Transcript beceri analizi

BECERİ ÖĞRETİMİ
BECERİ ÖĞRETİMİ
Beceri
Bireyin sahip olduğu yeterliliklerine
dayalı olarak yapabileceği tahmin
edilen veya yaptığı etkinliklerdir.
Öğrenme, birey davranışının öğretimden sonra değişiklik
göstermesidir.
Davranış ise, iki ya da daha fazla kişi tarafından güvenilir
olarak gözlenebilen ve ölçülebilen belli bir başlangıcı ve
bitişi olan, tekrarlanabilen devinsel özellikler olarak
tanımlanır. Davranışlar tek basamaklı ve zincirleme
olarak ikiye ayrılır:
Tek basamaklı davranışlar başlangıcı ve bitişi kolayca
ayırdedilebilen davranışlar olarak tanımlanır.
Örneğin;Oturma,kalkma,tutma,bırakma, düğmeye basma
vb.
Zincirleme davranışlar ise, birkaç davranışın bir araya
gelerek daha karmaşık bir davranışı oluşturmasına
denir. Örneğin; Atılan topu kollarıyla yakalama,pazar ya
da marketten alış veriş yapma, çorap giyme, çamaşır
makinesini kullanma gibi.
BECERİLERE BAKALIM
BECERİ ALANLARI
Öz bakım Becerileri
Tuvalet becerileri
Yemek yeme becerileri
Giyinme-Soyunma becerileri
Kişisel bakım ve temizlik becerileri
Günlük Yaşam Becerileri
Evdeki araç gereci kullanma
Ev temizliği ve düzeni
Mutfak becerileri
Çamaşır yıkama ve giysilerin bakımı
Uyku zamanı becerileri
Toplumsal Yaşam Becerileri
İletişim araçlarının kullanımı
Alışveriş becerileri
Sosyal ve kültürel etkinlikler
Kamu alanlarının kullanımı ile ilgili beceriler
Arkadaşlık, komşuluk ve akrabalık ilişkileri
Bağımsız seyahat etme
BECERİ ANALİZİ

Beceri analizi, bir amacı (beceriyi)
gerçekleştirebilmek için gerekli her bir
davranışın ayrıntılı ve mantıklı olarak
sıralanması ya da davranış zincirinin
betimlenmesidir.
Beceri Analizi,
karmaşık ya da
çok basamaklı davranış ya da
becerilerin küçük, öğretilmesi kolay alt basamaklarına
(işlem basamaklarına) ayrılması olarak tanımlanmaktadır.
BECERI ANALIZI
Bir becerinin tamamlanabilmesi için gereken her bir beceri
basamağının sıralı olarak belirlenmesidir.
Beceri analizi;
Performans belirlemek,
Öğretim yapmak,
Öğretim sonunda değerlendirme amacıyla kullanılır.
BECERİ ANALİZİNİN ÖĞRETİME
KATKILARI





Bilgi
Öğretimin Bireyselleştirilmesi
Öğretimi Kolaylaştırır
Objektif Değerlendirme
Tekrarlanabilirlik

BİLGİ
Beceri analizi yapıldığında en yüksek
düzeyde bilgi sunmak mümkün olmaktadır.
Öğretim basamaklarının beceri analiziyle
belirlenmesi nedeniyle öğretim materyali
küçük parçalar halinde sunulabilmektedir.
Böylece öğretmen öğrenciye bilgiyi daha
çabuk ve kesin olarak kazandırabilmektedir.

ÖĞRETİMİN BİREYSELLEŞTİRİLMESİ
Beceri analizinin yapılması öğretim
basamaklarının oluşturulmasına hizmet
etmesi nedeniyle öğrencilerin düzeyine
göre öğretimin oluşturulmasını
mümkün kılmaktadır.

ÖĞRETİMİ KOLAYLAŞTIRIR
Öğretilmek istenen konuda beceri
analiziyle belirlenen basamaklar
öğrencinin bulunduğu düzeyi kolayca
belirlememize yardımcı olduğu gibi
öğretime nereden başlayacağımızın
bilinmesine de yardımcı olur.
Öğrenciler düzeylerine göre öğretim
yapıldığında, daha kolay ve hızlı
öğrenirler.



OBJEKTİF DEĞERLENDİRME
Yapılan beceri analizi basamaklarıyla
öğrencilerin göstermiş oldukları
ilerlemeleri değerlendirmek ve kaydını
tutmak mümkün olmaktadır. Bu da
öğretmenin yanlılığını azaltmaktadır.
Özellikle yetersizlikten ağır düzeyde
etkilenmiş çocukların ilerlemeleri yavaş
olabilmektedir. Çocukların ilerlemelerini
ancak ayrıntılı beceri basamaklarında
görmek mümkün olabilmektedir.

TEKRARLANABİLİRLİK
Yapılan beceri analizleri başka
öğretmenlerce tekrar uygulanabilme
olanağı vermektedir. Beceri
basamaklarına göre oluşturulan
programlar başka okul ve
öğretmenlerce kolayca uygulanabilir.
Beceri analizi,
 Yapılış
sırasına göre beceri analizi
 Gelişimsel aşamaya göre beceri analizi
 Güçlük düzeyine göre beceri analizi
olmak üzere:
3 farklı şekilde yapılabilir.
YAPILIŞ SIRASINA GÖRE BECERI
ANALIZI
İLERİ ZİNCİRLEME YÖNTEMİ
TERSİNE ZİNCİRLEME YÖNTEMİ
GELIŞIMSEL AŞAMAYA GÖRE
BECERI ANALIZI
Bir becerinin gelişim aşamalarına göre
beceri basamaklarının
belirlenmesidir.Çocuk gelişiminde bazı
beceriler bir sonraki beceriler için önkoşul
niteliğindedir.Ön koşul beceri,bir üst
becerinin öğrenilebilmesi için mutlaka
öğrenilmesi gereken beceridir.
Örn,Yirmiye kadar atlamadan ritmik
sayabilmesi için, birden ona kadar ritmik
sayabilme becerisini öğrenmiş olması
gerekir.
Gelişimsel aşamaya göre beceri analizi yapmak
için;
- gelişim aşamalarının çok iyi bilinmesi ya da gözden
geçirilmesi,
- gelişim aşamalarıyla ilgili kaynakların taranması,
- geliştirilen programların içeriğinin yeterli ve doğru olup
olmadığının değerlendirilmesi ve gerektiğinde uyarlanarak
kullanılması yerinde olacaktır.
GÜÇLÜK DÜZEYINE GÖRE BECERI
ANALIZI
Bazen becerinin taşıdığı güçlük düzeyine göre analiz
edilmesi gerekebilir. Güçlük düzeyine göre analiz,
becerinin daha kolay edinilebilen alt becerilerinin
belirlenmesidir.
Örn,”Yatay,dikey,eğri ve eğik çizgileri ve bunların
kombinasyonlarını çizer.” becerisinin analizi
Satır çizgisi arasında yukarıdan aşağı ve soldan
sağa, doğru çizmeyi gerektiren harfleri (I, ı, İ, i, L, T, E, F,
H ) yazar.
- Satır çizgisi arasında, eğik doğru çizmeyi
gerektiren harfleri (A, K, V, v, Y, y, Z, z) yazar.
Satır çizgisi arasında daire ve eğri çizmeyi
gerektiren harfleri yazar.
Satır çizgisi arasında daire ve eğri çizmeyi
gerektiren harfleri (O, o, Ö, ö, C, c, Ç, ç, G, Ğ,
S, s) yazar.
- Satır çizgisi arasında daire ve doğru
çizmeyi gerektiren harfleri ( a, b, B, P, p, D, d,
g, ğ, e, R) yazar.
- Satır çizgisi arasında eğri (kavis,
kıvrım) ve doğru çizmeyi gerektiren harfleri (J,
j, l, t, k, h, m, n, r, u, ü) yazar şeklinde
yapılabilir.
PSİKOMOTOR BECERİLER İÇİN
BECERİ ANALİZİ ÜRETME YOLLARI
Beceri analizindeki basamakları belirlemenin
iki yolu bulunmaktadır:


Beceri basamakları oluşturulurken (bellekten)
basamaklar oluşturulmaktadır.
Davranışı bizzat yaparak basamaklar sırayla
yazılmaktadır. Beceri analizi genellikle
(davranışı gerçekleştiren bir kişinin
gözlenmesiyle) ya da beceri analizini
hazırlayan kişinin (kendisinin davranışı yerine
getirerek) notlar almasıyla hazırlanır.
LÜTFEN !
“Bardaktan su içme”
becerisinin analizini bellekten yapalım.
* Bellekten Beceri Analizi Yazmanın
Avantaj ve Dezavantajları
Avantajları
 Daha az zamanı gerektirir.
 Analiz her türlü ortamda
gerçekleştirilebilir.
 Analizi yaparken özel araç-gereç
gerekmez.
Dezavantajları
 Bazı beceri basamakları unutulabilir.
LÜTFEN !
Aynı işlemi şimdi de bizzat yaparak
yazalım.
* Bizzat Yaparak Beceri Analizi Yapmanın
Avantaj ve Dezavantajları
Avantajlar
 Tüm basamaklar bizzat yapılarak yazıldığı için
atlama riski söz konusu olmayacaktır.
Dezavantajlar
 Öğretilmek istenen bazı davranışların sınıf
dışında gerçekleşiyor olması nedeniyle beceri
analizinin sınıf dışında bir ortamda
gerçekleştirilmek durumunda olması,
 Beceriyi bizzat yapabilmek için özel bir takım
araçları gerekli olabilir.
Hangi Beceri Analizi Yolunu Kullanacağımıza
Nasıl Karar Vereceğiz?
Sağlıklı ve eksiksiz bir beceri analizi yapabilmek
için aşağıdaki soruları cevaplamak gerekmektedir:
1. Söz konusu olan amaca (davranışa) aşina mısınız? (Bu
davranışı düzenli olarak gerçekleştiriyor musunuz?)
2. Basamak atlama olasılığı var mıdır?
3. Özel bir takım araçlar gerekli midir?
4. Özel araçların bulunduğu ortama gereksinim var mıdır?
*** Eğer soruların ilkine cevabınız evetse, beceri analizini
belleğinizden yapmanız yeterli olabilecektir.
*** Eğer ilk soruya cevabınız hayırsa, diğer sorulara cevabınız evet
bile olsa, beceri analizini bizzat yaparak gerçekleştirmek
gerekecektir.
Beceri Basamakları Oluştururken
Beceri alanını sınırlandırılması.
 Basamakların gözlenebilir terimlerle
yazılması.
 Bu terimlerin uygulayıcının
anlayabileceği şekilde ve düzeyine
uygun yazılması.
 Öğrencinin ne yapacağını ifade eden
terimlerle yazılması.
 Öğrencinin dikkatini
yoğunlaştırmasına hizmet etmesi gibi
özelliklere dikkat edilmesi gereklidir.

BECERİ ÖĞRETİM SÜRECİ
Beceri analizinin bulunduğu ölçü aracının hazırlanması
Öğrencinin performans düzeyinin belirlenmesi
Uzun dönemli, kısa dönemli ve öğretim amaçlarının
belirlenmesi
Öğretim planlarının hazırlanması
Öğretimin değerlendirilmesi
Beceri Analizinin
Yapılması Ve Ölçü
Aracının Hazırlanması
İleriye Zincirleme Yöntemi
İleri zincirleme yöntemine göre öğretim
yapabilmek için performans alımı öncesi hazırlanan
beceri analizinin ilk yapılandan son yapılana doğru
düzenlenmesi gerekir.
Öğretim yapılırken ilk işlem basamağı (birinci
temel beceri) üzerinde durulup diğer işlem
basamakların (diğer temel becerilerin) öğretimi
yapılmaz. Öğrenci, ilk işlem basamağını bağımsız
olarak gerçekleştirdikten sonra ikinci işlem
basamağına geçilir.
İLERİ ZİNCİRLEME
TERSİNE ZİNCİRLEME
BİLDİRİMLER
BİLDİRİMLER
1. Çorabı tutar.
1. Ayak bileğine kadar giydirilmiş çorabı giyer
a) Her iki eliyle çoraba uzanır.
a) Her iki eliyle çorabın koncuna uzanır.
b) Her iki elinin baş parmağı içeride, diğer
parmakları dışarıda olacak şekilde, çorabın
koncundan tutar.
b) Her iki elinin baş parmağı içeride, diğer parmakları
dışarıda olacak şekilde, çorabın koncundan tutar.
c)Çorabı yukarı çeker.
2. Çorabı ayak parmaklarına geçirir.
2. Topuguna kadar giydirilmiş çorabı giyer
a) Parmaklarını birbirine doğru hareket
ettirerek, çorabı toplar.
1. Beceri basamağının a ve b basamakları tekrar
b) Çorabı ayak ucuna geçirir.
c)Elleriyle çorabı iki yana açar.
d) Çorabı topuguna geçirir.
c) Çorabı ayak parmaklarına geçirir.
e)Çorabı yukarı çeker.
3. Çorabı giyer.
3. Ayak parmaklarına kadar geçirilmiş çorabı giyer.
a) Çorabı ayak tarağına kadar çeker.
1. Beceri basamağının a ve b basamakları tekrar
b) Elleriyle çorabı iki yana açar.
c) Çorabı ayak bileğine kadar çeker.
c) Çorabı topuğuna geçirir.
d) Ellerini iki yana doğru çekerek çorabı açar.
d) Çorabı yukarı çeker.
2. Beceri basamağının d ve e basamakları tekrar
Çocuğun beceri ölçü araçlarında
yapabildiklerine dayalı olarak, kazandırılacak her beceri için
tüm beceri, ileri zincirleme ya da tersine yaklaşımlarından
birine göre uzun dönemli, kısa dönemli ve öğretimsel amaçlar
belirlenir. Eğer, çocuğa kazandırılmak üzere belirlenen
becerilerden biri giyinme becerisi ise ve çocuğun bu becerinin
ölçüt bağımlı ölçü aracının uygulanması sonucunda temel
becerilerin yarısından fazlasını gerçekleştiremediği ve pek çok
beceri basamağında fiziksel yardım ve model olma ipucuna
gereksinim duyduğu gözlendiyse, bu becerinin tersine
zincirleme yaklaşımıyla kazandırılmasına karar verilebilir.
Becerinin
tersine
zincirleme
yaklaşımıyla
kazandırılmasına karar verildiğinde, öncelikle bu becerinin
tersine
zincirleme
yöntemine
göre
beceri
analizinin
yapılması ve bu beceri analizine dayalı olarak, ölçüt bağımlı
ölçü aracının hazırlanması gerekmektedir. Daha sonra, bu
ölçü
aracı
çocuğa
uygulanarak,
ele
alınan
giyinme
becerisindeki performans düzeyi tekrar belirlenir ve bu
performans
düzeyine
yaklaşımına
göre
dayalı
olarak
uzun
dönemli ve öğretimsel amaçlar belirlenir.
tersine
dönemli,
zincirleme
kısa
TERSİNE ZİNCİRLEME YÖNTEMİ
Bu öğretim yönteminin kullanılabilmesi için
performans alımı öncesinde hazırlanan beceri
analizinin, tersine zincirlemeye göre yapılması
gerekir.
Yani beceri analizi son yapılandan ilk yapılana
doğru düzenlenerek oluşturulmalıdır. Öğretim
yapılırken son işlem basamağı üzerinde durulur;
diğer işlem basamaklarının öğretimi yapılmaz.
Öğrenci, son işlem basamağında bağımsızlığa
ulaşınca sondan bir önceki işlem basamağının
öğretimine geçilir. Her oturumda öğrencinin
bağımsız gerçekleştirdiği basamakları da yaparak
beceriyi tamamlaması istenir.
Tüm Beceri Yöntemi
Bu yöntemin kullanılabilmesi için
de performans alımı öncesi hazırlanan
beceri analizinin, ileri zincirlemeye
göre yapılması gerekir. Bu yöntemin
uygulanması sırasında becerinin bütün
işlem basamakları için öğretim yapılır.
Her öğretim oturumunda beceri
basamaklarındaki ipuçları yavaş yavaş
çekilerek becerinin tümü
gerçekleştirilmeye çalışılır.
ÖLÇÜ ARACININ HAZIRLANMASI
Ölçüt bağımlı testler, öğrencinin
öğretim amaçlarını gerçekleştirip
gerçekleştiremediğini değerlendirmeye yöneliktir.
Öğretim öncesinde öğrencinin bir
beceride performans düzeyini (Başlama düzeyini)
belirlemek, öğretim sırasında öğrencinin
gösterdiği ilerlemeyi kaydetmek ve öğretim
sonunda öğrencinin öğretim amaçlarını
gerçekleştirme düzeyini belirlemek amacıyla
kullanılır (Varol,1992:15).
Beceri öğretim materyalinin ilk
basamağını oluşturan ölçü aracının
hazırlanmasında beceri analizi yapıldıktan sonra
beceri analizinin basamakları ölçü aracının
bildirimlerini oluşturacaktır.
Bildirimler yazıldıktan sonra ölçüt belirlenmelidir.
 Bildirimler yönergelere dönüştürülmelidir.
 Değerlendirme yöntemi seçilmelidir.
ÖLÇÜT BAĞIMLI ÖLÇÜ ARAÇLARININ HAZIRLANMASI
(Tek Fırsat Yöntemi)
BİLDİRİMLER
YÖNERGELER
ÖLÇÜT
Ana yönerge: Çorabını giy
%100
1. Çorabı tutar.
1. Çorabı tut.
a) Her iki eliyle çoraba uzanır.
a) Her iki elinle çoraba uzan.
b) Her iki elinin baş parmağı içeride, diğer
parmakları dışarıda olacak şekilde, çorabın
koncundan tutar.
b) Her iki elinin baş parmağı içeride,
diğer parmakları dışarıda olacak şekilde,
çorabın koncundan tut.
2. Çorabı ayak parmaklarına geçirir.
2. Çorabı ayak parmaklarına geçir.
a) Parmaklarını birbirine doğru hareket
ettirerek, çorabı toplar.
a) Parmaklarını birbirine doğru hareket
ettirerek, çorabı topla.
b) Çorabı ayak ucuna geçirir.
b) Çorabı ayak ucuna geçir.
c) Çorabı ayak parmaklarına geçirir.
c) Çorabı ayak parmaklarına geçir.
3. Çorabı giyer.
3. Çorabı giy.
a) Çorabı ayak tarağına kadar çeker.
a) Çorabı ayak tarağına kadar çek..
b) Elleriyle çorabı iki yana açar.
b) Ellerinle çorabı iki yana aç.
c) Çorabı topuğuna geçirir.
c) Çorabı topuğuna geçir.
d) Çorabı yukarı çeker.
d) Çorabı yukarı çek.
ÖLÇÜT BAĞIMLI ÖLÇÜ ARAÇLARININ HAZIRLANMASI
(Çoklu Fırsat Yöntemi)
BİLDİRİMLER
YÖNERGELER
Ana yönerge: Çorabını giy
1. Çorabı tutar.
1. Çorabı tut.
a) Her iki eliyle çoraba uzanır.
a) Her iki elinle çoraba uzan.
b) Her iki elinin baş parmağı içeride,
diğer parmakları dışarıda olacak
şekilde, çorabın koncundan tutar.
b) Her iki elinin baş parmağı içeride,
diğer parmakları dışarıda olacak
şekilde, çorabın koncundan tut.
2. Çorabı ayak parmaklarına
geçirir.
2. Çorabı ayak parmaklarına geçir.
a) Parmaklarını birbirine doğru
hareket ettirerek, çorabı toplar.
a) Parmaklarını birbirine doğru
hareket ettirerek, çorabı topla.
b) Çorabı ayak ucuna geçirir.
b) Çorabı ayak ucuna geçir.
c) Çorabı ayak parmaklarına geçirir.
c) Çorabı ayak parmaklarına geçir.
3. Çorabı giyer.
3. Çorabı giy.
a) Çorabı ayak tarağına kadar çeker.
a) Çorabı ayak tarağına kadar çek.
b) Elleriyle çorabı iki yana açar.
b) Ellerinle çorabı iki yana aç.
c) Çorabı topuğuna geçirir.
c) Çorabı topuğuna geçir.
d) Çorabı yukarı çeker.
d) Çorabı yukarı çek.
B
Sİ
MO
FY
ÖĞRENCININ
PERFORMANS
DÜZEYININ
BELIRLENMESI
PERFORMANS DÜZEYININ
BELIRLENMESI
Beceri analizlerinden yararlanarak
hazırlanan ölçüt bağımlı testlerde, her bildirim
için yer alan sorular öğrenciye sorularak, doğru
ve yanlış tepkileri kaydedilerek öğrencinin
performans düzeyi (yapabildikleri) belirlenir.
Öğrencinin performans düzeyinin belirlenmesi,
öğretime nereden başlanacağına hizmet
etmektedir (Varol,1992:16) .
Beceri Öğretiminde Performans Düzeyinin Belirlenmesi
Becerileri değerlendirmenin iki yolu
vardır:
Tek fırsat yöntemi
Çoklu fırsat yöntemi
TEK FIRSAT YÖNTEMİ
Bu yöntemde:
Bireye beceri analizinde yer alan basamakları yerine
getirmesi için ana yönerge verilir,
Birey doğru yaptığı her basamak için (+) alır, birey bir
basamağı yanlış yaparsa, yanıt için ayrılan sürede yapmazsa
ya da yanıt için ayrılan sürede uygun olmayan davranışlar
sergilerse (-) alır ve değerlendirmeye son verilir.
Beceri analizinde gerçekleştirilen ilk yanlış basamaktan
sonra, geriye kalan tüm basamaklar için de (-) verilerek
değerlendirme sonlandırılır.
Tek fırsat yöntemiyle değerlendirme yapmanın
Avantajları;
 Değerlendirme kısa sürede tamamlanır,
 Bireyin yanlış yaptığı ilk basamakta değerlendirme
sona erdirilerek öğretime geçildiği için öğretime
ayrılan süre artar, değerlendirme sırasında
öğrenmenin gerçekleşmesi çok küçük bir olasılık
olduğu için uygulamanın etkisi daha kesin biçimde
ortaya konur.
Dezavantajları;
 Tek fırsat yönteminde beceri analizinde bireyin
doğru olarak sergileyebileceği basamaklar varken,
bireyin yanlış yaptığı ilk basamakta değerlendirmeye
son verildiği için tüm basamaklara ilişkin doğru bir
değerlendirme yapılamamış olabilir.
Beceri:Çorap giyme
Tarih:
Öğrencinin adı soyadı:
BİLDİRİMLER
YÖNERGELER
ÖLÇÜT
Ana yönerge: Çorabını giy
%100
1. Çorabı tutar.
1. Çorabı tut.
a) Her iki eliyle çoraba uzanır.
a) Her iki elinle çoraba uzan.
b) Her iki elinin baş parmağı içeride, diğer
parmakları dışarıda olacak şekilde, çorabın
koncundan tutar.
b) Her iki elinin baş parmağı içeride,
diğer parmakları dışarıda olacak şekilde,
çorabın koncundan tut.
2. Çorabı ayak parmaklarına geçirir.
2. Çorabı ayak parmaklarına geçir.
a) Parmaklarını birbirine doğru hareket
ettirerek, çorabı toplar.
a) Parmaklarını birbirine doğru hareket
ettirerek, çorabı topla.
b) Çorabı ayak ucuna geçirir.
b) Çorabı ayak ucuna geçir.
c) Çorabı ayak parmaklarına geçirir.
c) Çorabı ayak parmaklarına geçir.
3. Çorabı giyer.
3. Çorabı giy.
a) Çorabı ayak tarağına kadar çeker.
a) Çorabı ayak tarağına kadar çek.
b) Elleriyle çorabı iki yana açar.
b) Elleriyle çorabı iki yana aç.
c) Çorabı topuğuna geçirir.
c) Çorabı topuğuna geçir.
d) Çorabı yukarı çeker.
d) Çorabı yukarı çek.
ÇOKLU FIRSAT YÖNTEMi
.
Çoklu fırsat yöntemiyle öğrencinin becerinin her bir basamağını
hangi ipucu kullanıldığın da gerçekleştirdiği ya da bağımsız olarak yapıp
yapmadığı belirlenir.
 Öğrenciye beceriyle ilgili ana yönerge verilir.
 Beceri basamağı bağımsız yapılırsa “B” olarak kaydedilir.
 Beceri basamağı bağımsız yapılmaz ya da hatalı yapılırsa
durdurularak o basamakla ilgili sözel ipucu verilir.
 Sözel ipucu verildiğinde beceri basamağı yapılırsa sözel ipucu
olarak “Sİ” kaydedilir.
 Sözel ipucu verildiğinde, beceri basamağı yapılamaz ise model
olunarak, beceri öğrenciye gösterilir.
 Model olunarak beceri basamağı öğrenciye gösterildiğinde,
basamak öğrenci tarafından yapılırsa, model olma “MO” olarak
kaydedilir.
 Model olunduğunda beceri basamağı öğrenci tarafından
gerçekleştirilemezse, fiziksel yardım “FY” olarak işaretlenir.
Ancak : Performans alımında öğrencinin fiziksel
yardıma ihtiyaç duyduğu basamak daha sonraki
basamakları etkilemiyor ise öğretmen beceri
basamağına hızlı bir şekilde öğrenciye müdahalede
bulunarak uygun pozisyona getirir ve diğer
basamaklar üzerinden performans alımına devam
edilir. Ancak FY olarak işaretlenen basamak ondan
sonraki basamakları etkileyecek ise performans
alımı sonlandırılır.
Çoklu fırsat yönteminin
Avantajları;
 Bu yöntemde bireyin doğru olarak
sergileyebileceği tüm basamaklar için şans
tanınıyor olması, yöntemin bir yararı olarak
değerlendirilebilir.
Dezavantajları;
 Bireyin doğru olarak sergileyemediği
davranışların uygulamacı tarafından yerine
getirilmesi sırasında, öğrenme gerçekleşebilir.
Bu durum, uygulamanın etkililiğinin net biçimde
görülmesini engelleyebilir.
Beceri:Çorap giyme
Öğrencinin adı soyadı:
BİLDİRİMLER
Tarih:
YÖNERGELER
Ana yönerge: Çorabını giy
1. Çorabı tutar.
1. Çorabı tut.
a) Her iki eliyle çoraba uzanır.
a) Her iki elinle çoraba uzan.
b) Her iki elinin baş parmağı içeride,
diğer parmakları dışarıda olacak
şekilde, çorabın koncundan tutar.
b) Her iki elinin baş parmağı
içeride, diğer parmakları dışarıda
olacak şekilde, çorabın koncundan
tut.
2. Çorabı ayak parmaklarına geçirir.
2. Çorabı ayak parmaklarına geçir.
a) Parmaklarını birbirine doğru hareket
ettirerek, çorabı toplar.
a) Parmaklarını birbirine doğru
hareket ettirerek, çorabı topla.
b) Çorabı ayak ucuna geçirir.
b) Çorabı ayak ucuna geçir.
c) Çorabı ayak parmaklarına geçirir.
c) Çorabı ayak parmaklarına geçir.
3. Çorabı giyer.
3. Çorabı giy.
a) Çorabı ayak tarağına kadar çeker.
a) Çorabı ayak tarağına kadar çek.
b) Elleriyle çorabı iki yana açar.
b) Elleriyle çorabı iki yana aç.
c) Çorabı topuğuna geçirir.
c) Çorabı topuğuna geçir.
d) Çorabı yukarı çeker.
d) Çorabı yukarı çek.
B
Sİ
MO
FY
Beceride performans düzeyi
belirlenirken,
öncelikle uygulamanın yapılacağı ortam
düzenlenir. Bunun için performans alımı
sırasında ortam, öğrenciyle bire bir
çalışılabilecek şekilde düzenlenmelidir.
Öğretmen gerektiğinde model olabilmek
için performans alımı sırasında öğrencinin
yanında durmalıdır ve öğretmenin önünde
de aynı araç seti bulunmalıdır.
BECERİ ÖĞRETİMİNDE
KULLANILAN İPUÇLARI
1. Sözel İpucunun Verilmesi ve Geri Çekilmesi
Sözel ipucu, öğretmenin , öğrencinin yapmasını istediği
davranışı, sözel olarak ifade etmesidir. Sözel ipucu,
öğrenciye bir beceriyi yapması için en az yardım etme yoludur.
Öğrencinin çoklu fırsat yöntemiyle beceride
yapabildikleri belirlenmeden, öğretimde sözel ipucunun
kullanılması düşünüldüğünde, kullanılacak sözel ipuçlarının
öğrenci için anlamlı olup olmadığının araştırılması gereklidir.
Öğretimde kullanılan ipuçları, öğrenciler başarılı oldukça
geri çekilmelidir. Örneğin; “her iki elinle pantolonun belinden
tut”,“pantolonun belinden tut”,“pantolonu tut”,“tut” ve “fısıltı
sesi” gibi.
2.Model Olma İpucunun Verilmesi ve Geri Çekilmesi
Model alma, bir kişinin yaptığı hareketi
Gözleyerek ve taklit ederek yapma ve
öğrenmedir. Beceri öğretiminde model olmanın
kullanılabilmesi için, öğrencinin taklit etme
becerilerine sahip olması gerekmektedir.
Model olma ipucu, sözel ipucu ile birlikte
kullanılır ve öğretim süreci içinde model olunan
hareket geri çekilerek, öğrencinin sadece sözel
ipucu ile hareket yapması amaçlanır.
3. Fiziksel Yardım İpucunun Verilmesi ve Geri Çekilmesi
Fiziksel yardım, öğrencinin belli bir uyaranın (ayırdedici
uyaran) varlığında bir beceri basamağını yapmasını
Sağlamak amacıyla, öğretmenin öğrenciyle birlikte beceri
Basamağının tamamını yapması ve ne yapıldığını
söylemesinden, beceri basamağını hiç yapmayarak ne
yapıldığını söylemesine kadar değişen ve elle yapılan
yardımdır.
Fiziksel yardım uygulanırken, fiziksel ve sözel ipuçları
birlikte kullanılmaktadır. Öğrencinin beceri basamağını
yapmasını sağlamak amacıyla uygulanan fiziksel yardım
Geri çekilerek, öğrenciyi beceri basamağını sözel ipucu ile
Yapar hale getirmek amaçlanmaktadır.
Uygun İpucunun Belirlenerek Etkili
Biçimde Kullanılması
 En ılımlı ipucu(bireyin üzerinde en az kontrol gerektiren






ancak en etkili olan ipucu)seçilmelidir.
Gerekli durumlarda ipucu türleri birleştirilerek
kullanılmalıdır.
Davranışla doğrudan ilgili ve en doğal ipucu seçilmelidir.
İpucu sadece öğrencinin dikkatini yönelttiği durumlarda
sunulmalıdır.
İpucu öğrenciyi destekleyici biçimde ve öğretim atmosferi
içinde sunulmalıdır.
İp ucu olabildiğince erken silikleştirilmelidir.
İpucu gelişigüzel biçimde kullanılmamalıdır.
ipucu Çeşitleri
<fiziksel ipucu>
<tam fiziksel ipucu>
kısmi fiziksel ipucu
<Model oLma>
<İşaret İpucu>
Tersine zincirleme yöntemi her beceri için
uygun olmayabilir. Özellikle giyinme
becerilerinde ve bazı meslekî becerilerde
tersine zincirleme yönteminin diğer yöntemlere
göre daha etkili olduğu bilinmektedir.
Bunun nedeni; öğrencinin başlangıçta
gerçekleştirmesini beklediğimiz becerinin
oldukça az sayıda işlem basamağını içermesi,
kolaylıkla başarıya ulaşmasının mümkün olması ve
diğer basamakların öğretimi yapılırken
bağımsızlığa ulaştığı işlem basamaklarını da
tekrarlamasıdır.
Aşağıda tersine zincirleme yöntemine
göre oluşturulmuş ceket giyme becerisi
aşamalarına yer verilmiştir.
1. Her iki kolu giydirilmiş ceketi giyer.
2. Tek kolu giydirilmiş ceketi giyer.
3. Giyeceği şekilde tutulan ceketi giyer.
4. Verilen ceketi giyer.
ÖNCELİKLİ BECERİLERİN SEÇİMİ
Öğrenci için işlevsel olan ve daha sık kullanılacak
beceriler, daha az işlevsel olan ve daha az
kullanılacak becerilere göre tercih edilmelidir.
Pek çok ortamda gerçekleştirilebilecek beceriler
sadece bir ortamda gerçekleştirilebilecek becerilere
.
tercih edilmelidir
Öğrencinin diğer bireyleri gözleyerek
öğrenebileceği beceriler öncelikli
olarak seçilmelidir.
Öğrencinin kendine güvenini
sağlayacak beceriler öncelikli olarak
seçilmelidir.
Bir becerinin gerçekleşmesi için
önkoşul olan beceriler, önkoşul
olmayan becerilere göre öncelikli
olarak tercih edilmelidir.
YANLIŞSIZ ÖĞRETIM TEKNIKLERI
Hata düzeltme.
-
TUVALET BECERISI KAZANDIRMA