Meme Kanseri nedir - Kudret International

Download Report

Transcript Meme Kanseri nedir - Kudret International

FARKINDA MISINIZ?
Meme kanseri farkındalık semineri
Kanser değil geç tanı öldürüyor:
Sihir 3 parmağınızın ucunda
Doç. Dr. Burak KAVLAKOĞLU
Özel Kudret International Hospital
Genel Cerrahi Departmanı
ERKEN TANI HAYAT KURTARIR 
Toplumumuzun %52’sini
kadınlarımız oluşturmaktadır
ve
Her 8 kadından birinde hayatlarının bir döneminde
meme kanseri görülmektedir;
Hastalık süreci tüm aileyi
etkiler!
 Bir kadının hastalık sürecinde
yaşadıkları, ailedeki tüm bireyleri
derinden etkiler.
 Hastalıkla tanışan ailenin tüm
yaşamı değişir !
 MEME KANSERİ BİREYSEL BİR
HASTALIK DEĞİLDİR!!!
Meme kanseri 8 kadında 1,
PEKİ NE ZAMAN???
 Hastalıkla yaşamın herhangi bir sürecinde
yüzleşebiliriz (20?30?40?50?60?70????)(Ankara
Onkoloji Eğ Arş Hast 3. Cerrahi Kliniği verilerine göre en
küçük meme kanserli hasta 23 yaşında saptanmıştır)
Yaş ilerledikçe görülme sıklığı artar
 Yaşam boyu . . .
8 kadından 1 tanesi bu
hastalıkla tanışır
Anahtar cümle; Erken
evrede yakalanırsa 5 yıllık
hayatta kalabilme şansı
günümüzde%90 ın
üzerindedir.(1960'lı yıllarda
%67 idi)
 MEME KANSERİNİN OLUŞUMUNU
ENGELLEMEK BUGÜNKÜ
KOŞULLARDA MÜMKÜN DEĞİLDİR.
O zaman yüzleşmeliyiz.
 Ama bizler ne yaparız; Çoğu zaman adını
bile duymak istemez, reddederiz.
 İnsanın bilmediği bir durumla
yüzleşmekten korkması çok doğaldır.
 Tanı evresiyle....kabullenme evresi arası
dikenli bir yoldur...
Peki korkuyu azaltmak için ne
yapmalıyız?
Öncelikle memeyi tanımak
 Kanser hakkında bilgilenmek
 Düzenli takip ile erken tanı şansını yakalamak

Normal meme yapısı
 Süt üreten yapılar (lobüller),
süt kanalları(duktuslar) ve bunları
saran bağ ve yağ dokudan oluşur
(stroma)
 Damar sistemi, temiz ve kirli kanı
taşıyan “arter” ve “ven”lerle birlikte,
lenf sıvısını taşıyan “lenfatik
damarlar”dan oluşur.
Normal meme yapısı
 Meme yapılarının oranları ve dağılımları kişiden kişiye
değişir.
 Her kadının meme yapısı kendine özeldir, başkalarıyla
karşılaştırılamaz.
 Bu nedenle tüm filmler ve raporlar saklanmalıdır.
*Meme kanserinin nedeni bilinmemektedir.
Meme Kanseri nedir ?
 Meme kanseri, bir grup meme
hücresinden köken alır (ki bu büyük
çoğunlukla süt kanalını döşeyen
hücrelerdir),
*çoğalmaya başlayarak önce kendini
oluşturur,
*büyüdükçe önce çevre dokuya, daha
sonra vücudun diğer bölgelerine yayılır
(buna metastaz denir)
 Özetle “kanser; hücrelerin kontrolden
çıkıp otomatik olarak çoğalmasıdır”
Kanser; lenf damarı ile önce kol altındaki
lenf nodüllerine ulaşır ve büyümelerine
neden olur, buradan vücudun diğer
organlarına yayılır. Bu nedenle, kol altındaki
lenf nodüllerinde büyüme olup olmaması
tanısal önem taşır
Risk faktörü nedir?
 Risk faktörü meme kanserinin görülme olasılığını
artıran durumlardır
 Risk faktörüne sahip olmak, mutlaka kanser
olmak anlamına gelmediği gibi, meme kanseri
olan birçok kadın da hiçbir risk faktörü
taşımamaktadır
 Meme kanseri olan bir kadında risk faktörü
olduğunu ortaya koyabilsek bile, kanserin
nedeninin bu olduğu ispatlanamamaktadır
Risk faktörleri nelerdir?
 Kadınlarda erkeklerden 100 kat fazla
 İleri yaş : 40 lı ve 50 li yaşlardaki olgular meme
kanserlerinin % 86 sını oluşturmaktadır
 Genetik faktörler: BRCA1 ve 2 gen mutasyonları
 Aile öyküsü: birinci dereceden kadın
akrabalarda (özellikle anne tarafında) meme
kanseri olması riski 2-5 kat artırmaktadır
 Daha önce karşı memede veya aynı memede
kanser nedeniyle tedavi almış olmak
 Biyopsi ile kanıtlanmış atipik hiperplazi gibi
riskli bir hastalığa sahip olmak
 Çocuk doğurmamış veya ilk çocuğunu 30
yaşından sonra doğurmuş olmak
 Genital maligniteler
 5 yıldan fazla süreli HRT (hormon replasman
tedavisi) kullanımı
 Şişmanlık (obezite), yağdan zengin diyet,
günlük fiziksel aktivitenin az olması
 Alkol ve sigara kullanımı
ÇÖZÜM: ERKEN TANI!!!
Erken tanı hayat kurtarır (evre 1 ve evre 0
kanserlerde hayatta kalma şansı %92 olarak
bildirilmektedir)
Kanser taramasını düzenli uygulayan ülkelerde,
meme kanserinden ölüm oranları %30- %50
oranlarında azalmıştır
Erken tanı ile, memeyi kaybetmeden tedavi şansı
sağlanabilir (erken evre kanser tedavilerinde meme
koruyucu cerrahi kullanılabilmektedir)
Bu da kaliteli yaşam anlamına gelmektedir
ÇÖZÜM: ERKEN TANI!!!
ÇÖZÜM: ERKEN TANI!!!
SORUN: GEÇ TANI!!!
Meme Kanseri Belirtileri
Meme hastalıklarının
tanısında tüm disiplinler
ekip olarak çalışmalı ve
yorumları ile tanıya
katkıda bulunmalıdır.
Burada kadına da,
doktorlara da görevler
düşmektedir.
EKİP OLABİLMEK ÖNEMLİDİR
 Ekip dediğimiz çekirdek
topluluk;
*Kadın
*Genel Cerrah
*Radyologdan
oluşmaktadır
 Hepsi birlikte çalışmalıdır,
hepsinin kendine düşen
sorumlulukları vardır
*ERKEN TANI İÇİN DÜZENLİ ARALIKLARLA KENDİNİ
MUAYENE ALTIN KURALDIR!
 Düzenli aylık meme muayenesi memelerinizin
normal durumunu ortaya çıkacak değişikliklerle
karşılaştırarak kendinize erken tanı koymanızı
sağlar
Kendi kendini muayene
ne zaman yapılmalı ?




Premenapozal dönemde
adetin 5-7. gününden
sonra yada adet bitiminde
Menapozdaki kadınlar
her ay aynı günde
Gebe kadınlar; her ay
aynı günde
Sadece 20 dakika kadar
sürer
Görsel
muayene
Elle muayene
KENDİ KENDİNE MEME MUAYENESİ NASIL YAPILIR:
Muayene için belden yukarısı
soyunuk olarak bir ayna karşısına
geçilir.
- Kollar iki yanda serbest halde iken,
KENDİ KENDİNE MEME MUAYENESİ NASIL YAPILIR:
- Kollar baş seviyesi
üzerinde iken,
KENDİ KENDİNE MEME MUAYENESİ NASIL YAPILIR:
- Eller kalçalarda ve hafifçe
bastırırken
Yatarak
Muayene
Ayakta
Muayene
Meme başının sıkılarak akıntı gelip
gelmediğinin araştırılması
Aynaya baktığınızda şu
görüntülerden birini görürseniz
HEMEN GENEL CERRAHİ
UZMANINIZA başvurunuz
Meme başının içeri çökmesi – meme
başı akıntısı – memede kitle
Lokal ileri meme
kanseri(Ciltte ülserasyon)
Lokal ileri meme
kanseri(Ciltte ülserasyon)
İnflamatuvar meme-Ca(Memelerde
kızarıklık ve ısı artışı)
Meme Derisinde ödem ve portakal kabuğu görünümü
Meme başı ve etrafındaki deride
egzema benzeri pullanma
**Erken tanı için ikinci şart:
Klinik meme muayenesi
Doktorunuz tarafından yapılan meme
muayenesidir, kendi yaptığınız meme
muayenesine benzer.
40 yaşın altındaki kadınlara iki yılda bir, 40
yaşın üzerinde yılda bir önerilmektedir.
Kendi kendini her ay muayene etmek,
düzenli tarama mammografisinin yerini
tutmaz.
Mammografi, kanseri elimize
gelmeden çok önce tanır!!!
***Erken tanı için 3. şart: Yıllık
mammografi kontrolü
Tüm kadınlar, 35 yaşında temel (baseline)
alınacak bir mammografi filmi çektirebilir
35-40 yaş arasında doktorlarınız tarafından
belirlenecek aralıklarla kontrol gerekmektedir
40 yaşın üzerinde tüm kadınlar senelik
mammografi çektirmelidir.
Mammografi nedir ?
Mammografi kansere en erken evrede tanı
koyabilen, yani tanıda en etkin yöntemdir
 Memenin X ışını ile elde
edilen görüntüsüdür
 X ışını yani radyasyonun
kanserojen riski; iyi sistemler
ve doğru kullanılırsa ihmal
edilebilir düzeydedir
 Tarama mammografisi; hiçbir
şikayeti olmayan kadına
yapılan incelemedir
Mammografi


Elle muayenede
saptanmayacak kadar
küçük kanserlerin
tanınmasına yarar
Mammografi ile
tümörlerin %80-90’ı,
klinik olarak
yakalanmadan
2 yıl önce
görüntülenebilir.
Mammografi nasıl çekilir ?
 Üstten ve yandan
sıkıştırılarak, her
memeye iki adet film
çekilir
 Filmler çekilirken birkaç
saniye sıkıştırma yapılır.
Bu zaman zaman hasta
için rahatsız edici bir
durum olsa da
görüntünün netliği için
şarttır ve hayat kurtarıcı
olabilir
Kompresyon
(memenin sıkıştırılması)
neden önemlidir?
– Doku süperpozisyonlarını azaltır (üç boyutlu bir organı iki
boyutlu görüntülüyoruz. Dokular üst üste geldiğinde
aralarındaki bir yapıyı gösterebilme şansımız azalır)
– Filmlerde daha homojen görünüm sağlar
– Saçılan radyasyonu azaltarak film kalitesini arttırır
– Meme dokusunun aldığı radyasyon dozunu azaltır
KÖTÜ-İYİ FARKI
CC
Meme kanseri görüntüsü
CC
Meme kanseri görüntüsü
CC
İyi bir mammografi için dikkat
edilmesi gerekenler
Memelerinizde hassasiyet varsa
incelemenizi en az hassas olduğu
dönemde yaptırın (adetin 4-5. gününden sonra)
Koltukaltına deodorant, pudra veya krem
sürmeyin- bunlar mammografi kalitesini
azaltır, yalancı görüntüler oluşturabilir
Yanınızda daha önce uygulanan tüm tanı
ve tedavi bilgilerini içeren kayıt ve
belgelerinizi bulundurun
Meme muayenesine gelirken;
Koruduğunuz eski meme
görüntülemelerinizi de yanınızda
getirmelisiniz!
(size ait doku görüntülerini yenileriyle
karşılaştırmak, erken değişimleri ve normal
gibi görünen yeni yapıları saptamamıza
yardımcı olur, önemlidir!)
Ultrasonografi
 Ses dalgaları kullanılarak yapılan bir
incelemedir (kanserojen riski yoktur)
 Mammografiye yardımcı olarak kullanılır
 Mammografide görülen kitleler değerlendirilir
 Ele gelen bulgular değerlendirilir
 Yoğun meme dokusu olan ve riskli olgularda
uygulanabilir
 Gençlerde ve hamilelerde güvenle
kullanılabilir
Ultrasonografi


Yoğun memelerde tarama amaçlı
kullanıldığında tanı oranlarını artırmaktadır
40-50 yaş kadınlarda tümör büyüme hızının
fazla olması nedeniyle yoğun memelerde
taramaya eklenebilir
Erken tanı için ultrason
eşliğinde biyopsiler çok önem
taşır
Erken tanıda, ele gelmeyen
kitlelerin ultrason veya
mamografi eşliğinde tel ile
işaretleme sonrası yapılan
cerrahi meme biyopsileri de
önemli yer tutar
Erken tanıda, ele gelmeyen
kitlelerin masası delikli özel
mamografi cihazları eşliğinde
“mammotome” probu ile özel
biyopsileri de önemli yer tutar
nmjvbzbk
Erkeklerde meme kanseri
gelişebilir mi ?
 Evet. Nadir olmakla birlikte erkeklerde de meme
kanseri görülebilir (100 kadın meme kanserine
karşı, bir erkek meme kanseri saptanmaktadır).
 Erkeklerde görülen meme kanseri, daha agresif
seyirlidir. Tanı yöntemleri ve bulgular aynıdır.
Ülkemizde KETEM meme taraması
• Meme kanserinde ideal yöntem yılda bir
uygulanacak mamografi ile taramadır.
Tarama sırasında her iki meme için de birisi
medyolateral oblik (MLO), öteki
kranyokaudal (CC) olmak üzere ikişer poz
film çekilmelidir.
Ülkemizde KETEM meme taraması
Asıl tarama yöntemi mamografi olmakla
birlikte, mamografinin etkinliğini arttırmak
amacıyla taramaya katılan her kadına klinik
meme muayenesi de yapılmalıdır. Ayrıca
toplumda farkındalık yaratmak amacıyla 20
yaşından sonra her kadına kendi kendine
meme muayenesi yapmaları için
danışmanlık hizmeti verilmelidir.
KETEM hedef popülasyon ve tarama sıklığı
• Kadınlarda 40 yaşında başlayacak ve 69 yaşında
bitecek olan toplum tabanlı taramadır (40 ve 69
yaşlar dahil edilecektir). Taranacak popülasyon,
aile hekimlerine kayıtlı bireyler esas alınarak
tanımlanmalı ve geliştirilecek davet yöntemleriyle
2 yılda bir tekrarlanmalıdır.
• Meme kanserinden ölümleri azaltabilecek etkin bir
kanser taraması için nüfusun en az %75’inin
taramaya katılması şarttır.
• Taramanın yürütüldüğü yer:
• Ulusal toplum tabanlı meme kanseri taramaları Aile
Sağlığı Merkezleri (ASM) ve Toplum Sağlığı
Merkezleri (TSM) bünyesindeki Kanser Erken
Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri [KETEM]
tarafından yürütülür. Halk Sağlığı Müdürlüğünde,
toplum tabanlı meme kanseri tarama çalışmalarının
koordinasyon, kayıt, izlem ve Bakanlığa
bildiriminden Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar,
Programlar ve Kanser Birimi sorumludur.
KETEM tarafından davet edilmiş kadınlara
çektirilen mamografiler dosyalarına işlenir.
Normal çıkan kadınlar 2 yılda 1 kontrole
çağrılır.
Anormal çıkan hastalar genel cerrahi
uzmanlarına yönlendirilir.
Mamografiyi kabul etmeyen kadınlardan imza
ile red onayı alınır. Ancak 1 yıl sonra yeniden
taramaya çağrılır.
Artık bu
hastalıktan
korkmuyoruz!!!
Kanserden değil,
Geç
kalmaktan kork!!!
Sağlıklı
günler
dilerim!!!
Teşekkürler
Sağlıklı
günler
dilerim!!!
Teşekkürler