Transcript tutaj - Towarzystwo Przyjaciół Gdańska

Polonia w Wolnym
Mieście Gdańsku
• Konferencja Paryska
styczeń 1919 – 1920r.
• Traktat Wersalski- układ
pokojowy kończący
I wojnę światową
• 15.11.1920 powstaje
„Wolne Miasto Gdańsk”
Ludność
•
•
•
•
Wolne Miasto Gdańsk w 1934 liczyło
408 tys. mieszkańców. Ilościowo przeważała
ludność niemiecka, Polacy stanowili według
różnych danych od 3 do 15% obywateli
Według niemieckiego spisu narodowego
z 1910, na terenach przyszłego Wolnego Miasta stosunki ludnościowe
układały się następująco: 10,9 tys. mieszkańców podało język polski lub
kaszubski jako ojczysty, co stanowiło 3,4% ogółu.
Najwięcej Polaków zamieszkiwało powiat Gdańskie Wyżyny (4,4 tys. 7,6%), miasto Sopot (1,4 tys. - 9,5%), Wielkie Żuławy (1,2 tys. - 2,8%) oraz
Gdańsk (3,6 tys. - 2,1%). Najmniej ludności polskojęzycznej
zamieszkiwało zachodnie części ówczesnych powiatów malborskiego i
elbląskiego (275 osób - 0,9%).
Na prawym brzegu Wisły Polacy stanowili znikomą mniejszość dominowali jedynie w gminie Piekło.
Większe skupisko Polaków żyło w tzw. Polenhofie, we Wrzeszczu oraz
na Biskupiej Gorce.
Rozmieszczenie ludności polskiej na terenie
Wolnego Miasta Gdańska
Z „Pamiętamy, pamiętam… Pomorze Gdańskie i obóz Stutthof 1939-1945. Materiały edukacyjne” Muzeum Stutthof, IPN
Polacy w Gdańsku
• 21 kwietnia 1921 powstała
centralna organizacja Polonii
w WMG - Gmina Polska
w Wolnym Mieście Gdańsku
z siedzibą przy ul. Wałowej,
• w 1933 powstała konkurencyjna
organizacja Związek Polaków
w Wolnym Mieście Gdańsku.
• 23 maja 1937 obie organizacje
zostały formalne połączone
w nową organizację
Gmina Polska Związek Polaków.
Stowarzyszenia polskie
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Koło Polskich Kolejowców ul. Wałowa
Koło Polskiego Białego Krzyża ks. Komorowski
Kółko Filatelistyki
Liga Żeglugi Polskiej
Polski Czerwony Krzyż
Stowarzyszenie Techników ul. Nowe Ogrody
Syndykat Dziennikarzy Pomorskich
Towarzystwo Młodzieży Żeńskiej
Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”
Towarzystwo Świętej Cecylii
Towarzystwo Czytelni Ludowych
Chór Moniuszko
Towarzystwo Nauczycieli
Towarzystwo Polek
Stowarzyszenie piewacze Lutnia
Towarzystwo Skautów
ZHP
Związek Bankowców
Związek Drukarzy
Związek Handlowców
Związek Urzędników Pocztowych
Macierz Szkolna- organizująca prywatne szkolnictwo: Gimnazjum Polskie, Polskie Szkoły
Handlowe, Konserwatorium Muzyczne, szkoły podstawowe i średnie oraz przedszkola zwane
ochronkami.
Rola polskich stowarzyszeń
• Urządzanie imprez kulturalnych, sportowych
i towarzyskich dla Polaków: gwiazdki dla dzieci,
przedstawienia teatralne, wykłady z literatury
polskiej dla studentów szkół technicznych,
kolonie dla dzieci
w Polsce, odczyty historyczne, kursy języka
polskiego, szycia, gotowania, introligatorstwa…
• Integrowanie kulturalne społeczności polskiej
• Podtrzymywanie ducha narodowego
Zasłużeni działacze Polonii
gdańskiej
Księża katoliccy
•
•
•
•
•
Ks. Rogaczewski
Ks. Miszewski
Ks. Nagórski
Ks. Komorowski
Ks. Górecki
Działacze polonijni
•
•
•
•
•
•
•
•
Zygmunt Moczyński
Antoni Lendzion
Alfons Liczmański
Wojciech Zwarra
Feliks Muzyk
J.Leszczyński
Bonifacy Łangowski
Erazm Czarnecki
Macierz Szkolna
•
•
•
•
•
Gimnazjum Polskie
Polskie Szkoły Handlowe
Konserwatorium Muzyczne
szkoły podstawowe
przedszkola zwane ochronkami
Najważniejsze branże
przemysłowe (morskie)
„SWÓJ DO SWEGO”
Interesujące polskie reklamy
Polskie Banki
Bank Ludowy
Bank Kwilecki Potocki
Dziękuję za uwagę
Kontakt
GSM : 602-278-051
E mail :
[email protected]
[email protected]
Piotr Mazurek