Sosyal Öykü Tekniğinin Akıllı Oyuncaklar İle Öğretiminin Otizmli
Download
Report
Transcript Sosyal Öykü Tekniğinin Akıllı Oyuncaklar İle Öğretiminin Otizmli
Meryem Demirkaya
Necdet Karasu
2014, Eylül
Bu çalışma 111K394 nolu ÖZTEK projesi kapsamında gerçekleştirilmiştir.
SUNU AKIŞI
GİRİŞ
Otizm ve Sosyal yeterlik
Sosyal Öykü
Akıllı Oyuncaklar
Çalışmanın Amacı
Yöntem ve Uygulama
Tartışma ve Sonuç
OTİZM
DSM- 4
DSM-5
Sosyal etkileşim
Sosyal iletişim
bozukluğu
Dil ve iletişim
Sınırlayıcı, tekrarlayıcı
davranışlar
Sınırlayıcı, tekrarlayıcı
davranışlar
SOSYAL İLETİŞİM-SOSYAL ETKİLEŞİM
Göz kontağı kurma
Sosyal etkileşimi başlatma
Konuşmayı sürdürme
Başkalarının niyet ve hislerini anlama
Sözel ve sözel olmayan sosyal etkileşim davranışları
SOSYAL BECERİ ÖĞRETİM
YÖNTEMLERİ
Videodan model olma
Kendi kendine model olma
Olumlu davranış desteği
Ayrık denemeler
Ayrımlı pekiştirme
Akran öğretimi
VE Sosyal Öykü
SOSYAL ÖYKÜ
1991 yılında, otizmli çocuklarla çalışan ve özel eğitim
öğretmeni olan Carol Gray tarafından geliştirilmiştir.
Sosyal öykülerin amacı, sosyal durumları
tanımlamak,anlamak ve uygun sosyal tepkiler verme
becerisi kazandırmaktır
SOSYAL ÖYKÜLERİN YAPISI
başlık
4 cümle türü
Yazım
kuralları
Cümle oranı
Kısa ve
bireyselleştirilm
iş
SOSYAL ÖYKÜ
Barry ve Burlew (2004) oyun becerileri
Delano ve Snell (2006) akranlarla etkileşim
Crozier ve Tincani (2005) problem davranışların
azaltılması
S. Bernard Ripol (2007) duyguları tanımlama
SOSYAL ÖYKÜ+……
Hagiwara ve Myles 1999
Brownel 2002
Bledsoe ve arkadaşları 2003
Kuoch ve Mirenda 2003
Özdemir 2008
ÇALIŞMANIN AMACI
Bu çalışmanın amacı; sosyal öykünün akıllı oyuncaklar
teknolojisi ile otizmli bir çocuğa basit selamlaşma
(merhaba) becerisini kazandırmada, bu becerinin
kalıcılığında ve genellenmesinde etkili olup olmadığını
incelemektir.
YÖNTEM
Tek denekli araştırma modellerinden
ABA+izleme+genelleme
Bağımlı değişkeni basit selamlaşma becerisi
‘merhabalaşma’
Bağımsız değişkeni akıllı oyuncaklar aracılığı ile
uygulanan sosyal öykü
KATILIMCI-HEDEF BECERİ
6 yaş-Atipik otizm tanılı
TEDİL
Hedef becerinin seçiminde;
Öğretmen ile görüşme
Ebeveyn ile görüşme
Doğal ortamda gözlem
ORTAM VE ARAÇ-GEREÇLER
Ebeveyn ve öğretmen ile bilgilendirme toplantısı
Ebeveynlerden izin
Özel özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi
Bireysel eğitim sınıfı
Kamera
sosyal öyküden oluşan senaryo
Veri toplama formları
Akıllı oyuncaklar
AKILLI OYUNCAKLAR
Akıllı oyuncak konsepti, fiziksel oyuncakların
yapılandırılmış ve anlamlı bir amaç doğrultusunda
teknolojik olarak geliştirilmiş halidir. Yapılandırılmış
ve anlamlı amaçlar akıllı oyuncakları klasik elektronik
ya da dijital oyuncaklardan ayıran önemli bir özelliktir.
Klasik elektronik ya da dijital oyuncaklar teknolojik
bileşenleri sadece oyuncağın ilgi çekiciliğini arttırmak
için kullanırken, akıllı oyuncaklar çocuklara bilişsel
görevleri gerçekleştirebilecekleri teknolojiyle
zenginleştirilmiş bir ortam sunarlar.
oztek.metu.edu.tr
ARAÇLARIN HAZIRLANMASI
Sosyal öykü-öykü değerlendirme formu
Katılımcı ve öğretmeninin ,sosyal becerinin
gerçekleştiği doğal ortamın fotoğrafları
Proje ekibi tarafından oyuncağın çizimi ve yazılımı
AKILLI OYUNCAKLAR
AKILLI OYUNCAKLAR
UYGULAMA BASAMAKLARI
Başlama düzeyi
Öğretim
Geri çekme
İzleme
Genelleme
GÜVENİRLİK ANALİZİ
Gözlemciler
arası
güvenirlik
• Araştırmacı/zihinsel
engelliler öğretmeni
• Tüm oturumların %30
• %100
Uygulama
güvenirliği
• Zihinsel engelliler
öğretmeni
• Tüm oturumların %20
• %100
VERİLERİN ANALİZİ
Ö.O
G.Ç.O
SELAMLAŞMA BECERİSİ
B.D
OTURUMLAR
İ.O
G.O
TARTIŞMA VE SONUÇ
otizmli öğrenciye akıllı oyuncaklarla uygulanan
sosyal öykü tekniğinin öğretilmesi amaçlanan
yönerge verici cümlelerin çıkartıldığı geri çekme
sosyal beceri üzerinde olumlu etkileri olduğu
aşamasında, öğrenilen beceride olumsuz yönde
değişmenin
olmadığı
izleme oturumları
sonucunda öğrencinin
kazandığı sosyal becerinin kalıcı olduğu
genelleme oturumları sonucunda çocuğun
kazandığı
beceriyiyöntem
genellediği
öğretimin sosyal
etkili olması,
seçiminde
doğru bir
kararın verilmesiyle ilişkilendirilmiştir
sosyal öykülerin belirtilen cümle tiplerini
dikkate alarak yazılmasının, öğretimin etkili
uygulamacının katılımcının özel eğitim
bir şekilde sonlanmasına katkısı olduğu
öğretmeni olması öğretim oturumları sırasında
çocuk ile yetişkin arasındaki iletişimin olumlu
Görsel sembol
ve teknoloji
olmasını
sağlamıştır
bununaraçlarının
da öğretimin etkili
kullanıldığı
araştırmalarla
benzer sonuçlar
olmasını
sağladığı
düşünülmektedir
.
Çalışma
kullanılan
tek
denekli
deneysel
göstermiştir.
desenin tüm sınırlılıklarını taşımaktadır. Fakat
desenin
izleme ve genelleme
aşamaları
İleriki
çalışmalarda
fazla katılımcı
sayısıile
ve
desteklendiği
düşünülmektedir.
sosyal davranış
ile çalışmanın
desteklenebileceği düşünülmektedir.
TEŞEKKÜRLER