Transcript งานครั้งที่6 - WordPress.com

Company
LOGO
เทคโนโลยีทางการศึกษา
ดร.สุ มาลี ศรีพุทธรินทร์
คณะศิลปศาสตร์ และวิทยาศาสตร์
มหาวิทยาลัยนครพนม
เทคโนโลยี
"เทคโนโลยี" หมายถึง การนาเอาขบวนการ วิธีการและ
แนวความคิดใหม่ ๆ ความเจริญในด้ านต่ างๆ เป็ นผลมาจาก
การศึกษา ค้ นคว้า ทดลอง หรือการประดิษฐ์ คดิ ค้นสิ่ งต่างๆ
โดยอาศัยความรู้ ทางวิทยาศาสตร์ มาใช้ หรือประยุกต์ ใช้ อย่ างมี
ระบบ เพือ่ ให้ การดาเนินงานเป็ นไปอย่ างมีประสิ ทธิภาพ
ความเจริญทางวิทยาการทาให้ เกิดเทคโนโลยีที่ถูกนามาใช้ งาน
ในสาขาต่ างๆ เช่ น
เทคโนโลยี (ต่ อ)
เทคโนโลยีทางการทหาร (Military Technology)
เทคโนโลยีทางการแพทย์ (Medical Technology) คือ ไม่ เพียงจากัด
แค่ การให้ บริการในวงการแพทย์ สาธารณสุ ข และโรงพยาบาลอีก
ต่ อไป แต่ เทคโนโลยีทางการแพทย์ ได้ เข้ ามามีบทบาทที่สาคัญทาให้
ประชาชนและผู้ป่วยสามารถเข้ าถึงข้ อมูลทางการแพทย์
สาธารณสุ ข รวมทั้งใช้ บริการสาธารณสุ ขจากที่บ้านโดยไม่ต้อง
เดินทาง
เทคโนโลยีทางการเกษตร (Agricultural Technology) คือ วิธี
ป้องกันและกาจัดศัตรู พชื ผัก ด้ วยวิธีใหม่ โดยไม่ ใช้ สารเคมี
เทคโนโลยีทางการค้ า (Commercial Technology)
เทคโนโลยีทางวิศวกรรม (Engineering Technology)
เทคโนโลยีทางการศึกษา (Educational Technology)
เทคโนโลยีสารสนเทศ (Information Technology)
ดูวดี โิ อ
ข้ อดี ข้ อเสี ยของเทคโนโลยี
เทคโนโลยีทางการศึกษา
(Educational Technology)
เทคโน (วิธีการ) + โลยี (วิทยา)
หมายถึง ศาสตร์ ที่ว่าด้ วยวิธีทางการศึกษา หรือ การนาความรู้ ทาง
วิทยาศาสตร์ ที่เป็ นระบบเพือ่ ใช้ ปฏิบัติในการแก้ปัญหาการศึกษา
และการเรียนการสอน
เพือ่ : การพัฒนาประสิ ทธิผลของกระบวนการของการเรียนรู้
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ที่เหมาะสม
ผู้นิยามพัฒนาการของเทคโนโลยีการศึกษา
ฟรานซิส เบคอน (ค.ศ.1561-1626)
เป็ นผู้สนับสนุนวิธีใหม่ ๆ แบบ Realism คือหันมายึดวัตถุและ
ความคิด โดยเสนอแนะว่า การเรียนการสอนนั้น
ควรให้ ผ้ ูเรียนได้ ร้ ู จักสั งเกต พิจารณา
เหตุผลในชีวติ จริง โดยครู เป็ นผู้นาให้ นักเรียน
คิดหาวิธีแก้ปัญหาซึ่งจะต้ องอาศัยการสั งเกตพิจารณานั่นเอง
ไม่ ใช่ ครู เป็ นผู้บอกเสี ยทุกอย่ าง
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
โจฮันน์ อะมอส คอมินิอุส (Johannes Amos Comenius ค.ศ.15921670) เป็ นผู้ที่พยายามใช้ วตั ถุ สิ่ งของช่ วยในการสอนอย่ างจริงจัง
จนได้ รับเกียรติว่าเป็ น บิดาแห่ งโสตทัศนศึกษา คอมินิอุสได้ แต่ ง
หนังสื อสาคัญ ๆ ไว้มากมาย ที่สาคัญยิง่ คือ
หนังสื อ "โลกในรู ปภาพ" ซึ่งพิมพ์ครั้งแรก
ในปี ค.ศ.1685 เป็ นหนังสื อที่ใช้ รูปภาพประกอบ
บทเรียน ถึง 150 ภาพ ซึ่งนับว่าเป็ นการใช้ ทัศนวัสดุ
ประกอบการเรียนเป็ นครั้งแรก
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
ธอร์ นไดค์ (thorndike) เป็ นนักจิตวิทยาการศึกษาชาวอเมริกันที่ใช้
วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีทางการศึกษาประกอบหลักการทาง
จิตวิทยา โดยได้ ทดลองทางจิตวิทยาเกีย่ วกับ การตอบสนองของ
สั ตว์ และมนุษย์ เขาได้ ออกแบบสื่ อการสอน เพือ่ ให้ ตอบสนองเรื่อง
ความแตกต่ างระหว่ างบุคคล โดยเฉพาะอย่ างยิง่ การสอนแบบ
โปรแกรมจึงได้ ชื่อว่า เป็ นคนแรกที่ริเริ่มเทคโนโลยีการศึกษา
แนวใหม่
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
บี เอฟ สกินเนอร์ (B.F.Skinner)
เป็ นผู้ใช้ แนวความคิดใหม่ ทางจิตวิทยาเกีย่ วกับสิ่ งเร้ า และ
ผลตอบสนองโดยคานึงถึงธรรมชาติของมนุษย์ เขาได้ ทาการ
ทดลองกับสั ตว์ โดยฝึ กเป็ นขั้น ๆ เป็ นผู้ที่มีชื่อเสียงในการสอนแบบ
โปรแกรม และเป็ นผู้ที่คดิ เครื่องช่ วยสอนได้ เป็ นผลสาเร็จเป็ นคน
แรก แนวคิดทางเทคโนโลยีการศึกษาปัจจุบัน ได้ รากฐานมาจาก
แนวความคิดของสกินเนอร์ เป็ นส่ วนมาก
พัฒนาการเทคโนโลยีการศึกษาในประเทศไทย
เทคโนโลยีการศึกษาของไทยมีการพัฒนาการมา 3 ยุค คือ
1. ยุคแรกสมัยกรุ งสุ โขทัยจนถึงสมัยกรุ งธนบุรี ยุคนีเ้ ป็ นยุคเริ่มต้ น
ของการพัฒนาเทคโนโลยีทางการศึกษาของไทย ในสมัยสุ โขทัย
พ่ อขุนรามคาแหงมหาราชทรงประดิษฐ์ อกั ษรไทย เพราะตัวอักษร
เป็ นพืน้ ฐานที่สาคัญในการเผยแพร่ วทิ ยาการต่ างๆ ให้ ก้าวหน้ า
ยิง่ ขึน้
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
พัฒนาการเทคโนโลยีการศึกษาในประเทศไทย
2. เทคโนโลยีการศึกษายุคปรับเปลีย่ น ในยุคนีน้ ับตั้งแต่ สมัย
พระพุทธยอดฟ้ าจุฬาโลกครั้งที่ 2 จนถึงปัจจุบัน สหรัฐอเมริกา ได้
เข้ ามามีอทิ ธิพลในประเทศไทยมากขึน้ แทนอังกฤษและฝรั่งเศส
สหรัฐอเมริกาได้ นาเทคโนโลยีการศึกษาสมัยใหม่ หลายอย่ าง
มาเผยแพร่ ในประเทศไทย เริ่มต้ นด้ วยภาพยนตร์
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
พัฒนาการเทคโนโลยีการศึกษาในประเทศไทย
3. ยุคสารสนเทศ
เทคโนโลยีการศึกษาในยุคสารสนเทศ เป็ นยุคที่คอมพิวเตอร์ เข้ ามา
มีบทบาทในการสื่ อสารคือเริ่มตั้งแต่ พ.ศ. 2530 เป็ นต้ นมา อิทธิพล
ของคอมพิวเตอร์ ที่มีต่อการสื่ อสารและสั งคมทาให้ บทบาทของ
เทคโนโลยีการศึกษาต้ องปรับเปลีย่ นตามไปด้ วย เทคโนโลยี
การศึกษาในยุคนีจ้ ึงแบ่ งได้ เป็ น รู ปแบบคือ 1) เทคโนโลยีด้านสื่ อ
2) เทคโนโลยีการสื่ อสาร 3) เทคโนโลยีด้านระบบ
4) เทคโนโลยีการสอน
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
ประเภทของเทคโนโลยีทางการศึกษา
1. วัสดุอุปกรณ์ (Hardware) เช่ น ชอล์ค ดินสอ กระดาษ ฟิ ล์ม
ภาพยนตร์ วิดทิ ัศน์ สไลด์ เครื่องฉายข้ ามศรีษะ คอมพิวเตอร์
เครื่องบันทึกเสี ยง
2. นวัตกรรมที่เป็ นเครื่องมือ เช่ น ชุ ดฝึ กอบรมด้ วยตนเอง
3. นวัตกรรมและเทคโนโลยีที่เป็ นวิธีการ เช่ น การสอนแบบ
ต่ างๆ แบบเรียนสาเร็จรู ป
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
ขอบข่ ายของเทคโนโลยีการศึกษา
การออกแบบ
การพัฒนา
การใช้
ขอบข่าย
การประเมิน
การจัดการ
นวัตกรรม
นวัตกรรม
ยุคคอมพิวเตอร์
ส่ วนประกอบของระบบคอมพิวเตอร์
ดูวดี โิ อ
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
18
การใช้ เทคโนโลยีเพือ่ การศึกษาค้ นคว้ า
งานค้ นคว้ า = ศึกษาการนาเทคโนโลยีไปใช้ ประกอบ
การให้ บริการของสานักวิทยบริการ ม.นครพนม
(ส่ งสรุป 1 แผ่ น ในการเรียนครั้งต่ อไป )
19
นวัตกรรม 3 ระยะ
ระยะที่ 1 มีการประดิษฐ์ คดิ ค้ น
(Innovation)
ระยะที่ 2 พัฒนาการ
(Development)
ระยะที่ 3 การนาเอาไปปฏิบัติใน
สถานการณ์ ทั่วไป
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
นักการศึกษาให้ คานิยามของคาว่า นวัตกรรม ดังนี้
 กรมวิชาการ (2521 : 15) ให้ ความหมายว่า นวัตกรรมคือ การนา
สิ่ งใหม่ ๆ เข้ ามาเปลีย่ นแปลง เพิม่ เติมวิธีการที่มีอยู่เดิม เพือ่ ให้
ผลดียงิ่ ขึน้
 (UNESCO) ให้ ความหมายไว้ว่า เป็ นความพยายามที่จะ
เปลีย่ นแปลงภายในระบบการศึกษา อันกระทาไปด้ วยความ
ตั้งใจ และมุ่งมั่นที่จะปรับปรุ งระบบการศึกษา
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
นักการศึกษาให้ คานิยามของคาว่า นวัตกรรม ดังนี้
 กรมวิชาการ (2521 : 15) ให้ ความหมายว่า นวัตกรรมคือ การนา
สิ่ งใหม่ ๆ เข้ ามาเปลีย่ นแปลง เพิม่ เติมวิธีการที่มีอยู่เดิม เพือ่ ให้
ผลดียงิ่ ขึน้
 (UNESCO) ให้ ความหมายไว้ว่า เป็ นความพยายามที่จะ
เปลีย่ นแปลงภายในระบบการศึกษา อันกระทาไปด้ วยความ
ตั้งใจ และมุ่งมั่นที่จะปรับปรุ งระบบการศึกษา
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
ทอมัส ฮิวช์ (Thomas Hughes, 1971) ได้ ให้ ความหมาย "
นวัตกรรม " ว่าเป็ นการนาวิธีการใหม่ ๆ มา ปฏิบัติ หลังจากได้ ผ่าน
การทดลอง หรือได้ รับการพัฒนามาเป็ นขั้นๆ แล้ว โดยเริ่มมาตั้งแต่
การคิดค้ น (Invention) การพัฒนา (Development) ซึ่งอาจมีการ
ทดลองปฏิบัติก่อน(Pilot project) แล้วจึงนาไปปฏิบัติจริง ซึ่ง
แตกต่ างไปจากการปฏิบัติเดิมที่เคยปฏิบัติมา
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
ชัยยงค์ พรหมวงศ์ (2521 : 3-4) ได้ ให้ ความหมายไว้ว่า หลักการวิธี
ปฏิบัติ และแนวคิดอย่ างใดอย่ างหนึ่งซึ่งไม่ ถอื ว่า
เป็ นนวัตกรรมของประเทศหนึ่ง อาจจะเป็ นนวัตกรรม
ของประเทศอืน่ ก็ได้ และสิ่ งที่ถอื ว่าเป็ นวัตกรรมแล้ว
ในอดีตหากมีการใช้ กนั อย่ างแพร่ หลาย แล้วก็ไม่ ถอื ว่าเป็ น
นวัตกรรม แต่ สิ่งที่ใช้ ไม่ ได้ ผลในอดีตหากมีการนา มาปรับปรุ ง
ใช้ ได้ อย่ าง มีประสิ ทธิภาพ สิ่ งนั้นถือได้ ว่าเป็ นนวัตกรรม
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
ไชยยศ เรืองสุ วรรณ (2526) ได้ ให้ ความหมาย " นวัตกรรม " ไว้ว่า
หมายถึงวิธีการปฏิบัติใหม่ ๆ ที่แปลกไปจากเดิม โดยอาจจะได้ มา
จากการคิดค้ นพบวิธีการใหม่ ๆขึน้ มา หรือมีการปรับปรุงของเก่าให้
เหมาะสม ทั้งนีส้ ิ่ งนั้น ๆ ได้ รับการพัฒนาทดลองจนเชื่อถือได้ ว่า ให้
ผลดีในทางปฏิบัติทาให้ เกิดประสิ ทธิภาพตามเป้ าหมาย
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
ข้ อสั งเกตเกีย่ วกับสิ่ งที่ถอื ว่าเป็ นนวัตกรรม
1. เป็ นความคิดและกระบวนการกระทาใหม่ ท้ังหมดหรือปรับปรุ ง
ดัดแปลงจากที่สิ่งที่เคยมีนามาปรับปรุ งใหม่ ให้ ดยี งิ่ ขึน้
2. ความคิดหรือการกระทานั้น มีการพิสูจน์ ด้วยการทดลอง วิจัย
ผลสั มฤทธิ์การดาเนินงานมีประสิ ทธิภาพสู งขึน้
3. มีการนาวิธีระบบมาใช้ อย่ างชัดเจนโดยพิจารณาองค์ ประกอบทั้ง
3 ส่ วน คือ ข้ อมูล กระบวนการ และผลลัพธ์
4. ยังไม่ เป็ นส่ วนหนึ่งส่ วนใดของระบบงานในปัจจุบัน
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
นวัตกรรมการศึกษา หมายถึง นวัตกรรมทีจ่ ะช่ วยให้ การศึกษา
และการเรียนการสอนมีประสิ ทธิภาพดียงิ่ ขึน้ ผู้เรียนสามารถเกิด
การเรียนรู้ อย่ างรวดเร็วมีประสิ ทธิผลสู งกว่ าเดิม เกิดแรงจูงใจใน
การเรียนด้ วยนวัตกรรมการศึกษา และประหยัดเวลาในการเรียน
ได้ อกี ด้ วย ในปัจจุบันมีการใช้ นวัตกรรมการศึกษามากมายหลาย
อย่ าง
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
โดยสรุ ป "นวัตกรรมการศึกษา"(Educational Innovation) คือ
การนาสิ่ งใหม่ ๆ ซึ่งอาจจะเป็ นความคิด วิธีการ หรือการกระทา
หรือสิ่ งประดิษฐ์ ขนึ้ ทั้งในส่ วนที่ไม่ เคยมีมาก่อน หรือเป็ นการ
พัฒนาดัดแปลงจากสิ่ งทีม่ ีอยู่แต่ เดิม ให้ ดขี นึ้ โดยอาศัยหลักการ
ทฤษฎี ที่ได้ ผ่านการทดลองวิจัยจนเชื่อถือได้ นามาใช้ บังเกิดผล
เพิม่ พูนประสิ ทธิภาพต่ อการเรียนรู้
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
ประเภทของนวัตกรรมการศึกษา
นวัตกรรมการศึกษาที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษา เป็ นนวัตกรรม
ที่มีขอบเขต เกีย่ วข้ องกับการจัดการศึกษาทุกด้ าน ตั้งแต่ หลักสู ตร
การเรียนการสอน สื่ อและเทคโนโลยี ทางการศึกษา การวัดและ
ประเมินผล และการบริหาร ทัศนา แขมมณี (2526 : 13) และวาทิต
ระถี (2531) ได้ แบ่ งประเภทนวัตกรรมการศึกษาออกเป็ น 5 ด้ าน คือ
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
1. นวัตกรรมทางด้ านหลักสู ตร
2. นวัตกรรมการเรียนการสอน
3. นวัตกรรมสื่ อการสอน
4. นวัตกรรมการประเมินผล
5. นวัตกรรมการบริหารจัดการ
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
ปัจจัยสาคัญที่มีอทิ ธิพลอันมีผลทาให้ เกิดนวัตกรรม
1. แนวความคิดพืน้ ฐานในเรื่องความแตกต่ างระหว่ างบุคคล
(Individual Different) นวัตกรรมที่เกิดขึน้ เพือ่ สนองแนวความคิด
พืน้ ฐานนี้ เช่ น
- การเรียนแบบไม่ แบ่ งชั้น (Non-Graded School)
- แบบเรียนสาเร็จรู ป (Programmed Text Book)
- เครื่องสอน (Teaching Machine)
- การสอนเป็ นคณะ (TeamTeaching)
- การจัดโรงเรียนในโรงเรียน (School within School)
- เครื่องคอมพิวเตอร์ ช่วยสอน (Computer Assisted Instruction)
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
2. แนวความคิดพืน้ ฐานในเรื่องความพร้ อม (Readiness)
นวัตกรรมที่สนองแนว ความคิดพืน้ ฐานด้ านนี้ เช่ น
- ศูนย์ การเรียน (Learning Center)
- การจัดโรงเรียนในโรงเรียน (School within School)
-การปรับปรุ งการสอนสามชั้น (Instructional Development in 3
Phases)
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
3. แนวความคิดพืน้ ฐานในเรื่องการใช้ เวลาเพือ่ การศึกษา
นวัตกรรมที่สนองแนวความคิด เช่ น
- การจัดตารางสอนแบบยืดหยุ่น (Flexible Scheduling)
- มหาวิทยาลัยเปิ ด (Open University)
- แบบเรียนสาเร็จรู ป (Programmed Text Book)
- การเรียนทางไปรษณีย์
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
4. แนวความคิดพืน้ ฐานในเรื่องการขยายตัวทางวิชาการและอัตรา
การเพิม่ ประชากรนวัตกรรมในด้ านนีท้ ี่เกิดขึน้ เช่ น
- มหาวิทยาลัยเปิ ด
- การเรียนทางวิทยุ การเรียนทางโทรทัศน์
- การเรียนทางไปรษณีย์ แบบเรียนสาเร็จรู ป
- ชุ ดการเรียน
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
พัฒนาการเทคโนโลยีการศึกษาในประเทศไทย
เทคโนโลยีการศึกษาของไทยมีการพัฒนาการมา 3 ยุค คือ
1. ยุคแรกสมัยกรุ งสุ โขทัยจนถึงสมัยกรุ งธนบุรี ยุคนีเ้ ป็ นยุคเริ่มต้ น
ของการพัฒนาเทคโนโลยีทางการศึกษาของไทย ในสมัยสุ โขทัย
พ่ อขุนรามคาแหงมหาราชทรง ประดิษฐ์ อกั ษรไทย เพราะตัวอักษร
เป็ นพืน้ ฐานที่สาคัญในการเผยแพร่ วทิ ยาการต่ างๆ ให้ ก้าวหน้ า
ยิง่ ขึน้
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
พัฒนาการเทคโนโลยีการศึกษาในประเทศไทย
2. เทคโนโลยีการศึกษายุคปรับเปลีย่ น ในยุคนีน้ ับตั้งแต่ สมัยพระ
พุทธยอดฟ้ าจุฬาโลกครั้งที่ 2 จนถึงปัจจุบัน สหรัฐอเมริกา ได้ เข้ า
มามีอทิ ธิพลในประเทศไทยมากขึน้ แทนอังกฤษและฝรั่งเศส
สหรัฐอเมริกาได้ นาเทคโนโลยีการศึกษาสมัยใหม่ หลายอย่ างมา
เผยแพร่ ในประเทศไทย เริ่มต้ นด้ วยภาพยนตร์
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
พัฒนาการเทคโนโลยีการศึกษาในประเทศไทย (ต่ อ)
โสตทัศนศึกษาในยุคนีพ้ ฒ
ั นาอย่ างมีระบบแบบแผน อีกทั้งได้ มี
การเปิ ดสอนในระดับอุดมศึกษา ทั้งขั้นปริญญาตรีและ
บัณฑิตศึกษา ทาให้ ก้าวหน้ ากว่ าทุกยุคที่ผ่านมาโดยเฉพาะ
สหรัฐอเมริกาเข้ ามามีอทิ ธิพลอย่ างมากในการจัดการศึกษาของไทย
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
พัฒนาการเทคโนโลยีการศึกษาในประเทศไทย
3. ยุคสารสนเทศ
เทคโนโลยีการศึกษาในยุคสารสนเทศ เป็ นยุคที่คอมพิวเตอร์ เข้ ามา
มีบทบาทในการสื่ อสารคือเริ่มตั้งแต่ พ.ศ. 2530 เป็ นต้ นมา อิทธิพล
ของคอมพิวเตอร์ ที่มีต่อการสื่ อสารและสั งคมทาให้ บทบาทของ
เทคโนโลยีการศึกษาต้ องปรับเปลีย่ นตามไปด้ วย เทคโนโลยี
การศึกษาในยุคนีจ้ ึงแบ่ งได้ เป็ น รู ปแบบคือ 1) เทคโนโลยีด้านสื่ อ
2) เทคโนโลยีการสื่ อสาร 3) เทคโนโลยีด้านระบบ
4) เทคโนโลยีการสอน
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
พัฒนาการของเทคโนโลยีการศึกษา
ชาวกรีกโบราณ: ละคร ดนตรี รู ปปั้น
กลุ่มโซฟิ สต์ (Sophist): กลุ่มครูผู้สอนชาวกรีก
โจฮันน์ อามอส คอมินิอุส บิดาแห่ งโสตทัศนศึกษา
พัฒนาการของเทคโนโลยีการศึกษา ในส่ วนประกอบหลักที่สาคัญ
ได้ แก่ ด้ านการออกแบบการสอน ด้ านสื่ อการสอน
และด้ านคอมพิวเตอร์ เพือ่ การศึกษา
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
เทคโนโลยีทางการศึกษา
(Educational Technology)
เทคโน (วิธีการ) + โลยี (วิทยา)
หมายถึง ศาสตร์ ที่ว่าด้ วยวิธีทางการศึกษา หรือ การนาความรู้ ทาง
วิทยาศาสตร์ ที่เป็ นระบบเพือ่ ใช้ ปฏิบัติในการแก้ปัญหาการศึกษา
และการเรียนการสอน
หน้ าที่หลัก : การพัฒนาประสิ ทธิผลของกระบวนการของการเรียนรู้
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ที่เหมาะสม

ชัยยงค์ พรหมวงศ์ (2526) ได้ ให้ นิยามไว้ ว่า
"เทคโนโลยีการศึกษา" เป็ นระบบการประยุกต์ ผลิตกรรม
ทางวิทยาศาสตร์ ได้ แก่ วัสดุและผลิตกรรม
ทางวิศวกรรมศาสตร์ ได้ แก่ อุปกรณ์ โดยยึดหลักการทาง
พฤติกรรมศาสตร์ ได้ แก่ วิธีการ มาช่ วยใน
การเพิม่ ประสิ ทธิภาพทางการศึกษา
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
เจมส์ ดี ฟิ นส์ (Jemes D.Finn, 1972) กล่าวว่า เทคโนโลยีมี
ความหมายลึกซึ้งไปกว่าประดิษฐ์ กรรม เครื่องมือเครื่องยนต์ กลไก
ต่ างๆ แต่ หมายถึง กระบวนการ แนวความคิด แนวทาง หรือวิธีการ
ในการคิด ในการทาสิ่ งใดสิ่ งหนึ่ง
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
พัฒนาการของเทคโนโลยีการศึกษา : ด้ านการออกแบบการสอน
ธอร์ นไดค์ (Edward L.Thornlike) : วิทยาศาสตร์
Ralph W. Tyler : กาหนดวัตถุประสงค์ การสอนได้ อย่ างชัดเจน
หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 มีการวิจัยด้ านการศึกษาอย่ างมาก
เบนจามิน บลูม : การจาแนกจุดประสงค์ การศึกษา
โรเบิร์ต กาเย่ : แนวคิดทาง พุทธิปัญญา(Cognitive Theories)
ในปัจจุบันมีการยอมรับแนวคิดของกลุ่มพุทธิปัญญานิยม
(Cognitivism) และรังสรรคนิยม (Constructivism)
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
พัฒนาการของเทคโนโลยีการศึกษา : ด้ านสื่ อการสอน
ปี 1905 พิพธิ ภัณฑ์ ทางการศึกษา St. Louis
ก่อนศตวรรษที่ 20 การสอนโดยการใช้ ภาพ (Visual instruction)
ต้ นศตวรรษที่ 20 ฟิ ล์ม (Film) ทางวิทยาศาสตร์ และประวัติศาสตร์
ช่ วงระหว่ าง 1920-1930 สื่ อทางด้ าน เสี ยง (Audio) ใช้ วทิ ยุ
ช่ วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ฟิ ล์มภาพยนตร์ ทางการศึกษา
ในปี 1950 เป็ นช่ วงยุคการใช้ โทรทัศน์
ศาสตร์ ทางด้ านสื่ อได้ เติบโตพร้ อมทั้งมีความสั มพันธ์ เชื่อมโยงกับ
การออกแบบการสอน (Instructional design) และการสื่ อสาร (Communication)
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
พัฒนาการของเทคโนโลยีการศึกษา : ด้ านคอมพิวเตอร์ เพือ่ การสอน
โครงการคอมพิวเตอร์ ช่วยสอน (Computer-Assisted Instruction)
แบบฝึ กปฏิบัติ และแบบการสอน
คอมพิวเตอร์ ช่วยสอน PLATO
Personal Computer ในโรงเรียน
คอมพิวเตอร์ เป็ นเครื่องมือที่บูรณาการเข้ าไปกับกระบวนการสอน
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
Educational Technology & Instructional Technology
Instructional Technology เหมาะสมในการอธิบาย
ส่ วนประกอบของเทคโนโลยีได้ ครอบคลุมชัดเจนมากกว่ า
Educational Technology ใช้ กบั ระบบการศึกษา
Instruction
Educational
Technology
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
Instructional
Technology
ครอบคลุมถึงการปฏิบัติ
เป็ นทั้งการสอนและการเรียนรู้
แพร่ หลายในอเมริกา
อธิบายองค์ ประกอบได้ อย่ างชัดเจน
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
ผู้นิยามพัฒนาการของเทคโนโลยีการศึกษา
ฟรานซิส เบคอน (ค.ศ.1561-1626)
เป็ นผู้สนับสนุนวิธีใหม่ ๆ แบบ Realism คือหันมายึดวัตถุและ
ความคิด โดยเสนอแนะว่า การเรียนการสอนนั้น
ควรให้ ผ้ ูเรียนได้ ร้ ู จักสั งเกต พิจารณา
เหตุผลในชีวติ จริง โดยครู เป็ นผู้นาให้ นักเรียน
คิดหาวิธีแก้ปัญหาซึ่งจะต้ องอาศัยการสั งเกตพิจารณานั่นเอง ไม่ ใช่
ครู เป็ นผู้บอกเสี ยทุกอย่ าง
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
โจฮันน์ อะมอส คอมินิอุส (Johannes Amos Comenius ค.ศ.15921670) เป็ นผู้ที่พยายามใช้ วตั ถุ สิ่ งของช่ วยในการสอนอย่ างจริงจัง
จนได้ รับเกียรติว่าเป็ น บิดาแห่ งโสตทัศนศึกษา คอมินิอุสได้ แต่ ง
หนังสื อสาคัญ ๆ ไว้มากมาย ที่สาคัญยิง่ คือ
หนังสื อ Obis Sensualium Pictus หรือ
"โลกในรู ปภาพ" ซึ่งพิมพ์ครั้งแรกในปี ค.ศ.1685
เป็ นหนังสื อที่ใช้ รูปภาพประกอบบทเรียน ถึง 150 ภาพ ซึ่งนับว่า
เป็ นการใช้ ทัศนวัสดุประกอบการเรียนเป็ นครั้งแรก
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
ธอร์ นไดค์ (thorndike) เป็ นนักจิตวิทยาการศึกษาชาวอเมริกันที่ใช้
วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีทางการศึกษาประกอบหลักการทาง
จิตวิทยา โดยได้ ทดลองทางจิตวิทยาเกีย่ วกับ การตอบสนองของ
สั ตว์ และมนุษย์ เขาได้ ออกแบบสื่ อการสอน เพือ่ ให้ ตอบสนองเรื่อง
ความแตกต่ างระหว่ างบุคคล โดยเฉพาะอย่ างยิง่ การสอนแบบ
โปรแกรมจึงได้ ชื่อว่า เป็ นคนแรกที่ริเริ่มเทคโนโลยีการศึกษาแนว
ใหม่
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
บี เอฟ สกินเนอร์ (B.F.Skinner)
เป็ นผู้ใช้ แนวความคิดใหม่ ทางจิตวิทยาเกีย่ วกับสิ่ งเร้ า และ
ผลตอบสนองโดยคานึงถึงธรรมชาติของมนุษย์ เขาได้ ทาการ
ทดลองกับสั ตว์ โดยฝึ กเป็ นขั้น ๆ เป็ นผู้ที่มีชื่อเสียงในการสอนแบบ
โปรแกรม และเป็ นผู้ที่คดิ เครื่องช่ วยสอนได้ เป็ นผลสาเร็จเป็ นคน
แรก แนวคิดทางเทคโนโลยีการศึกษาปัจจุบัน ได้ รากฐานมาจาก
แนวความคิดของสกินเนอร์ เป็ นส่ วนมาก
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
ขอบข่ ายของเทคโนโลยีการศึกษา
การออกแบบ
การพัฒนา
การใช้
ขอบข่าย
การจัดการ
การประเมิน
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
ขอบข่ าย และองค์ ประกอบทีม่ ีความสาคัญต่ อเทคโนโลยีทางการศึกษา
ในการศึกษาในยุคปัจจุบัน
1. การออกแบบ (design) คือ กาหนดสภาพการเรียนรู้
การออกแบบระบบการสอน (instructional systems design)
ออกแบบสาร (message design)
กลยุทธ์ การสอน (instructional strategies)
ลักษณะผู้เรียน (learner characteristics)
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
ขอบข่ าย และองค์ ประกอบทีม่ ีความสาคัญต่ อเทคโนโลยีทางการศึกษา
ในการศึกษาในยุคปัจจุบัน
2. การพัฒนา (development) กระบวนการเปลีย่ นการออกแบบ
เทคโนโลยีสิ่งพิมพ์ (print technologies)
เทคโนโลยีโสตทัศนูปกรณ์ (audiovisual technologies)
เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ (computer – based
technologies)
เทคโนโลยีบูรณาการ (integrated technologies)
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
ขอบข่ าย และองค์ ประกอบทีม่ ีความสาคัญต่ อเทคโนโลยีทางการศึกษา
ในการศึกษาในยุคปัจจุบัน
3. การใช้ (utilization) ใช้ กระบวนการ และแหล่ งทรัพยากรเพือ่
การเรียนการสอน
การใช้ สื่อ
การแพร่ กระจายนวัตกรรม
วิธีการนาไปใช้ และการจัดการ
นโยบาย หลักการและกฎระเบียบข้ อบังคับ
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
ขอบข่ าย และองค์ ประกอบทีม่ ีความสาคัญต่ อเทคโนโลยีทางการศึกษา
ในการศึกษาในยุคปัจจุบัน
4. การจัดการ (management) ควบคุมกระบวนการทางเทคโนโลยี
การศึกษา ตลอดจนการวางแผน การจัดการ การประสานงาน และ
การให้ คาแนะนา
การจัดการโครงการ
การจัดการแหล่งทรัพยากร
การจัดการระบบส่ งถ่ าย
การจัดการสารสนเทศ
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
ขอบข่ าย และองค์ ประกอบทีม่ ีความสาคัญต่ อเทคโนโลยีทางการศึกษา
ในการศึกษาในยุคปัจจุบัน
5. การประเมิน (evaluation) หาข้ อมูลเพือ่ กาหนดความเหมาะสม
ของการเรียนการสอน
การวิเคราะห์ ปัญหา
เกณฑ์ การประเมิน
การประเมินความก้าวหน้ า
การประเมินผลสรุ ป
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
แบบทดสอบหลังเรียน
1. การนาวิทยาศาสตร์ มาประยุกต์ ให้ งานด้ านต่ าง ๆ เพือ่ ปรับปรุงระบบ
นั้น ๆ เป็ นคานิยามของใคร
 ก. โซฟิ สต์
 ข. โรเบิร์ต กาเย่
 ค. เจมส์ ดี ฟิ นส์
 ง. คาร์ เตอร์ วี กูด
 จ. โจฮันน์ อามอส คอมินิอุส
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
2. บุคคลใดเป็ นบิดาแห่ งโสตทัศนศึกษา
 ก. โซฟิ สต์
 ข. โรเบิร์ต กาเย่
 ค. คาร์ เตอร์ วี กูด
 ง. เจมส์ ดี ฟิ นส์
 จ. โจฮันน์ อามอส คอมินิอุส
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
3. พัฒนาการเทคโนโลยีการศึกษาในประเทศไทยมีกยี่ ุค
 ก. 1 ยุค
 ข. 2 ยุค
 ค. 3 ยุค
 ง. 4 ยุค
 จ. 5 ยุค
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
4. นวัตกรรม แบ่ งออกเป็ น 3 ระยะ แล้วระยะที่ 2 คือระยะอะไร
 ก. พัฒนาการ
 ข. การนาไปใช้
 ค. การนาไปประเมิน
 ง. การนาเอาไปปฏิบัติ
 จ. การประดิษฐ์ คดิ ค้ น
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
5. ขอบข่ ายของเทคโนโลยีการศึกษามีอะไรบ้ าง
 ก. การประเมิน การวิเคราะห์ การใช้ การจัดการ การพัฒนา
 ข. การออกแบบ การพัฒนา การใช้ การจัดการ การประเมิน
 ค. การวางแผน การบอก การประเมิน การจัดการ การพัฒนา
 ง. การประเมิน การออกแบบ การพัฒนา การใช้ การวางแผน
 จ. การประเมิน การออกแบบ การพัฒนา การบอก การจัดการ
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน
1. ง.
2. จ.
3. ค.
4. ก.
5. ข.
0503301 การพัฒนาและการจัดการเทคโนโลยีการเรียนรู้ ทเี่ หมาะสม