Transcript Koszt alternatywny

dr Bogdan Zinchenko
e-mail: [email protected]
Dyżury w semestrze zimowym 2010/2011
Każdą środę, godz.12.00 - 13.00
Katedra Ekonomii, pokój C-9
MIKROEKONOMIA
Wstęp do Mikroekonomii
Główne tematy
 Mikroekonomia: alokacja rzadkich
zasobów
 Modele: Ekonomiści wykorzystują modele
do robienie sprawdzalnych prognoz
 Wykorzystanie mikroekonomicznych
modeli i prognoz w procesach decyzyjnych
Ekonomia
 Ekonomia to nauka społeczna zajmująca się
produkcją, dystrybucją i konsumpcją dóbr i
usług.
 Termin ekonomia pochodzi z greckiego οίκος
(oikos) – dom i νομος (nomos) – prawo, reguła.
Chodziło o zasady prowadzenia gospodarstwa
domowego.
Czym jest ekonomia?
 Studiuje w jaki sposób ludzie i przedsiębiorstwa
radzą sobie najlepiej w świecie rzadkości
(zasobów) oraz konsekwencje tych
indywidualnych decyzji dla rynków i gospodarki
jako całości.
Mikroekonomia: alokacja rzadkich
zasobów
 Rzadkość oznacza, że istniejące zasoby są
niewystarczające dla zadowolenia wszystkich chęci i
potrzeb.
 Ludzie i przedsiębiorstwa alokują swoje
ograniczone zasoby w sposób pozwalający im
„wyjść na tym” jak najlepiej.
 Efektywna alokacja zasobów to podstawowy
problem ekonomii
 Ludzie muszą iść na kompromisy, bo nie mogą
„mieć wszystkiego”
Podstawowe wybory
 KTÓRE dobra i usługi wytwarzać
 JAK
wytwarzać
 KTO
otrzyma dobra i usługi
Kto decyduje?
 Decyzje może podejmować Państwo
Kto decyduje?
 Decyzje alokacyjne są odzwierciedleniem
interakcji niezależnych decyzji wielu
konsumentów i producentów.
Co determinuje decyzje?
 Jak wytwarzać określone ilości w najmniej
kosztowny sposób
 Jak wielu konsumentów zechce płacić
Jak się łączą indywidualne decyzje?
 Indywidualne decyzje alokacyjne łączone są
CENAMI
Ceny determinują alokację
 Ceny wpływają na decyzje jednostek i firm
 Decyzje ciągle wpływają na siebie
 Interakcje decyzji konsumentów,
przedsiębiorstw i państwa wyznaczą ceny
Gdzie odbywają się interakcje?
 Interakcje pomiędzy konsumentami a
producentami mają miejsce na
RYNKU
Czym jest rynek?
 Mechanizm pozwalający na kontakt i wymianę
pomiędzy kupującymi i sprzedającymi
 Fizyczny (np. sklepy detaliczne, salony
samochodowe, giełdy klasyczne)
 Elektroniczny (e-Bay, Allegro, giełda EURONEXT)
Modele
W celu wyjaśnienia jak jednostki i
przedsiębiorstwa alokują zasoby oraz jak
wyznaczane są ceny rynkowe, ekonomiści
wykorzystują MODELE
Model ekonomiczny
 Jest uproszczonym obrazem rzeczywistości
ekonomicznej.
 Służy uzyskaniu uproszczonego, ale
przejrzystego obrazu tej rzeczywistości.
 Próba przedstawienia całej rzeczywistości nie
ma sensu ze względu na nieskończoną ilość
szczegółów.
Model ekonomiczny
 Model opisuje zależność pomiędzy 2 i więcej
zmiennymi ekonomicznymi
 Ekonomiści używają modeli do prognozowania
jak zmiana jednej ze zmiennych wpłynie na
zmienną drugą.
 Model ekonomiczny może być przedstawiony
werbalnie, za pomocą wykresów lub
matematycznie.
Model ekonomiczny
 Najprostszy ekonomiczny model w formie
matematycznej to model popytu na dobro popyt na dobro (Pp) zależy tylko od ceny tego
dobra ( c ).
 Zależność tą zapisujemy jako równanie:
Pp = f(c)
Odczytujemy następująco :
popyt jest funkcją ceny.
Economic Model
 Modele są uproszczeniem rzeczywistości i
zawierają tylko najistotniejsze jej cechy.
 Ekonomiści robią przypuszczenia w celu
uproszczenia modeli
 Przypuszcza się, że niektóre czynniki są
nieistotne i nie mają wpływu na decyzję osób i
przedsiębiorstw.
Weryfikacja teorii
 Teoria ekonomiczna: opracowanie i
wykorzystanie modelu do weryfikacji hipotez
(prognoz odnośnie przyczyn i skutków)
 Ekonomiści weryfikują teorie w drodze
ustalenia, czy prognozy się sprawdziły.
 Dobry model ekonomiczny pozwala na
robienie jakościowych i klarownych prognoz,
zgodnych z rzeczywistością.
Zachowania maksymalizujące
 Jednym z kluczowych przypuszczeń jest
założenie o „maksymalizującym” zachowaniu
jednostek i przedsiębiorstw
 Ludzie wybierają zestaw dóbr zapewniający im
maksymalnie możliwą satysfakcję/ przyjemność
 Przedsiębiorstwa próbują maksymalizować
swoje zyski przy ograniczonych zasobach
Pozytywne a Normatywne
 Twierdzenie pozytywne: weryfikowalna
hipoteza o przyczynie i skutku
 Twierdzenie normatywne: wniosek, czy coś jest
dobre czy złe, opinia wartościująca
Wykorzystanie modeli ekonomicznych
 Modele i prognozy ekonomiczne są pożyteczne
w procesie podejmowania decyzji
 Osoby: co kupować; na kogo głosować
 Przedsiębiorstwa: decyzje produkcyjne,
zachowania konsumentów, decyzje konkurencji
 Państwo: prognoza efektywności polityki zanim
zostanie przyjęta
Podsumowanie
 Mikroekonomia: alokacja rzadkich zasobów na
poziomie „mikro”
 Modele: uproszczona struktura stworzona do
zilustrowania złożonych procesów
 Wykorzystywanie modeli mikroekonomicznych:
osoby, państwa i przedsiębiorstwa używają
modeli prognoz mikroekonomicznych w procesie
podjęcia decyzji.
Koszt alternatywny
 Koszt utraconych korzyści - wartość najlepszej
z możliwych korzyści, utraconej w wyniku
dokonanego wyboru
 Koszt alternatywny danego dobra to ilość
innego dobra, z której trzeba zrezygnować, aby
możliwe stało się wytworzenie dodatkowej
jednostki tego pierwszego.
Koszt alternatywny
Kombinacja
odkurzacze w tys.
sztuk
aparaty
fotograficzne w
tys. sztuk
A
50
0
B
46
5
C
40
10
D
30
15
E
17
20
F
0
25
Koszt
alternatywny
Koszt alternatywny
Kombinacja
odkurzacze w tys.
sztuk
aparaty
fotograficzne w
tys. sztuk
Koszt
alternatywny
A
50
0
B
46
5
4
C
40
10
6
D
30
15
10
E
17
20
13
F
0
25
17
Granica możliwości
produkcyjnych
Przedstawia alternatywne kombinacje dwóch
grup produktów, które mogą być wytworzone
w kraju w ciągu danego okresu czasu, przy
wykorzystaniu do tego w całości i w jak
najlepszy sposób posiadanych zasobów oraz
technologii produkcji
Granica możliwości
produkcyjnych
GMP oddziela dwa zbiory kombinacji:
Kombinacje nieefektywne , które znajdują się poniżej GMP.
Oznaczają niepełne wykorzystanie zasobów i technologii. Z
takimi sytuacjami spotykamy się podczas kryzysów
Kombinacje nieosiągalne – są to kombinacje dóbr, które
znajdują się powyżej GMP i wskazują na wielkości produkcji
nieosiągalne przy danej wielkości zasobów i danej
technologii
W dłuższym okresie kombinacje nieosiągalne mogą stać się
osiągalnymi w wyniku zmiany zasobów i technologii