Transcript Ticari İş Karinesi

TICARET HUKUKU
DERSİ
TICARI İŞ VE TICARI
YARGI
TICARI İŞ
• Ticari işi adi işlerden ayırt etme konusunda iki ayrı maddede
ölçütler ortaya konulmuştur. Bu maddeler TTK md. 3 ve md.
19’dur.
• TTK md. 3’e göre:
a)
Ticaret Kanununda düzenlenen konularla,
b)
Bir ticari işletmeyi ilgilendiren
işlerdendir
bütün işlem ve fiiller ticari
• TTK md. 19’a göre:
a)
Ticari İş Karinesi (Gerçek Kişi – Tüzel Kişi ve İstisna)
b)
İşlemin taraflarından yalnız birisi için ticari iş niteliğinde
olan sözleşmeler, kanunda tersine hüküm var olmadıkça
diğeri için de ticari iş sayılır.
TTK’DA DÜZENLENEN İŞLER
• TTK’da düzenlenen konular ticari iş
sayılır (md. 3). Tarafların önemi yoktur
• haksız rekabet de ticari iştir.
BIR TICARI İŞLETMEYI
İLGILENDIREN İŞLER
• Yine TTK md. 3’ün ifadesinden çıkan
anlama göre, bir ticari işletmeyi
ilgilendiren işler ticari iştir.
• Hangi kanun ya da hüküm olduğunun
önemi yok, işletme ile mi ilgili yoksa
değil mi?
TICARI İŞ KARINESI
• TTK md. 19’da ticari iş karinesi düzenlenmiştir:
• Bir tacirin borçlarının ticari olması asıldır
• Buna göre, kural olarak tacirin yaptığı tüm
işlemlerin ticari işletmesiyle ilgili olduğu kabul
edilir.
• Hükmün incelenmesinde gerçek kişi tacirler ve
tüzel kişi tacirler arasında bir ayrıma gidildiği
görülmektedir.
• Gerçek kişi tacirlerde 2 istisna bulunur.
TICARI İŞ KARINESI
• Gerçek kişi tacir hukuki işlemi yaptığı
sırada işlemin ticari işletmesiyle ilgili
olmadığını karşı tarafa açıkça bildirirse;
• İşin, ticari iş olamayacağı somut durumda
olayın özelliklerinden anlaşılıyorsa.
BIR TARAF İÇIN TICARI SAYILAN
İŞLER
• TTK md. 19, f. 2’ye göre taraflardan
yalnız birisi için ticari iş niteliğinde olan
mukaveleler kanunda tersine hüküm
olmadıkça diğeri için de ticari iş sayılır.
• Yalnızca
geçerlidir.
sözleşmeler
bakımından
TICARI İŞ SAYILMAYA BAĞLANAN
HUKUKI SONUÇLAR
• Ticari İşlerde Teselsül Karinesi
• Ticari İşlerde Faiz
•
En Yüksek Sınırı Aşan Ticari İşlemlerin Hukuksal Durumu
• Zamanaşımı
TICARI İŞLERDE TESELSÜL
KARINESI
• İki veya daha fazla kimse içlerinden yalnız
biri veya hepsi için ticari iş niteliğindeki
bir iş için diğer bir kimseye karşı
müştereken
borç
altına
girerlerse
sözleşmede aksi kararlaştırılmış olmadıkça
müteselsilen sorumlu olurlar.
• Ticari borçlara kefalet halinde gerek asıl
borçlu ile kefil ve gerek kefiller arasındaki
ilişkilerde de hüküm böyledir.
TICARI İŞLERDE FAIZ
• Faiz, para alacağına süreye bağlı olarak
tahakkuk eden bir semeredir. Fer’i bir
haktır. Asıl alacak sona ererse o da sona
erecektir.
FAIZ ÇEŞITLERI
• anapara
(kapital)
(gecikme) faizi
faizi-temerrüt
• kanuni (yasal)-akdi (sözleşmesel) faiz
• basit faiz-bileşik (mürekkep) faiz
• tazminat faizi
TICARI İŞLERDE FAIZ
• Kararlaştırılmış Olmasa Dahi Faiz
İstenebilmesi
Tacir olan veya olmayan bir kimseye ticari
işletmesi ile ilgili bir iş veya hizmet gören
tacir, uygun bir ücret isteyebilir. Bundan
başka verdiği avans veya yaptığı masraflar
için ödeme tarihinden itibaren faize de hak
kazanır.
Ticari hayatta herşeyin karşılığı vardır.
BİLEŞİK FAİZİN YASAKLANMADIĞI
HALLER
• Bileşik faizin yasaklanmadığı haller şunlardır:
• 1. Her iki tarafı da tacir olmak kaydıyla cari
hesap sözleşmeleri,
• 2. Her iki tarafı da tacir olmak kaydıyla her
iki taraf bakımından ticari iş niteliğindeki
ödünç sözleşmeleri.
• Her iki istisna bakımından, faizin anaparaya
eklenebileceği dönemler üç aydan az olamaz.
TICARI İŞLERDE ZAMANAŞIMI
SÜRELERI
• Kanunda aksine hüküm var olmadıkça
ticari hükümler öngören kanunlarda
tayin olunan zamanaşımı süreleri
taraflarca sözleşmeyle değiştirilemez
(TTK md. 6).
TICARI İŞLERE UYGULANACAK
HÜKÜMLERIN SIRASI
• Emredici hükümler
• Sözleşme hükümleri
• Tamamlayıcı ve yorumlayıcı hükümler
• Ticari örf ve adet
• Genel hükümler
TICARI DAVALAR
• Mutlak Ticari Davalar
• Nispi Ticari Davalar
TICARI DAVALARDA UYGULANACAK
ÖNEMLİ USUL KURALLARI
• a. Tacirler arasında diğer tarafı temerrüde düşürmek,
aradaki sözleşmeyi feshetmek veya sözleşmeden dönmek
üzere yapılacak ihbar ve ihtarlar noter marifetiyle veya
telgraf ya da iadeli taahhütlü mektupla gerçekleştirilir
(TTK md. 18, f. 3). Dolayısıyla ispatı da bu dört şekilden
birisine bağlıdır.
• b. Tacirler arasındaki ticari davalarda ticari defterler
özel delil olarak kullanılabilir.
• c.
Sekiz (8) gün içinde itiraz edilmeyen fatura ve teyit
mektubu ticari davalarda özel delil kabul edilir.