Transcript Konspekt 3 - Katedra Historii Nauk Medycznych w Poznaniu

Farmacja naukowa i społeczna
przed 1939 r.
Historia farmacji – część 3
dr hab. Anita Magowska
Katedra i Zakład Historii Nauk Medycznych
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego
Podstawowa literatura
• R. Rembieliński, B. Kuźnicka: Historia farmacji.
Warszawa 1987.
• W. Szumowski: Historia medycyny filozoficznie
ujęta. Kęty 2008.
• W. Roeske: Polskie apteki. Wrocław 1991.
Jatrochemia (chemiatria) jako czynnik
ewolucji lekoznawstwa
•
•
•
•
•
•
•
Charakterystyka alchemii
Znaczenie alchemii dla praktyki laboratoryjnej
Paracelsus jako twórca jatrochemii
Poglądy Paracelsusa na rośliny lecznicze
Prace naukowe Helmonta i Glaubera
Wpływ jatrochemii na farmację
N. Lémery – pionierem fitochemii
Wyodrębnienie chemii
•
•
•
•
„Sceptical chemist” R. Boyle’a
Teoria flogistonowa i jej znaczenie
Odkrycie tlenu
Apteki pierwszymi laboratoriami
alchemicznymi i chemicznymi
„Złoty wiek aptekarstwa” na zachodzie
Europy
• Odkrycia i wynalazki dokonane przez aptekarzy
francuskich, niemieckich, szwedzkich
• Odkrycie alkaloidów (morfiny, chininy i innych)
• Pierwsze fabryki siarczanu chininy – początek
przemysłu farmaceutycznego
• 1777 r. – powstanie Szkoły Farmaceutycznej w
Paryżu
• 1794 r. – pierwsze na świecie czasopismo
farmaceutyczne (Niemcy)
„Złoty wiek aptekarstwa” w Polsce
• Projekty reformy aptekarstwa przygotowane w 1776 r.
przez Komisję Edukacji Narodowej
• 1783 r. – powołanie J. Szastera na Katedrę Farmacji i
Materii Medycznej w Szkole Głównej Koronnej w
Krakowie
• 1811 r. – pierwszy polski podręcznik farmacji,
„Farmacya” J. Celińskiego
• 1819 r. – w Wilnie powstaje pierwsze stowarzyszenie
naukowe, które w latach 1820-1822 wydawało
pierwsze polskie czasopismo farmaceutyczne
„Pamiętnik Farmaceutyczny Wileński”
• Aptekarze – odkrywcy i naukowcy: I. Łukasiewicz, A.
Kitajewski, M. Zahradnik, J. F. Wolfgang, F. Sawiczewski
Wynalazki apteczne w XIX w.
• Prasa parowa
• Moździerze z ochraniaczami
• Aparat F. Sawiczewskiego do przygotowywania
najważniejszych postaci leków
• Barwione szkło apteczne w pracach T.
Torosiewicza
• Aparat do dzielenia proszków
Kształcenie farmaceutów w XIX w.
• Charakter akademicko-cechowy
• Najważniejsze uczelnie:
– Szkoła Farmaceutyczna w Warszawie (1840-1857)
– Akademia Medyko-Chirurgiczna i Szkoła Główna w
Warszawie
– Cesarski Uniwersytet Wileński
– Uniwersytet Lwowski
Pracownie naukowe przy aptekach w
końcu XIX w.
• Przy aptece A. Bukowskiego w Warszawie
• Przy aptece M. Mutniańskiego w Warszawie
• Przy aptece Z. Zawałkiewicza w Kamionce
Strumiłowej
• Przy aptece A. Aleksandrowicza w Krakowie
Farmaceuci w towarzystwach
naukowych
• Warszawskie Towarzystwo Farmaceutyczne
(1872-1919)
– Czasopismo „Wiadomości Farmaceutyczne” (18741939)
– Gabinety: farmakognostyczny, mineralogiczny,
fizyczny, chemiczny
– Laboratorium analityczne
– Współpraca zagraniczna
Farmaceuci w towarzystwach
naukowych
• Towarzystwo Aptekarskie we Lwowie (18681939)
– „Czasopismo Towarzystwa Aptekarskiego” (18711939)
– Szkoła Farmaceutyczna
– Laboratorium chemiczne
– Kursy dokształcające dla uczniów aptecznych
Farmaceuci w organizacjach
zawodowych
• Galicyjskie Towarzystwo Farmaceutyczne
Unitas w Krakowie
– „Kronika Farmaceutyczna”
Organizacje farmaceutów po 1918 r.
• „Nowa Farmacja” (od 1931 r.)
– Od 1937 r. czasopismo „Acta Poloniae Pharmaceutica”
• Komitet Budowy Gmachu dla Wydziału
Farmaceutycznego UW (1925-1933)
• Towarzystwo Przyjaciół Wydziałów i Oddziałów
Farmaceutycznych przy Uniwersytetach w Polsce
(1933-1947)
• Polskie Powszechne Towarzystwo
Farmaceutyczne (1919-1939)
• Związek Zawodowy Farmaceutów Pracowników
RP (1919-1939)
Studia farmaceutyczne w latach 19161939
• Wprowadzenie obowiązku matury
• Powstanie Oddziału Farmaceutycznego przy
Wydziale Lekarskim Uniwersytetu w Warszawie
(1916 r.)
• Oddziały Farmaceutyczne w Wilnie, Krakowie,
Poznaniu
• Studium Farmaceutyczne we Lwowie
• Charakterystyka programu studiów
• B. Koskowski, K. Hrynakowski, W. Mazurkiewicz i
ich zasługi dla organizacji studiów
farmaceutycznych