Transcript leksion 16 - Masterat Berat

ALBANIAN UNIVERSITY
FAKULTETI I SHKENCAVE SHOQËRORE
DEPARTAMENTI I SHKENCAVE JURIDIKE
E Drejta e Procedures
Penale
Dr. Lulzim Lelçaj
Gjykimi
Gjykimi I drejte dhe publik brenda nje afafti te arsyeshem
nga nje gjykate e pavarur
Neni 42 I kushtetutes
Kushdo ka te drejten e nje gjykimi te drejte dhe publik
renda nje afati te arsyeshem nga nje gjykate e pavarur
dhe e paanshme, e caktuar me ligj.
Gjyqtaret jane te pavarur dhe I nenshtrohen Kushtetutes
dhe ligjeve. Nderhyrja ne veprimtarine e gjykatave dhe
gjyqtareve passjell pergjegjesi sipas ligjit
Koha e qendrimit ne detyre te gjyqtareve
Kontrolli incidental e ligjeve nga gjyqtaret.
Heqja dore e gjyqtareve apo perjashtimi I tyre.
Create your first presentation
Gjykimi me dyer te hapura si parim. Rastet e gjykimit
me dyer te mbyllura.
Gjykimi brenda nje afati te arsyeshem
Parimi I barazise se paleve ne gjykim (barazia e
armeve) barazia e mjeteve dhe mundesive te paleve
gjate gjykimit.
Create your first presentation
Rastet e gjykimit me dyer të mbyllura
1. Gjykata vendos që shqyrtimi gjyqësor ose disa
veprime të tij të zhvillohen me dyer të mbyllura:
a) kur publiciteti mund të dëmtojë moralin shoqëror ose
mund të sjellë përhapjen e të dhënave që duhet të
mbahen sekret në interes të shtetit, në qoftë se një
gjë e tillë kërkohet nga organi kompetent;
b) kur nga ana e publikut ka shfaqje që prishin
zhvillimin e rregullt të seancës;
c) kur është e nevojshme të mbrohet siguria e
dëshmitarëve ose e të pandehurve;
ç) kur gjykohet e nevojshme në pyetjen e të miturve.
Create your first presentation
Gjykimi i pandërprerë
1. Kur shqyrtimi gjyqësor nuk mund të përfundohet në
një seancë të
vetme, gjykata vendos që të vazhdojë ditën e
mëpasme të punës.
2. Gjykata mund të ndërpresë shqyrtimin gjyqësor,
vetëm për arsye të veçanta, deri në pesëmbëdhjetë
ditë.
3. Shtyrja dhe ndërprerja e shqyrtimit gjyqësor
shpallen nga kryetari në seancë. Shpallja
zëvendëson njoftimin për ata që janë të pranishëm
ose që duhet të quhen të pranishëm.
Create your first presentation
Veprimet pergaditore ne gjykimin ne shkalle te pare
Pas kerkeses te prolurorit per gjykim hapi I pare eshte caktimi
I pererjes te trupit gjykues.
Gjykimi I ceshtjes pergaditet nga gjyqtari I caktuar si kryetar I
trupit gjykues.
Kryetari I trupit gjyjues fillon punen me shqyrtimin e fashikullit
te gjykimit
Brenda 10 diteve nga depozitimi I kerkeses se prokurorit,
kryetari I trupit gjykues cakton daten e seances gjyqesore.
Palet kane te drejte te shohin kete fashikull si dhe sendet e
sekuestruara.
Create your first presentation
Para dates se gjykimit, palet mund te kerkojne
sigurimin e proves. Prokurori mund te kerkoje
gjykimin e drejteperdrejte dhe I pandehuri gjykim
e shkurtuar
Ne rastin e veprave penale qe ndiqen me ankim n
seancen pergaditore gjyqtari kerkon zgjidhjen e
ceshtjes me pajtim te paleve.
Kur ndryshon me shume se nje antar ne trupin
gjykues me re gjyqtare apo 2 gjyqtare ne trupin
gjykues me 5 gjyqtare, gjykimi fillon nga e para.
Zevendesimii gjyqtarit behet me short.(vendim I GJL)
Create your first presentation
Veprimet paraprake pas celjes se seances gjyqesore
Virifikimi I pranise se paleve
Nese I pandehuri nuk eshte I pranishem pa vullnetin e tij.
E njejta gje thuhet edhe per mbrojtesin.
Ne rast se I pandehuri mungon pa patur ndonje pengese
gjykimi vazhdon duke u caktuar nje mbrojtes nga
gjykata.
Fshehja e te pandehurit nga gjykimi duhet te vertetohet
nga prokurori
Ne keto raste gjykata vendos gjykimin ne mungese. Ne
cdo rast duhet te caktohet nje mbrojtes.
Pas kesaj kalohet ne paraqitjen e kerkesave paraprake
nga palet: juridiks, kompetencen, legjitimimin e paditesit
civil , etj.
Create your first presentation
Gjykata merr vendim per secilen prej kerkesave te
paraqitura.
Gjykata merr vendim per kerkesat e paleve lidhur me
marjen e provave.
Ne rastet e gjykimit ne mungese, personat kane te drejte
qe pasi tu komunikohet vendimi gjyqesor te bejne
kerkese per rivendosjen ne afat te ankimit ne rast se
ka humbur afatin e ankimit.
Create your first presentation
Marrja e provave
Ne shqyrtimin gjyqesor provat merren sipas nje radhe te
caktuar. Ne fillim paraqiten provat e akuzes dhe me pas a
te mbrojtjes.
Rregulat e caktuara per peytjen e deshmitareve. Detyrimi I
tyre per te deshmuar dhe thene vetem te verteten.
(paralajmerimi per pergjegjesi penale)
Deshmitari duhet te betohet (formula e betimit)
Keto jane 2 kushte per vlefshmerine e deshmise.
Deshmitari pyetet nga pala qe e ka kerkuar me pas nga pale
e tjera.
Ndalohet pyetja qe ndikojne ne paanesine apo
sugjestionuese (sugjerojne pergjigje)
Create your first presentation
Gjykata kujdeset per respektimin e rregullave te pyetjes
se deshmitareve dhe ben pyetje vetem kur eshte e
nevojshme duke respektuar paanesine e saj.
Per rastet e deshmitareve ne gjykimin e krimeve te
renda pyetja e deshmitareve mund te behet sipas
disa regullave te vecanta. (pa kontakt vizual, pa
komunikuar te pandehurit identitetin e deshmitarit,
raste te tjera sipas legjislacionit per mbrojtjen e
deshmitareve(.
Deshmitari duhet te mbrohet nga rreziqet qe und ti vijne
nga deshmia e tij.
Pyetja e deshmitareve te mitur, pyetja behet nga nje f
Create your first presentation
Rregulat per kudnershtimin e deshmise.
1. Për të kundërshtuar, tërësisht ose pjesërisht,
përmbajtjen e dëshmisë ose kur refuzon të dëshmojë,
palët mund të përdorin thëniet e bëra më parë nga
dëshmitari para prokurorit ose policisë gjyqësore dhe
që ndodhen në fashikullin e prokurorit, por vetëm pasi
dëshmitari ka deponuar mbi faktet dhe rrethanat që
kundërshtohen.
2. Deklarimet para prokurorit apo Policise gjyqesore
nuk përbëjnë provë në vetvete për faktet që pohohen
në to, por ato mund të vlerësohen nga gjykata për të
përcaktuar besueshmërinë e personit të pyetur dhe
përfshihen në fashikullin e shqyrtimit gjyqësor.
Create your first presentation
3. Deklarimet e dhëna para prokurorit ose policisë
gjyqësore mund të vlerësohen si provë, nëse ato
lidhen me prova të tjera që konfirmojnë vërtetësinë e
tyre.
4. Deklarimet e mëparshme, të përfshira në fashikullin e
gjykimit çmohen si prova edhe kur rezulton se
dëshmitari qoftë edhe gjatë pyetjes në seancë i
nënshtrohet dhunës, kanosjes, premtimit për t’i dhënë
para ose përfitime të tjera, me qëllim që të mos
dëshmojë ose të bëjë dëshmi të rreme, si dhe kur
rezultojnë rrethana të tjera që kanë dëmtuar
sinqeritetin e përgjigjeve të tij.
Create your first presentation
Pyetja e eksperteve
1. Për pyetjen e ekspertëve respektohen dispozitat
mbi pyetjen e dëshmitarëve, për aq sa janë të
zbatueshme.
2. Eksperti ka të drejtë në çdo rast të konsultohet me
dokumentet, shënimet dhe botimet që mund të
merren edhe kryesisht.
3. Eksperti mund të pyetet në distancë, duke
respektuar rregullat e parashikuara në K. Pr.
Penale
Create your first presentation
Marrja e provave te reja gjate gjykimit.
Me kerkesen e paleve apo kryesisht.
Pas degjimit te deshmitareve behet leximi I akteve
te hetitmit qe ndodhen ne fashikullin e gjykimit
procesverbalet e kqyrjes, kontrolleve,
eksperimeteve, etj)
Create your first presentation
Leximi I akteve te mara gjate hetimeve.
Me kërkesën e palëve, gjykata mund të vendosë që të
lexohen aktet e marra gjatë hetimeve paraprake kur
për shkak të rrethanave të paparashikuara ato nuk
mund të përsëriten më.
Leximi i deklarimeve të bëra nga shtetasi shqiptar ose i
huaj, banues jashtë shtetit, mund të bëhet në qoftë se
ai është thirrur dhe nuk është paraqitur ose kur nuk
gjendet, me gjithë kërkimet e bëra nga policia
gjyqësore, si dhe kur refuzon të dëshmojë. Në këtë
rast akti vlerësohet duke u lidhur me provat e tjera.
Per te ndihmuar kujtesen ne rastet e deshmise se
oficereve te policise gjyqesore.
Create your first presentation
Akuzat e reja
Kur gjatë shqyrtimit gjyqësor fakti del ndryshe nga
ç’është përshkruar në kërkesën për gjykim dhe gjykimi
i tij është në kompetencën e asaj gjykate, prokurori
ndryshon akuzën dhe procedon me akuzën përkatëse.
Nuk ka rendesi nese akuza e re eshte me e rende apo
me e lehte
E njejta procedure vlen edhe kur I pandehuri ka kryer
edhe nje veper tjeter pevecse vepren per te cilen
akuzohet.
Ne cdo rast I pandehuri ka te drejte te kerkoje kohe te
njihet me akuzen e re.
Create your first presentation
Nese fakti I ri nuk ka lidhje me vepren penale, gjykata
gjykata mund te vendos tia ktheje prokurorit per
hetime te reja ose ta gjykoje nese palet jane dakord.
Ne rast te gjykimit ne mungese, akuzat e reja I
njoftohen te pandehurit (mbrojtesit te caktuar
kryesisht)
Kur prokurori terheq akuzen, gjykata ia kalon dosjen atij
per hetime te metejshme. Nese del se I pandehuri
eshte I pafajshem gjykata vendos pafajsisne e tij.
Gjykata ndryshon edhe kryesisht cilesimin juridik
pavarsisht nese eshte rendues apo lehtesues per te
pandehurin.
Create your first presentation
Diskutimet perfundimtare.
Pas perfundimt te shqyrtimit gjyqesor palet bejne
diskutimet perfundimtare.
Prokurori duhet te shprehet per fajesine e personit si
dhe per denimin (llojin dhe masen e tij)
I pandehuri dhe mbrojtesi kane drejten te marrrin fjalen
te fundit.
Nese gjate ketyre diskutimeve lindnevoja e marrjes se
provave te reja gjykata mund te vendos nje séance
te re per shqyrtimin dhe marrjen e tyre.
Ne perfundim gjykata terhiqet per te mare vendim.
Create your first presentation
Vendimi perfundimtar I gjykates
Vendimi perfaqeson sintezen e gjykimit dhe perfaqeson
zgjidhjen e ceshtjes me themel mbo bazene e provave
te administruara ne procesin gjyqesor.
Vendimi epet ne emer te Republikes.
Gjykata vendos vetem mbi bazen e provave te marra
gjate gjykimit.
Vendimi I gjykates duhet te jete I drejte.
Gjykata duhet te analizoje dhe cmoje provat me
objektivitet.
Vendimi merret menjehere pas perfundimit te shqyrtimit
gjyqesor. Vendimi merret kolegjalisht.
Pasi votohet per cdo ceshtje kalohet ne votim.
Create your first presentation
Vendimi ka pjesen hyrese, pershkruese-arsyetuese
dhe dispozitivin.
Mendimi I pakices I bashkelidhet vendimit por nuk
lexohet ne seancen e shpalljes se tij.
Ne rast te gabimeve materiale, gjykata edhe
kryesisht, ben ndreqjen e tyre.
Llojet e vendimeve
Vendimi I pushimit.
Vendimi I pafajsise
Vendimi I denimit.
Create your first presentation
Vendimi I pushimit
Lidhet me rrethanat qe nuk lejojne fillimin e procedimit
penal ose nuk mund te vazhdoje.
a) personi ka vdekur;
b) personi është i papërgjegjshëm ose nuk ka mbushur
moshën për përgjegjësi penale;
c) mungon ankimi i të dëmtuarit ose ai e tërheq ankimin;
ç) kur fakti nuk parashikohet nga ligji si vepër penale ose
kur del qartë që fakti nuk ekziston;
d) vepra penale është shuar;
dh) është dhënë amnisti;
e) në të gjitha rastet e tjera të parashikuara nga ligji.
Create your first presentation
Pervec sa me siper gjykata pushon ceshtjen edhe
kur:
Ipandehuri eshte gjykuar nje here per kete veper
penale
Ekzistenca e kushtit te procedimit apo shkakut qe
shuan vepren penale eshte e dyshimte.
Vendimi I pushimit mund te merret ne cdo faze te
gjykimit.
Create your first presentation
Vendimi I pafajsise
Gkykata jep pafajsi kur:
a) fakti nuk ekziston ose nuk provohet se ekziston;
b) fakti nuk përbën vepër penale;
c) fakti nuk parashikohet nga ligji si vepër penale;
ç) vepra penale është kryer nga një person që nuk
mund të akuzohet ose të dënohet;
d) nuk provohet që i pandehuri e ka kryer veprën që
akuzohet;
e) fakti është kryer në prani të një shkaku të përligjur
ose të një shkaku padënueshmërie, si dhe kur
ekziston dyshimi për qënien e tyre.
Create your first presentation
Ne me te shumten e rasteve vedimi I pafajsise jepet
kur:
Nuk vertetohet akuza
Kur verteteohet qe fakti nuk ekziston
Nuk provohet qe fakti ekziston.
Interpretimi ne favor te te pandehurit I cdo dyshimi.
Vendimi I pafajsise shuna edhe masen e sigurimit.
Create your first presentation
Vendimi I denimit
Gjykata jep vendim denimi kur provon se:
Vepra penale ka ndodhur
Vepra penale eshte kryer me faj nga I pandehuri.
Mbi kete baze ne vendim caktohet lloji dhe masa e
denimit
Kur I pandehuri ka kryer disa vepra penale gjykata ben
bashkimin e denimeve per secilen prej tyre ne nje
denim te etem
Ne vendim behet perllogaritja e afateve te paraburgimit.
Kur denimi jepet me gjobe caktohet menyra e shlyerjes
se saj. Ne denim percaktohet edhe shpenzimet
gjyqesore. Ato lidhen me fajesine.
Create your first presentation