Transcript 90 lat Wydziału Farmaceutycznego

90 lat studiów
farmaceutycznych
w Poznaniu
1919-2009
dr hab. Anita Magowska
Katedra Historii Nauk Medycznych
UMP
TRADYCJE POZNAŃSKICH
STUDIÓW
FARMACEUTYCZNYCH
SIĘGAJĄ XIX WIEKU.
W zaborze pruskim nie istniały szkoły wyższe
kształcące farmaceutów, co wobec wysokich
kosztów studiów zagranicą oraz obowiązujących
w zaborze wymogów prawnych doprowadziło do
germanizacji tutejszego aptekarstwa.
Repolonizacja środowiska aptekarskiego dokonała się pod
wpływem Karola Marcinkowskiego, który utworzył w
połowie XIX wieku Towarzystwo Pomocy Naukowej
(TPN). Ta bazująca na ofiarności społecznej organizacja
utworzyła fundusz stypendialny przeznaczony dla młodzieży
polskiej wyjeżdżającej na studia poza granice zaboru, m.in.
do Berlina, Monachium, Heidelbergu .
Dzięki TPN, pod koniec XIX w. ponad połowa aptek w
zaborze pruskim należała do Polaków.
W 1918 r., po wybuchu Powstania
Wielkopolskiego, w Poznaniu powstała Komisja
Organizacyjna do spraw Uniwersytetu Polskiego
w Poznaniu, której przewodniczącym został
lekarz, prof. Heliodor Święcicki.
W maju 1919 r. otwarto Wszechnicę Piastowską,
jak początkowo nazwano Uniwersytet Poznański.
Za inicjatora poznańskich studiów
farmaceutycznych uważa się Józefa
Jasińskiego, który poprosił Heliodora
Święcickiego o uwzględnienie w
projekcie Uniwersytetu - Wydziału
Farmaceutycznego.
Powstanie Wydziału było jednak niemożliwe z
powodu braku odpowiednich kandydatów do
objęcia katedr, dlatego tymczasowo utworzono
Studium Farmaceutyczne (wkrótce Oddział)
afiliowane przy Wydziale Filozoficznym
Uniwersytetu Poznańskiego.
Pierwsi studenci farmacji zostali przyjęci
jesienią 1919 r.
Do Poznania przyjechały m.in. osoby, które
rozpoczęły studia na uniwersytetach w
Niemczech według dawnego programu (bez
matury).
Zorganizowano dla nich kursy maturalne.
Osoby te studiowały według programu 2letniego, na końcu zdając egzamin państwowy
na aptekarza aprobowanego. W latach 19191927 tytuł ten otrzymało 49 osób.
Organizacją studiów
farmaceutycznych zajął się prof.
chemii, Antoni Korczyński (18791929), Dziekan Wydziału
Filozoficznego Uniwersytetu
Poznańskiego.
Pierwszą jednostką studiów
farmaceutycznych była Katedra
Farmacji Stosowanej, której
kierownikiem został dr Adam
Jurkowski (1885-1953).
Drugą jednostką naukową była
Katedra Botaniki i
Farmakognozji, którą objął dr
Stanisław Biernacki (18751931).
Przez 3 pierwsze lata wszystkie zajęcia odbywały się w Coll.
Medicum (dzisiejsze Coll. Maius), w dwóch salach później
należących do sekretariatu Oddziału Farmaceutycznego
(obecnie Dziekanat Wydziału Lekarskiego I).
Właściwym organizatorem
studiów farmaceutycznych stał
się prof. Konstanty
Hrynakowski (1878-1938),
chemik-krystalograf,
absolwent Politechnik w
Kijowie i Tomsku, który
uzupełniał wiedzę w Getyndze
i Monachium.
Do Poznania przyjechał ze
Sztokholmu, gdzie pracował w
Wyższej Królewskiej Szkole
Technicznej.
W Poznaniu objął
Katedrę Chemii
Farmaceutycznej, w
której wyodrębnił
szereg nowatorskich
zakładów i pracowni.
Zlokalizował je w
piwnicach Zamku
Poznańskiego.
Muzeum Przemysłu Farmaceutycznego mieszczące się w
piwnicach Zamku Poznańskiego liczyło ok. 4 tys. eksponatów.
Gabinet prof. Konstantego Hrynakowskiego w
Zamku Poznańskim.
Pierwsze doktoraty
absolwentów Oddziały
Farmaceutycznego
powstały na
Uniwersytecie w Nancy
(Francja).
W 1929 r. oddano do użytku Coll. Chemicum. Początkowo
mieściła się w nim ekspozycja Powszechnej Wystawy Krajowej,
a od 1931 r. stopniowo przenosiły się tutaj zakłady różne
chemiczne i farmaceutyczne.
Dzięki reformie dokonanej
przez prof.
Hrynakowskiego poziom
studiów farmaceutycznych
został zrównany z
poziomem innych
kierunków studiów
uniwersyteckich.
Największe osiągnięcia naukowe
prof. Hrynakowskiego:
Oryginalna metoda analizy
termicznej mieszaniny związków
chemicznych o działaniu
leczniczym;
Prace dotyczące krystalografii i
dializy.
W 1925 r. Katedrę Botaniki i Uprawy Roślin
Leczniczych objął prof. Jan Dobrowolski (1886-1958).
W 1925 r. Oddział
Farmaceutyczny
przyłączono do Wydziału
MatematycznoPrzyrodniczego.
W latach
trzydziestych w
Poznaniu
przyjmowano
coraz więcej
studentów
farmacji.
W okresie międzywojennym studenci
farmacji byli zorganizowani w Kole
Farmaceutów SUP, prowadzili działalność
samopomocową, organizowali bale i
spotkania karnawałowe.
Najważniejszą organizacją
studentów farmacji było Koło
Farmaceutów, istniejące od
około 1923 r., zlikwidowane
przez władze komunistyczne
po II wojnie światowej.
Po wybuchu II wojny światowej studia
farmaceutyczne kontynuowano w
ramach tajnego Uniwersytetu Ziem
Zachodnich, zorganizowanego w
Warszawie przez profesorów
wysiedlonych do Generalnego
Gubernatorstwa.
Prof. Franciszek Adamanis, który w
1938 r. po śmierci Konstantego
Hrynakowskiego objął Katedrę
Chemii Farmaceutycznej, w obozie
koncentracyjnym w MauthausenGusen uruchomił potajemną
produkcję leków, ratując życie
wielu współwięźniom.
Podczas okupacji Coll. Chemicum zostało zbombardowane.
Najbardziej ucierpiała część należąca do Oddziału
Farmaceutycznego.
W 1947 r. Oddział
przekształcono w
Wydział
Farmaceutyczny.
Pierwszym dziekanem
został prof. Jan
Dobrowolski, drugim –
prof. Franciszek
Adamanis (na zdjęciu).
Dyplomy dla studentów farmacji
za pracę społeczną.
W 1950 r. powstała
Akademia Lekarska
(wkrótce przemianowana
na Medyczną) z
Wydziałami: Lekarskim i
Farmaceutycznym oraz
Studium Wychowania
Fizycznego (niebawem
przeobrażonym w
Akademię Wychowania
Fizycznego).


W r. 1971/72 uruchomiono kierunek studiów
farmaceutycznych „analityka kliniczna”
Wobec zapotrzebowania na wysoko
wyspecjalizowaną kadrę laboratoriów
diagnostycznych, w 1979 r. uruchomiono
Oddział Analityki Medycznej, z czasem
przekształcony w odrębny kierunek studiów na
Wydziale Farmaceutycznym.
W 2000 r. wprowadzono system ECTS.
W 2004 r. wprowadzono nauczanie farmacji w
języku angielskim na 5-cioletnich studiach
magisterskich.
W 2005 r. wprowadzono kształcenie na
kierunku „kosmetologia”.
W prezentacji
wykorzystano fotografie
ze zbiorów Katedry
Historii Nauk
Medycznych
Uniwersytetu
Medycznego w
Poznaniu.