Transcript Odpowiedzialność prawna nieletnich

Odpowiedzialność prawna
nieletnich
podinsp. Agnieszka Guza
Zastępca
Naczelnika Wydziału Prewencji
Komenda Wojewódzka Policji zs. w Radomiu
Ciechanów, dn. 19.03.2013 roku
W 2012r. stwierdzono 1.410 przestępstw,
tj. o 233 mniej niż w 2011r.
 W zdecydowanej większości były to przestępstwa o
charakterze kryminalnym – 1.403.
 Największą liczbę przestępstw odnotowano na terenie:
- szkół podstawowych i gimnazjów – 1.252
(2011r. – 1.462),
- szkół średnich i zawodowych – 90 (2011r. – 110),
- internatów i burs szkolnych – 68 (2011r. – 71).

Przestępstwa stwierdzone, czyny karalne oraz sprawy czynów
karalnych w wybranych kategoriach przestępstw na terenie szkół
podstawowych i gimnazjów dla garnizonu mazowieckiego
za okres styczeń – grudzień 2012 r.
Szkoła podstawowa, gimnazjum
Wybrane
Przestępstwa
stwierdzone
Czyny nieletnich
Osoby nieletnie
Ogółem
1 252
1 133
380
Przestępstwa
kryminalne
Kradzież cudzej rzeczy
1 245
1 128
376
125
61
51
Kradzież z włamaniem
36
13
9
Rozbój i wymuszenie
rozbójnicze
Bójka i pobicie
629
628
87
106
102
131
Uszczerbek na zdrowiu
33
32
27
Przestępstwa
narkotykowe
34
33
10
kategorie przestępstw
Przestępstwa stwierdzone, czyny karalne oraz sprawy czynów
karalnych w wybranych kategoriach przestępstw na terenie szkół
średnich i zawodowych dla garnizonu mazowieckiego
za okres styczeń – grudzień 2012 r.
Szkoła średnia, zawodowa
Wybrane
kategorie przestępstw
Ogółem
Przestępstwa
kryminalne
Kradzież cudzej rzeczy
Kradzież z włamaniem
Rozbój i wymuszenie
rozbójnicze
Bójka i pobicie
Uszczerbek na zdrowiu
Przestępstwa
narkotykowe
Przestępstwa
stwierdzone
Czyny nieletnich
Osoby nieletnie
90
21
15
90
21
15
39
7
5
7
-
1
8
7
1
4
1
2
9
2
2
7
2
2
Przestępstwa stwierdzone, czyny karalne oraz sprawy czynów
karalnych w wybranych kategoriach przestępstw na terenie szkół
internatów i burs dla garnizonu mazowieckiego
za okres styczeń – grudzień 2012 r.
Internat, bursa
Wybrane
kategorie przestępstw
Ogółem
Przestępstwa
kryminalne
Kradzież cudzej rzeczy
Kradzież z włamaniem
Rozbój i wymuszenie
rozbójnicze
Bójka i pobicie
Uszczerbek na zdrowiu
Przestępstwa
narkotykowe
Przestępstwa
stwierdzone
Czyny nieletnich
Osoby nieletnie
68
53
53
68
53
53
3
-
-
11
11
1
12
11
8
23
15
37
3
2
2
3
2
2
N I E L ET N I
(art. 1 UPN)
I próg wiekowy (0-18 lat)
W zakresie postępowania dotyczącego zapobiegania
i zwalczania demoralizacji
D E M O RA L I ZA C JA
stan lub proces polegający na przejawianiu przez nieletniego negatywnych
zachowań:

naruszenia zasad współżycia społecznego,


popełnienie czynu zabronionego,
systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia
zawodowego,
używania alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan
odurzenia,
uprawianie nierządu,
włóczęgostwo,
udział w grupach przestępczych,
inne zachowanie naruszające przyjęte normy prawne i społeczne.





N I E L ET N I
(art. 1 UPN)
II próg wiekowy (13-17 lat)
W zakresie postępowania o czyny karalne jest to osoba,
która dopuściła się takiego czynu po ukończeniu 13 roku
życia, a przed ukończeniem 17 lat,
C ZY N
K A R A L NY
1.
Przestępstwo.
2.
Przestępstwo skarbowe.
3.
Wykroczenie określone w art. 1 § 2 pkt 2.
WYKROCZENIA - KW











zakłócanie porządku publicznego - art. 51,
niszczenie uszkadzanie znaków umieszczonych przez organ państwowy art. 69,
uszkadzanie znaków lub urządzeń zapobiegających niebezpieczeństwu art. 74,
rzucanie kamieniami w pojazd będący w ruchu - art. 76,
samowolna zmiana znaków lub sygnałów drogowych - art. 85,
prowadzenie pojazdów przez osobę będącą po użyciu alkoholu - art. 87,
kradzież lub przywłaszczenie mienia o wartości do 250 zł - art. 119,
paserstwo mienia o wartości do 250 zł - art. 122,
niszczenie lub uszkadzanie mienia, jeśli szkoda nie przekracza 250 zł - art.
124,
spekulacja biletami wstępu - art. 133,
utrudnianie korzystania z urządzeń przeznaczonych do użytku
publicznego - art. 143.
N I E L ET N I
(art. 1 UPN)
III próg wiekowy (0-21 lat)
W zakresie wykonywania środków wychowawczych
lub poprawczych – osoby, względem, których środki
takie zostały orzeczone, nie dłużej jednak niż do
ukończenia lat 21.
Wobec nieletniego sąd rodzinny
może:
1.
udzielić upomnienia,
2.
zobowiązać do określonego postępowania, zwłaszcza do:

naprawienia wyrządzonej szkody,

wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego,

podjęcia nauki lub pracy,

uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze
wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym,

powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub
miejscach albo od używania alkoholu lub innego środka w celu
wprowadzania się w stan odurzenia,
Wobec nieletniego sąd
rodzinny może:
3.
ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna,
4.
ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej
organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej
zaufania – udzielających poręczenia dla nieletniego,
5.
zastosować nadzór kuratora,
6.
skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do
organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą
z nieletnimi o charakterze wychowawczych,
terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim
porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją,
Wobec nieletniego sąd
rodzinny może:
7. orzec zakaz prowadzenia pojazdów,
8. orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem
czynu karalnego,
9. orzec umieszczenie w rodzinie zastępczej, odpowiedniej
placówce opiekuńczo - wychowawczej albo ośrodku szkolno wychowawczym
Wobec nieletniego sąd
rodzinny może:
9. orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym
Jedyny środek poprawczy przewidzianym w u.p.n.
Jest on możliwy do zastosowania jedynie wobec nieletniego,
który dopuścił się czynu karalnego, zabronionego przez ustawę
jak przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, jeżeli
przemawiają za tym wysoki stopień demoralizacji oraz
okoliczności i charakter czynu, zwłaszcza, gdy inne środki
wychowawcze okazały się nieskuteczne lub nie rokują nadziei
na resocjalizację nieletniego.
Wobec nieletniego sąd
rodzinny może:
10.
zastosować środki przewidziane w kodeksie rodzinnym
i opiekuńczym.
11.
umieścić nieletniego w szpitalu psychiatrycznym lub
innym odpowiednim zakładzie leczniczym
w przypadku stwierdzenia u nieletniego upośledzenia
umysłowego, choroby psychicznej
lub innego zakłócenia czynności psychicznych
bądź nałogowego używania alkoholu albo innych
środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia.
Wobec nieletniego sąd
rodzinny może:
12.
umieścić nieletniego w placówce opiekuńczo –
wychowawczej (gdy nieletni wymaga jedynie opieki
wychowawczej) lub domu opieki społecznej (gdy jest
upośledzony umysłowo w głębszym i wymaga jedynie
opieki).
N I E L ET N I
(art. 10 § 2 kodeksu karnego)
W wyjątkowych sytuacjach –
IV próg wiekowy (od 15 lat)
nieletni który po ukończeniu 15 lat dopuszcza się czynu zabronionego
określonego w niżej wymienionych artykułach Kodeksu karnego:









art.134 – „Kto dopuszcza się zamachu na życie Prezydenta RP”
art. 148§1,2 lub 3 – „Kto zabija człowieka”
art. 156 §1 lub 3 – „Kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu”
art. 163 §1 lub 3 – „ Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu
osób albo mieniu w wielkich rozmiarach”
art. 166 – „ Kto stosuje podstęp albo gwałt na osobie lub groźbę bezpośredniego
użycia takiego gwałtu, przejmuje kontrolę nad statkiem wodnym lub powietrznym”
art. 173§1 lub 3 – „ Kto sprowadza katastrofę w ruchu lądowym, wodnym lub
powietrznym”
art. 197 § 3 – „ Jeżeli sprawca dopuszcza się zgwałcenia określonego w § 1 lub 2
działając ze szczególnym okrucieństwem lub wspólnie z inną osobą”
art. 252 § 1 lub 2 – „ Kto bierze lub przetrzymuje zakładnika”
art. 280 – „ Kto kradnie, używając przemocy wobec osób lub grożąc natychmiastowym
jej użyciem”.
Co wtedy?
Nieletni może odpowiadać na zasadach
określonych w kodeksie karnym, jeżeli:




okoliczności sprawy
oraz stopień rozwoju sprawcy,
jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają,
a w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki
wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne.
Orzeczona kara nie może przekroczyć dwóch
trzecich górnej granicy ustawowego zagrożenia
przewidzianego za przypisane sprawcy
przestępstwo.
Sąd może zastosować także nadzwyczajne
złagodzenie kary.
Uprawnienia nieletniego
prawo do składania wyjaśnień,
 odmowa składania wyjaśnień lub odmowa odpowiedzi
na pytania,
 złożenie przed Policją wyjaśnień na piśmie w przypadku,
gdy nieletni będzie wolał opisać zdarzenie niż o nim
mówić,
 korzystanie z pomocy obrońcy,
 składanie wniosków o dokonanie czynności
w postępowaniu,
 złożenie zażalenia na czynności naruszające jego prawa,
 żądanie przesłuchania z udziałem ustanowionego
obrońcy, którego niestawiennictwo nie tamuje
przesłuchania,
 wystąpienie z inicjatywą o przeprowadzenie mediacji.

Obowiązki nieletniego





poddanie się oględzinom zewnętrznym ciała lub innym badaniom
niepołączonym z naruszeniem integralności ciała,
poddanie się czynnościom fotografowania i daktyloskopowania,
poddanie się niezbędnym dla postępowania badaniom
psychologicznym
i psychiatrycznym oraz badaniom połączonym z dokonaniem
zabiegów na jego ciele (z wyjątkiem chirurgicznych), w
szczególności winien jest poddać się pobraniu krwi, włosów lub
wydzielin organizmu,
stawiennictwo na każde wezwanie w toku postępowania
karnego oraz zawiadomienie organu prowadzącego
postępowanie o każdej zmianie miejsca zamieszkania lub pobytu
trwającego dłużej niż 7 dni.
wskazanie adresata dla doręczeń w kraju w przypadku
przebywania za granicą.
Bezpieczne wakacje
Bezpieczne ferie
Bezpieczna droga do szkoły
Bezpieczna szkoła
Razem Bezpieczniej
Bezpieczny SENIOR
Edukacja dla Bezpieczeństwa - EdB
Profilaktyka a Ty - PaT
Dzień bezpiecznego Internetu
Dzień wagarowicza
Szlachetna paczka
Smok Mondragon
PROGRAM
„Edukacja dla Bezpieczeństwa”
CELE PROGRAMU:
• Zdobycie przez uczniów wiedzy i
umiejętności
w zakresie bezpiecznych zachowań.
• Umiejętne reagowanie w sytuacjach
zagrożenia.
• Właściwy sposób zachowania się by
nie stać się ofiarą
przestępstwa/wykroczenia
Program „BEZPIECZNA WODA”
Cel: Zmniejszenie liczby utonięć i nieszczęśliwych wypadków nad akwenami oraz
podniesienie świadomości z zakresu bezpieczeństwa nad wodą.
• Konferencja prasowa - prezentacja działań
wakacyjnych,
• Lekcja pokazowa z udziałem Policji, Państwowej
Straży Pożarnej i WOPR dla dzieci
• Materiał filmowy „Bezpiecznie nad wodą”.
• Poradnik wakacyjny i ulotki informacyjne –
www.kwp.radom.pl
• Pokaz instruktażowy „Bezpieczna kąpiel”,
poświęcony bezpieczeństwu podczas letniego
wypoczynku – zalew
w Domaniowie – czerwiec 2013 r.
• Udział w spotkaniach i prelekcjach z dziećmi i
młodzieżą przebywającą na koloniach, obozach
oraz wypoczywających w miejscu zamieszkania.
O k r ę gow y
I n s p e k t or a t S ł u ż by
Wi ę z i e n ne j
w Wa r s z aw i e
Wyd z i a ł P r ew encj i
K o m e n d y Wo j e w ódz k i e j
P o l i c ji z s . w R a d o m i u
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ