มีเลือดออก

Download Report

Transcript มีเลือดออก

Dengue
Hemorrhagic fever
ไข้ เลือดออกเดงกี่ DHF
ื้ ไวรัสเดงกี่
• เกิดจากเชอ
• นาโรคโดยยุงลาย Aedes aegypti
• มี 4 สายพันธุ์ DEN-1, DEN- 2, DEN-3 และ DEN-4
• เมือ
่ เป็ นชนิดใดแล ้ว จะมีภม
ู ไิ ปตลอดชวี ต
ิ แต่มภ
ี ม
ู ค
ิ ุ ้มกันต่ออีก
3 สายพันธ์ ได ้ชวั่ คราว 6 เดือน ถึง 1 ปี
อาการแสดงไข้เลือดออกเดงกี่
• ไข้สง
ู กินยาไข้ไม่ลง
• ปวดห ัวมาก ไม่คอ
่ ยเล่น
้ ต ัว ปวดข้อ
• ปวดเนือ
• คลืน
่ ไส ้ อาเจียน เวียนห ัว
• ผืน
่ แดง หน้าแดง ปากแห้ง ตาเปล่ง บวมเล็กน้อย
่ จุดเลือดออตามต ัว
• มีอาการเลือดออก เชน
กาเดา ถ่ายหรืออาเจียนเป็นเลือด
เลือด
เกณฑ์วน
ิ จ
ิ ฉ ัยไข้เลือดออก DHF(Criteria)
อาการทางคลินก
ิ clinical
•
•
•
•
ไข ้ 2-7 วัน
อาการเลือดออก
ตับโต
ความดันโลหิตตา่
ผลเลือด lab
•
ความเข ้มเลือดเพิม
่ Hct ↑ ≥ 20%
•
เกล็ดเลือดตา่ Plt. Count < 100,000 / cu.mm.
Denque Shock Syndrome- DSS
มีอาการอย่างน้อยหนึง่ อาการด ังต่อไปนี้
ี จรเบาเร็ว
• ชพ
• ความดันโลหิตแคบ (pulse pressure) ≤ 20 มม.ปรอท (โดยไม่ม ี
่ มี เชน
่ 100/80 , 110/90, 90/70 มม.ปรอท หรือมี
hypotension) เชน
็ กรุนแรง จนวัดความดันหรือจับชพ
ี จรไม่ได ้
hypotension หรือมีภาวะชอ
ตัวเย็นมาก/ปากเขียว/ตัวเขียว
• Poor capillary refill > 2 วินาที
ื้ กระสบ
ั กระสา่ ย
• มือ/เท ้า เย็นชน
Warning sign in severe dengue
• ข ้อใดข ้อหนึง่ ต่อไปนี้
1. Severe plasma leakage ได ้แก่ ความดันโลหิตตา่ มือเท ้า
เย็น (poor capillary perfusion)
2. Severe bleeding
่ ภาวะตับวาย ค่า AST
3. Severe organ impairment เชน
ึ ตัว
หรือ ALT > 1000 ไตวาย ภาวะหายใจล ้มเหลว ความรู ้สก
ลดลง (alternation of conciousness)
Tourniquet test
• วัดความดันโลหิตด ้วยเครือ
่ งวัดทีม
่ ข
ี นาด cuff พอเหมาะ
กับขนาดต ้นแขนสว่ นบนของผู ้ป่ วย ( คลุม 2 ใน 3 ของต ้น
แขน)
• บีบความดันไว ้ ทีก
่ งึ่ กลางระหว่าง systolic และ diastolic
pressure รัดค ้างไว ้ประมาณ 5 นาที หลังจากนัน
้ จึง คลาย
ดัน รอ 1 นาทีหลังคลาย ความดันจึงอ่านผลการทดสอบ
• Positive = พบจุดเลือดออก > 10 จุดต่อตารางนิว้
ให ้บันทึกผลเป็ นจานวน จุด ต่อตารางนิว้
Tourniquet test การร ัดแขน
ในว ันที่ 1 +ve 50 %
ในว ันที่ 2 +ve 80 %
ในว ันที่ 3 +ve 90 %
ไวร ัสมีผลต่อ หลอดเลือดฝอยโดยตรง
ื้ 63%)
( Positive มีโอกาสติดเชอ
อาจให้ผล false negative ใน
1. ภาวะshock
2. ผูป
้ ่ วยอ้วน
3. ผูป
้ ่ วยผอม
4. ทาผิดวิธ ี
การดาเนินโรค
แบ่งตามระยะของโรคคือ
1.ระยะไข้ 2-7 วัน
2.ระยะวิกฤต นาน 24-48 ชม.เกิดเร็วสุด D3 ของไข ้
ิ้ สุดระยะวิกฤต
3.ระยะฟื้ นต ัว 24-48 ชม.หลังสน
ความรุนแรงของไข้เลือดออกเดงกี่
( Grade III, IV ถือเป็ น DSS )
่ ยบอกระยะของโรค
การตรวจ CBC ชว
การดูแลรักษาระยะไข้
• การลดไข ้ ใช ้ paracetamol อย่างเดียวเท่านัน
้ (10 mg/kg/dose)
็ ตัวลดไข ้ร่วมด ้วยเสมอ
ให ้ห่างกันอย่างน ้อย 4-6 ชม. และต ้องเชด
• ห ้ามให ้ ASAหรือNSAID เพราะจะเกิดGI bleedได ้ง่าย
ี า แดง และน้ าตาล
• อาหารอ่อนย่อยง่าย หลีกเลีย
่ งอาหารสด
• ดืม
่ น้ าผลไม ้ และ ORS
• IV fluid จะให ้เมือ
่ มี moderate dehydration
• Domperidone ถ ้าอาเจียน /H2 blocker ถ ้า มีHx PU
• Antibiotics ไม่ควรให ้เพราะเพิม
่ risk ในการแพ ้ยา
• นัด FU CBC ทุกวันเริม
่ จากD3 + แนะนาwarning sign
การดูแลรักษาระยะวิกฤต
• วินจ
ิ ฉ ัยภาวะช็อก/leak ให้เร็วทีส
่ ด
ุ
่ งแรก
• ยากถ้าไม่ได้ว ัดBPหรือจ ับpulse เนือ
่ งจากชว
ึ ต ัวดี
ความรูส
้ ก
ี จรเบาเร็ว
• ไข้ลง แต่ ชพ
่ 100/80,110/90
• Pulse pressure แคบ เชน
• Capillary refill >2 sec
ั
่ ย เอะอะโวยวาย พฤติกรรมเปลีย
• กระสบกระส
า
่ นแปลง
ระยะฟื้ นต ัว
A ppetite
กินได ้มากขึน
้
B radycardia + full, BP stable
หัวใจเต ้นปกติมากขึน
้
C onvalescence rash ผืน
่ แดง คันตามแขนขาพบ 30%ของ
case/isching
D iuresis ปั สสาวะออกดี
Early warning signs
่ สบ
ั สน กระสบ
ั กระสา่ ย เอะอะ
• มีการเปลีย
่ นแปลงของการรูส
้ ติ เชน
ึ ตัว
โวยวาย พูดจาหยาบคาย ไม่รู ้สก
• มีอาการช็อก ได ้แก่
ื้ สผ
ี วิ คล้าลง ตัวลายๆ
- เหงือ
่ ออก ตัวเย็นชน
ี จรเบาเร็ว
- ชพ
- pulse pressure แคบ≤20 มม.ปรอท
- hypotension
- Capillary refill> 2 วินาที
- oxygen saturation>95%
Early warning signs
ี า หรือน้ าตาลเข ้ม
• มีเลือดออก ; อาเจียน ถ่ายอุจจาระดา/แดง ปั สสาวะสด
ั
• ชก
• อาเจียน/ ปวดท ้องมาก
ี /ี กก./ชม ในระยะวิกฤต
• ไม่ปัสสาวะภายใน 8 ชม. หรือปั สสาวะน ้อยกว่า 0.5ซซ
• ผู ้ป่ วยมีอาการหนังตาบวม, ท ้องอืดมาก
• หอบเหนือ
่ ย
ข้อบ่งชใี้ นการ Admit
• WBC ≤ 5000 + lymphocytosis + Platelet ≤ 100,000
+ อ่อนเพลีย กินไม่คอ
่ ยได ้ อาเจียนมาก
• อ่อนเพลียมาก รับประทานอาหารและดืม
่ น้ าไม่ได ้ หรืออาเจียนมาก
• Platelet ≤ 100,000 เซลล์/ลบ.มม. +/- HCT เพิม
่ ขึน
้ จากเดิม 10-20%
• เลือดออกมาก
็ ก หรือ impending shock
• มีอาการชอ
ี จรเร็วผิดปกติ
* ไข ้ลงและชพ
* Capillary refill > 2 วินาที
ข้อบ่งชใี้ นการ Admit (ต่อ)
ื้ เหงือ
ั กระสา่ ย
* ตัวเย็นชน
่ ออก ตัวลาย กระสบ
่ 100/80
* Pulse pressure ≤ 20mmHg โดยไม่ม ี Hypotension เชน
,90/70 มม.ปรอท
* Hypotension หรือ postural hypotension
* ปั สสาวะน ้อยลง หรือไม่ปัสสาวะเป็ นเวลานาน 4-6 ชม.
• มีการเปลีย
่ นแปลงของการรู ้สติ
• ผู ้ปกครองกังวลมาก หรือ บ ้านอยูไ่ กล
DHF high risk
• ผู ้ป่ วยอายุน ้อยกว่า 1 ปี
• ผู ้ป่ วยสูงอายุ/ผู ้ป่ วยท ้อง
็ กรุนแรง (grade IV)
• ผู ้ป่ วยทีม
่ ภ
ี าวะชอ
• ผู ้ป่ วยอ ้วน
• ผู ้ป่ วยทีม
่ เี ลือดออกมาก
• ผู ้ป่ วยทีม
่ อ
ี าการทางสมอง หรือมีอาการผิดปกติ
• ผู ้ป่ วยทีม
่ โี รคประจาตัว เชา่ G6PD deficiency, Thalassemia,
โรคหัวใจ, โรคไต
ข้ อควรระวังในผู้ป่วยDHFในผู้ใหญ่
็ คจะมีความรู ้สก
ึ ตัวดีและcompensate ได ้ดี ถ ้าไม่วด
1.ผู ้ป่ วยชอ
ั BP
ี จรจะไม่รู ้ว่ากาลังชอ
็ ค
หรือจับชพ
ั ประวัตป
2.ในผู ้หญิงต ้องซก
ิ ระจาเดือนเสมอ ถ ้ามีต ้องให ้primalute N
3.ถ ้าปวดท ้องมากและมีประวัตP
ิ U หรือประวัตย
ิ าแก ้ปวดต ้องคิดถึง GI
bleeding เสมอต ้องรีบให ้เลือดถ ้าให ้ iv แล ้วไม่ดข
ี น
ึ้
4.ถ ้ามีunderlying HTอยูเ่ ดิมในภาวะ shockผู ้ป่ วยอาจมี BP
อยูใ่ นเกณฑ์ปกติ(แต่จะตา่ กว่าภาวะปกติของผู ้ป่ วย)
่ ต่อผูป
การสง
้ ่ วย
• DHF grade 4
• DHF with bleeding(hypermenorrhea)
• Unusual manifestation :seizure ,conscious change
• Infant
• DHF with underlying dis.
• DHF with fluid overload
• DHF grade 3 ทีใ่ ห ้ 5%D/NSS 10cc/kg 2ชม. Hct ยังสูง
็ กซ้า
และให ้ dextrane-40 10cc/kg อีก1ชม.แล ้วไม่ดข
ี น
ึ้ หรือมีชอ
cause of death
• Prolong shock
• Fluid overload : puffy eye lids, tachypnea
rapid and full pulse , wide PP แต่อาจพบ narrowing PPได ้
ในคนอ ้วน ,fine crepitation /wheezing,rhonchi
• Severe bleeding
• Unusual manifestation