Mevzuat ve Uygulama – Dr. Mustafa GÖZEN
Download
Report
Transcript Mevzuat ve Uygulama – Dr. Mustafa GÖZEN
Güneş enerjisine dayalı lisanssız elektrik üretimi
(Mevzuat ve uygulama)
Dr. Mustafa GÖZEN
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu
(Elektrik Piyasası Dairesi Başkanlığı)
Solarex İstanbul 2014
İstanbul – 11 Nisan 2014
1
Sunum planı
Elektrik üretim faaliyeti
• Farklı üretim faaliyetleri ve şartları
Birincil ve ikincil mevzuat • Lisanssız elektrik üretimine ilişkin kanun,
yönetmelik ve tebliğ
6446 sayılı Elektrik
Piyasası Kanununun
getirdiği düzenlemeler
• Kanunun 14 üncü maddesi ve getirdiği
yeni düzenlemeler
Lisanssız elektrik
üretimine ilişkin
düzenlemeler
• Genel esaslar, başvuru, getirilen yenilikler,
sonuçlanmamış başvurular, ihtiyaç fazlası
enerjinin değerlendirilmesi, diğer hususlar
2
Üretim faaliyeti
Lisans kapsamında üretim
faaliyeti
•Önlisans
•Üretim lisansı
•OSB üretim lisansı
AR-GE kapsamında izin
alınarak yapılan üretim
faaliyeti
• Şebekeyi olumsuz etkilememesi
• Elektriğin ticarete konu olmaması
• Kurulu güç ≤ 10 MW
Mevcut sözleşme
kapsamında üretim faaliyeti
• 6446 sayılı Kanun çerçevesinde
üretim lisansı alınması
öngörülmüştür.
Lisanssız üretim
• Lisans alma ve şirket kurma
şartı yok
3
Birincil ve ikincil mevzuat
Birincil mevzuat
• 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu
• (14 üncü madde) - lisanssız yürütülebilecek faaliyetler düzenlenmiştir.
• (30 Mart 2013 tarihli ve 28603 sayılı Resmi Gazete)
• 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi
Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun
• (Madde 6/A) Muafiyetli üretim
• (18 Mayıs 2005 tarihli ve 25819 sayılı Resmi Gazete)
İkincil mevzuat
• Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik
• (2 Ekim 2013 tarihli ve 28783 sayılı Resmi Gazete)
• Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi Ve Desteklenmesine
İlişkin Yönetmelik
• (1 Ekim 2013 tarihli ve 28782 sayılı Resmi Gazete)
• Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin
Uygulanmasına Dair Tebliğ
• (2 Ekim 2013 tarihli ve 28783 sayılı Resmi Gazete)
4
6446 sayılı Kanunun
getirdiği düzenlemeler
Lisanssız yapılabilecek faaliyetlerin kapsamı artırılmıştır.
YEK’e dayalı 0,5 MW kurulu güç üst sınırı 1 MW’a artırılmıştır.
Bakanlar Kurulu bu üst sınırı kaynak bazında 5 katına kadar artırabilecektir.
YEK’e dayalı lisanssız faaliyette ihtiyaç fazlası elektrik 5346 sayılı Kanun
çerçevesinde 1 sayılı cetvelden satın alınacaktır.
Lisanssız kapsamındaki bağlantı, denetim ve satışa ilişkin düzenlemeler EPDK
tarafından çıkarılacak yönetmeliğe bırakılmıştır.
5
Lisanssız yürütülebilecek faaliyetler
(Madde 14 – 1 inci ve 5 inci fıkralar)
1
2
3
4
5
6
• İmdat grupları
• İzole üretim tesisleri
• Kurulu gücü azami 1 MW’lık YEK’e dayalı üretim tesisi
• Belediyelerin katı atık tesisleri ile arıtma tesisi çamurlarının bertarafında
kullanılmak üzere kurulan elektrik üretim tesisi
• Mikrokojenerasyon tesisleri - kurulu güç ≤ 100 kW
• Kojenerasyon tesisleri - toplam tesis verimliliği %80
• Ürettiği enerjinin tamamını iletim veya dağıtım sistemine vermeden kullanan,
üretimi ve tüketimi aynı ölçüm noktasında olan, YEK’e dayalı üretim tesisi
• Sermayesinin yarısından fazlası belediyeye ait olan tüzel kişilerce, belediyeler
tarafından işletilen su isale hatları ile atık su isale hatları üzerinde kurulan
üretim tesisi
6
Genel esaslar
Üretim tesisi bir tüketim tesisi ile ilişkilendirilir.
Üretim ve tüketim tesisleri aynı dağıtım bölgesi içinde yer
alır.
Hidrolik tesisler için il özel idaresine, diğerleri için dağıtım
şirketine başvuru yapılır.
Lisanssız üreticiler piyasa işletmecisi ve YEKDEM
mekanizması ile doğrudan muhatap değildir.
Rüzgara dayalı başvurularda Bakanlık YEGM’in teknik
değerlendirme raporu olumlu ise Bağlantı Anlaşması Çağrı
Mektubu gönderilir.
7
Lisanssız üretim kapsamına giren
üretim tesisleri için özet tablo
Üretim Tesisi Tipi
1
İmdat grupları ve iletim ya da dağıtım sistemiyle bağlantı
tesis etmeden izole çalışan üretim tesisleri
2
Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri
3
Mikrokojenerasyon tesisi
4
Kurulu Güç Üretim Tesisinin
Sınırı
Bağlantısı
Yok
İzole
İhtiyaç Fazlası Enerjinin
Değerlendirilmesi
5346 sayılı Kanun eki I sayılı Cetvel ilgili
kaynak fiyatlarından görevli tedarik şirketi
aracılığıyla
YEKDEM
kapsamında
değerlendirilir.
5346 sayılı Kanun eki I sayılı Cetvel en düşük
fiyattan görevli tedarik şirketi tarafından
satın alınır.
Sisteme enerji vermemesi esastır. Verilmesi
halinde herhangi bir bedel ödenmeksizin
YEKDEM kapsamında değerlendirilir.
5346 sayılı Kanun eki I sayılı Cetvel ilgili
kaynak fiyatlarından görevli tedarik şirketi
aracılığıyla
YEKDEM
kapsamında
değerlendirilir.
≤ 1 MW
Dağıtım
≤ 100 kW
Dağıtım
Bakanlıkça belirlenecek verimlilik değerini sağlayan
kategorideki kojenerasyon tesisleri
Yok
İletim veya dağıtım
5
Belediyelerin katı atık tesisleri ile arıtma tesisi
çamurlarının bertarafında kullanılmak üzere kurulan
üretim tesisleri
Yok
Dağıtım
6
Ürettiği enerjinin tamamını iletim veya dağıtım sistemine
vermeden kullanan, üretimi ve tüketimi aynı ölçüm
noktasında olan, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı
üretim tesisleri
Yok
İletim veya dağıtım
Sisteme enerji vermemesi esastır. Verilmesi
halinde herhangi bir bedel ödenmeksizin
YEKDEM kapsamında değerlendirilir.
7
Sermayesinin yarısından fazlası doğrudan veya dolaylı
olarak belediyeye ait olan tüzel kişilerce, belediyeler
tarafından işletilen su isale hatları ile atık su isale hatları
üzerinde teknik imkânın olması ve DSİ tarafından uygun
bulunması hâlinde kurulan üretim tesisi
Dağıtım
5346 sayılı Kanun eki I sayılı Cetvel ilgili
kaynak fiyatlarından görevli tedarik şirketi
aracılığıyla
YEKDEM
kapsamında
değerlendirilir.
Yok
8
5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik
Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun
(Yenilenebilir enerji kaynakları tanımı)
Yenilenebilir enerji kaynakları: Hidrolik, rüzgâr, güneş,
jeotermal, biyokütle, biyokütleden elde edilen gaz (çöp
gazı dâhil), dalga, akıntı enerjisi ve gel-git gibi fosil
olmayan enerji kaynakları
5346 sayılı kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji
kaynakları:
Rüzgâr,
güneş,
jeotermal,
biyokütle,
biyokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dâhil), dalga, akıntı
enerjisi ve gel-git ile kanal veya nehir tipi veya rezervuar
alanı onbeş kilometrekarenin altında olan hidroelektrik
üretim tesisi kurulmasına uygun elektrik enerjisi üretim
kaynakları
9
Başvuruda talep edilen
temel belgeler
İstenen bazı bilgi ve belgeler
1
2
3
4
5
Başvuru Formu
Üretim tesisinin kurulacağı yere ait tapu kaydı veya kira sözleşmesi veya
kullanım hakkını gösterir belge (yerin kamuya ait olması halinde ilgili
kamu kurumu tarafından yerin talep edildiğinin ve bir başka kişiye
tahsis edilmediğini gösterir yazı)
Tek hat şeması
Kojenerasyon tesisleri için verimlilik değerini gösterir belge
Başvuru bedelinin ödendiğine ilişkin dekont veya makbuz
6
Tüketim tesisi ya da tesisleri mevcut ise elektrik abone numarası, yoksa
inşaat ruhsatı veya yerine geçen belgeler
7
ÇED Belgesi
10
Hidrolik dışı kaynaklara dayalı
başvurularda süreç
Dağıtım şirketine
başvuru
Üretim tesisinin 1-2
yılda tamamlanması
Dağıtım şirketi
(Bağlantı görüşü)
Dağıtım şirketi
(Bağlantı anlaşması)
RES için Bakanlık
YEGM raporu
RES için Teknik
Etkileşim İzni
(TÜBİTAK)
11
Hidrolik kaynağa dayalı
başvurularda süreç
İl Özel İdaresine
başvuru
Üretim tesisinin
tamamlanması (3 yıl)
DSİ taşra teşkilatı (Su
rejimi açısından görüş)
Dağıtım şirketi
(Bağlantı anlaşması)
Dağıtım şirketi
(Bağlantı görüşü)
İl Özel İdaresi (Su
kullanım hakkı izin
belgesi)
12
Çatı uygulaması dışında güneşe dayalı
başvuruda talep edilen ek belge
Mutlak tarım
arazileri
Çevre
arazilerde
traımsal
bütünlüğü
bozan
alanlar
Sulu tarım
arazileri
Gıda, Tarım ve
Hayvancılık
Bakanlığı veya söz
konusu Bakanlığın
il veya ilçe
müdürlüklerin
alınacak belge
Özel ürün
arazileri
Dikili tarım
arazileri
13
Talep edilen diğer belgeler
Bağlantı Anlaşması • Proje onayı (TEDAŞ)
Çağrı Mektubu
• Teknik Etkileşim İzni
(180+90 gün)
(Rüzgar-TÜBİTAK)
Geçici kabul
aşaması
• Tip test raporları
14
Birden fazla başvuru olması halinde
şebekeye bağlantıda öncelik sıralaması
Yenilenebilir Enerji Kaynağı
Kojenerasyon
Tüketim miktarı
1
Üretim ve tüketimin aynı yerde
olması
2
3
Tüketim birleştirme
4
Önceden olumlu bağlantı
görüşünün olmaması
5
6
7
Başvuru sıra
numarası
15
Kurulu Güç Artışı - 1
Başvuruda bulunan gerçek veya tüzel kişilerin, başvuruda
bulunduğu ay içerisinde ilgili üretim tesisine ilişkin yazılı olarak
kurulu güç değişikliği talebinde bulunması halinde,
a) Kurulu güç değişikliğine ilişkin talep tarihi başvuru tarihi
olarak kabul edilir.
b) Yeni kurulu güce göre sunulması gereken belgeler başvuru
ekinde sunulur.
16
Kurulu Güç Artışı - 2
Hidrolik kaynağa dayalı üretim tesisleri bakımından su kullanım
hakkı izin belgesi verilen, diğer kaynaklar bakımından İlgili Şebeke
İşletmecisi tarafından kendisi için Bağlantı Anlaşmasına Çağrı
Mektubu düzenlenen gerçek veya tüzel kişiler tarafından, İlgili
Şebeke İşletmecisi ile bağlantı anlaşması imzalanana kadar kurulu
güç değişikliği talebinde bulunulamaz.
Bağlantı anlaşması imzalanan üretim tesislerinde kurulu güç artışı
talebinde bulunulması halinde, ilgili talep söz konusu talebin
yapıldığı ayda yapılan diğer tüm başvurular ile birlikte
değerlendirilir.
17
Getirilen Bazı Yenilikler
• Üretim tesisi devri
Getirilen
• Finansman sağlayan kurum / kuruluşların talebi ile üretim
tesisinin başka kişilere devredilebilmesi
• Tüketim birleştirmede tüketim biriminin üretim tesisi ile eş
zamanlı olarak kurulabilmesi
Bazı
• Lisansa konu bir faaliyetten lisanssız faaliyete geçiş imkanı
• Tüketim birleştirme kapsamında yenilenebilir enerjiye
dayalı kooperatifçilik için yeni düzenlemeler
Yenilikler • Kurulu güç artışına olanak tanınması (başvuru aşaması ve
bağlantı anlaşması imzalandıktan sonra)
18
İhtiyaç fazlası enerjinin
değerlendirilmesi
G1
G2
……………….
S1
Gn
S2
Piyasa İşletmecisi (TEİAŞ )
Toplam Destekleme Bedeli (TL) =
(G1xP1)+(G2xP2) … (Gn x Pn) + A
….
Sn
Tedarik1
Tedarik2
…….
Tedarik21
A = Muafiyetli üretim toplam
destekleme bedeli
Lisanssız
Üretim
Lisanssız
Üretim
Lisanssız
Üretim
19
Elektrik için ABD$ / kWh
bazında sabit fiyat desteği
Sabit fiyat
Kaynak türü
(ABD cent / kWh)
Hidroelektrik
Rüzgar
Jeotermal
Biyokütle (çöp gazı dahil)
Güneş
7,3
7,3
10,5
13,3
13,3
20
Yerli ekipman için
destekleme fiyatı
21
Tesislerin İşletmeye Alınması
Bağlantı anlaşması tarihinden itibaren;
YG’den bağlanacak hidrolik tesislerin :
YG’den bağlanacak diğer tesislerin :
AG’den bağlanacak tesislerin
:
3 yıl
2 yıl
1 yıl
içinde inşaatlarının tamamlanması gerekmektedir.
22
Alınacak Bedeller - 1
Başvuru bedeli
Kurulacak üretim tesislerinin sisteme bağlantısı için bir defaya
mahsus dağıtım bağlantı bedeli, bağlantı anlaşmasının
yapılması esnasında tahsil edilir ve iade edilmez.
Aynı yerde olan veya aynı yerde olmayan tüketim tesisi için
dağıtım bağlantı bedeli ödenmiş olması, üretim tesisi için bu
bedelin alınmasına engel teşkil etmez.
Mevcut üretim tesisinde kurulu güç tadili yapılması için
dağıtım şirketine yapılan başvuru, dağıtım şirketi tarafından
yeni başvuru olarak değerlendirilir.
23
Alınacak Bedeller - 2
Yönetmelik ve Tebliğ kapsamında görevli tedarik şirketlerinin
fiilen üretim yapan tesisler için yürüttükleri iş ve işlemler
karşılığında tahsil edebileceği yıllık işletim ücreti
Üretim tesislerinin ilgili mevzuat gereği ödemekle yükümlü
oldukları bedeller saklıdır.
24
Alınacak Bedeller - 3
Başvuru bedeli ve yıllık işletim bedeli (TL)
Başvuru bedeli
Yıllık işletim bedeli
2011
250
2012
250
0
2013
273
0
2014
294,50
0
Başvuru bedeli, ilgili şebeke işletmecisine başvuruda ödenir.
Yıllık işletim bedeli, ilgili görevli tedarik şirketine ödenir.
25
Proje onay ve geçici kabul işlemleri
Proje onayı ve geçici kabul işlemleri TEDAŞ Genel Müdürlüğü
tarafından yürütülmektedir.
TEDAŞ, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından
görevlendirilmiştir.
11 kW’a kadar olan güneşe dayalı lisanssız üretim tesislerinin
proje onayı ve geçici kabul işlemleri TEDAŞ’ın taşra teşkilatı
tarafından yapılmaktadır.
26
Tüketim birleştirme - 1
Mesken
Diğerleri
Sanayi
Mesken
Ticarethane
Yetkilendirilen
Kişi
Mesken
Mesken
Mesken
Aynı gerçek / tüzel kişi için
tüketim birleştirme
Farklı gerçek / tüzel kişiler için
tüketim birleştirme
1- Aynı bağlantı noktası ve/veya
tek bir ortak sayaç
2- Yetkilendirilen kişi dışında kalan
kişilerin aynı abone grubunda olması
27
Tüketim birleştirme - 2
Birden fazla gerçek kişi /tüzel kişi uhdelerindeki tesislerde tüketilen elektrik
enerjisi için tüketimlerini birleştirerek bu yönetmelik kapsamında üretim
tesisi/tesisleri kurabilirler. Bu amaçla;
Aralarından birini vekalet akdiyle tam ve sınırsız yetkilendirecektir,
Tüketim birleştiren gerçek ve tüzel kişilerin tüketimleri
yetkilendirilecek kişinin tüketimi kabul edilir,
Kurulacak üretim tesisindeki üretim yetkilendirilecek kişinin üretimi
kabul edilir,
Bu Yönetmelik uyarınca yapılacak iş ve işlemler yetkilendirilecek kişi
nam ve hesabına yapılır,
Dağıtım şirketi iş ve işlemlerinde yetkilendirilecek kişiyi muhatap alır,
Tüketim birleştiren kişiler anlaşmazlıklarını kendi aralarında çözerler.
28
Hazine taşınmazları üzerinde
lisanssız üretim tesisi kurulması
Milli Emlak Genel Tebliği - 7/2/2014 - 28906 RG
İrtifak hakları tesisi ve kullanma izni verilmesi
Başvuru - illerde defterdarlığa (millî emlak dairesi
başkanlığı veya millî emlak müdürlüğü) - ilçelerde millî
emlak müdürlüğüne, yoksa mal müdürlüğüne
Başvuru – görüş ile birlikte Maliye Bakanlığı (Milli
Emlak Genel Müdürlüğü)’na gönderilir.
Başvuru değerlendirme yöntemi – ihale yöntemi
İhale, Devlet İhale Kanunu madde 17’de belirtilen
ilanlar yapılmak suretiyle ve pazarlık usulüyle yapılır.
29
Hazine taşınmazları üzerinde
lisanssız üretim tesisi kurulması
İhale sonucu ilgiliye ön izin verilir.
Yükümlülüklerini yerine getiren ilgili ile İrtifak Hakkı
Sözleşmesi veya Kullanma İzni Sözleşmesi imzalanır.
Süre sonunda tüm yapı ve tesisler, üretim verimliliği
%80’in altında olmayacak şekilde, sağlam ve işler
durumda, bedelsiz olarak Hazine’ye devredilir.
30
Diğer hususlar
Kamulaştırma yok.
İlgili kurum ve kuruluşlardan izin almak kaydıyla kamu /
Hazine arazisi üzerinde üretim tesisi kurulabilir.
Üretim tesisleri DUY kapsamında dengeleme birimi
olamaz, uygulamalara katılamazlar.
Anlaşmazlıkların çözümü amacıyla Kuruma başvuru
yapılabilir.
İşletmeye geçtikten itibaren 5 yıl süreyle yerli aksam
desteğinden yararlanmak mümkündür.
Kullanılacak ekipmanın en fazla 5 önceki takvim yılında
üretilmiş olması zorunludur.
31
Lisanssız üretim sayfası
• EPDK internet sitesinde;
http://www.epdk.org.tr/index.php/elektrik-piyasasi/lisanssiz-uretim
linkinde lisanssız elektrik üretimine ilişkin bilgiler yer almaktadır.
Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimi
Mevzuat
Yönetmelik
Tebliğ
Bildirim Formu (İlgili Şebeke İşletmecileri için)
Bildirim Formu (TEDAŞ için)
Başvuru Bedeli ve Yıllık İşletim Ücreti
Lisanssız Elektrik Üreticileri için DSBA ve DSKA Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
Lisanssız Elektrik Üreticileri için DS Bağlantı Anlaşması
Lisanssız Elektrik Üreticileri İçin DS Kullanım Anlaşması
Lisanssız Elektrik Üretim Tesisleri için Kapasite Tahsisi
Milli Emlak Genel Tebliği Sıra No.362
Duyurular
Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Duyuru
Lisanssız Üretim İşlemleri Yol Haritası
Lisanssız Üretimle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Lisanssız Elektrik Üretimi Örnek Uygulamaları
Lisanssız Elektrik Üretim Tesisleri için Proje Onay ve Kabul İşlemleri Yetkisi Konusunda Düzenleme
Lisanssız Elektrik Üretimi - Güneş Enerjisi Projeleri için Proje Onay İşlemi Gerekli Evraklar
32
Son Söz
Lisanssız üretim;
Tüketicilerin de üretim faaliyeti yapmasını
sağlayan bir faaliyet türüdür.
Bu bakımdan, ülkemiz ve elektrik piyasası
açısından önemli bir yeniliktir.
33
İlgi ve sabrınız için çok teşekkürler…
Dr. Mustafa GÖZEN
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu
Elektrik Piyasası Dairesi Başkanlığı
Muhsin Yazıcıoğlu Cad. No.51/C
06530 Yüzüncüyıl Ankara
Tel.: (312) 201 4193
e-posta: [email protected]
34
34