Transcript การตรวจสอบยา

กลุมงานเภสั
ชกรรมและคุ้มครอง
่
ผู้บริโภค
คณะกรรมการเภสั ชกรรมบาบัด
โรงพยาบาลปราสาท
ปัญหาและความสาคัญ
 ปี งบประมาณ 2553
น
้ ยา 2 รายการ
- พบยาหมดอายุปนอยูในชั
่
- พบยาหมดอายุซง่ึ เป็ นยาทีน
่ ามาจากหน่วยงาน
อืน
่ /ไมทราบที
ม
่ า
่
1 รายการ
- พบยาหมดอายุ ณ จุดบริการ 28 รายการ
คิดเป็ นมูลคา่ 45,664.61 บาท
 มาตรฐานกระทรวงสาธารณสุข กาหนดไวว
้ า่
จะต้องไมมี
่ ยาหมดอายุ
มีโอกาสทีจ
่ ะถึงผูป
้ ่ วยได้
จากยา
 เกิดอันตราย
ปัญหาและความสาคัญ
 ปัจจัยหนึ่งทีอ
่ าจทาให้เกิดอันตรายจากการใช้ยา
คือ
“ยาหมดอายุ/เสื่ อมสภาพ”
 การจัด-จายยา
ไมได
ั หมดอายุ ไมมี
่
่ ดู
้ วน
่
หลักประกันวาผู
่ ป
้ ่ วยไดรั
้ บยาทีไ่ ม่
เสื่ อมสภาพ
 ยาและเวชภัณฑมี
์ หลายรายการ การดูแลให้
ครอบคลุมทัว่ ถึงทุกเวชภัณฑท
์ าไดยาก
้
 การตรวจสอบยาหมดอายุถก
ู ละเลย
วัตถุประสงค ์
วัตถุประสงคหลั
์ ก
ผู้ป่วยไมเกิ
่ ดอันตรายจากการใช้ยา
ฒนา
วัตถุประสงคของการพั
์
1. เพือ
่ ลดปัญหาการหมดอายุและ
เสื่ อมสภาพของยา
ณ จุดบริการ
2. เพือ
่ ไมให
่ อ
ี ายุตา่ กวา่ 1
่ ้พบยาทีม
เดือนบนชัน
้ สารองยา
3. สามารถบริหารจัดการยาทีเ่ ฝ้าระวัง
ไมให
่ ้หมดอายุหรือเสื่ อมสภาพได้
ตัวชีว้ ด
ั
 ยาทีม
่ อ
ี ายุ ≤ 7 เดือน ไดรั
้ บการเฝ้าระวัง
ร้อยละ 100
 ยาทีม
่ อ
ี ายุ < 1 เดือน ในชัน
้ สารองยา
เป็ น 0 รายการ
(ยกเว้นยากาพร้าและยาช่วยชีวต
ิ )
 มูลคายาหมดอายุ
ลดลง ร้อยละ 10
่
นิยามตัวชีว้ ด
ั
 ร้อยละของมู
่ ้ องกั
น
- ยาที
ม
่ อ
ี ายุ ≤ 7 เดือลนคาของยาเฝ
ง งรที
อยละ
100
่ ไดรั้ บการเฝ้าระวั
้ าระวั
้ ป
หมายความว
า่
รายการยาที
ม
่ อ
ี ายุ ≤ 7 เดือน
ไมให
หมดอายุ
> 95
่
้
ทุกรายการตองได
รั
้
้ บการเฝ้าระวัง โดยการติด stickerสี ใช้
ปฏิทน
ิ อัจฉริยะ และบันทึกขอมู
้ ลลงสมุด
“บันทึกการตรวจสอบยาหมดอายุ”
- ยาทีม
่ อ
ี ายุ < 1 เดือน ในชัน
้ สารองยา เป็ น 0 รายการ
อะไรทีท
่ าให้พบยาหมดอายุ ณ
จุดบริการ
 ปัญหาทีพ
่ บกอนการพั
ฒนาระบบ
่
1. ชัน
้ เก็บยามียาหลายรุนปะปนกั
นไม่
่
สามารถตรวจสอบไดทุ
้
้ กชิน
2. เจ้าหน้าทีล
่ ะเลยไมปฏิ
ั งิ านตามหลัก
่ บต
first in first out
3. ยาและเวชภัณฑที
ไมมี
์ ใ่ กลหมดอายุ
้
่ การ
ทาสั ญลักษณเตื
จึงไมสามารถ
์ อนติดไว้
่
สื่ อสารให้บุคคลอืน
่ ทีไ่ มได
่ เป็
้ นผูตรวจสอบยาทราบ
้
และหยิบจายยาหมดอายุ
ให้ผูป
่
้ ่ วย
วิเคราะหสาเหตุ
ของปัญหา
์
การสั่ งใช้ยา
การเบิก
ไมก
่ าหนดmax.
รับยาrate
่ งผู
้ รั
้ บผิดชอบ
stock ไมแจ
ใช้น้อย
ใกลexp/exp
้
ดูไมครอบคลุ
ม
่
ไมรู่ ที
่ ไม
า ตรวจสอบ
้ ม
่
ไมปรั
บ
ตามจริ
ง
่
ใช้ยาที่
ออกน้อย
สรรพคุณ
เปลีย
่ นrate เหมือนกันrate
โครงการ
เปลีย
่ น พ.
รับยาเขาคลั
งยอย
้
่
ยาหมดอาย
ไมมี
่
ไมทราบ
่
ไมส
่ ่ งตอ
่
ไมแบ
่ งโซน
่
ไมครอบคลุ
ม
่
ไมแบ
่ งงาน
่
ข้อมูล/สื่ อสาร
stock>1 แหง่
ไมได
่ ท
้ า
ตรวจสอบ ไมว่ าง
่
ทีเ่ ก็บ
ไมดู
ั exp.
่ วน
คน
จัดเก็บยา ไม่ FIFOเก็บไมตรงชั
น
้
่
วิเคราะหสาเหตุ
ของปัญหา
์
ยา pre-pack
- Pre-pack ยาเม็ดเกือบทุกรายการ  ยาทีม
่ ี
rateการใช้น้อย exp
- ไมได
่ ก
้ าหนด maximum stock  over
stock
- ยาที่ rate การใช้น้อย มี substock 
dead stock
วิเคราะหสาเหตุ
ของปัญหา
์
การเบิกยา
- ไมได
่ ก
้ าหนด maximum  over stock
- ไมปรั
่ บอัตราการเบิก  ยาค้าง stock
- ดูไมครอบคลุ
มเยอะแลว-เบิ
กอีก
่
้
- คลังยาเบิกยาโดยไมได
ั หมดอายุนายา
่ ดู
้ วน
หมดอายุส่ คลั
ู งสารองยา
- เบิกยาทีม
่ อ
ี ต
ั ราการใช้น้อย/น้อยมากเป็ นหน่วย
ใหญ
้ ยา (ยาฉี ด/ตา/แช่เย็น/
่ มียาหมดอายุบนชัน
เซรุม)
่
วิเคราะหสาเหตุ
ของปัญหา
์
การรับยาสู่คลังยา
- รับยาใกลหมด/หมดอายุ
ส่ คลั
ู งยา/รับโดยไมได
้
่ ้
ดูวน
ั หมดอายุ
- ไมตรวจสอบความถู
กตองของยาก
อนรั
บยาเข้า
่
้
่
สู่คลังยา
- รับยาทีห
่ ้องยามี rate การใช้น้อย
วิเคราะหสาเหตุ
ของปัญหา
์
การจัดเก็บยาขึน
้ ชัน
้
- เก็บยาไมถู
่ ก โดย
ไมดู
ั หมดอายุกอนน
ายาขึน
้ ชัน
้ มียา
่ วน
่
หมดอายุบนชัน
้ ยา
ไมถู
 เบิกเพิม
่
่ กที่  หายาไมเจอ
่
ไม่ FIFO  ยาหมดอายุทห
ี ลังถูกใช้กอน
่
- ชัน
้ สารองยาบางรายการมีมากกวา่ 1 ที่ 
ถูกใช้และตรวจสอบไมทั
่ ว่ ถึง
วิเคราะหสาเหตุ
ของปัญหา
์
การตรวจสอบยา
- ไมมี
่ ระบบเตือน/เฝ้าระวัง
- ไมครอบคลุ
ม/ไมทั
่
่ ว่ ถึง มีบางรายการตรวจ
พบช้า/ไมพบ
่
- ไมตรวจสอบตามแนวทางที
ก
่ าหนดยาเนื่องจาก
่
บุคลากรไมเพี
่ ยงพอ
- แบงหน
่ ารตรวจสอบไมชั
่
้ าทีก
่ ดเจน
วิเคราะหสาเหตุ
ของปัญหา
์
การสั่ งใช้ยา
- เปลีย
่ นแพทย ์ เปลีย่ น rate การใช้ 
ยาค้าง stock
- ใช้ยาทีม
่ ส
ี รรพคุณเหมือน/คลายแทน
 ยา
้
ค้าง stock
- โครงการ/การรณรงค ์  ใช้มาก  หยุด
ใช้
วิเคราะหสาเหตุ
ของปัญหา
์
ข้อมูล/การสื่ อสาร
- ขาดการรวบรวมขอมู
้ ล
- ขาดการส่งตอข
่ อมู
้ ลให้ผูเบิ
้ กยา/แพทย ์
- ขาดการวิเคราะห ์
ปัญหาทีต
่ องจั
ดการ/แกไขก
อน
้
้
่
 ยา pre-pack
 สร้างระบบการรับยาสู่คลังยา
 ระบบจัดเก็บตามมาตรฐาน
 สร้างระบบตรวจสอบและเฝ้าระวังยาที่
ใกลหมดอายุ
้
 ระบบขอมู
้ ล/การสื่ อสาร
 ระบบรายงาน
การกระจายยา (กวาจะถึ
ง
่
คนไข)้
คลังยา
คลัง
สารอง
(ยาใน
,นอก)
จุด
บริการ
หน่วยงาน
อืน
่
(ห้องยา)
ผู้ป่ว
ย
จุด
ตรวจสอ
บกอน
่
จาย
จุดจาย
่
ยา
กระบวนการเฝ้าระวังยาหมดอายุ
 การรับยาสู่คลังสารอง
 การจัดเก็บ ใช้ระบบ first in first out
(ตามวันหมดอายุ)
 การตรวจสอบ สรางระบบเฝ
้
้ าระวังและ
ตรวจสอบยาหมดอายุ
โดยตรวจสอบทุกรายการ
 ยา Pre-pack
 คลังยา
 สรุปและรายงานใหผูเกีย
่ วของทราบ
1. การรับยาสู่คลัง
สารองยา
สร้างระบบการตรวจสอบและรับยาเขาคลั
งสารอง
้
ยา โดย
จัดทา “บันทึกการรับยาจากหน่วยงาน
อืน
่ ”
1. การรับยาสู่คลัง
สารองยา
บันทึกการรับยาจากหน่วย
 เพือ
่ ป้องกันยาหมดอายุทม
ี่ าจากหน่วยงาน
อืน
่
 บันทึกรายการยาทีร่ บ
ั มาจากหน่วยงานอืน
่ ในสมุด
บันทึก
 กอนน
ายาขึน
้ ชัน
้ ให้ตรวจสอบวันหมดอายุ หาก
่
พบอายุ ≤ 7 เดือน
ให้ปฏิบต
ั ต
ิ าม
แนวทางการเฝ้าระวังยาหมดอายุ ณ ห้องจาย
่
2. ขัน
้ ตอนการ
จั
ด
เก็
บ
2.1 ใช้ระบบ first in first out
(ตามวันหมดอายุ)
เข้าซ้าย
ออก
ขวา
2.
ขั
น
้
ตอนการ
2.2 ปรับปรุงชัน
้ วางยาให้แยก lot
จัดเก็บ
ได้
2.3 ไมเติ
น
่ มยาและเวชภัณฑหลายรุ
์
่ (lot
number) ปะปนกันในชัน
้ วาง
ถ้ามีหลายรุนต
นอยางชั
ดเจน
่ องแยกกั
้
่
2. ขัน
้ ตอนการ
จัดเก็บ
2.4 กระตุนให
่ ฏิบต
ั ต
ิ ามหลัก FIFO
้
้เจ้าหน้าทีป
ในการเก็บและการจัดยา
2.5 ลด sub-stockยาให้มีทเี่ ดียว
เพือ
่ งายต
อการ
่
่
ตรวจสอบและการเบิกยา
2.6 สุ่มตรวจสอบการจัดเก็บยา
จัดเก็บ
สุ่มตรวจสอ
3. ขัน
้ ตอนการ
ตรวจสอบ
3.1 รายงานยาหมดอายุจากระบบคลังยา
โดยใช้ computer
คลังยาและ
เวชภัณฑ ์
3. ขัน
้ ตอนการ
ตรวจสอบ
3. ขัน
้ ตอนการ
ตรวจสอบ
คลังยอย
่
3. ขัน
้ ตอนการ
ตรวจสอบ
3.2 การตรวจสอบวันหมดอายุ
3.2.1 ตรวจสอบวันหมดอายุคลังสารองยา
ทุกเดือน
 เน้นตรวจสอบและดาเนินการแกไขปั
ญหายาทีม
่ ี
้
อายุ ≤ 7 เดือน กอน
่
3. ขัน
้ ตอนการ
ตรวจสอบ
3.2.2 กาหนดหน้าทีค
่ วามรับผิดชอบ
- แบงผู
้ ที่ 5 ส
่ รั
้ บผิดชอบตรวจสอบยาตามพืน
- แบงโซนย
อยในแต
ละพื
น
้ ทีเ่ ป็ น 4 โซน
่
่
่
A1
A2
A3
A4
3. ขัน
้ ตอนการ
ตรวจสอบ
3.2.3 บันทึกการตรวจสอบยาหมดอายุ
-บันทึกรายการยาทีใ่ กลหมดอายุ
ในสมุด
้
บันทึก
-ลงรายละเอียดให้ครบถวน
ไดแก
้
้ ่
จานวน Lot No. วัน Exp.
-ระบุการดาเนินการ
มีอายุ < 1 เดือน  เก็บออกจากชัน
้ 
ทาลาย
6 เดือน ≤ 3 เดือน  เปลีย
่ นป้ายทีช
่ น
้ั ยา
และปฏิทน
ิ
แก้ไขเรียบรอยแล
ว
้
้
3.2.4 สุ่มตรวจสอบ
3. ขัน
้ ตอนการ
ตรวจสอบ
 สุ่มตรวจสอบการจัดเก็บยาวาถู
่ กที/่ FIFO
หรือไม่
 ตรวจสอบรายการยาทีค
่ ลังเบิกขึน
้ มา
 สุ่มตรวจสอบวันหมดอายุของยาทีเ่ บิกในวันที่
เบิกยาโดยดึงขอมูลยาหมดอายุจาก HosXP
3. ขัน
้ ตอนการ
ตรวจสอบ
3.2.5 ตรวจสอบยาและเวชภัณฑทุ
่ ี
์ กจุดทีม
การสารองยา
3.3 ระบบ
Alert !!!
3. ขัน
้ ตอนการ
3.3.1 “Sticker วิเศษ”ตรวจสอบ
สี ฟ้า มีอายุ ≤ 7 เดือน
สี เหลือง มีอายุ ≤ 3 เดือน
- เขียนชือ
่ ยาและรายละเอียดลงใน sticker สี
ตามทีก
่ าหนด
เปลีย
่ น
สี
3. ขัน
้ ตอนการ
ตรวจสอบ
3.3.2 “ปฏิทน
ิ อัจฉริยะ”
เพือ
่ ช่วยให้ตรวจสอบยาทีห
่ มดอายุไดง้ ายขึ
น
้
่
 อายุ ≤ 7 เดือน
เขียนการดสี
่ แจ้งเตือน
์ เพือ
ในปฏิทน
ิ
 อายุ ≤ 3 เดือน
เปลีย
่ นการดสี
์
ปฏิทน
ิ อัจฉริยะ
 นาการดสี
่ ฏิทน
ิ อัจฉริยะซึง่
้ ป
์ ใส่ไวที
แยกเป็ นเดือน
 เปลีย
่ นแถบสี เมือ
่ เตือนหมดอายุ
ปฏิทน
ิ อัจฉริยะ
เห็ นปฏิทน
ิ ทุกวัน
นาออกจากชัน
้ ทันทุก
เดือน
เตือนให้ระวัง...ไว
แก้ไขไดทั
้ น
ทุกชัน
้ ปลอดภัย
ใครก็ทาได..ง
ง
้ ายจั
่
3.5 กาหนดรหัสสี
ประจาปี
เพือ
่ ป้องกันยาหมดอายุ โดยใช้สี มาตรฐานบอกวัน
หมดอายุตามมาตรฐานทีส
่ ภาเภสั ชกรรมกาหนด ติด
สติก
๊ เกอรที
่ ลองยาทุ
กกลอง
ตัง้ แตคลั
์ ก
่
่
่ งยา
3.3.3 SMS Alert
 แจ้งเตือนสถานการณยาคงเหลื
อให้แพทย ์
์
พิจารณาใช้กอน
ทาง
่
Hos-XP, line ทุกเดือนจนกระทัง่ บริหารยา
หมด
3.3.4 “ใช้ Lotนีก้ ่ อน”
พัฒนาระบบ FIFO ซึง่ เดิมเป็ นระบบ
เข้าซ้าย-ออกขวา และมีการเพิม
่
sticker “ใช้ Lot นี้กอน”
่
3.3.5 Sticker prepack
sticker prepack : ทาสั ญลักษณสี์ ตาม
หน่วยงานกาหนด
ในปี ปจ
ั จุบน
ั
เฉพาะยาทีจ
่ ะหมดอายุ
4. ยา Prepack
4.1 กาหนด
maximum
หลั
ง
ใน sub-stock
กอน
่
4.2 ไมท
่ า sub-stock ยา pre-pack ทีม่ ี rate
การใช้น้อย
4. ยา Prepack
4.3 จัดทารายการยาทีม
่ ก
ั พบการ exp. 
ห้าม pre-pack
4.4 ทาสมุด Pre-pack (ระบุวน
ั หมดอายุ
จริง)  มีผู้ตรวจสอบ
5. คลังยาและเวชภัณฑ ์
 รับประกันการส่งยาทีม
่ อ
ี ายุ < 7 เดือนขัน
้
มาทีค
่ ลังสารอง
ยกเว้นยากาพรา้ ยาฉุ กเฉิน ยายืม
 แจ้งรายการยาทีจ
่ ะหมดอายุภายใน 6
เดือนผาน
่ HosXP
 ลงขอมู
้ ลวันหมดอายุในโปรแกรม INV ให้
ครบทุกรายการ
 จัดทาแนวทางในการการแลกเปลีย
่ นกับ
บริษท
ั
6. ขอมู
้ ล/การสื่ อสาร
6.1 จัดทารายการยาใกลหมดอายุ
≤ 7 เดือน
้
ให้หน่วยงานทีเ่ กีย
่ วของ/
้
แพทยทราบ
เพือ
่ ดาเนินการแกไข
เช่น
์
้
แลกเปลีย
่ นกับ
หน่วยงานอืน
่ /ให้แพทยช
์ ่ วยใช้
6.2 ใช้ระบบแจ้งเตือนใน computer ผาน
่
HosXP ให้แพทยทราบ
์
6.3 นาเสนอการทา CQI ทาให้หน่วยงานที่
เกีย
่ วของรั
บทราบและ
้
ปฏิบต
ั ต
ิ าม
7. สรุปและรายงานให้
ผู้เกีย
่ วของทราบ
้
เพือ
่
่ วของทราบ
- แจ้งให้หน่วยงาน/ผูเกี
้
้ ย
วิเคราะหหาสาเหตุ
์
และหาแนวทางแกไขต
อไป
้
่
แจ้งผู้เกีย
่ วของ
้
แจ้งในทีป
่ ระชุมเพือ
่ หาแนว
การปรับเปลีย
่ นอืน
่ ๆ
หน่วยอืน
่ ๆใน รพ.ปราสาท ทีม
่ ก
ี าร
สารองยาและเวชภัณฑ ์
 มีผู้รับผิดชอบประจาหน่วยงานทีม
่ ก
ี ารสารองยา
และเวชภัณฑท
่ รวจสอบและบันทึกบา
์ าหน้าทีต
หมดอายุหรือใกลหมดอายุ
้
 มีเจ้าหน้าทีฝ
่ ่ ายเภสั ชรับผิดชอบตรวจสอบและ
เวชภัณฑส
ห
่ น่วยบริการอืน
่ ๆทีม
่ ก
ี าร
์ ารองจายที
่
สารองยาทุกเดือนเพือ
่ เฝ้าระวังการหมดอายุของ
ยา และจัดให้ทุกหน่วยบริการมีการกระจายยา
ทีเ่ ป็ นระบบ First expired in – First Expired
การปรับเปลีย
่ นอืน
่ ๆ
รพ.สต.
 ให้รพ.สต. จัดทาแผนใช้ยาประจาทุกปี
 เภสั ชกร นิเทศติดตามระบบบริหารคลังยา
ประจาทุกปี
 กรณีวค
ั ซีนหรือยาทีอ
่ ายุใช้งานสั้ น ไมสามารถ
่
คืนบริษท
ั ได้ จะมีการส่งใบแจ้งเตือนวัน
หมดอายุเพือ
่ ให้เฝ้าระวังเป็ นพิเศษ พร้อมเมือ
่
เบิกจายยานั
้นให้แกรพ.สต.
่
่
 รับแลกยาคืนจากรพ.สต. เมือ
่ พบยาทีม
่ อ
ี ายุ
คงเหลือไมนอยกวา 7 เดือน ยกเวนวัคซีนซึง่
ผลการของการ
ปรับเปลีย
่ น
ผลของการปรับเปลีย
่ น
ผลลัพธตาม
์
ตัวชีว้ ด
ั หลัผลลั
ก พธ
์
1.ยาทีม
่ อ
ี ายุ ≤ 7 เดือน ไดรั
้ บ
การเฝ้าระวัง
รายการยาไดรั
้ บการเฝ้าระวัง
ตามระบบ
2.ยาทีม่ อี ายุ < 1 เดือน ในชัน
้
สารองยา เป็ น 0 รายการ
กอน
2554 2555 2556
่
พัฒนา
0
91.66 100
0
68/6
38/41 57/57 8
2
2
2
100
0
ผลลัพธตาม
์
ตัวชีว้ ด
ั หลั
ก
ผลลัพธ
์
3. มูลคายาหมดอายุ
ลดลงรอยละ
15
่
้
มูลคายาหมดอายุ
(บาท)
่
จานวนรายการยาทีห
่ มดอายุ
(รายการ)
- ยาทัว่ ไป (รายการ)
- ยาฉุ กเฉินช่วยชีวต
ิ /กาพรา้
(รายการ)
4. ร้อยละของมูลคาของยาเฝ
่ ้ องกัน
่
้ าระวังทีป
ไมให
่ ้หมดอายุ
> 95
มูลคายาที
ส
่ ามารถป้องกันไมให
่
่ ้
กอน
่
พัฒน
า
2554
NA
45,66
4.61
103.45
90.83
47,239.
3 42,909
28
NA
2555
2556
82.82
35,537.
5
20
22
19
13
9
8
7
13
11
4.71
95.79 95.96
ผลลัพธอื
่ ๆดาน
้
์ น
กระบวนการ
ผลลัพธ ์
1.รายการและมูลคายาที
ส
่ ามารถ
่
แลกบริษท
ั ได้
จานวนรายการ (รายการ)
กอน
255
่
พัฒน 4
า
2555
NA
NA
0
-
7
25
154,3 132,3
62
71
NA
0
-
มูลคา่ (บาท)
2.การรับแลกจากหน่วยงาน
(รพ.สต,หน่วยงานภายในรพ.)
จานวนรายการ (รายการ)
8
2556
4
การพัฒนาอยางต
อเนื
่
่ ่ อง
1. จัดทาระบบเดียวเทีย
่ วทุกที่ กาหนดรายการยาที่
ใช้น้อย/exp.บอยเบิ
กทีเ่ ดียว
่
2. มีการจัดทา maximum stock ในการเบิกยา
เพือ
่ ป้องกันการเบิกยา over stock ซึ่งเป็ นสาเหตุสาคัญ
ทีย
่ าหมดอายุและตรวจสอบความเหมาะสมของ
maximum stock ทุก 2 เดือน (รายงานการเบิก/การ
ใช้จากระบบ Hosxp) เพือ
่ ปรับ rate การใช้ให้
เหมาะสม
3. นากระบวนนี้ไปใช้ในหน่วยอืน
่ ๆทีม
่ ก
ี ารสารองยา
และเวชภัณฑซึ
ฒนาใน
์ ง่ อยูในแผนในการพั
่
ขอบคุณคะ่