Transcript Efekty inwestycji w infrastruktur* kolejow* na liniach regionalnych

Efekty inwestycji
w infrastrukturę kolejową
na liniach regionalnych
Karol Kowalczyk
Student geografii
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Plan wystąpienia
1.
2.
3.
Linie regionalne a typologie linii kolejowych.
Próba wyznaczenia odcinków o znaczeniu regionalnym.
Dlaczego linie regionalne?
4.
5.
Kolejowe inwestycje infrastrukturalne w latach 2007-2015.
Regionalne Programy Operacyjne jako główne źródło
finansowania kolejowych projektów infrastrukturalnych
na liniach regionalnych.
Analiza efektów kolejowych inwestycji infrastrukturalnych
w ramach RPO – skala krajowa i regionalna.
Analiza efektów inwestycji na przykładzie czterech
modernizowanych linii regionalnych.
6.
7.
8.
9.
Przyszłość regionalnych linii kolejowych w Polsce
– propozycja rozbudowy sieci połączeń.
Podsumowanie i wnioski.
Linie regionalne a typologie linii kolejowych
Typologia
branżowa
•
magistralne
•
pierwszorzędne
Typologia
wg T. Lijewskiego (1986)
•
•
•
znaczenia
miejscowego
•
•
podstawowe
•
pomocnicze
•
uzupełniające
•
zanikające
o znaczeniu krajowym
drugorzędne
•
•
o znaczeniu
międzynarodowym
Typologia
wg S. Koziarskiego (1995)
o znaczeniu regionalnym
o znaczeniu lokalnym
Linie o znaczeniu regionalnym
– linie łączące mniejsze miasta wojewódzkie [powiatowe] oraz miasta mające
znaczenie wewnątrzwojewódzkie, a więc szlaki kolejowe biegnące od miasta
wojewódzkiego [powiatowego] do ważniejszych miast, ośrodków przemysłowych
i wypoczynkowych. (T. Lijewski, 1986)
Polska sieć kolejowa 2012
Długość sieci pod zarządem
PKP PLK: 19 299 km
(stan na dzień 31.12.2011 r.)
Udział odcinków sieci,
na których nie odbywa się
żaden ruch: ok. 13,5%
(ponad 2600 km)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PKP PLK, Małego Atlasu Linii Kolejowych Polski 2011 oraz Open Street Map
Linie kolejowe o szczególnym znaczeniu regionalnym
na tle odcinków korytarzowych
Sposób wyznaczenia
odcinków regionalnych:
• nie będące liniami
korytarzowymi i magistralnymi
• z ruchem pasażerskim
wybitnie o charakterze
regionalnym
• połączenia funkcjonujące
w zimowym rozkładzie jazdy
2012/2013
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PKP PLK, SRJP 2012/2013 oraz Małego Atlasu Linii Kolejowych Polski 2011
Dlaczego linie regionalne?
•
linie te posiadają wciąż pewien potencjał i mogą odgrywać istotną
rolę w rozwoju przestrzennym poszczególnych regionów kraju,
co nie zawsze jest doceniane
•
wokół linii regionalnych od wielu lat toczy się dyskusja nad
celowością dalszego ich utrzymywania
•
są one często w złym stanie technicznym i wymagają znacznych
nakładów inwestycyjnych
•
inwestycje kolejowe, a w szczególności te o znaczeniu regionalnym
są słabsze wizerunkowo
•
uwaga opinii publicznej i ekspertów skupia się na dużych
inwestycjach o znaczeniu ogólnokrajowym i europejskim
Kolejowe inwestycje infrastrukturalne
w latach 2007-2015
Inwestycje na liniach
regionalnych finansowane
ze środków krajowych:
• linia nr 29
Tłuszcz-Ostrołęka
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego oraz PKP PLK
Kolejowe inwestycje infrastrukturalne
w latach 2007-2015
Inwestycje na liniach
regionalnych finansowane
z Programu Operacyjnego
Infrastruktura i Środowisko:
• Pomorska Kolej
Metropolitalna
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego oraz PKP PLK
Kolejowe inwestycje infrastrukturalne
w latach 2007-2015
Inwestycje w infrastrukturę
kolejową finansowane
z Regionalnych Programów
Operacyjnych:
• 31 projektów
(w tym 3 o charakterze prac
przygotowawczych)
• na terenie 12 województw
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego oraz PKP PLK
Struktury udziałów wg ogólnej wartości projektów
(stan na dzień 30.09.2012 r.)
EFRR 2007-2013
RPO (16) ogółem
RPO (16)
Transport
RPO (16)
Infrastruktura
transportowa
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego
Wykaz kolejowych projektów infrastrukturalnych w ramach RPO
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego oraz PKP PLK
Kolejowe projekty
infrastrukturalne
w ramach RPO
Rodzaje projektów (ilość):
• modernizacje
i rewitalizacje istniejącej
infrastruktury (21)
• budowa nowych torów (3)
np. odcinki dojazdowe do
portów lotniczych
• budowa infrastruktury
towarzyszącej (6)
m.in. przystanki, przejazdy
kolejowe, urządzenia srk
• prace przygotowawcze (3)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego oraz PKP PLK
Kolejowe inwestycje infrastrukturalne
a inwestycje taborowe w ramach RPO
Różna polityka województw
w zakresie inwestycji
kolejowych z RPO:
• tylko infrastruktura
• tylko tabor
• infrastruktura i tabor
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego oraz PKP PLK
Kolejowe inwestycje infrastrukturalne w ramach RPO
na tle osi priorytetowej „transport”
Łączna wartość projektów
w ramach osi priorytetowej
„transport” dla danego
województwa = 100%
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego oraz PKP PLK
Długość modernizowanych lub rewitalizowanych
w ramach RPO linii kolejowych a jakość infrastruktury
Inwestycje z RPO
w skali kraju:
• modernizacja/rewitalizacja
954,58 km linii kolejowych
• 4,96% sieci kolejowej
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego oraz PKP PLK
Wpływ inwestycji modernizacyjno-rewitalizacyjnych
na integrację przestrzenną regionów
Efekty w regionach:
• łączenie obszarów
peryferyjnych ze stolicami
województw
• współtworzenie sieci
kolei aglomeracyjnych
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PKP PLK oraz Małego Atlasu Linii Kolejowych 2011
Kolejowe inwestycje infrastrukturalne
w ramach RPO 2007-2013
Analiza efektów inwestycji
na przykładzie czterech
modernizowanych linii
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego oraz PKP PLK
Modernizacja linii kolejowej Nr 30 Łuków – Lublin Płn.
na odcinku Lubartów - Lublin Północny
• projektem objęty został odcinek długości 25,2 km
Efekty:
• przywrócenie przewozów pasażerskich
(po 13 latach przerwy)
• poprawa dostępności linii (budowa dwóch nowych
przystanków zlokalizowanych bliżej miejscowości)
• zwiększenie prędkości na szlaku (do 120 km/h)
• włączenie w sieć przyszłej lubelskiej kolei
aglomeracyjnej
Wątpliwości:
• istnieje konkurencyjne połączenie drogowe
(rozwinięty rynek prywatnych przewoźników – busy)
• niedogodna lokalizacja niektórych przystanków
(„carski styl”)
• czy w kolejnej perspektywie finansowej należałoby
zainwestować w odcinek do Parczewa, Radzynia
Podlaskiego i Łukowa?
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PKP PLK, Małego Atlasu Linii Kolejowych Polski 2011 oraz Open Street Map
Fotografie własne
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PKP PLk, Małego Atlasu Linii Kolejowych Polski 2011 oraz Open Street Map
Modernizacja regionalnej linii kolejowej nr 311 Jelenia Góra - Szklarska Poręba
• projektem objęty został odcinek długości 15,1 km
Efekty:
• przywrócenie pierwotnych parametrów eksploatacyjnych (prędkość rozkładowa 60 km/h)
• powiązanie z odcinkiem łączącym Polskę z Czechami (transgraniczny ruch turystyczny)
• remont stacji Piechowice oraz Szklarska Poręba Górna
Fotografie własne
Modernizacja
linii kolejowej nr 357
Sulechów – Luboń
na terenie województwa
wielkopolskiego,
mającej duże znaczenie
w obsłudze połączeń
małych miejscowości
z aglomeracją poznańską,
na odcinku
Wolsztyn – Luboń
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PKP PLk, Małego Atlasu Linii Kolejowych Polski 2011 oraz Open Street Map
• projektem objęty został odcinek długości 73 km
Efekty:
• zwiększenie prędkości rozkładowej (dla autobusów szynowych do 110 km/h)
• remont stacji i przystanków na całej trasie
• poprawa połączenia z aglomeracją poznańską (dojazdy do pracy, szkoły itp.)
• atutem linii jest jej dogodna lokalizacja w stosunku do sieci osadniczej („niemiecki styl”)
Fotografie własne
Rewitalizacja i modernizacja
tzw. „Helskiego korytarza kolejowego”
- linii kolejowej nr 213 Reda - Hel
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PKP PLk, Małego Atlasu Linii Kolejowych Polski 2011 oraz Open Street Map
• projektem objęty został odcinek długości 61,8 km
Efekty:
• zwiększenie prędkości rozkładowej
(od Redy do Władysławowa – 100 km/h, od Władysławowa do Helu – 90 km/h)
• remont stacji i przystanków na całej trasie
• poprawa połączenia z aglomeracją trójmiejską (dojazdy do pracy, szkoły itp.) oraz miejscowości
wypoczynkowych wzdłuż Mierzei Helskiej
• powiązanie z powstającą Pomorską Koleją Metropolitalną
Fotografie własne
Linie kolejowe o szczególnym znaczeniu regionalnym
na tle odcinków korytarzowych
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PKP PLK, SRJP 2012/2013 oraz Małego Atlasu Linii Kolejowych 2011
Linie kolejowe o szczególnym znaczeniu regionalnym
a kolejowe inwestycje infrastrukturalne w ramach RPO
• podwyższenie standardu
(modernizacje)
• przywrócenie pierwotnych
parametrów eksploatacyjnych
(rewitalizacje)
• przywrócenie po wieloletniej
przerwie ruchu pasażerskiego
na niektórych liniach
Co dalej z odcinkami
nie objętymi projektami?
• zły stan nawierzchni torowej
na znacznej części odcinków
• niedostateczny poziom prac
utrzymaniowych
• ograniczone możliwości
wykorzystania środków z UE
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PKP PLK, SRJP 2012/2013 oraz Małego Atlasu Linii Kolejowych 2011
Propozycja rozbudowy sieci połączeń pasażerskich
na liniach regionalnych
Potencjał niektórych
linii regionalnych
z wyłączonymi / zawieszonymi
lub sezonowymi przewozami
pasażerskimi:
• łączą peryferia z rdzeniami
województw
• prowadzą do powstających
regionalnych portów
lotniczych
• istnieją na obszarach
atrakcyjnych turystycznie
(tereny górskie, nadmorskie,
pojezierne)
• prowadzą do miejscowości
uzdrowiskowych
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PKP PLK, RJP 2012/2013 oraz Małego Atlasu Linii Kolejowych 2011
Podsumowanie i wnioski
•
w skali krajowej inwestycje w infrastrukturę na liniach regionalnych
nie wpłyną w znaczącym stopniu na ogólną poprawę jakości polskiej
infrastruktury kolejowej
•
w skali regionalnej i lokalnej efekty tych inwestycji nie mają jednakowego
charakteru, co w pierwszej kolejności wynika z zakresu realizowanych
projektów, w drugiej natomiast wiąże się z uwarunkowaniami
lokalizacyjnymi poszczególnych linii (aspekt historyczny)
•
pozytywne efekty inwestycji mogą być widoczne na liniach łączących
peryferia regionów ze stolicami województw, liniach prowadzących do
powstających portów lotniczych, a także te wpisujące się w idee kolei
aglomeracyjnych, jak również odcinki na terenach atrakcyjnych
turystycznie
•
zarówno w ramach obecnej jak i przyszłej perspektywy finansowej UE
nie uda się zrealizować wszystkich potrzeb inwestycyjnych, stąd też
konieczne jest przeprowadzenie szczegółowych analiz dotyczących
wyboru optymalnego kształtu polskiej sieci kolejowej, uwzględniającej
także ważne dla rozwoju przestrzennego linie regionalne