Transcript دانلود فایل پاورپوینت سیمای آبخیزهای هرمزگان

‫وضعيت حوزه هاي آبخيز‬
‫و آبخيزداري در هرمزگان‬
‫استان هرمزگان با توجه به موقعيت جغرافيايي ‪ ،‬شرايط اقليمي و برخورداري از‬
‫رطوبت نسبي هوا از شرايط طبيعي متمايزي نسبت به ديگر نقاط كشور برخوردار است‬
‫‪ .‬همچنين وجود بيشترين جزاير ايراني خليج هميشه فارس در قلمرو جغرافيايي‬
‫هرمزگان با ‪ 14‬جزيره مهم بزرگ و كوچك با محيط بكر طبيعي (شامل قشم‪ ،‬كيش‪،‬‬
‫ابوموسي‪ ،‬تنب بزرگ‪ ،‬تنب كوچك‪ ،‬هرمز‪ ،‬هنگام‪ ،‬الوان‪ ،‬الرك‪ ،‬فارو‪ ،‬شيدور‪،‬‬
‫هندورابي و ‪ ...‬از ويژگيهاي خاص عرصه هاي منابع طبيعي استان به شمار مي روند‬
‫‪.‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫مساحت حوزه هاي آبخيز استان‬
‫مساحت حوزه آبخيز سدها‬
‫مساحت حوزه هاي داخلي و فاقد سد‬
‫مساحت حوزه هاي آبخيز شهري و روستايي‬
‫‪10000000‬‬
‫‪1005000‬‬
‫‪6052000‬‬
‫‪136200‬‬
‫هكتار‬
‫هكتار‬
‫هكتار‬
‫هكتار‬
‫از نظر طبيعي استان هرمزگان به ‪ 17‬حوزه آبخيز اصلي تقسيم مي گردد ‪ .‬از مجموع مساحت حوزه هاي‬
‫آبخيز استان ‪ ،‬سطحي معادل ‪ 810‬هزار هكتار حوزه آبخيز سدهاي موجود و ‪ 195‬هزار هكتار حوزه سد‬
‫هاي در دست ساختمان را تشكيل مي دهند‪ .‬حدود ‪ %30‬وسعت آبخيزهاي هرمزگان در استانهاي همجوار‬
‫(فارس ‪ ،‬كرمان و بوشهر) واقع گرديده است و به همين دليل هرمزگان ميزبان سيالبهاي ورودي از‬
‫استانهاي مذكور به شمار مي رود‪.‬‬
‫حدود ‪ 8/5‬ميليون هكتار از حوزه هاي آبخيز ( معادل ‪ 80‬درصد از سطح استان ) سيل خيز مي باشد ‪.‬‬
‫بعبارتي اين عرصه ها در توليد هرزآبها و روانابهاي سطحي سريع نقش دارند بطوريكه اين عرصه ها‬
‫ساالنه بيش از ‪ 5‬ميليارد مترمكعب رواناب مستقيم و سريع توليد مي نمايد كه اين خود مبين استعداد‬
‫فرسايش پذيري و تشديد پيامدهاي خشكسالي نيز مي باشد ‪.‬‬
‫بطور كلي در وضعيت موجود حدود ‪ 14‬شهر ‪ 545 ،‬پارچه آبادي‪ 58000 ،‬هكتار از اراضي زراعي (‬
‫باغات ‪ ،‬اراضي آبي و ديم واقع در دشت ها و حاشيه رودخانه ها ) ‪ 29 ،‬رشته قنات و بخش قابل توجهي‬
‫از جاده ها و راههاي ارتباطي در معرض خطر سيل گيري است ‪.‬‬
‫ميزان فرسايش خاك در سطح ‪ 6‬ميليون هكتار از حوزه هاي آبخيز استان بطور متوسط ساالنه حدود ‪26‬‬
‫تن در هكتار و متوسط ساليانه رسوب معادل ‪ 13‬تن در هكتار مي باشد ‪.‬‬
‫اندازه گيري ايستگاههاي هيدرومتري و همچنين نتايج عمق يابي مخزن سدهاي مهم استان (‬
‫ميناب و جگين ) ‪ ،‬ميزان رسوب وارده به اين دو سد معادل ‪ 2/16‬ميليون مترمكعب در‬
‫سال برآورد شده است ‪.‬‬
‫بيالن منفي آبخوان ها و روند نامطلوب كمي و كيفي سفره هاي آب زيرزميني در ‪ 31‬دشت‬
‫مهم استان ‪ ،‬ورود بخشي از سيالبهاي استانهاي همجوار فارس ‪ ،‬بوشهر و كرمان به استان‬
‫و شور شدن حجم عظيم ‪ 4‬ميليارد مترمكعب از سيالبهاي استان بواسطه عبور از گنبد هاي‬
‫نمكي و ورود به رودخانه هاي شور از ديگر خصوصيات و شرايط موجود آبخيزهاي‬
‫هرمزگان به شمار مي روند ‪.‬‬
‫بررسي پيشينه فعاليت آبخيزداري در استان هرمزگان و مالحظه گنجينه عظيم دانش بومي‬
‫آبخيزداري در اين استان حاكي از ريشه دار بودن فعل آبخيزداري در اين خطه خشك از‬
‫كشور است‪ .‬سامانه هاي سطوح آبگير باران ‪ ،‬مديريت و بهره برداري سنتي از سيالبها ‪،‬‬
‫جداسازي آب شور و شيرين ‪ ،‬حفظ خاك ‪ ،‬بهره برداري از اراضي شيبدار و زراعت‬
‫سيالبي مجموعه اقداماتي است كه توسط مردم هرمزگان در منطقه خشك جزاير و كرانه‬
‫هاي خليج فارس و سواحل درياي عمان از ديرباز مورد استفاده و بهره برداري قرار مي‬
‫گيرد‪.‬‬
‫فعاليت رسمي آبخيزداري در استان از ابتداي دهه ‪ 50‬با استقرار كمپ‬
‫آبخيزداري در حوزه آبخيز سد استقالل ميناب آغاز و پس از آن و بويژه‬
‫در دو دهه اخير در اقصي نقاط استان توسعه يافت ‪ .‬به نحوي كه گسترش‬
‫فعاليت هاي آبخيزداري از غربي ترين مناطق استان در بخش كوشكنار‬
‫پارسيان تا منتهي اليه مرز شرقي استان در روستاي كيدر كاشي جاسك و‬
‫روستاي آخران بشاگرد‪ ،‬هم مرز با استان سيستان و بلوچستان و همچنين‬
‫در سواحل و جزاير استان (قشم‪ ،‬هنگام‪ ،‬الرك‪ ،‬فارو و ‪ )...‬تا مناطق‬
‫مرتفع شمالي استان چشمگير مي باشد‪ .‬من حيث المجموع تاكنون‬
‫(سال‪ )1390‬بالغ بر ‪ 6400‬سازه آبخيزداري با ظرفيت مهار قريب به‬
‫‪ 400‬ميليون مترمكعب سيالب و بيش از ‪ 100‬هزار هكتار عمليات‬
‫بيولوژيك و يبومكانيك آبخيزداري در سطح حوزه هاي آبخيز هرمزگان در‬
‫قالب ‪ 6‬طرح و ‪ 580‬پروژه مصوب اجرا و به بهره برداري رسيده است‪.‬‬
‫طرحهاي مصوب آبخيزداري استان عبارتند از ‪:‬‬
‫‪ .1‬طرح آبخيزداري در حوزه آبخيز سدهاي موجود‬
‫‪ .2‬طرح آبخيزداري در حوزه آبخيز سدهاي در دست ساختمان‬
‫‪ .3‬طرح آبخيزداري و آبخوانداري در حوزه هاي فاقد سد‬
‫‪ .4‬طرح آبخيزداري و پيشگيري و مهار سيل‬
‫‪ .5‬طرح آبخيزداري و مقابله با پيامدهاي خشكسالي‬
‫‪ .6‬طرح ساماندهي و اصالح كاربري اراضي‬
‫همچنين دو طرح آبخيزداري و بهره برداري از روانابهاي‬
‫سطحي در حوزه آبخيز رودخانه هاي شور و طرح آبخيزداري‬
‫در باالدست قنوات در دست تهيه مي باشند‪.‬‬
‫از فعاليت هاي شاخص آبخيزداري اجرا شده در سطح حوزه هاي آبخيز استان‬
‫هرمزگان بعنوان نمونه مي توان به طرح آبخيزداري در باالدست قنات سغ‬
‫سياهو‪ ،‬سيستم پخش سيالب دهندر هشتبندي‪ ،‬پخش سيالب دهنگ و نيدان‪،‬‬
‫سدهاي خاكي الورفين‪ ،‬الورميستان‪ ،‬اليگزان نسا‪ ،‬سرگزاحمدي‪ ،‬فارغان‪،‬‬
‫كهوردان تخت‪ ،‬كهتك‪ ،‬كنارجو‪ ،‬سرارود‪ ،‬بونجي‪ ،‬كوئيك‪ ،‬تلنگ‪ ،‬جناح‪،‬‬
‫هرنگ‪ ،‬سريدون‪ ،‬ليو‪ ،‬سركوه شنبه‪ ،‬حوزه شهري بندرلنگه‪ ،‬كهورستان‪،‬‬
‫رويدر‪ ،‬طبل‪ ،‬گورزين‪ ،‬صلخ‪ ،‬غيل هنگام و ‪ ، ...‬سدهاي تنگ سهران‪ ،‬كاهكن‪،‬‬
‫خومن و دستگرد درگاز بشاگرد‪ ،‬توركينست هاي حوزه شهري حاجي آباد‪،‬‬
‫گزير و ذرتو ‪ ،‬طرح هاي كنترل سيل و ساماندهي آبراهه ها شامل دايك‬
‫حفاظتي و اپي هاي گشوئيه رودان‪ ،‬پور احمدي‪ ،‬طارم و ميان بر كهورستان‪،‬‬
‫طرحهاي تسهيالت بانكي آبخيزداري در قالب تراس بندي و بهره برداري از‬
‫اراضي شيبدار جهت توسعه باغات مركبات بويژه نارنگي در حوزه سياهو‪،‬‬
‫احداث بندهاي كوتاه (دربند و كش بند) با مشاركت مردم بشاگرد در حوزه‬
‫آبخيز سد جگين و سدهاي زيرزميني سانگون و سندرك نام برد‪.‬‬
‫تصاوير برخي از طرحهاي مذكور در ذيل ارائه شده است ‪:‬‬
‫طرح آبخيزداري و تقويت چاه آبرساني روستاي بمبارك بشاگرد‬
‫طرح بازسازي سد باستاني نارمند فارغان در محور جديد‬
‫طرح آبخيزداري حوزه بونجي جاسك‬
‫سيستم پخش سيالب دهندر هشتبندي‬
‫اپي هاي شمع كوبي رودخانه گشوئيه رودان‬
‫طرح آبخيزداري احداث سد خاكي جناح ‪4‬‬
‫جلب مشاركت خيرين با احداث سازه هاي آبخيزداري با ‪ %100‬خودياري در حوزه انجيره‬
‫طرح آبخيزداري در باالدست قنات سغ سياهو (‪ 14‬دستگاه سد و بند آبخيزداري)‬
‫احداث بندهاي خشكه چين و چاله هاي فلس ي در حوزه پور احمدي‬
‫عمليات بيومكانيك آبخيزداري با احداث ميكروكچمنت هاي هاللي‬
‫احداث بندهاي كوتاه آبخيزداري (دربند) با مشاركت مردم در بشاگرد‬
‫استحصال آب از سد زيرزميني سندرك‬
‫توسعه اشتغال از طريق پرورش آبزيان در منابع آبي استحصالي طرح آبخيزداري‬
‫احياي اراض ي شيبدار حوزه بنگاليان به كمك تراس بندي با مشاركت مردم‬
‫با تشکر از توجه شما‬