Transcript ARAZ* TOPLULA*TIRMANIN KIRSAL ALANA ETK*LER*

ARAZİ
TOPLULAŞTIRMASININ
KIRSAL ALANA ETKİLERİ
Türkiye, tarım alanında dünyanın önde gelen ülkelerinden
biri olmasına rağmen tarım arazilerinin çeşitli nedenlerle
parçalara bölünmesi, küçülmesi gibi bir takım
sorunlardan dolayı hak ettiği yeri alamamış; buğday,
şeker gibi ürünleri ithal eder hale gelmiştir. Parçalanmış
araziler işletmenin maliyetini arttırmakta ve araziden elde
edilen verimi de azaltmakta ve bu sonucu doğurmaktadır.
Bu sorunun önlenmesinin yolu basitçe parçalanmış
arazilerin
birleştirilmesi
anlamına
gelen
arazi
toplulaştırmadır.
ARAZİ TOPLULAŞTIRMASININ
TANIMI
Arazi toplulaştırılması; aynı şahsa veya çiftçi ailesine ait,
çeşitli nedenlerle, ekonomik üretime imkan vermeyecek biçimde
veya toprak muhafaza ve zirai sulama tedbirlerinin alınmasını
güçleştirecek derecede; parçalanmış, dağılmış, şekilleri
bozulmuş dağınık, küçük arazi parçalarının ve hisselerinin bir
araya getirilerek, muntazam şekiller halinde birleştirilmesi,
bütünleştirilmesi ve işletmelerin yeniden düzenlenmesi işlemi
olarak tarif edilebilir.
ARAZİ PARÇALANMASININ
NEDENLERİ
Avrupa Birliği ülkelerinde arazi bölünmüşlüğü
tarımsal araziler niteliklerine göre sınıflandırılarak
yapılmaktadır. Türkiye’de ise miras hukuku gereği araziler
sürekli olarak parçalanmaktadır. Herkes kendi arazisinde
isteğine göre ekim yapmakta bu da verimliliği azaltıp
maliyeti de arttırmaktadır.
Araziler;
 Doğal koşullar,
 Fiziksel tesislerin yapılması,
 Tarımsal faaliyetler,
 Miras ve alım satımlar
gibi nedenlerle parçalanmaktadır.
TÜRKİYE’DE ARAZİ
TOPLULAŞTIRMASININ TARİHİ
GELİŞİMİ
 Ülkemizde ilk kez 1961 yılında Konya’ nın Çumra İlçesine bağlı
Karkın köyünde TOPRAKSU Genel Md. tarafından uygulanmaya
başlanmıştır. 7457 sayılı kanunun 2. maddesi (j) bendi ile Medeni
kanunun 678. maddesine dayanılarak yapılmıştır.
1964 yılında Antalya, Burdur, Isparta illerinde D.P.T. İle
Birleşmiş Milletler Gıda Teşkilatı tarafından örnek projeler
hazırlanmış ve uygulanmıştır.

Yapılan çalışmalardan olumlu sonuçlar alınınca 1966 yılında ilk
arazi toplulaştırması tüzüğü yürürlüğe girmiş ve çalışmalar daha
geniş bir alanda uygulanmaya başlanmıştır.

 Planlamalar Salihli, Turgutlu ve Menemen ovalarını
içine alan ‘Aşağı Gediz Sulama Projesi’ adı altında
uygulanmıştır.
 Daha sonra Bayramiç-Ezine ovaları, GölhisarAcıpayam,
Çukurova,
Pamukçu-Aslıhan-Tepecik
ovalarında ve GAP kapsamında bir çok ovada arazi
toplulaştırma uygulanmıştır.
 Bir çok uygulama yapılmasına karşın halen ülkemizde
istenilen düzeyde değildir.
ARAZİ TOPLULAŞTIRMASININ
ETKİLERİ
Arazi Toplulaştırma çalışmaları tarımsal faaliyetler
açısından olduğu kadar kırsal alanın sosyo-ekonomik
sorunlarına çözüm getirmesi bakımından da büyük önem
taşımaktadır. Bu nedenle arazi toplulaştırması, sadece tarımsal
faaliyetlere yönelik bir uygulama olarak görülmemelidir.
Aynı zamanda kırsal yerleşmelerde yaşayan nüfusun
çalışma şartlarını da iyileştirecek ve köyden kente göç
olaylarını yavaşlatacak çok yönlü bir kırsal alan planlamasıdır.
1. Arazi Kullanım Miktarına Etkisi
Tarla tarımında genellikle parsel sınırına yaklaşamama
nedeniyle sınıra paralel 30 cm genişliğindeki bir toprak şeridi
ekilememektedir. Bu durum bir kısım arazinin boş kalmasına
ve üretim kaybına yol açmaktadır. Arazi toplulaştırma
sonucunda parsel sayısı azalıp büyüklüğü artacağından
sınırdan dolayı oluşan kayıp büyük ölçüde azalmakta ve
kullanılabilir arazi miktarı artmakta dolayısıyla da verim artışı
olmaktadır.
Toplulaştırma Öncesi Görünüm
Toplulaştırma Sonrası Görünüm
2. Parsellere Olan Mesafeye Etkisi
Tarım işletmelerinde toprak
işlenmesi, ekim, dikim, bakım ve hasat
gibi çeşitli faaliyetler için işletme
merkezinden veya köyden ayrı ve
değişik yerlerde bulunan tarlalara gidip
gelme sırasında, çiftçilerin parsel
sayısıyla orantılı olarak fazla yol
katetmesi iş, zaman ve akaryakıt
kaybıyla; taşıt ve makinaların
yıpranmasına yol açmaktadır. Arazi
toplulaştırması uygulamaları ile bu
kayıpların en az düzeye inmesinin
sağlanabileceği açıkça ortaya
çıkmaktadır.
3. Teknik Tarım Yöntemlerinin Kullanılmasına Etkisi
Toplulaştırma uygulamasıyla bir işletmeye ait bütün
parsellerin bir araya getirilmesi, şekillerinin düzenlenmesi ve alt
yapı tesislerinden bütün işletmelerin eşit oranda ve tekniğe uygun
bir düzeyde yararlanmasının bir sonucu olarak, her türlü işletme
faaliyetlerinde teknik tarım yöntemlerinin uygulanmasında
kolaylıklar sağlanmaktadır. Bunlar arasında makina kullanma,
ekim nöbeti ve entansif tarım olanaklarının artması; toprak
işlenmesi, ekim, dikim, bakım ve hasat işlerinin kolaylaşması;
sulama randımanının artması; iş gücü ve zaman gereksinmesinde
tasarruf sağlanması gösterilebilir.
4. Sulama Yatırım Projelerine
Etkisi
Yurdumuzda uygulanmakta olan
kalkınma
planlarında
tarımsal
yatırımlar,
sulama
geliştirme
yatırımlarını
da
kapsamaktadır.
Uygulanacak
sulama
geliştirme
projelerinin en ekonomik şekilde
gerçekleştirilmesinde
arazi
toplulaştırması önemli bir etken
olmaktadır.
Toplulaştırma
bu
projelerde
büyük
bir
tasarruf
sağlamaktadır.
5. Tarım İşletmelerinin
Verim ve Gelirine Etkisi
Arazi
toplulaştırmasından
sonra işletmelerin net arazi
kullanım miktarının artması,
parsel
arasındaki
uzaklığın
azalması, teknik tarım yapabilme
imkanının kolaylaşması, iş gücü
ve zamandan sağlanan tasarruf
üretimin ve net gelirin artmasına
neden olmaktadır.
6. Çiftçiler Arasındaki İlişkilere Etkisi
Ülkemizde arazi mülkiyeti çok önemli bir değerdir. Bu
nedenle varisler ve komşular arasında süregelen mülkiyet
anlaşmazlıkları sosyal huzurun bozulmasında yerel yönetim ve
yargı kuruluşlarına sık sık başvurulmasında başlıca etkenler
olarak gösterilmektedir.
Arazi toplulaştırması bu tür
anlaşmazlıkların bir bölümünün
ortadan kaldırılmasında veya
tamamen çözümlenmesinde ve
dolayısıyla sosyal huzurun nispeten
sağlanmasında etkili bir rol
oynamaktadır.
Bütün parseller yollardan ve
sulama kanallarından doğrudan
yararlandıklarından çiftçiler
arasındaki yol ve su problemleri
önlenmiş olmaktadır. Mevcut
durumda sulanan alanlarda çok
ciddi huzursuzluklara sebep olan bu
durumun önlenmesi kırsal alanlarda
sosyal huzur açısından önemlidir.
7. Sosyal Hayata Etkisi
Özellikle arazi toplulaştırma uygulamalarının yapıldığı
kırsal yerleşmelerde, köylerde ve köy altı iskan
birimlerinde
altyapı
çalışmaları
iyileştirilerek
yerleşmelerinin gelişimine katkı sağlamaktadır.
Kırsal hayat iyileştirilmiş olur. Böylece genç nüfusun
köyde kalmasını sağlayacak iş alanları oluşturulur. Köy
gelişme sınırları tespit edildiğinden yerleşim yerlerinin
sınırları kesin olarak belirlenmiş olur.
Artan nüfus ve beslenme ihtiyacının karşılanması için birim
alandan sağlanan verimin artması sağlanmalıdır. Mevcut arazi
miktarı arttırılamayacağına göre var olandan en iyi verimi
almak gerekir.
Sonuç olarak arazi toplulaştırması ekonomik ve sosyal
huzurun temininde ve kırsal hayatın gelişiminde önemli ölçüde
fayda sağlamaktadır.
Milli ekonominin temeli ziraattir. Bunun içindir ki, ziraatte kalkınmaya
büyük önem vermekteyiz. Köylere kadar yayılacak programlı ve pratik
çalışmalar, bu maksada erişmeyi kolaylaştıracaktır.
Fakat, bu hayatî işi, isabetle amacına ulaştırabilmek için, ilk önce ciddî
etütlere dayalı bir ziraat siyaseti tesbit etmek ve onun için de, her köylünün
ve bütün vatandaşların kolayca kavrıyabileceği ve severek tatbik edebileceği
bir ziraat rejimi kurmak lâzımdır. Bu siyaset ve rejimde, önemle
yeralabilecek noktalar başlıca şunlar olabilir:
Bir defa, memlekette topraksız çiftçi bırakılmamalıdır. Bundan daha önemli
olanı ise, bir çiftçi ailesini geçindirebilen toprağın, hiçbir sebep ve suretle,
bölünmez bir mahiyet alması.
Büyük çiftçi ve çiftlik sahiplerinin işletebilecekleri arazi genişliği, arazinin
bulunduğu memleket bölgelerinin nüfus kesafetine ve toprak verim
derecesine göre sınırlandırmak lâzımdır.
1 Kasım 1937
M. Kemal ATATÜRK
HAZIRLAYAN
EMRE ÖZGÜR ŞANLI
081206059
KAYNAKLAR
 PARLAK, Z. (2010) Yaşanabilir Bir Kırsal Oluşturmak ‘
Arazi Toplulaştırması ‘
 www.tkgm.gov.tr