Transcript مراقبت بیماری انفلوانزا-پایگاه دیده ور

‫مراقبت بیماری انفلوانزا‬
‫دکتر محمد نصر دادرس‬
‫کارشناس ارشد مسئول مبارزه با بیماریها‬
‫مرکز مدیریت بیماریها –وزارت بهداشت‪،‬درمان و آموزش پزشکی‬
‫‪1386‬‬
‫‪1‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪-‬واحد انفلوانزا‬
‫بنام خداوند جان و خرد‬
‫کزین برتر اندیشه برنگذرد‬
‫خداوند نام و خداوند جای‬
‫خداوند روزی ده رهنمای‬
‫‪2‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫‪SURVEILLANCE‬‬
‫)‪(INFORMATION FOR ACTION‬‬
‫مراقبت در يك رويداد بهداشتي عبارت است از‪:‬‬
‫‪-1‬جمع اوري مداوم و منظم اطالعات‬
‫‪-2‬تجزيه و تحليل اطالعات‬
‫‪-3‬مداخله درروند پايش واقعه بهداشتي‬
‫‪3‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫هدف از مراقبت چيست؟‬
‫‪-1‬پايش روند وسير بيماري به منظور برنامه ريزيهاي جديد‬
‫‪-2‬تشخيص و بررسي و كمك به كنترل طغيانها و همه گيريها‬
‫‪-3‬شناساي ي گروههاي جمعيتي خاص كه در معرض بيماري و يا مرگ قرار دارند‬
‫‪-4‬ارزيابي نتيجه و تاثير اقدامات كنترلي پيشگيري و درماني در ميزان بروز و ارتباط بيماري‬
‫در جامعه‬
‫‪ -5‬تاييد و اثبات اولويتهاي جاري در اقدامات كنترلي بيماريها‬
‫‪4‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫داليل اهميت مراقبت انفلوانزا‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪5‬‬
‫غير قابل پيش بيني بودن وقوع اپيدمي‬
‫سرعت انتشار بسيارباال‬
‫باال بودن عوارض‪،‬مرگ وميرباالخص درگروههاي درمعرض خطر‬
‫قابل سرايت انواع حيواني به انسان‬
‫ايجاد سوشهاي جديد ويروسي وحساس بودن سيستم ايمني انسان‬
‫عواقب گسترده اجتماعي و اقتصادي بدنبال بروز اپيدمي‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫‪6‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫برنامه كلي سازمان جهاني بهداشت در خصوص بيماري انفلوانزا‬
‫رسالت برنامه‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫كمك به كاهش موارد مرگ و بيماري ناشي از اپيدميهاي ساليانه انفلوانزا‬
‫امادهسازي جهاني جهت پاندمي اينده انفلوانزا‬
‫ديدگاه سازمان جهاني بهداشت ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪7‬‬
‫مراقبت مؤثر و به موقع بيماري انفلوانزا در تمامي نواحي دنيا‬
‫هماهنگي در تعيين تركيب مناسب انتيژنيك و ژنتيك واكسن انفلوانزا و تيپهاي ويروس انفلوانزاي در گردش‬
‫استراتژيهاي مؤثر كنترل و مبارزه ملي با انفلوانزا‬
‫ساخت و دسترسي به واكسن قبل از همهگيري در حين ان‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫اهداف كلي سازمان جهاني بهداشت‪:‬‬
‫افزايش و تقويت امادگي در برابر اپيدمي و پاندمي بوسيله‪:‬‬
‫‪ -1‬بهبود كيفيت و پوشش مراقبت انفلوانزا‬
‫‪ -2‬بهبود و ارتقاي اگاهيهاي بهداشتي و اقتصادي بار بيماري انفلوانزا شامل منابع و منافع كنترل اپيدمي و‬
‫امادگي در برابر پاندمي‬
‫‪ -3‬افزايش امادگي ملي در برابر اپيدمي و پاندمي شامل تهيه واكسن و داروي مورد نياز‬
‫‪ -4‬گسترش استفاده از واكسنهاي موجود بخصوص در كشورهاي توسعه يافته و در گروههاي پر خطر و‬
‫افزايش توليد واكسنهاي جديد‬
‫‪ -5‬ارتباط بسيار سريع و تبادل اطالعات در بين اعضا گروه كاري سازمان جهاني بهداشت‬
‫‪8‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫فعاليتهاي سازمان جهاني بهداشت‪:‬‬
‫‪ -1‬مراقبت جهاني انفلوانزا به منظور پيشنهاد به موقع تركيب مناسب واكسن انفلوانزا‬
‫‪ -2‬افزايش امادگي جهاني و ملي در مقابل پاندمي شامل بررسي اوليه طغيان و گزارش به موقع‬
‫‪ -3‬تهيه و انتشار مقاالت فني معتبر مراقبت و كنترل انفلوانزا‬
‫‪ -4‬رهبري و هدايت سازمان جهاني بهداشت در برنامههاي مراقبت انفلوانزا‬
‫‪9‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫دالیل انجام مراقبت انفلوانزا‪:‬‬
‫گزارش فوری و ارزیابی گونه های جدید ویروس انفلوانزا‬
‫به منظور‪:‬‬
‫تهیه واکسن سالیانه مناسب در زمان مقتضی‬
‫با هدف‪:‬‬
‫پیشگیری و کاهش مرگ و بیماری در گروههای اسیب پذیر و حساس‬
‫از طریق‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪10‬‬
‫پيدا كردن زمان و مكاني كه ويروس در چرخش است‪.‬‬
‫مشخص كردن نوعي از انفلوانزا كه در چرخش است‪.‬‬
‫گزارش كردن تغييراتي كه در ويروس حاصل شده است‪.‬‬
‫پیگیری موارد ابتال به انفلوانزا‬
‫اندازه گيري تاثير انفلوانزا در مرگهاي اتفاق افتاده‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫هدف کلی برنامه مراقبت‬
‫‪ ‬امادگی‬
‫در مقابل وقوع اپیدمی ها و پاندمی احتمالی اینده‬
‫‪ ‬کاهش‬
‫موارد ابتال و عوارض و مرگ ناشی از بیماری‬
‫‪11‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫اهداف اختصاصی مراقبت‪:‬‬
‫ شناخت الگوي اپيدميولوژيك بيماري انفلوانزا‬‫ شناساي ي جامعه حساس به بيماري‬‫ شناخت سوشهاي جديد‬‫ تقويت اطالع رساني بموقع‬‫ جلوگيري ازانتشار سريع بيماري‬‫ باالبردن پذيرش بيماران درسرويسهاي اورژانسي‬‫‪ -‬باالبردن تواناي ي مراقبت ازبيماران در بيمارستان و منزل‬
‫‪12‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫راهبردها‬
‫‪-1‬اموزش و اطالع رساني‬
‫‪-2‬برقراري نظام مراقبت بیماری‬
‫‪ -3‬تامين واکسن و دارو‬
‫‪-4‬بهبود و تقویت نظام ازمایشگاهی‬
‫‪ -5‬تامین و توسعه منابع مالی و نیروی انسانی‬
‫‪-6‬همکاری و انجام پژوهش های علمی ‪-‬کاربردی‬
‫‪13‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫اصطالحات مورد کاربرد در مراقبت‪:‬‬
‫*گروههاي در معرض خطر ‪ :‬افراديكه ابتالء به انفلوانزا در انها عواقب سنگينتري دارد مثل‬
‫افراد مسن – بيماران قلبي و عروقي – ريوي ‪ -‬كليوي – ديابت – كودكان تحت‬
‫درمان با اسپرين – زنان باردار در سه ماهه دوم و سوم‬
‫** گروههاي در معرض تماس ‪ :‬افراديكه بدليل مشاغل خاص بيشتر در معرض تماس با عوامل‬
‫بيماريزا قرار مي گيرند مثل پرسنل بهداشتي درماني – پرستاران وشاغلين در مرغداريها و‬
‫افراديكه با پرندگان سروكار دارند‪-‬امدادگران‪-‬پرسنل اتش نشانی‪ -‬حجاج‪.‬‬
‫‪14‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫انواع مراقبت بیماری انفلوانزا ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪15‬‬
‫سيستم مراقبت اپيدميولوژيك‬
‫سيستم مراقبت ديده ور‬
‫سيستم مراقبت ازمايشگاهي‬
‫سيستم مراقبت بيمارستاني‬
‫سيستم مراقبت غيبت از كاريا مدرسه‬
‫سيستم مراقبت مسافرين خارج از كشور‬
‫سيستم مراقبت موارد مرگ‬
‫سيستم مراقبت بين المللي‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫انواع مراقبت بیماری انفلوانزا ‪:‬‬
‫‪-1‬سيستم مراقبت اپيدميولوژيك ‪-1 :‬گزارش هفتگي جاري ازسطوح شبكه خدمات بهداشتي و درماني به سطح مركزي جمع اوري اطالعات از كليه‬
‫منابع اطالعاتي(بيمارستانهاي دولتي و خصوصي‪ -‬مطب ها‪-‬اورژانسها‪-‬ازمايشگاهها‪-‬ادارات امار حياتي(اداره متوفيات) ‪ :‬افزودن انفلوانزا به‬
‫ليست بيماريهاي قابل گزارش ‪ -2‬گزارش طغیانها و اپیدمی های تنفسی‬
‫‪-2‬سيستم مراقبت ديده ور ‪ :‬گزارش موارد مشكوك ياتائيد شده بوسيله مراكز منتخب يا پزشكان عمومي و متخصصين (عفوني – داخلي – اطفال )‪:‬‬
‫در اين روش تعداد كل بيماران خود را و تعداد بيماران مشكوك به انفلوانزا را بر اساس گروه سني گزارش مي نمايند‪.‬‬
‫‪-3‬سيستم مراقبت ازمايشگاهي ‪ :‬تعيين نوع ويروس و ساب تايپ درچرخش ‪ -‬گزارش موارد تائيدشده بوسيله ازمايشگاه ( سيستم مراقبت ويروس‬
‫انفلوانزا) از كليه بيماران بستري با تشخيص پنوموني ويرال – بيماراني كه سابقه سفر به مناطق الوده را داشته اند ‪ ،‬اعضا خانواده و‬
‫اطرافيان فردمبتال به انفلوانزا يا شبه انفلوانزا بايد ازمايش بعمل ايد ‪.‬‬
‫‪16‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫سيستم مراقبت موارد مرگ‪ :‬مقايسه تعداد كل مرگهاي ثبت شده به تعداد مرگهاي ناشي از پنوموني يا انفلوانزا (مرگهاي ي كه‬
‫پنوموني يا انفلوانزا بيماري زمينه اي بوده و يا علت مسبب مرگ بوده اند‪).‬‬
‫سيستم مراقبت غيبت از كاريا مدرسه ‪ :‬در ادارات بزرگ و داراي كارمندان زياد(حداقل ‪ 100‬كارمند) و در مدارس و اماكن‬
‫تجمعي كاربرد دارد و عبارت است از غيبت بيش از ‪ %10‬دانش اموزان يا كارمندان حداقل بمدت ‪ 3‬روز متوالي‬
‫بدنبال عفونتهای تنفسی‬
‫سيستم مراقبت بين المللي ‪ :‬در برنامه جهاني مراقبت انفلوانزا كه از ‪ 1948‬شروع گرديده است ‪ 110‬مركز ملي در ‪ 83‬كشور‬
‫دنيا فعاليت دارند و ‪ 4‬مركز همكار مرجع در اين برنامه عبارتند از اتالنتا (امريكا)‪-‬لندن(انگليس)‪-‬ملبورن(استراليا)‪-‬‬
‫توكيو(ژاپن) جدیدا چین(پکن) اضافه شده است‪.‬‬
‫سيستم مراقبت مسافرين خارج از كشور ‪ :‬گزارش موارديكه عالئم بيماري را دارند ‪.‬‬
‫سيستم مراقبت بيمارستاني ‪ :‬ثبت و گزارش موارد بستري به علت انفلوانزا يا عوارض ان ‪.‬‬
‫(اعالم بیمارستانهای همکار‪/‬نمونه برداری از بیماران بستری‪/‬بازدید بیمارستانها‪/‬ایزوالسیون‪/‬ضدعفونی و گندزدای ی‪)/‬‬
‫‪17‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫پايگاههاي ديده ور انسانی‪:‬‬
‫يكي از روشهاي مراقبت ‪،‬فعال سازي پايگاههاي ديده ور گزارش دهي در مراکز بهداشتی درمانی منتخب و یا با‬
‫مشارکت پزشكان عمومي و متخصصين ( داخلي – عفوني – اطفال ) در امر دیده وری مي باشد ‪ .‬بدين‬
‫منظور مراكزي با هماهنگي معاونتهاي بهداشتي دانشگاههاي علوم پزشكي انتخاب و اقدام به گزارش موارد‬
‫مشكوك خواهند نمود ‪.‬‬
‫‪18‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
SENTINEL SURVEILLANCE
Is surveillance based on the
collection of data from a
sample(random or non-random)of
collecting sites as indicator data for
the rest of the population in order to
identify cases of a disease early or
to obtain indicative data about
trends of a disease or health event.
‫ واحد انفلوانزا‬- ‫اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن‬- ‫مرکز مدیریت بیماریها‬
19
‫تعریف پيشنهادي بيماري ‪:‬‬
‫تعريف مورد باليني ‪:‬‬
‫هر فرد با شروع ناگهاني تب بيشتر از ‪ 38‬درجه سانتيگراد و سرفه يا‬
‫ناراحتی گلو بهمراه چند عالمت از عالیم زیر در صورتيكه تشخيص‬
‫ديگري مطرح نباشد ‪.‬‬
‫( عاليم خستگي – لرز – ضعف – درد عضالني – قرمزي مخاطات –‬
‫تماس با فرد مشكوك به انفلوانزا) ‪.‬‬
‫‪20‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫معيارهاي ازمايشگاهي ‪:‬‬
‫جداسازي ويروس ‪ :‬بوسيله سواب يا اسپيره كردن ترشحات گلو و حلق از شخص مشكوك يا‬
‫گزارش مستقيم انتي ژن‬
‫سرولوژي ‪:‬‬
‫افزايش چهاربرابرتيترانتي بادي بين نمونه اول و نمونه دوم سرم‬
‫طبقه بندي مورد ‪:‬‬
‫مورد مشكوك )‪ :(Suspected case‬فردي كه مطابق باتعريف مورد باليني‬
‫مشاهده مي شود ‪.‬‬
‫مورد تائيد شده )‪ :(confirmed case‬فردي با تعريف مورد باليني که بوسيله‬
‫ازمايشگ اه ت ائيد شده است ‪.‬‬
‫‪21‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫روش کار‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪22‬‬
‫پايگاه ديده ور از اولين بيمار تطبيق داده شده با تعريف در یک یا چند روز هر هفته اقدام به‬
‫تهيه نمونه (تا ‪ 5‬مورد مطابق با تعریف) وتكميل فرمها مي نمايد وكليه نمونه هاي تهيه و‬
‫نگهداري شده با رعايت شرايط ازمايشگاهي و با رعایت سلسله مراتب اداری به ازمایشگاه‬
‫ویروس شناسی ملی(یا ازمایشگاه ویروس شناسی منطقه ای مستقر در دانشگاه های منتخب )‬
‫با رعایت اصول انتقال نمونه تحويل مي شود ‪.‬‬
‫تیم فعال در پایگاه شامل اعضای زیر که اموزشهای الزم را گذرانده ‪،‬می باشد‪:‬پزشک‪-‬‬
‫کارشناس بهداشت(ترجیحا مبارزه با بیماریها)‪-‬کارشناس یا کاردان ازمایشگاه‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫سيستم مراقبت ازمايشگاهي انفلوانزا‬
‫(سيستم مراقبت ويرولوژیک انفلوانزا)‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪23‬‬
‫تعيين نوع ويروس و ساب تايپ در چرخش و گزارش موارد تاييد شده بوسيله ازمايشگاه (سيستم‬
‫مراقبت ويرولوژیک انفلوانزا)‪:‬‬
‫از كليه افراد مشکوک به انفلوانزا و بيماران بستري با تشخيص پنوموني ویرال و بيماراني كه سابقه‬
‫مسافرت به مناطق الوده را داشتهاند و اعضاء خانواده و اطرافيان فرد مبتال به انفلوانزا يا شبه‬
‫انفلوانزا بايد نمونهگيري و ازمايش به عمل ايد‪(.‬انواع نمونه برداری‪ :‬نمونه برداری راندوم سالیانه از‬
‫کلیه مناطق جغرافیای ی ‪،‬نمونه برداری از افراد مراجعه کننده به پایگاه دیده ور ‪،‬نمونه برداری از‬
‫اپیدمی های مشکوک تنفسی ‪،‬نمونه برداری از افراد بستری در بیمارستان با تشخیص پنومونی‬
‫شدید‪،‬نمونه برداری از افراد مشکوک به انفلوانزای پرندگان)‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫پايگاههاي ديده ور ازمايشگاهي انفلوانزا‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪24‬‬
‫اذربایجان شرقی (تبریز)‬
‫اصفهان(شهر اصفهان)‬
‫بوشهر (بوشهر)‬
‫خراسان(مشهد)‬
‫خوزستان(اهواز)‬
‫سیستان و بلوچستان (زاهدان)‬
‫فارس(شیراز)‬
‫كرمان(شهر كرمان)‬
‫همدان(همدان)‬
‫سه دانشگاه علوم پزشکی مستقر در تهران‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫‪BOSHEHR‬‬
‫‪25‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫مواردي كه در تجزيه و تحليل امار و اطالعات و گزارشدهي بايستي مورد توجه قرار گيرد‪:‬‬
‫تهیه نمودارها‪ :‬نمودارها بایستی بر اساس تعداد موارد در هفته‪ /‬گروه سني‪ /‬زير گروه ويروسي تهیه گردند‪.‬‬
‫تهیه جداول‪ :‬جداول بایستی بر اساس تعداد موارد در هفته‪ /‬گروه سني‪ /‬منطقه جغرافياي ي‪ /‬زير گروه ويروسي‪/‬‬
‫نتيجه نهاي ي تهیه گردند‪.‬‬
‫تهیه نقشهها‪ :‬نقشه ها بایستی بر اساس تعداد موارد در هفته‪ /‬منطقه جغرافياي ي(دانشگاه )‪ /‬كشور تهیه گردند‪.‬‬
‫محاسبه ميزانهاي بروز‪ :‬میزان های بروز بایستی بر حسب منطقه‪ /‬شهرستان‪ /‬دانشگاه‪ /‬كشور (هفته‪ /‬گروه سني‪/‬‬
‫منطقه جغرافياي ي‪ /‬زير گروه ويروسي‪ /‬نتيجه نهاي ي) محاسبه گردند‪.‬‬
‫محاسبه ميزانهاي مرگ و بيماري‪ :‬میزان های مرگ و بیماری بایستی بر حسب منطقه‪ /‬شهرستان‪ /‬دانشگاه‪ /‬كشور‬
‫(هفته‪ /‬گروه سني‪ /‬منطقه جغرافياي ي‪ /‬زير گروه ويروسي‪ /‬نتيجه نهاي ي) محاسبه گردند‪.‬‬
‫‪26‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫آنفلوانزای پرندگان‬
‫درانسان‬
‫‪27‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫اهداف مراقبت انفلوانزاي پرندگان در انسان‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪28‬‬
‫پيگيري موارد احتمالي الودگي در انسان و هوشيار كردن نظام بهداشتي(مهم ترین اقدام)‬
‫انجام اقدامات الزم بالفاصله پس از بروز ‪ HPAI‬در پرندگان‬
‫پيگيري احتمال تغيير روند انتقال انفلوانزاي ‪A/H5N1‬از انسان به انسان‬
‫انجام به موقع اقدامات پيشگيرانه بوسيله واكسن و دارو‬
‫رعايت اصول محافظتي در كاركنان شاغل در مرغداريهاو سایر مشاغل مرتبط‬
‫ثبت و گزارش موارد مشكوك انساني‬
‫درمان موارد مشكوك انساني‬
‫رعايت احتياطات خاص جهت پيشگيري از عفونتهاي بيمارستاني‬
‫هوشيار سازي جهاني‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫افراد تحت مراقبت انفلوانزاي پرندگان در انسان ‪:‬‬
‫كل افرادجامعه‬
‫گروه هاي پر خطر‪:‬‬
‫بيماران مبتال به بيماري حاد تنفسي بدون علت مشخص‬
‫مرگ بدليل بيماري حاد تنفسي بدون علت مشخص‬
‫افراد در تماس با موارد مشكوك انساني‬
‫افرادي كه سابقه تماس با پرندگان دارند‬
‫مسافرين به كشور هاي الوده‬
‫مشاغل در معرض خطر‬
‫‪29‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫مشاغل در معرض خطر‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪30‬‬
‫افرادي كه در معدوم سازي طيور مشاركت دارند‬
‫کاركنان مراكز پرورش طيور‬
‫اشپزها و مشاغل مشابه كه با ماكيان اهلي زنده يا اخي ًرا كشته شده سروكار دارند‪.‬‬
‫فروشندگان پرندگان دست اموز‬
‫دامپزشكان و كاركنان دامپزشكي‬
‫افراد شاغل در ازمايشگاههاي بررسي ويروس انفلوانزا ‪A/H5‬‬
‫كاركنان مراقبتهاي بهداشتي‬
‫افراد ساكن در مناطقي كه مرگ ماكيان خانگي و پرندگان وحشي بيش از حد مورد انتظار‬
‫اتفاق افتاده ‪.‬‬
‫شكارچيان پرندگان وحشي‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫اطالعات مورد نياز جهت جمع اوری در هنگام برخورد با‬
‫مواردمشكوك ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪31‬‬
‫عالئم و يافته هاي اپيدميولوژيك‪،‬‬
‫زمان شروع عالئم‬
‫سابقه تماس با پرندگان‬
‫ً‬
‫سابقه تماس با موارد مشكوك و تاييد شده انساني ‪،‬‬
‫سابقه تماس با بيماران مبتال به بيماري حاد تنفسي بدون علت مشخص‬
‫سابقه تماس با بيماران فوت شده به دليل بيماري حاد تنفسي بدون علت‬
‫مشخص‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫تعریف موردمشکوک انسانی مبتال به انفلوانزای پرندگان‬
‫‪A/H5N1‬‬
‫بیمار مبتال به عفونت حاد دستگاه تنفس تحتانی بدون علت مشخص به‬
‫همراه تب باالتر از ‪ 38‬درجه سانتیگراد و‪:‬‬
‫ سرفه‬‫ تنگی نفس‬‫ تنفس سطحی‬‫به همراه حداقل یکی از موارد تماس زیر در طی ‪ 7‬روز قبل از شروع عالیم‪:‬‬
‫‪32‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫الف‪ :‬تماس نزدیک کمتر از یک متر (همسفر بودن‪-‬صحبت کردن‪-‬لمس کردن و‪ )..‬با مورد مشکوک یا محتمل یا‬
‫قطعی مبتال به ‪H5H1‬‬
‫ب‪:‬تماس(حمل و نقل‪-‬ذبح کردن‪-‬پرکنی‪-‬قصابی‪-‬اماده کردن) با ماکیان یا پرند گان وحشی یا فضوالت انها یا تماس‬
‫با محیط الوده به مدفوع انها در منطقه ایکه مورد انسانی یا حیوانی مشکوک در یک ماهه اخیر وجود داشته است‪.‬‬
‫ت ‪ :‬خوردن خام یا نیم پز فراورده های پرندگان در منطقه ای که مورد انسانی یا حیوانی مشکوک یا قطعی مبتال به‬
‫‪ H5N1‬سابقه در یک ماهه اخیر وجود داشته است‬
‫ث ‪:‬تماس نزدیک با موارد حیوانی قطعی غیر از پرنده(گربه و خوک)داشته اند‪.‬‬
‫ح ‪ :‬کار کردن با نمونه های بالینی (حیوانی یا انسانی ) مشکوک به الوده گی با ویروس ‪H5N1‬در ازمایشگاه یا‬
‫جاهای دیگر‪.‬‬
‫‪33‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫تعریف مورد محتمل انسانی‬
‫مبتال به انفلوانزای پرندگان ‪H5N1‬‬
‫شامل یکی از موارد ‪:‬‬
‫‪ 1‬مورد مشكوك به همراه یکی از موارد زیر‪:‬‬
‫الف‪-‬وجود کدورت یا شواهد پنومونی حاد در رادیوگرافی قفسه سینه به همراه عالیمی از‬
‫نارسای ی تنفسی (هیپوکسی‪-‬تاکی پنه شدید)‪.‬‬
‫ب تایید ازمایشگاهی الودگی به انفلوانزای ‪ A‬و ناکافی بودن شواهد ازمایشگاهی‬
‫عفونت ‪. H5N1‬‬
‫‪ -2‬فردی که به دلیل بیماری تنفسی حاد بدون علت مشخص فوت نموده وازنظر‬
‫اپیدمیولوزیک ارتباط زمانی و مکانی تماس با یک مورد محتمل یا ثابت شده ‪ H5N1‬داشته‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪34‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫تعريف مورد قطعي انفلوانزای پرندگان در انسان‪:‬‬
‫مورد مشكوك يا محتمل به همراه حداقل يكي از ازمايشات زير ‪:‬‬
‫نتيجه كشت مثبت براي انفلوانزاي ‪A/H5‬‬
‫‪ PCR‬مثبت براي انفلوانزاي ‪A/H5‬‬
‫چهار برابر افزايش تيتر انتي بادي اختصاصي انفلوانزا ‪ A/H5‬در دو نمونه سرم‪.‬‬
‫میزان انتی بادی ‪ microneutralisation‬برای‪H5N1‬مساوی یا بیشتراز‪ 80/1‬در یک‬
‫نمونه سرم پس از روز جهاردهم شروع عالیم به همراه یک ازمایش سرولوزیک مثبت دیگر مثل‬
‫‪ Ini Haemagglutination‬گلبولهای قرمز اسب با مقدار ‪ 160/1‬یا بیشتر‬
‫‪Western blot‬مثبت‪.‬‬
‫‪35‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫اقدامات الزم در هنگام برخورد با مورد مشكوك انفلوانزاي ‪H5‬‬
‫درپرندگان ‪:‬‬
‫‪-1‬در صورت وجود موارد مشكوك پرندگان در مرغداري پيشگيري با‬
‫‪OSELTAMIVIR 75 mg/kg/day‬‬
‫براي شاغلين در ان مرغداري انجام و در صورت ًتاييد ‪ H5‬حداقل براي ‪ 7-10‬روز يا ‪ 7‬تا ‪ 10‬روز پس از اخرين تماس با‬
‫ماكيان عفوني يا سطوح ومحيط الوده ادامه مي يابد ‪.‬‬
‫‪-2‬پيگيري سابقه واكسيناسيون شاغلين در مرغداري ‪.‬‬
‫‪-3‬استفاده از وسايل ايمني استاندارد در مرغداريهاي مشكوك الزامي است و پس از هر بار استفاده معدوم سازی وسایل‬
‫انجام گردد ‪.‬‬
‫‪-4‬نظارت همكاران بهداشت محيط بر معدوم سازي و استفاده از وسايل حفاظت استاندارد در هنگام معدوم سازي و ضد‬
‫عفوني محيط توسط دامپزشكي‬
‫‪-5‬انجام اقدامات ضدعفونی (شست و شوي دستها با اب و صابون ‪ 15-20‬ثانيه پس از دراوردن وسايل‪ -‬استفاده از‬
‫هيپوكلريدسديم ‪ %1‬براي وسايل الوده ‪ :‬ضدعفوني سطوح فلزي صاف با الكل ‪(%70‬‬
‫‪36‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫پيگيري موارد مشكوك انساني‬
‫‬‫‪ ‬تهيه ليست خطي و گزارش به مقامات باالتر‬
‫‪ ‬بستري نمودن در بيمارستان تا ‪ 24‬ساعت پس از قطع تب و يا تشخيص قطع بيماري‬
‫‪ ‬اقدامات پيشگيري از انتقال تنفسي و بهداشت دست ها‬
‫ارزيابي موارد مشكوك ‪:‬‬
‫‪ ‬تهيه يك نمونه از مجراي تنفسي (سواب نازوفارنكس ) جهت تشخيص‬
‫‪ ‬دو نمونه سرم مرحله حاد (هفته اول شروع بيماري ) مرحله نقاهت (بعد از سه هفته از شروع‬
‫بيماري ) جهت بررسي انتي بادي انفلوانزاي پرندگان‬
‫‪37‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫مراقبت انفلوانزاي پاندمي‪:‬‬
‫مراقبت پاندمي انفلوانزا با توجه به اهميت و گستردگي‬
‫موضوع‪ ،‬گروههاي مختلفي را كه در امر پاسخدهي به‬
‫پاندمي مشاركت دارند و بر مبناي فازهاي مختلف پاندمي‬
‫طراحي و عملياتي ميگردد‪:‬‬
‫‪38‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫اثرات مخرب پاندمي‬
‫‪ ‬كاهش پرسنل به ميزان تقريبي ‪ %30‬در كل سيستم‬
‫‪ ‬كاهش توان مراكز خدمات بهداشتي درماني‬
‫‪ ‬كاهش توان نيروهاي امدادي‬
‫‪ ‬كاهش نيروهاي امنيتي‬
‫‪‬محدوديت منابع و امكانات‬
‫‪39‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
Understanding pandemic
Epidemic: serious outbreak in a
single community, population or
region
Pandemic: epidemic spreading
around the world affecting
hundreds of thousands of people,
across many countries
‫ واحد انفلوانزا‬- ‫اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن‬- ‫مرکز مدیریت بیماریها‬
40
‫فازهای پاندمی انفلوانزا‬
‫(سازمان جهانی بهداشت)‪:‬‬
‫دوران بین پاندمی‪:‬‬
‫فاز ‪:1‬وجود زیرگونه ویروس انفلوانزا در حیوانات که در انسان باعث عفونت می شود‬
‫فاز ‪ :2‬خطر برای انسان با زیر گونه ویروس انفلوانزای حیوانی‬
‫دوران اطالع از پاندمی‬
‫فاز ‪:3‬ابتال انسان با زیر گونه جدید بدون انتشار انسان به انسان‬
‫فاز ‪:4‬انتقال محدود انسان به انسان(با انتشار موضعی)‬
‫فاز ‪:5‬انتقال انسان به انسان با انتشار گسترده در محل‪:‬خطر بالقوه پاندمی‬
‫دوران پاندمی‬
‫فاز ‪:6‬فاز پاندمی‪:‬انتقال مداوم و افزایشی موارد بیماری در جمعیت‪:‬حمله پاندمی‬
‫دوران پس از پاندمی ‪:‬بازگشت به دوره بین پاندمی‬
‫‪41‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
Phases of a Pandemic
World Health Organization
Mitigation and Preparedness
Phase I
Phase 2
Interpandemic
Phase 3
Response
Phase 4
Phase 5
Pandemic Alert
Phase 6
Pandemic
Declared globally by the World Health Organization
Declared nationally by the Department of Health and Human Services
‫ واحد انفلوانزا‬- ‫اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن‬- ‫مرکز مدیریت بیماریها‬
42
‫برنامه كلي ساماندهي‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫‪43‬‬
‫كاهش ميزان بيماري و مرگ و مير‬
‫به حداقل رساندن ازهم پاشيدگي اجتماعي‬
‫به حداقل رساندن زيانهاي اجتماعي‬
‫حفظ كيان حكومتي‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫اهداف مراقبت پاندمي انفلوانزا شامل‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪44‬‬
‫اطمينان يافتن از انجام مراقبت كافي و مناسب جهت گزارش ظهور تهديد پاندمي از ابتداي شروع ان‬
‫امادگي مناسب جهت اجراي بموقع و كامل فعاليتهاي ويژه مورد نياز براساس فازهاي پاندمي‬
‫اطمينان از تشخيص سريع زير گونههاي ويروس جديد‬
‫اطمينان از گزارش‪ ،‬ثبت و پاسخدهي فوري‬
‫تاخير در ورود ويروس پاندمي به كشور‬
‫محدودسازي گسترش پاندمي بوسيله اجراي اقدامات محدودكننده فوري‬
‫محدودسازي بيماريزاي ي و مرگ رو به افزايش ناشي از ويروس پاندمي‬
‫اطمينان يافتن از حفظ و نگهداري سرويسهاي ضروري ارائه خدمات در طي وقوع پاندمي‬
‫تامين اطالعات سريع و قابل اطمينان و به روز در تمامي مراحل پاندمي‬
‫كاهش فشار ناشي از نتايج بروز پاندمي بر سيستم بهداشتي و ساير صنايع‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫استراتژیهای پاسخ به پاندمي در كشور‬
‫‪ ‬راهبرد محدودسازي‪ :‬اين روش اشاره به پيشگيري از انتقال و گسترش بيماري بوسيله اقدامات‬
‫كنترلي در مرزها‪ ،‬جداسازي بيماران‪ ،‬محدودسازي تماسهاي بيماران‪ ،‬استفاده منطقي از‬
‫داروهاي ضدويروسي و واكسن مينمايد‪.‬‬
‫‪ ‬راهبرد حفظ و نگهداري سرويسهاي ضروري‪ :‬كه در اين روش با توجه به گسترش انفجاري‬
‫بيماري در كل جامعه‪ ،‬تاكيد بر حفظ و نگهداري سرويسهاي ضروري ارائه خدمات عمومي به‬
‫جامعه ميباشند‪.‬‬
‫‪45‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫فعالیت های مراقبت پاندمی ‪:‬‬
‫نحوة مراقبت در جريان پاندمي انفلوانزا همانند مراقبت انفلوانزاي فصلي و اپيدمي حاصل از ان ميباشد ولي با اين تفاوت كه فعاليتهاي‬
‫عمدة مراقبتي براساس فازهاي پاندمي طراحي ميگردد و براساس فعاليتهاي فازهاي بعدي متكي بر تقويت و تشديد فعاليتهاي به عمل‬
‫امده در فازهاي قبلي ميباشد و لذا كليه اقدامات مراقبتي زير بايستي مورد توجه قرار گيرد‪:‬‬
‫‪ ‬تقويت و تشديد مراقبت ازمايشگاهي در كليه سطوح و در تمامي بخشهاي (دولتي و خصوصي) جهت كلية موارد مشكوك به‬
‫بيماري‬
‫‪ ‬تقويت و تشديد نظام گزارشدهي فوري(گزارش موارد شبه انفلوانزا)‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تقويت و تشديد اقدامات كنترلي در مرزها‪ ،‬مبادي ورودي و خروجي كشور‬
‫تقويت و تشديد اقدامات پيشگيري و حفاظت فردي‬
‫تقويت و تشديد اقدامات اموزشي و اطالعرساني‬
‫تقويت و تشديد اقدامات الزم در هنگام وقوع بحران و حوادث غيرمترقبه‬
‫تقويت و تشديد هماهنگي برون بخشي و درون بخشي‬
‫تقويت و تشديد اقدامات درماني و سرويسهاي بستري بيماران‬
‫(خدمات در منزل‪/‬خارج بیمارستانی)‬
‫تقويت و تشديد اقدامات الزم در ارائه خدمات اورژانسي‬
‫‪46‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫وظايف ستاد شهرستان‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫جمعاوري و تجزيه و تحليل و تهيه گزارش بر اساس فرمها و اطالعات پايگاه ديدهور‬
‫ارسال نتايج و گزارش اقدامات و فعاليتها به ستاد استان (معاونت بهداشتي دانشگاه)‬
‫ارائه اموزشهاي الزم جهت پيشگيري و مراقبت از بيماري انفلوانزا در سطح شهرستان‬
‫نظارت‪ ،‬پايش و ارزشيابي نحوة اجراي فعاليت پايگاه ديدهور و برنامه مراقبت انفلوانزا‬
‫پشتيباني و تداركات اجراي برنامه‬
‫تعيين يك نفر به عنوان «كارشناس مسوئل برنامه» که همان فوکال اجرای ی برنامه خواهد بود‪.‬‬
‫تعیین یک نفر به عنوان فوکال علمی برنامه که بطور ارجح متخصص عفونی یا متخصص اطفال یا متخصص داخلی خواهد بود‪(.‬در شهرستانهای ی که‬
‫متخصص مربوطه وجود ندارد با هماهنگی معاونت بهداشتی دانشگاه نسبت به تعیین فوکال علمی در شهرستان مجاور جهت تحت پوشش بردن‬
‫برنامه در شهرستان فاقد متخصص اقدام می گردد)‬
‫بيماريابي و نمونهبرداري و اقدام الزم در موارد شيوع بيماريهاي تنفسي و يا گزارش موارد مشكوك‬
‫جمعاوري و تجزيه و تحليل اطالعات مربوط به سيستم مراقبت‬
‫بررسي و پيگيري شايعات مرتبط‪ ،‬بسيار اساسي ميباشد و در اين راستا ستاد شهرستان بايد به كليه شايعات مرتبط در زمان مقتضي رسيدگي نمايد‪.‬‬
‫پیگیری و اجرای برنامه های ابالغی از سطوح باالتردر راستای مراقبت بیماری انفلوانزا‬
‫‪47‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫وظايف ستاد استان(معاونت بهداشتی دانشگاه)‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪48‬‬
‫تعيين يك نفر به عنوان «كارشناس مسوئل برنامه» که همان فوکال اجرای ی برنامه در سطح دانشگاه خواهد بود‪.‬‬
‫تعیین یک نفر در سطح دانشگاه به عنوان فوکال علمی برنامه که بطور ارجح متخصص عفونی یا متخصص داخلی یا متخصص‬
‫اطفال خواهد بود‪.‬‬
‫نظارت‪ ،‬پايش و ارزشيابي فعاليتهاي مرتبط با پايگاه ديدهور و برنامه مراقبت انفلوانزا در سطح شهرستان و دانشگاه‬
‫هماهنگيهاي الزم جهت اجراي برنامه در كليه سطوح (درون بخشي و برون بخشي)‬
‫تسهيل و پيگيري امور مرتبط به پايگاههاي ديدهور و نظام مراقبت انفلوانزادر سطح دانشگاه‪/‬استان‬
‫ارائه اموزشهاي الزم جهت پيشگيري و مراقبت از بيماري انفلوانزا در منطقه تحت پوشش دانشگاه‬
‫پيگيري اعتبارات مورد نياز و هزينه در راستاي اهداف برنامه‬
‫هماهنگي و همكاري و هدايت سطوح مختلف بهداشتي در راستاي اجراي برنامه‬
‫جمعاوري و تجزيه و تحليل اطالعات مربوط به فعاليت سيستمهاي مراقبت انفلوانزا در سطح دانشگاه‬
‫تهيه و ارائه گزارشات مداوم و منظم به سطوح باالتر‬
‫تهيه پس خوراندهاي مداوم و منظم به سطوح محيطي‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫شرح وظيفه معاونت درمان دانشگاه‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫حمايت از معاونت محترم بهداشتي دانشگاه در كنترل بيماري‬
‫همكاري با معاونت محترم بهداشتي جهت برگزاري سمينارهاي اموزشي براي گروههاي مختلف‬
‫همكاري در مشخص شدن پزشك متخصص ‪ Focal Point‬در هر يك از شهرستانها‬
‫مشخص و تجهيز كردن بخشهاي ايزوله در هر يك از شهرستانها با همكاري معاونت بهداشتي‪ ،‬جهت بستري كردن موارد مشكوك‬
‫مبتال به انفلوانزا (و ساير بيماريهاي مسري كه نياز به ايزوالسيون دارند‪).‬‬
‫تعیین كردن تعداد محدود پرستار در هر شهرستان و اموزش اختصاصي به ايشان جهت مراقبت از بيماران مشكوك‬
‫تعیین كردن حداك ثر ‪ 2‬خدمتگزار براي بخش ايزوله در هر شهرستان جهت به حداقل رساندن موارد تماس‬
‫اموزش اختصاصی به پزشكان متخصص ‪ Focal Point‬و پرستاران انتخاب شده شهرستانها با همكاري معاونت بهداشتي در‬
‫جهت جلب همكاري ايشان براي اموزش پزشكان و پرستاران در شهرستانها با هدف مراقبت از موارد مشكوك و استفاده از وسايل‬
‫حفاظتي در هنگام تماس‬
‫مشاركت با معاونت محترم بهداشتي در برگزاري سمينارهاي اموزشي‪ .‬كسب امتياز بازاموزي در سطح استان براي پزشكان بخشهاي‬
‫دولتي وابسته و غيروابسته و خصوصي و ساير پرستاران و كارشناسان در خصوص راههاي پیشگیری و انتقال‪ ،‬عالئم باليني‪ ،‬ارجاع و‬
‫استفاده از وسايل حفاظتي در تماس با موارد مشكوك‬
‫تهيه پوستر‪ ،‬پمفلت و تراكتهاي اموزشي براي پزشكان و پرستاران و با همكاري معاونت محترم بهداشتي‬
‫‪49‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫آموزش عمومی و اطالع رسانی‬
‫‪50‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫دستورالعمل سازمان جهاني بهداشت براي امادهسازي گوشت و سایر محصوالت پرندگان‬
‫جهت مصرف ‪:‬‬
‫پيشگيري از الودگي‪:‬‬
‫‪ ‬گوشت خام از گوشتهاي پخته شده يا اماده براي پختن جدا نگهداشته شود‪.‬‬
‫‪ ‬هرگز از يك تخته گوشت يا چاقو براي امادهسازي گوشت خام‪ ،‬پخته شده يا اماده براي پختن استفاده نشود‪.‬‬
‫‪ ‬بدون شستن دستها هرگز به غذا چه پخته شده و چه خام دست زده نشود‪.‬‬
‫‪ ‬از قرار دادن گوشت پخته شده در داخل ظرفي كه قبل از طبخ در ان قرار داشته خودداري شود‪.‬‬
‫غذا بايد بطور كامل طبخ شود‪:‬‬
‫‪ ‬پخت كامل غذا ويروسهاي موجد بيماري را ً‬
‫كامال غيرفعال ميكند‪ .‬به اين منظور بايد اطمينان حاصل شود كه تمام قسمتهاي گوشت حداقل به‬
‫دماي ‪ 70‬درجه سانتيگراد رسيده باشد‪ .‬همچنين بايد توجه شود كه هيچ بخشي از گوشت به رنگ صورتي باقينمانده يا شيره صورتي رنگ نداشته باشد‪.‬‬
‫در مورد تخم پرندگان دقت كافي به عمل ايد‪:‬‬
‫‪ ‬تخم پرندگان ميتواند روي پوسته يا داخل خود پاتوژنهاي ي نظير ويروس مولد انفلوانزا را حمل نمايد‪.‬‬
‫‪ ‬پوسته تخم پرندگان را بايد با اب و ك ف شسته و پس از ان بايد دستها نيز با اب و صابون شستشو شوند‪.‬‬
‫‪ ‬پخت تخم پرندگان بايد بصورتي باشد كه زرده روان يا شل نباشد و کامال سفت شود‪.‬‬
‫ً‬
‫اصطالحا عسلي يا بكار بردن ان در مواد غذاي ي كه بصورت خام مصرف ميشود (پخته نميشود) ً‬
‫جدا اجتناب شود‪.‬‬
‫‪ ‬از خوردن تخم پرندگان بصورت‬
‫نظافت رعايت گردد‪:‬‬
‫و ظروف ً‬
‫كامال با اب و ماده پاك كننده شستشو داده شوند‪.‬‬
‫‪ - ‬پس از كار با گوشت خام و يا گوشت خام از انجماد باز شده‪ ،‬بايستي دستها‪ ،‬كليه سطوح‬
‫‪51‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫روشهاي ساده جهت پيشگيري از انتشار بيماري انفلوانزا‪:‬‬
‫‪ -1‬شست و شوي دستها بخصوص بعد از سرفه كردن‪ ،‬عطسه كردن و دستزدن به بيني و دهان‬
‫‪ -2‬پوشاندن دهان در زمان سرفه يا عطسه كردن‬
‫‪ -3‬استفاده از دستمال كاغذي و معدوم ساختن صحيح ان بعد از هر بار مصرف‬
‫‪ -4‬پرهيز از حضور در اماكن تجمعي و شلوغ در موقع بيماري‬
‫‪ -5‬ماندن در منزل و پرهيز از تماس با ديگران در هنگام بيماري‬
‫‪ -6‬استفاده از درمان طبي مناسب با نظر پزشك‬
‫‪52‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫‪53‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫‪54‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫‪55‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫‪56‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫‪Published Documents‬‬
‫‪57‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫بيماري تنفسي غيرقابل توجيه (‪)unexplained‬‬
‫پنوموني است كه با بررسي شواهد كلينيكي‪ ،‬اپيدميولوژيك و ازمايشگاهي نتوان اتيولوژي ان را معلوم نمود (مع ً‬
‫موال بايد ظرف ‪48‬‬
‫ساعت علت معلوم شود)‪.‬‬
‫بيماري تنفسي متوسط تا شديد‬
‫بيماري دستگاه تنفسي تحتاني با تب باالي ‪ ،38° c‬سرفه‪ ،‬كوتاه شدن دامنه تنفس يا اشكال در تنفس همراه يا بدون شواهد كلينيكي‬
‫و راديولوژيك به نفع پنوموني‬
‫‪58‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫تعريف پنوموني شديد‪:‬‬
‫ بيماري كه پنوموني داشته و يكي از عالئم زير را دارد به عنوان مورد پنوموني شديد شناخته می شود‪:‬‬‫‪ ‬تنفس بيشتر از ‪ 30‬بار در دقيقه در هنگام پذيرش‬
‫‪ ‬ميزان ‪ Pao2/FIO2‬كمتر از ‪250‬‬
‫‪ ‬نياز به ونتيالسيون مكانيكال‬
‫‪ ‬درگيري در طرفه يا مولتيلو بار در راديوگرافي قفسه صدري‬
‫‪ ‬افزايش اندازه فيلتراسيون ريوي بيش از ‪ %50‬در ‪ 48‬ساعت اوليه‬
‫‪ ‬فشار سيستوليك كمتر از ‪ 90‬ميليمتر جيوه‬
‫‪ ‬فشار دياستوليك كمتر از ‪ 60‬ميليمتر جيوه‬
‫‪ ‬نياز به وازو پرسور بيشتر از ‪ 4‬ساعت‬
‫‪ ‬بازده ادراري كمتر از ‪ 20‬ميليليتر در ساعت يا بازده كل ادراري كمتر از ‪ 80‬ميليليتر در طي بيشتر از ‪ 4‬ساعت‬
‫‪ ‬نارساي ي حاد كليه‬
‫‪59‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫‪60‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫‪61‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫‪62‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫‪63‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫پیگیری بیمار مشکوک به انفلوانزای پرندگان‬
‫بیمار سرپای ی‬
‫بیمار بدحال‬
‫اقدامات مراقبتی‬
‫تحت نظر برای ‪ 10‬روز‬
‫بستری‬
‫بروز عالیم‬
‫اقدامات تشخیصی و‬
‫درمانی‬
‫اقدامات مراقبتی‬
‫بررسی سرولوژیک مجدد‪ 3 -2‬هفته بعد‬
‫ازمایشات سرولوژیک ‪ +‬در صورت نیاز‬
‫ازمایشات تکمیلی‬
‫‪64‬‬
‫خروج از سیستم مراقبت‬
‫‪-‬‬
‫‪+‬‬
‫بیماریابی‬
‫بررسی محل سکونت‬
‫نمونه برداری‬
‫بررسی اطرافیان‬
‫بررسی محیط زندگی‬
‫نمونه برداری‬
‫‪-‬‬
‫‪+‬‬
‫اقدامات مراقبتی‬
‫‪+‬‬
‫درمان و مراقبت‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫‪-‬‬
‫خروج از سیستم‬
‫مراقبت‬
‫‪/‬‬
‫‪+‬‬
‫‪/‬‬
‫‪/‬‬
‫‪7‬‬
‫‪+‬‬
‫‪:‬‬
‫‪:‬‬
‫‪/‬‬
‫‪3- 2‬‬
‫‪/‬‬
‫‪/‬‬
‫(‬
‫‪+‬‬
‫(‬
‫‪+‬‬
‫‪/‬‬
‫‪/‬‬
‫‪/‬‬
‫)‪/‬‬
‫‪.‬‬
‫)‬
‫‪:‬‬
‫‪:‬‬
‫‪/‬‬
‫‪/‬‬
‫‪5‬‬
‫‪/‬‬
‫‪.‬‬
‫(‬
‫‪-1‬‬
‫‪-1‬‬
‫‪-1‬‬
‫(‬
‫‪-2‬‬
‫‪-2‬‬
‫)‪:‬‬
‫)‬
‫‪-2‬‬
‫‪-3‬‬
‫‪-3‬‬
‫‪-4‬‬
‫)‬
‫(‬
‫‪-4‬‬
‫‪-5‬‬
‫‪3‬‬
‫‪-6‬‬
‫‪.‬‬
‫‪-7‬‬
‫‪:‬‬
‫( ‪)5‬‬
‫‪.‬‬
‫‪-1‬‬
‫‪-2‬‬
‫‪-3‬‬
‫‪.‬‬
‫‪-4‬‬
‫‪-1‬‬
‫‪-2‬‬
‫‪.‬‬
‫‪/‬‬
‫‪/‬‬
‫‪-3‬‬
‫‪65‬‬
‫‪.‬‬
‫‪-6‬‬
‫‪-4‬‬
‫‪-5‬‬
‫‪-5‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫خالصه چرخش کارمراقبت انفلوانزا‬
‫‪ ‬مراجعه ‪/‬گزارش بیمار‪:‬‬
‫‪-1 ‬اطالع انی به مسوئلین بهداشتی برنامه در منطقه‬
‫(مرکز بهداشت‪/‬مسوئل بهداشتی بیمارستان‪/‬مسوئلین دامپزشکی‪:‬پرندگان)‪:‬اطالع به استانهای همجوار‪/‬کار گروه بهداشت و‬
‫درمان‪/‬ستادبحران‬
‫‪ ‬تکمیل فرمهای عملیاتی‬
‫(فرم لیست خطی‪/‬فرم بررسی اپیدمیولوژیک‪)/‬‬
‫‪ ‬تهیه نمونه‪ :‬تکمیل فرم نمونه برداری‪/‬تهیه نمونه‪/‬ارسال نمونه‪:‬با رعایت زنجیره سرما‬
‫‪ ‬پیگیری و مراقبت اطرافیان و بیماریابی‪:‬مراجعه به محل زندگی‪/‬مراجعه به محل کار‪/‬مراجعه به اماکنی که تردد شده‬
‫است‪ :‬حداقل ‪ 10‬روزیا ‪ 10‬روز بعد از مشاهده اخرین مورد در محل‬
‫‪ ‬افزایش اطالع رسانی واموزش عمومی در منطقه‬
‫(شناخت بیماری و عالیم ‪/‬راههای انتقال‪/‬روشهای انتشار‪/‬روشهای پیشگیری‪/‬روشهای حفاظت فردی)‬
‫‪ ‬انجام عملیات ایزوالسیون وقرنطینه سازی‬
‫‪ ‬انجام عملیات ضدعفونی‪/‬گندزدای ی‬
‫‪66‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬
‫خطر همیشه در کمین‬
‫انسانهاست و فکر برتر همیشه‬
‫غلبه کننده بر مشکالت‬
‫‪67‬‬
‫مرکز مدیریت بیماریها ‪-‬اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن ‪ -‬واحد انفلوانزا‬