Transcript Sunum

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
KANUNU
Güngör AKALIN
Tekstil Mühendisi
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
İş Müfettişi
NEDEN İŞ ŞAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİ KANUNU ÜLKEMİZ
İÇİN ÇOK GEREKLİ?
TARİH:
17 MAYIS 2010
Zonguldak ilinin Kilimli beldesindeki Taşkömürü
Kurumuna ait Karadon Müessese
Müdürlüğü'nün kömür ocağında kaza meydana geldi.
Yerin 540 metre altında meydana
gelen grizu patlamasında 30 işçi göçük altında
kaldı. Yapılan çalışmalar sonucu 20 Mayıs 2010
tarihinde 28 işçinin cesedine ulaşıldı.
TARİH:
3 ŞUBAT 2011
ANKARA OSTİM Sanayi Sitesi'nde gün içinde
yaklaşık 9 saat arayla iki ayrı
patlama meydana geldi. İlk patlama sabah
saat 11.00'de meydana gelirken, 7 kişi öldü,
34 kişi yaralandı. İkinci patlama ise 19.30'da
gerçekleşti. Son patlamada 10 kişi hayatını
kaybederken, 8 kişi ise yaralandı.
TARİH:
12 MART 2012
11 İşçi Şantiyede Yanarak Öldü
Marmara Park alışveriş merkezinin inşaat
şantiyesinde, işçilerin yatakhane olarak
kullandığı çadırlarda yangın çıktı, 11 işçi
hayatını kaybetti. Şantiye şefi dahil beş kişi
gözaltına alındı.
TARİH:
23 KASIM 2012
SAMSUN'da Tekkeköy İlçesi’nde kurulu Eti
Bakır İşletmeleri’nde yapımı süren amonyak
tankının 300 tonluk kapağı montaj çalışması
yapan işçilerin üzerine düştü. Dev kapağın
altında kalan 5 işçi yaşamını yitirirken, 1’i ağır
11 işçi de yaralandı.
TARİH:
17 HAZİRAN 2013
ARITMA TESİSİNDE FACİA: 7 İŞÇİ
ÖLDÜ !!!!!
Muğla'nın Milas İlçesi Güllük Beldesi'ndeki
atık su terfi istasyonunda, atık su dolu 7
metre derinliğindeki depoya bakım yapmaya
giren işçiler ile dışarı çıkmamaları üzerine
merak edip aşağı inen çalışma
arkadaşlarından oluşan toplam 7 kişi, metan
gazından zehirlenerek öldü.
Kot taşlama, kot kumlama, kotu kumla
yıkama olarak adlandırılan işlem nedeniyle şu
ana kadar 40 işçi hayatını kaybetti. Kot’u
beyazlatmak için kullanılan maddeler,
dünyada henüz tedavisi olmayan ölümcül
akciğer hastalığı Silikozis’e yol açıyor.
Tüm Türkiye 2012 yılı SGK İstatistikleri
•
•
•
•
•
İş kazası Sayısı: 62903
İş Kazası Ölüm:1444
Meslek Hastalığı:533
Meslek Hastalığı ölüm:10
Sürekli iş göremezlik: 2085
İZMİR 2012 yılı SGK İstatistikleri
•
•
•
•
İş kazası Sayısı: 7942
İş Kazası Ölüm:78
Meslek Hastalığı:158
Sürekli iş göremezlik: 170
EUROSTAT 2007 YILI VERİLERİNE GÖRE 100
BİNDE ÖLÜMLÜ İŞ KAZASI ORANLARI
•
•
•
•
•
ALMANYA
FRANSA
İTALYA
İNGİLTERE
EU (15 ÜLKE)
• TÜRKİYE
1.8
2.2
2.5
1.3
2.1
12.3
!!!!!!!!
TÜRKİYE’DE BÜYÜK VE KÜÇÜK
İŞLETMELER AÇISINDAN İŞ KAZALARI
İŞYERİ BÜYÜKLÜĞÜ
%2
1 ila 49 çalışanı olan
işyerleri 1.300.403
50 ve üzeri çalışanı olan
işyerleri 25.346
%98
TÜRKİYE’DE BÜYÜK VE KÜÇÜK
İŞLETMELER AÇISINDAN İŞ KAZALARI
İŞYERİ BÜYÜKLÜĞÜ
%56
1 ila 49 çalışanı olan
işyerleri 35.430
%44
50 ve üzeri çalışanı olan
işyerleri 27.472
6331 İSG KANUNUNDAN ÖNCEKİ
MEVZUAT
• 4857 Sayılı İş Kanunu Madde:77-89, 78. maddeye bağlı
çeşitli yönetmelikler (22.05.2003)
• İşçi Sağlığı ve Güvenliği Tüzüğü (11.01.1974)
• Parlayıcı Patlayıcı Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan
İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük
(24.12.1973)
• Yapı işlerinde İşçi Sağlığı ve Güvenliği Tüzüğü (12.09.1974)
• Maden ve Taş Ocağı İşletmelerinde ve Tünel Yapımında
Alınacak İşçi Sağ. Ve Güv. Önlemlerine İlişkin Tüzük
(22.10.1984)
6331 İSG KANUNUNDAN ÖNCEKİ
MEVZUATIN YOL AÇTIĞI SORUNLAR
• Dağınık Mevzuat Yapısı
• Yaptırım Yönünden Birbiri ile Uyumsuz Tüzük
ve Yönetmeliklerin Varlığı
• Gelişen teknolojinin gerisinde kalmış Tüzükler
• İş Kanununun yeterli olmaması nedeniyle
çıkarılan yönetmeliklerin Danıştay’ca iptali ve
bunun uygulamada sorunlara yol açması
YENİ KANUNUN GETİRDİĞİ
YENİLİKLER
• Kamu ve özel sektör ayırmadan tüm
çalışanlar kapsamda (işçi-memur, beyazmavi yaka kavramları yerine çalışan
kavramı)
• İsg hizmetlerindeki sayı sınırının kalkması
• Çalışanların aktif katılımının sağlanması
• Ağır ve Tehlikeli işler yönetmeliği yerine
tehlike sınıfları
YENİ KANUNUN GETİRDİĞİ
YENİLİKLER
• Risk değerlendirmesi (çok tehlikeli 2,
tehlikeli 4, az tehlikeli 6 yılda bir
yenilenme)
• Ortam ölçümleri (toz, gürültü, titreşim,
kimyasal, aydınlatma v.b.)
• Acil durum planı, yangınla mücadele ve
ilkyardım
YENİ KANUNUN GETİRDİĞİ
YENİLİKLER
• Uzman ve hekime ciddi sorumluluklar
yüklenmesi
• 10’dan az çalışanı olan özel sektör (çok
tehlikeli ve tehlikeli sınıf) işletmelerine devlet
desteği
• Osb , iş merkezleri, iş hanı yönetimlerine
kurallara uymayan işvereni bakanlığa bildirme
yükümlülüğü
• İş kazası ve meslek hastalığı kayıt ve bildirimi
YENİ KANUNUN GETİRDİĞİ
YENİLİKLER
• Çalışan temsilcisi
• Destek elemanı
• İsg Kurulu asıl-alt işveren ilişkisinin
olduğu yerde suistimal önleniyor
• Yaptırımlar eski kanuna nazaran daha
etkili
• İş durdurma konusundaki bürokratik
engeller kalkıyor
YENİ KANUNUN GETİRDİĞİ
YENİLİKLER
• Büyük endüstriyel tesisler için güvenlik
raporu
• Çalışanların yükümlülükleri arttırılmış
• Bakanlık ölçüm, kontrol, analiz, osgb, isg
eğitim veren kişi ve kurumları denetimi
altına alıyor
• Medya kuruluşlarına ayda en 60 dakika
yayın zorunluluğu
İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri
İşveren İSGH yükümlülüğünü
– Çalışanları arasından görevlendirerek
– OSGB’lerden hizmet alarak
– Şartları sağlaması halinde kendisi yerine
getirebilir.
Çalışanların Eğitimi
•
•
•
•
•
•
•
•
İşe başlamadan önce
İş veya ekipman değişikliğinde
Yeni teknoloji uygulanması halinde
Düzenli aralıklarla tekrarlanır (Çok tehlikeli yılda
bir, tehlikeli 2 yılda bir, az tehlikeli 3 yılda bir)
Mesleki eğitim (çok teh. ve tehlikeli işlerde)
İş kazası ve meslek has. dönüşü
Başka işyeri işçisi eğitimsiz çalışamaz
Ölçme ve değerlendirme
Çalışan Temsilcisi
• Seçimle veya seçimle belirlenemediği
durumda atamayla,
– 2-50
Çalışan 1 Temsilci
– 51-100
Çalışan 2 Temsilci
– 101-500
Çalışan 3 Temsilci
– 501-1000
Çalışan 4 Temsilci
– 1001-2000 Çalışan 5 Temsilci
– 2001 +
Çalışan 6 Temsilci
• Sendika temsilcisi doğal çalışan temsilcisi
İSG Kayıtları (İSGHY)
• İSG kayıtları saklanır
• Kişisel sağlık dosyaları işten ayrıldıktan sonra
15 yıl süreyle saklanır
• Yeni işverenin yazılı talebi ile dosyanın örneği
onaylanarak bir ay içinde verilir
Onaylı Defter
• ÇİKM, İSGGM veya noterce her sayfası
mühürlenerek onaylanmış
• Bir adet sayfaları numaralı
bir asıl, iki kopyalı
Onaylı Defter
• İGU ve İH tespit, tavsiye ve gerekli gördüğü
konuları yazar imzalar
• Yazılanlar işverene tebliğ edilmiş sayılır
• İstenildiğinde iş müfettişlerine gösterilir
İş Güvenliği Uzmanları
Bir Üst Sınıfta Çalışabilir (Geçici 4.Madde)
– Çok Tehlikeli İşyeri B Sınıfı (4 yıl)
– Tehlikeli İşyeri
C Sınıfı (3 yıl)
İş Güvenliği Uzmanları
• Üç yıllık tecrübe ve (C) veya (B) sınıfı İG
Uzmanlık belgesine sahip olanlar
– Kendi meslek dallarına uygun işlerin yapıldığı tüm
işyerlerinde görevlendirilebilir
Danıştay Yürütmeyi Durdurdu
İSGH Yürürlük Tarihleri
– 50’den az çalışanı olan,
tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde
Temmuz 2013’den itibaren görevlendirilir.
Torba Yasa: Ocak 2014
İSGH Yürürlük Tarihleri
• İG Uzmanı, İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık
Personeli
– Kamu kurumları
– 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli işyerlerinde
Temmuz 2014’den itibaren
– Torba Yasa: Temmuz 2016
SAHA DENEYİMLERİMİZ VE
TAVSİYELERİMİZ
• İşini iyi yapan profesyonellerle çalışmak (isg
uzman, hekim, işveren, kontrol raporu hazırlayan
yetkililer, raporlar tse standartına uygun mu,
cendere, kazanın tepesine çıkıyor mu?)
• İsg kurul kararlarının uygulanması
• Onaylı defterde yazan tedbirlerin uygulanması
• Kontrol raporlarında yazan eksikliklerin
tamamlanması, yeni rapor alınması
• Ortam ölçümleri, yetki almış akredite kuruluş,
üretim kapasitesiyle oynamayın, iş müfettişi red
yetkisi
SAHA DENEYİMLERİMİZ VE
TAVSİYELERİMİZ
• Hatalı davranmakta ısrar eden çalışanların
uyarılması, tutanak altına alınması
• Güvenlik donanımlarının sürekli kontrolü,
uzmanın denetimlerinde onaylı deftere işlenmesi
• Elektrik güvenlik ekipmanlarına (kaçak akım
rölesi, termik röle v.b.) ve topraklamalara önem
verilmesi, şüpheci olun, uçak örneği
• Çalışanlara insiyatifi en az şekilde bırakmak, daha
iyi güvenlik donanımları varsa eskisi ile
değiştirmek
SAHA DENEYİMLERİMİZ VE
TAVSİYELERİMİZ
• Toplu koruma yöntemlerine öncelik vermek
• Basınçlı tüpler ve kimyasallar için ayrı depolar
yapın
• Makine koruyucuları (switchler sökülüyor)
• Koruyucuların görmediği kör noktalar
• Kimyasalların yayılmasını, birbiri ile reaksiyona
girmesini önleyici tedbirler, güvenlik uyarılarını
levhalama
SAHA DENEYİMLERİMİZ VE
TAVSİYELERİMİZ
• Meslek hastalığı yapan maddelerle ilgili özel
önlem alın. (Kaynak dumanları, kurşun, civa,
krom, kadmiyum, nikel, trikloretilen, pamuk tozu,
meşe ve kayın gibi sert ağaç tozları, izopropil
alkol, benzen, toluen,vinil klorür, metil alkol,
ksilen, hidrojen sülfür v.b. )
• Boya mikserlerin kapakları açık çalışmayın, boya
mutfağına iyi havalandırma yapın
• Kimyasal tankların çevresine taşma havuzu
• Arıtma tesislerinde, kanalizasyonlarda metan ve
hidrojen sülfür gazı tehlikesi
SAHA DENEYİMLERİMİZ VE
TAVSİYELERİMİZ
• Tehlikeli sıvı içeren kimyasal tankları (örnek:
gıda sektörü için amonyak tankları) tahribatsız
muayene yöntemi ile kontrol ettirin
• Tehlikeli gaz kaçakları için uygun noktalara
dedektör koyun (CO, NH₃, LPG, Doğalgaz, CH₄)
• Korozif maddeler (NaOH, H₂SO₄ v.b.) için kkd
ve göz-boy duşu bulundurun
• Korozif maddeleri mümkünse toz yerine sıvı
olarak kapalı kaplarda alın. (örnek: NaOH)
SAHA DENEYİMLERİMİZ VE
TAVSİYELERİMİZ
• Mümkünse daha tehlikesiz ekipman veya
kimyasal kullanın (ör: temizlik işinde tiner
yerine organik bazlı terpenlerin kullanımı,
parlama noktası daha yüksek yağ kullanma,
pamuk balyaları için yandan tutuşlu forklift
kullanma v.b.)
• Sürekli kaynak işi yapıyorsanız sabit bir alan
belirleyip yekpare tüpler yerine manifoldlu tüp
demetleri kullanın
• Basınçlı gaz tüpleri yerine mümkünse
kriyojenik tank kullanın
SAHA DENEYİMLERİMİZ VE
TAVSİYELERİMİZ
• Oksijen tüplerinin yağlı elle tutulmamasına dikkat edin
• İşletme içindeki boruları içinden geçen maddeye göre
boyayın
• Boruların değişimi veya tamiri esnasında kaynak işleminde
tedbir alın (civardaki hatların kesilmesi, paravana kullanımı)
• Tüm tehlikeli işlerin yapılmasını çalışma izni sistemine
bağlayın, bunu bürokrasi olarak görmeyin
• İçinde yüksek basınç ve sıcaklık bulunan borulara, tanklara
ve vana yerlerine (vana ceketi) mutlaka izolasyon yaptırın
• Kapalı ortamlarda yapılan işlerde boğucu ve zehirleyici gaz
tehlikesi
• Preslerdeki çift el kumanda tertibatlarına zaman rölesi takın
SAHA DENEYİMLERİMİZ VE
TAVSİYELERİMİZ
• Kestirimci bakım uygulayın
• Gürültüyü ve titreşimi kaynağında çözmeye çalışın
(rulman, mil, şanzıman, yağ değişimi)
• Trafik ve yürüyüş yollarına önem verin
• Tehlikeli ekipmanları (vinç,forklift,kazan v.b.)
ehliyetli kişilerin kullanmasına özen gösterin
• Kumanda eden ve tezgah başında çalışan aynı kişi
olmalı
• Tehlikeli iş yapanları uzun süre çalıştırmayın
(günde en fazla 7,5 saat)
SAHA DENEYİMLERİMİZ VE
TAVSİYELERİMİZ
• Muayene sonucu sağlık durumu olumsuz olanlar
için sık dinlenme araları vererek veya dönüşümlü
çalıştırarak maruziyeti azaltın, yada başka işe
verin
• Yük altından geçişleri engelleyin
• Yüksekten düşme riski (seyyar platform,
merdiven, iskele, çatı işleri, şeffaf eternit, emniyet
kemeri)
• Tank mesafeleri, kazan acil durum sensörleri
• Acil çıkışlar, kılavuz aydınlatma sistemi
SAHA DENEYİMLERİMİZ VE
TAVSİYELERİMİZ
• Yılda en az bir kere acil durum tatbikatı yapın
• Acil durum planları (çok tehlikeli 2, tehlikeli 4,
az tehlikeli 6 yılda bir revize)
• Acil durum planları (senaryo, eğitim ve
tatbikat), risk analizleri gerçekçi olmalı
• Yangın algılama sistemlerinin doğru seçimi
(duman,beam, ısı, alev dedektörleri)
• İsg maliyetlerini çalışanlara yansıtmayın.
TEŞEKKÜRLER…….