Transcript Ryzyko_i_jego_ocena_w_ubezpieczeniach_gospodarczych

KOŁO NAUKOWE UBEZPIECZEŃ
SPOŁECZNYCH I GOSPODARCZYCH
Ryzyko i jego ocena
W ubezpieczeniach
gospodarczych
Dominik Kęska
Pojęcia ryzyka
Ryzyko
W ubezpieczeniach
społecznych
W ubezpieczeniach
gospodarczych
Zdarzenie losowe -> zajście ryzyka
Związane ściśle z
sytuacją
ubezpieczonego
Związane z
działalnością
zakładu
(zarządzanie
ryzykiem)
Ryzyko = zdarzenie ubezpieczeniowe
www. konusig.wpia.uw.edu.pl
Pojęcie ryzyka – cd.
Zdarzenie ubezpieczeniowe
= ryzyko ubezpieczeniowe
Zdarzenie losowe
(art.2 pkt. 18) UbezpU)
www. konusig.wpia.uw.edu.pl
cd.
Ryzyko
Obiektywne
•Stopień
prawdopodobieństwa
Subiektywne
•Niepewność
wynikająca z
poczucia zagrożenia
o istnienie ryzyka obiektywnego Z REGUŁY jest źródłem niepewności (choć nie
zawsze)
o występowanie niepewności Z REGUŁY wynika z realnego ryzyka (choć nie
zawsze)
www. konusig.wpia.uw.edu.pl
Postawy wobec ryzyka
Awersja do
ryzyka
•Ubezpieczony
•Zakład ubezpieczeń
www. konusig.wpia.uw.edu.pl
Neutralność wobec
ryzyka
Skłonność do
ryzyka
Co może zrobić Kowalski? –
manipulowanie ryzykiem
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Unikanie ryzyka
Zatrzymanie (podjęcie i poniesienie skutków finansowych)
Kontrola (działania zapobiegawcze)
Transfer (przelanie na inny podmiot, np. umowa przechowania)
Sharing of risk (dzielenie obiektów, którym ryzyko zagraża)
Polling of risk (ciężar przyjmuje grupa podmiotów)
Repartycja strat (ciężar strat rozdzielony na większa liczbę
podmiotów)
8. Ubezpieczenie
www. konusig.wpia.uw.edu.pl
Awersja do ryzyka ubezpieczyciel
Niepewność
Niemierzalna
Mierzalna
•uncertainty
A priori probability
www. konusig.wpia.uw.edu.pl
•probability
Statistical probability
estimates
Awersja do ryzyka – cd.
Ryzyko
Spekulatywne
Czyste
Naturalne
Mierzalne
statystycznie
Brak straty
strata
/
www. konusig.wpia.uw.edu.pl
Sztucznie
spowodowane,
nienaturalne
Niemierzalne
metodami
statystycznymi
Zysk / brak zysku,
straty / strata
Risk management
Faza diagnozowania
Faza kontroli
1. Identyfikacja
1. Wybór metody kontroli
2. Ocena ryzyka
2. Wycena (taryfikacja)
(kwantyfikacja)
3. Selekcja ryzyk
3. Wdrożenie wybranej
metody
4. (etc. …)
www. konusig.wpia.uw.edu.pl
Risk management
FAKTORY RYZYKA
Legal hazard
Physical
hazard
Moral hazard
www. konusig.wpia.uw.edu.pl
Morale hazard
Physical hazard
 warunki zewnętrzne
 cechy zewnętrzne rzeczy
(które mają bezpośredni wpływ na wzrost / spadek ryzyka)
Moral hazard
 Warunki i atrybuty podmiotowe, defekty charakteru
www. konusig.wpia.uw.edu.pl
Morale hazard
 Aspekt
motywacyjny
–
subiektywna
świadomością ochrony ubezpieczeniowej
reakcja
Jakie mamy instrumenty prawne?
• Przyczynienie się do szkody (art.362 KC)
• Wyłączenie odpowiedzialności za winę umyślną
niedbalstwo (art.827 KC)
Instrumenty w ogólnych warunkach umowy…
• Premie
• Franszyza
• Obniżanie wartości odszkodowania (udział własny)
www. konusig.wpia.uw.edu.pl
wywołana
/
rażące
Legal hazard
 Przesłanki i warunki, od których uzależniona jest powstanie i
odpowiedzialność cywilna osoby objętej ochroną
Instrumenty?
• Przyczynienie się do szkody
• Wina umyślna / rażące niedbalstwo
• Art.298 KK („Kto, w celu uzyskania odszkodowania z tytułu umowy ubezpieczenia,
powoduje zdarzenie będące podstawą do wypłaty takiego odszkodowania, podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 (…)”)
www. konusig.wpia.uw.edu.pl
Underwriting
„Underwriting refers to the process that a large financial service provider
(bank, insurer, investment house) uses the eligibility of the customer to receive
their products (…)”
Aktuariusz
 Dokonywanie oceny ryzyka
 problemy
www. konusig.wpia.uw.edu.pl
Wielość czynników ryzyka
rodzaj
podmiot
Dlaczego
ubezpiecza się
rzecz tylko od
1-2 ryzyk?
www. konusig.wpia.uw.edu.pl
miejsce
czas
(inne)
Przykładowe instrumenty
zabezpieczające lub stabilizujące
ryzyko
FAKTYCZNE
•
•
•
Ocena ryzyka
Zróżnicowanie składki
Możliwość odmowy ochrony określonego ryzyka
PRAWNE
•
•
•
•
•
możliwość zmiany wysokości składki (art.816 KC)
Wyłączenie odpowiedzialności w określonych okolicznościach
Obowiązki informacyjne (art.815 KC)
Reasekuracja
Prowadzenie działalności tylko w ramach ustawowo zdefiniowanych
ubezpieczeń (art.94 UbezpU w zw. z załącznikiem)
www. konusig.wpia.uw.edu.pl
grup
Czy umowa ubezpieczenia jest
umową losową ?
•Ograniczenie ochrony ryzyka do ryzyka mierzalnego
•Używanie instrumentów matematyczno-statystycznych
•Istotą umowy losowej jest to, że jej wykonanie nie zależy całkowicie od
stron
•Art.805 § 1 KC („Przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w
zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w
razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje
się zapłacić składkę”)
www. konusig.wpia.uw.edu.pl
KOŁO NAUKOWE UBEZPIECZEŃ
SPOŁECZNYCH I GOSPODARCZYCH
Dziękuję za uwagę!
Dominik Kęska
Bibliografia
• Eugeniusz Kowalewski „Prawo ubezpieczeń gospodarczych”
(wydanie trzecie, wyd. Branta 2007)
• Z.Radwański,
J.Panowicz-Lipska
„Zobowiązania
(część
szczegółowa) wydanie 8, C.H.Beck 2010)
• Prof.. Wanda Ronka-Chmielowiec „Wybrane problemy
zarządzania ryzykiem zakładu ubezpieczeń” („Rozprawy
ubezpieczeniowe” (2)/2007 )
• T.Ulen R.Cooter „Law And Economics” (2004, Pearson
Education Inc.)
• M.Szczepańska „Ubezpieczenia na życie, aspekty prawne”
(Wolters Kluwer 2008)
www. konusig.wpia.uw.edu.pl