيه رسمي سيامين مجمع جهااني بهااتاد در ساا ‪ 1977‬اعام‬
‫گرديااا ااه در داااه ااااه فيااااا ااااا اج ماااعي ا اا ي د ااد اااا‬
‫سازمان جهاني بهااتد بايا دس يابي اماه مارد جهاان در ساا ‪2000‬‬
‫مايمده بااه سااز ي از ساامم ي (سامم ي جمااميو ر انااي اج ماااعي)‬
‫باتا ه امكان برخورداره از يا زنااگي ما ور مو اا را باراه فناان‬
‫فراام ف رد‪.‬‬
‫‪ ‬در سا ‪ 1978‬نيز افرانس مراقبد ااه ا يه بهاات ي در ف مافتا (در‬
‫تور ه سابق مر ز جمهوره قزاقما ان امار ز ) تشاكي گردياا‬
‫ر ش دساااا يابي بااااه سااااممد بااااراه امااااهو مراقبااااد ااااااه بهااتاااا ي‬
‫ا يه )‪ (Primary Health Care- PHC‬معرفي تا‪.‬‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪2‬‬
‫(‪Health For All by 2000 (HFA 2000‬‬
‫‪ ‬درماه مي سال ‪ 1979‬استراتژي جهاني سالمت براي همه توسط سطي‬
‫و د ّومين اجالس سازمان جهاني بهداشت مورد تصویب قطرار ررتطت و‬
‫نماینطططدران رهطططورهاي يرطططو كهیرتتنطططد رطططه اسطططتراتژي هطططاي رهطططوري‬
‫سالمت براي همه را بر اساس مراقبطت هطاي اوليطه بهداشطتي تطدوین و‬
‫به مرحله يمل درآوردند‪.‬‬
‫‪ ‬درسال ‪ 1981‬توس سازمان جهاني بهداشت استراتژي جهاني ‪HFA‬‬
‫تكميططل شططد‪(.‬اس ا رات ه جهاااني ي ا ااار وف جهاااني فااراام نمااودا ااه‬
‫بااراه تزااابق بااا‬
‫اجااراه فن توس ا امااه شااورااه عمااوو مااساا‬
‫نيازااه گوناگون شوراا به اناازا اافي قابا انعزااا باودا‬
‫تراي‬
‫اسااد بااه دنبااا فن شااورااه عمااوو اري ا اس ا رات ه دس ا يابي بااه‬
‫‪ HFA‬را براه خود تاظيم نمودنا)‪.‬‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪3‬‬
‫هدف سالمت براي همه بركایه سياست هاي زیر استوار است‪:‬‬
‫‪ ‬سالمت و تندرستي حق مسطل مطردا اسطت و تطامين آن یط هطدف اجتمطايي‬
‫در سراسر جهان است‪.‬‬
‫‪ ‬اخططتالف موجططود بططين و ط يت سططالمت مططردا جهططانر نيرانططي مهططتر تمططاا‬
‫رهورهاست و باید به شدت راهش یابد‪ .‬بنطابراین كایطه و اسطاس اسطتراتژي‬
‫بهداشت براي همه توزیع يادالنه امكانات بهداشطتي در بطين رهطورها و در‬
‫درون رهططورها بططه ترتيبططي رططه بططه دسترسططي يمططوا مططردا بططه مراقبططت هططاي‬
‫اوليه بهداشتي و خدمات كهتيبان آن بيانجامد مي باشد‪.‬‬
‫‪ ‬حق و وظيفه مردا است ره به صورت تردي و رروهي در برنامه ریطيي و‬
‫اجطططراي مراقبطططت هطططاي بهداشطططتي خودشطططان ن طططش داشطططته باشطططند‪ .‬بنطططابراین‬
‫مهاررت ت ال مردا در شكل دادن به آینطده بهداشطتي و اقتصطادي جام طه از‬
‫يوامل اساسي در تح ق استراتژي هاي بهداشت براي همه است‪.‬‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪4‬‬
‫هدف سالمت براي همه بركایه سياست هاي زیر استوار است‪(:‬ادامه)‬
‫‪ ‬دولتهططا در برابططر بهداشططت و تندرسططتي مططردا رططه بططا تططراه نمططودن امكانططات‬
‫اجتمايي و بهداشتي راتي امكطان كطهیر اسطت مسطتوليت تطاا دارنطد‪ .‬بنطابراین‬
‫براي تامين بهداشطت بطراي همطه تنهطا ت هطد وزارت بهداشطت رطاتي نبطوده و‬
‫ت هد سياسي دولت در سطح رلي رورت دارد‪.‬‬
‫‪ ‬بهداشططت و تندرسططتي بایططد بططه ينططوان كایططه و اسططاس توسطط ه اقتصططادي و‬
‫اجتمططايي باشططد‪ .‬بنططابراین تنهططا تططالش وزارت بهداشططت در ایططن زمينططه رططاتي‬
‫نبودهر هماهنيي و همكاري سایر بخش هطا رطه بطا توسط ه اقتصطادي رهطور‬
‫ارتبططاد دارنططد بططون بخططش هططاي رهططاورزير دام ططرورير صططن تر مسططكنر‬
‫آموزش و كرورشر ارتباداتر رار و امور اجتمايي و رسانه هاي رروهي‬
‫نيي رورت رامل دارد‪.‬‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪5‬‬
‫هدف سالمت براي همه بركایه سياست هاي زیر استوار است‪(:‬ادامه)‬
‫‪ ‬همكاري تني و اقتصادي بين رهطورها در توسط ه و اجطراي اسطتراتژي‬
‫بهداشت براي همه ن ش مؤثري دارد‪.‬‬
‫‪ ‬ارططر قططرار باشططد دولططت هططا بهداشططت بططراي همططه را تططراه رننططد بایططد در‬
‫مسططایل بهداشططتير متكططي بططه خططود بارآینططد‪ .‬ولططي ایططن بططه م نططاي لططيوا‬
‫خودرفططایي در بهداشططت نيسططت زیططرا بططراي تططامين و توس ط ه اسططتراتژي‬
‫هططاي بهداشططتي و تططایق آمططدن بططر مهططكالتر همكططاري و مسططتوليت بططين‬
‫المللي امري روري است‪.‬‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪6‬‬
‫تاخصهاه ارزتيابي مقايمه شوراا از نظر‬
‫ميزان دس يابي به ‪:HFA2000‬‬
‫در سا ‪ 1981‬و ‪ WHO‬د ازدا تاخص زير را به عاوان حااق‬
‫معيارااه جهاني براه ارزتيابي مقايمه شوراا در نظر گرفد‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫شور به عاوان ي سياسد ي‬
‫‪ HFA‬توس مقامات سزح ا‬
‫پذيرف ه تاا باتا‪.‬‬
‫تاابير الز به ماظور ج مشار د مرد در تامين سممد اتخاذ‬
‫تاا باتا‪.‬‬
‫مثا ‪ NGO :‬يا سازمانها مرد نهاد (سمن)‬
‫به عبارتي ديگر تراي الز براه مزرح ساخ ن خواس ه اا نيازااه اقعي‬
‫مرد فراام فمااو سياسد عا تمر ز در تصميم گيره ت قق ياف ه نمايااگان‬
‫گر ا اا سازمان ااه مخ ف ون سازمان زنانو گر ا ااه افي غيرا‬
‫در برنامه ااه بهاات ي مشار د دات ه باتاا‪.‬‬
‫‪.3‬‬
‫حااق ‪ %5‬تو يا ناخا ص م ي)‪ (GNP‬براه سممد اخ صاص ياف ه‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪7‬‬
‫باتا‪.‬‬
‫شاخصهاي ارزشيابي و مقايسه كشورها‬
‫از نظر ميزان دستيابي به ‪:HFA2000‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫در ا مازقي از بودجه م ی سممد به مراقب هاه بهاات ي سزح‬
‫ا در ار مازقه (‪ )local health care‬اخ صاص ياف ه باتا‪.‬‬
‫برا بيمار اا غير اگير‪Care :‬‬
‫برا بيمار اا اگير‪Cure :‬‬
‫باين معاي ه به ماظور ارائه مراقبد اا در ا ين سزح تماس با جامعه‬
‫(خانه بهااتدو مرا ز بهااتد تهرس انو مرا ز بهاات ي درماني ر س ايي‬
‫تهره) مورد اس فادا قرار گيرد‪.‬‬
‫توزيع عادالنه ماابع (‪ resource‬تام بودجه سرانه امكانات)‬
‫براه مااطق تهره ر س ايي انجا گرف ه باتا‪.‬‬
‫اس رات ه دقياق باراه دسا يابي باه ‪ HFA‬و تخصايص مااابع اافي‬
‫تعياين مياازان نيااز بااه مكهااه خااارجي تاا ين تاااا امكانااات الز‬
‫براه اجراه برنامه فراام فماا باتا‪.‬‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪8‬‬
‫شاخصهاي ارزشيابي و مقايسه كشورها‬
‫از نظر ميزان دستيابي به ‪:HFA2000‬‬
‫‪.7‬‬
‫برخورداره تما جمعيد از مراقب هاه ا يه بهاات ي با حااق ‪:‬‬
‫‪ )I‬فف سا م در ماز با ‪ 15‬دقيقه پيادا ر ه‬
‫‪ )II‬دفع بهاات ي مافوع در ماز يا نزديكي فن‬
‫‪ )III‬ا ميااسيون ع يه ‪ 6‬بيماره‪:‬‬
‫تام کزازو ديف ر و سياا سرفهو سرخکو ف ج اطفا و س‬
‫‪ )IV‬دس رسي به مراقب ها بهاات ی درماني در م تام‬
‫دس رسي به حااق ‪ 20‬ق م دار ه اساسي با فا ه ‪ 1‬ساعد پيادا‬
‫ر ه يا سي ه نق يه‬
‫‪ )V‬دس رسي به ار اان فموزش دياا برا مراقب هاه زنان‬
‫باردارو زايمان ود ان تا حااق يكما گي‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪9‬‬
‫شاخصهاي ارزشيابي و مقايسه كشورها‬
‫از نظر ميزان دستيابي به ‪:HFA2000‬‬
‫‪.8‬‬
‫‪.9‬‬
‫تغذيه مااس ود ان‪:‬‬
‫ا ف) زن حااق ‪ %90‬نوزادان در با تو ا‬
‫بيش ر از ‪2500‬گر باتا‬
‫ف) حااق ‪ %90‬اطفا زن مااس براه سن‬
‫دات ه باتاا‬
‫‪ IMR‬م ر از ‪ 50‬در ازار‬
‫‪ = Infant Mortality Rate‬ميزان مرگ تيرخواران (زير‬
‫يک سا ه اا)‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪10‬‬
‫شاخصهاي ارزشيابي و مقايسه كشورها‬
‫از نظر ميزان دستيابي به ‪:HFA2000‬‬
‫‪ .10‬اميا به زناگي بيش ر از ‪ 60‬سا در با تو ا‬
‫‪ .11‬باسواده بيش از ‪ %70‬مردان زنان بزرگما‬
‫مثا ايا د کراال در ااا‪:‬‬
‫اق صاد ‪ ...‬ماناا ساير ايا ها سزح سواد باالتر‪……..‬اکثر‬
‫تاخصها سممد به ر از ساير ايا ها‬
‫‪ .12‬سرانه تو يا ناخا ص م ي بيش از ‪ 500‬دالر فمريكا‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪11‬‬
‫راه رسيدن به ‪:HFA2000‬‬
‫مراقبتهاي بهدشتي اوليه (‪)PHC‬‬
‫مراقبتهاي بهداشتي اوليه در همه كشورها به‬
‫عنوان كليد رسيدن به بهداشت (سالمت) براي همه‬
‫تا سال ‪ 2000‬شناخته شده است‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪12‬‬
‫)‪Primary Health Care (PHC‬‬
‫‪ ‬ت ریف مراقبتهاي بهداشتي اوليه‪:‬‬
‫مراقب هااااه بهااتااا ي كااار ره اااه در دسااا رس اماااه‬
‫افراد جهان قرار گيردو باراه فنهاا قابا قباو باتااو باا‬
‫مشار د اما فنهاا باتااو قيماد مااسابي باراه جامعاه‬
‫دات ا ه باتااا شااور قااادر بااه پرداخااد ازياااهااااه فن‬
‫باتا‪.‬‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪13‬‬
‫‪PHC‬‬
‫‪ PHC ‬اولين سطح تماس مردار خانواده ها و جام ه با خدمات‬
‫سالمت است و مراقبتهاي سالمت را هر به نيدیكتر به محل‬
‫زندري و رار مردا ارائه مي نماید‪.‬‬
‫‪ PHC ‬در همه رهورها ايط از توسط ه یاتتطه یطا در حطال توسط هر‬
‫ارزش یكساني دارد ولي در هر رهور شكل خاص خود را دارد‪.‬‬
‫‪ ‬تلسطفه ‪ : PHC‬سطالمتي حطق مسطل انسطان اسطت‪ .‬توزیطع يادالنطه‬
‫خططدمات بهداشططتي درمططاني و منططابع اجتمططايي اقتصططادي بهداشططتر‬
‫بخهططي از توسطط ه اقتصططادي اجتمططايي هططر رهططور محسططو مططي‬
‫شود‪.‬‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪14‬‬
The Basic Requirements for Sound
PHC (the 8 A’s and the 3 C’s)
 Appropriateness
 Assessability
 Availability
 Accountability
 Adequacy
 Completeness
 Accessibility
 Comprehensiveness
 Acceptability
 Continuity
 Affordability
15
Tehran University of Medical Sciences
‫موارد مورد نظر در ‪:PHC‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مااس بودن‪ :‬خامات براه رفع نيازااه كر ره فراام باتا‬
‫فراام بودن‪ :‬خامات به ااگا نياز در اخ يار باتا‬
‫بمااگی‪ :‬خامات به اناازا کافی در اخ يار باتا‬
‫در دس رس بودن‪ :‬نمبد جمعيد با تعااد احاااه ارائه اااا خامد تااس‬
‫دات ه باتا‬
‫مورد قبو بودن‪ :‬خامات از سو مرد پذيرف ه تود‬
‫قاب پرداخد بودن‪ :‬داراه م رين ازياه ح ي االمكان رايگان باتا‬
‫قاب ارزيابی بودن‪ :‬خامات قاب برف رد باتا‬
‫عم ي پاسخگو بودن‪ :‬از نظر تاار اتو پرسا ماابع قاب اجرا باتا‬
‫افي بودن‪ :‬خامات به اناازا اه ارائه تود ه نيازاا را برف ردا سازد‬
‫جامع بودن‪ :‬تما سزوح پيشگيره را در برگيرد‬
‫تاا دات ن‪ :‬خامات در طو زمان ادامه يابا‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪16‬‬
‫اصول ‪PHC‬‬
‫‪ .1‬برابري و يدالت (‪)Equity‬‬
‫ماابع بهاات ي خامات مربوط به فن بايا به ورت عادالنه در‬
‫اخ يار امه افراد جامعه قرار گيرد مرد با نيازااه يكمان بايا‬
‫دس رسي برابر به مراقبد ااه بهاات ي دات ه باتاا‪ .‬براه‬
‫اطمياان از دس رسي برابر بايا توزيع پوتش مراقبد ااه ا يه‬
‫بهاات ي در مااطقي بيش ر باتا ه بيش رين نيازاا جود دارد‪.‬‬
‫‪A disease palace for doctors‬‬
‫‪or‬‬
‫?‪Health centers and local hospitals for community‬‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪17‬‬
‫اصول ‪PHC‬‬
‫‪ .2‬مهاررت مردمي )‪(Community Participation‬‬
‫در تما مراح (تشخيص مشک و اتخاذ تصميم راا ح و اجراو بهرا‬‫بردار و ارزتيابی)‬
‫ با ن امكاره عمقه مرد به تامين توسعه خامات ايچگونه موفقي ي‬‫براه فن پيش بياي نمي تود اين به عااوان« بهااتاد باه ساي ه مارد » «‬
‫قراردادن سممد مرد در دسد خود فنها» تو يف تاا اسد‪ .‬باين ترتي‬
‫بهااتااد پاياااا اه خودجااوش اسااد ااه بايااا انگياازا برخااورداره از فن در‬
‫مرد ايجاد گردد عم ا بر بخش بهااتدو جامعه باياا درگيار مراقباد از‬
‫خود تود‪.‬‬
‫انواع مهارکت با مردا‪:‬‬
‫محدودیتها و مخادرات مهارکت مردمی‪:‬‬
‫سلب مسؤوليت دولت‬‫تهدید اقتدار سياسی‬‫كروبال دادن به برريیدران محلی‬‫‪-‬احتمال ایجاد یاس در صورت شکست‬
‫‪1-for the people‬‬
‫‪2-by the people‬‬
‫√ ‪3- with the people‬‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪18‬‬
‫اصول ‪PHC‬‬
‫‪ .3‬همكاري بين بخهي‪:‬‬
‫(‪)Intersectoral Coordination‬‬
‫سالمتیر كدیده ای است که نيازمند همکاری تماا‬
‫سازمانها است و البتهر نباید سازمانها در قفسها و‬
‫جيایر جدارانه ت اليت کنند و کار به کار ه نداشته‬
‫باشند‬
‫ن ش آموزش و كرورشرتربيت بدنیر شهرداریها و‬
‫‪ ...‬در سالمت‬
‫مه ‪ :‬كرهيي از موازی کاری (مثال انواع بيمه در‬
‫ایران!)‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪19‬‬
‫اصول ‪PHC‬‬
‫‪ .4‬تكنولوژي مناسب‬
‫(‪:)Appropriate Technology‬‬
‫يعني فن آوريي كه از نظر علمي صحيح‪ ،‬مطابق‬
‫نيازهاي محلي و قابل قبول افرادي كه از آن بهره مي‬
‫برند و افرادي كه آن را به كار مي گيرند باشد‪ ،‬و مردم با‬
‫استفاده از منابع جامعه و حفظ اصل خودكفايي قادر به‬
‫حفظ آن بوده‪ ،‬كل كشور قدرت پرداخت هزينه هاي آن را‬
‫داشته باشد‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪20‬‬
‫اجياء ‪PHC:‬‬
‫‪.1‬‬
‫آموزش بهداشت‬
‫(فموزش درخصوص مشكمت معمو بهاات يو پيشگيره‬
‫ر تهاه ا ر بيماريها)‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫بهبود تغهیه‬
‫مراقبتهاي بهداشتي مادران و رودران و تنظي‬
‫خانواده‬
‫تأمين آ سال و بهسازي محي‬
‫بهداشت حرته اي‬
‫ایمنسازي‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪21‬‬
‫اجياء ‪PHC:‬‬
‫‪.7‬‬
‫‪.8‬‬
‫‪.9‬‬
‫‪.10‬‬
‫‪.11‬‬
‫‪.12‬‬
‫‪.13‬‬
‫كيهييري و کنترل بيماریهاي وارير شایع و بومي‬
‫و رنترل آنها‬
‫تراه رردن امكانات تهخيص و درمان مناسب‬
‫كيش بيني و تدار داروهاي اساسي‬
‫بهداشت روان‬
‫بهداشت دهان و دندان‬
‫كيهييري از حوادث و سوانح‬
‫رنترل بيماریهاي غير وارير‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪22‬‬
‫نظام بهداشتی درمانی کشور ايران‬
‫‪ ‬در سه سطح کهوری ‪ ,‬استانی وشهرستانی سازمان یاتته است‪.‬‬
‫وزارت بهداشت ‪ ,‬درمان و آموزش كيشکی ستاد اصلی‬
‫هماهنيی است و در سطح استان دانهياه های يلوا كيشکی‬
‫نظارت بر شبکه بهداشت ‪ ,‬درمان شهرستان ها ‪ ,‬كهتيبانی از‬
‫واحدهای ير ه خدمات را انجاا می دهند‪ .‬شبکه بهداشت و‬
‫درمان شهرستان کوبک ترین واحد مست ل نظاا بهداشت کهور‬
‫محسو می شود‪.‬‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪23‬‬
‫سطوح مختلف ارائه خدمت در نظاا شبكه سالمت‬
‫‪ ‬سطح اول شامل مراري بهداشتي درماني روستایي و شهري‬
‫خانه ااه بهااتد پايگاا ااه بهااتد زيرمجموعه مرا ز بهاات ي درماني‬
‫را تشكي مي دااا‪ .‬اين احااا بزور معمو در جايي نزدي به م زناگي‬
‫مرد قرار دارد نخم ين تماس فرد با نظا سممد از طريق پزت‬
‫خانوادا يا تيم سممد ( بهورز) اتفاق مي اف ا ه خاماتي از قبي وبد‬
‫اطمعات پزت خانوادا ارجاع بيمار به ردا باالتر پيشگيره‬
‫درمانهاه ا يه اتفاق مي اف ا‪.‬‬
‫‪ ‬سطح دوا شامل مرري بهداشت شهرستان و بيمارستان‬
‫شهرستان (شبكه بهداشت و درمان شهرستان)‬
‫‪ ‬سطح سوا شامل مرري بهداشت استان یا دانهياه يلوا كيشكي‬
‫و بيمارستان تخصصي‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪24‬‬
‫خانه بهداشت‬
‫پايگاه بهداشت‬
‫سطح‬
‫اول‬
‫روستايی‬
‫شهری‬
‫فرم ارجاع فوری و غير فوری‬
‫ارجاع غير فوری‬
‫شماره پرونده‬
‫ارجاع فوری‬
‫شماره پرونده‬
‫مرکز بهداشتی‬
‫درمانی‬
‫دفترچه روستايی‬
‫سطح‬
‫دوم‬
‫کلينيک تخصصی‬
‫بيمارستان شهرستان‬
‫دفترچه روستايی‬
‫سطح‬
‫سوم‬
‫کلينيک تخصصي و‬
‫فوق تخصصی‬
‫بيمارستان استان‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪25‬‬
‫خدمات سطح اول‬
‫‪ ‬ارتقاي سالمت‪ ،‬پيشگيري و درمان هاي اوليه‪ ،‬ثبت اطالعات در‬
‫پرونده سالمت‪ ،‬ارجاع و پيگيري بيمار عمده خدمات اين سطح را‬
‫تشكيل مي دهند‪ ،‬كه همگي در چهارچوب خدمات واحد پزشك‬
‫خانواده‪ ،‬تجويز دارو و درخواست انجام خدمات پاراكلينيك شكل مي‬
‫گيرند‪.‬‬
‫‪ ‬نخستين تماس فرد با نظام سالمت از طريق پزشك خانواده يا تيم‬
‫سالمت ( بهورز) اتفاق مي افتد كه خدماتي از قبيل ثبت اطالعات‬
‫پزشك خانواده و ارجاع بيمار به رده باالتر و پيشگيري و درمانهاي‬
‫اوليه اتفاق مي افتد‪.‬‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪26‬‬
‫خدمات سطح دوم‬
‫‪ ‬خدمات درمان تخصصي سرپايي يا بستري كه در اختيار ارجاع‬
‫شدگان از سطح اول قرار مي گيرند و با ارائه بازخورد نتيجه از‬
‫سطح دوم به پزشك خانواده ارجاع كننده‪ ،‬او را از نتيجه كار خويش‬
‫مطلع مي سازند‪ .‬خدمات تخصصي سرپايي‪ ،‬خدمات بستري‪ ،‬تجويز‬
‫دارو و درخواست انجام خدمات پاراكلينيك از فعاليت هاي اين سطح‬
‫هستند‪.‬‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪27‬‬
‫خدمات سطح سوم‬
‫‪ ‬خدمات فوق تخصصي سرپايي يا بستري در اختيار ارجاع شدگان از‬
‫سطوح اول و دوم قرار مي گيرند و بازخورد الزم را براي سطح‬
‫ارجاع كننده فراهم مي سازند‪ .‬در اين سطح نيز خدمات فوق‬
‫تخصصي‪ ،‬تجويز دارو و درخواست انجام خدمات پاراكلينيك صورت‬
‫مي گيرند‪.‬‬
‫‪ ‬خدمات تخصصي كه در سطح دوم انجام شده و نتيجه اي نگرفته و‬
‫نياز به رده باالتر داشته كه همان رده تخصصي و فوق تخصصي مي‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪28‬‬
‫سطوح ارائه خدمات و نظام ارجاع‬
‫بيمارستان تخصصی ( آموزشی)‬
‫بيمارستان يمومی شهرستان‬
‫مرکي بهداشتی درمانی ( شهری ‪ /‬روستایی )‬
‫كایياه بهداشت ( شهر )‬
‫خانه بهداشت ( روستا اصلی )‬
‫روستای‬
‫قمر‬
‫روستای‬
‫قمر‬
‫روستای‬
‫قمر‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪29‬‬
30
Tehran University of Medical Sciences
31
Tehran University of Medical Sciences
PHC: EXTENDED ELEMENTS IN THE
21st CENTURY
32
1.
Expanded options of immunization
2.
Reproductive health needs
3.
Provision of essential technologies for health
4.
Health promotion
5.
Prevention and control of non-communicable
diseases
6.
Food safety and provision of selected food
supplements
Tehran University of Medical Sciences
‫ و‬HFA( ‫ر ايالميه آلماآتا‬1998 ‫ در سال‬WHO ‫جلسه كنجاه و یک‬
:‫ نيي مورد تاکيد و تایيد قرار داد‬21 ‫) را برای قرن‬PHC
1- An increase in life expectancy and in the quality of life
for all
)Quality of Life( ‫) و كيفيت زندگي‬Life Expectancy( ‫ افزايش اميد به زندگي‬-1
2- Improved quality in health between and within
countries
‫ ارتقاء برابري در سالمت در بين كشورهاي مختلف و نيز در داخل هر كشور‬-2
3- Access for all to sustainable health systems and services
‫ دسترس ي همگاني به خدمات قابل قبول سالمتي‬-3
Tehran University of Medical Sciences
33
TARGETS for HFA In 21st century
1. Health equity: childhood stunting (by 2005)
2. Survival: MMR, IMR, life expectancy (by
2020)
3. Reverse global trends of five major
pandemics (by 2020)
4. Eradicate and eliminate certain diseases
(by 2010-2020)
5. Improve access to water, sanitation, food
and shelter (by 2020)
34
Tehran University of Medical Sciences
TARGETS for HFA In 21st century
6. Measures to promote health (by 2020)
7. Develop, implement and monitor national
HFA policies (by 2005)
8. Improve access to comprehensive
essential, quality health care (by 2010)
9. Implement global and national health
information and surveillance systems (by
2010)
10. Support research for health (by 2010)
35
Tehran University of Medical Sciences
‫)ارتقاء سالمت (‪Health Promotion‬‬
‫‪ ‬ارتقاء سالمت به مفهوم توانمند سازی مردم در شناخت عوامل‬
‫تأثير گذار بر سالمت فردی و اجتماعی و تصميم گيری صحيح‬
‫در انتخاب رفتارهای بهداشتی و در نتيجه رعايت شيوه زندگی‬
‫سالم میباشد‪.‬‬
‫‪ ‬توزيع مساوي امكانات و فرصتهاي ارتقاء سالمت به طور‬
‫عادالنه براي همه افراد‬
‫‪ ‬توانمندسازي مردم در جهت تغيير شيوه و فرهنگ زندگي به‬
‫منظور حفظ و ارتقاء سالمت‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪36‬‬
‫‪Health Promotion‬‬
‫‪ ‬ارتقاء سالمت جوامع و نه فقط افراد‬
‫‪ ‬فرآيندي كه توسط آن مردم بر تصميمگيريها و اقداماتي كه مؤثثر‬
‫در سالمت آنهاست كنترل بيشتري پيدا كنند‬
‫‪ ‬فرآيندي سياسي اجتماعي و جامع که شامل‪:‬‬
‫‪ ‬تقويت مهارتها و توانمنديهاي فردي به منظور افزايش ”كنترل‬
‫خود“ (‪ )Self Control‬بر عوامل تعيين كننده سالمت‬
‫‪ ‬اقداماتي جهت تغيير دادن شرايط اجتماعي‪ ،‬اقتصادي‪ ،‬فرهنگي‬
‫محيطي به منظور كاهش اثرات نامطلوب اين شرايط بر سالمت فردي‬
‫اجتماعي‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪37‬‬
‫‪Health Promotion‬‬
‫بطور کلی تعيين کنندههای سالمت ‪(Determinants Of‬‬
‫)‪ Health‬را میتوان در سه گروه طبقه بندی کرد‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫عوامل و شرايط محيطی‪ ،‬اجتماعی و اقتصادی جامعه (فقر‪،‬‬
‫اشتغال‪ ،‬مسکن ‪) ...‬‬
‫خدمات بهداشتی و درمانی‪ ،‬کيفيت و نحوه ارائه آن‬
‫(واکسيناسيون‪ ،‬مراقبت‪ ،‬غربالگری ‪)...‬‬
‫شيوه زندگی و رفتارهای بهداشتی افراد جامعه (فرهنگ‪،‬‬
‫باورها‪ ،‬هنجارها ‪)...‬‬
‫‪Tehran University of Medical Sciences‬‬
‫‪38‬‬
39
Tehran University of Medical Sciences