Transcript هایپوتیروئیدی نوزادی

‫هیپوتیروئید نوزادی‬
‫زمان در جلوگیری از عقب‬
‫ماندگی ذهنی در نوزادان‬
‫مبتال به کم کاری مادرزادی‬
‫تیروئید از طال باارزش تر‬
‫است‬
‫علت پیشگیری و غربالگری کم کاری تیروئید در نوزادان چیست؟‬
‫• بروز در جهان ‪1‬در ‪3‬تا‪4‬هزارتولد‬
‫• بروزدرایران ‪1‬در هر ‪1000‬تولد‬
‫• نداشتن عالئم مشخص در ابتدای تولد‬
‫– داشتن عارضه مغزی دراثر عدم درمان به موقع(ظرف‬
‫‪28‬روزاول تولد)‬
‫• هزینه کمتر غربالگری نسبت به درمان بیماری(نسبت‬
‫هزینه به سود ‪1‬به ‪ 15‬در طی اجرای ‪ 20‬ساله)‬
‫اپیدمیولوژی بیماری‪:‬‬
‫• جنس‪:‬دختران بیش از پسران‬
‫• نژاد‪:‬سفید بیش از سیاه‬
‫• ازدواج‪:‬ازدواج های فامیلی بیشتر‬
‫• ایران‪1:‬در ‪1000‬تولد‬
‫• جهان‪1:‬در ‪3000‬تا‪4000‬تولد‬
‫• شیوع در اصفهان‪:‬‬
‫• شیوع در خوانسار‪4:‬در ‪400‬تولدسال‪1390‬‬
‫تیروئید؟ غده کوچکی در جلوی‬
‫گردن‬
‫وظیفه تیروئید؟ تولید و ترشح هورمون‬
‫تیروکسین‬
‫وظیفه تیروکسین؟‬
‫سوخت و ساز سلول های مختلف‬
‫رشد و نمو بدن(به خصوص رشد و تکامل‬
‫مغز)‬
‫علت کم کاری مادرزادی تیروئید؟‬
‫• علت اصلی ناشناخته اما‪........‬‬
‫• کاهش هورمون تیروکسین در بدن و‬
‫• کمبود ید شایعترین علت کاهش هورمون تیروکسین و در‬
‫نتیجه کم کاری تیروئید‬
‫کم کاری مادرزادی تیروئید ‪2‬نوع‪:‬‬
‫• ‪.1‬گذرا‪:‬بعداز سه سالگی به مدت ‪ 1‬ماه قرص‬
‫لووتیروکسین قطع شده ‪،‬و تست صورت می گیرد ‪،‬در‬
‫صورت پایین بودن تست نوع گذرا محسوب می شود و در‬
‫مان قطع می گردد‪.‬‬
‫• ‪.2‬دائمی‪:‬بعداز سه سالگی تست باال باشد‪.‬‬
‫بیماریهای ناشی از کمبود ید‬
‫• گواتر‬
‫• کم کاری تیروئید‬
‫• کرتینیسم(عقب ماندگی ذهنی)‬
‫• مهمترین وظیفه ید در بدن‬
‫• رشد و تکامل بدن بخصوص سیستم اعصاب مرکزی‬
‫• فقط یک سوم نوزادان مبتال به صورت یالینی در عرض‬
‫سه ماهه اول زندگی تشخیص داده می شوند‪.‬‬
‫• ‪2‬سوم مبتالیان در صورت عدم انجام غربالگری ‪،‬دچار‬
‫عوارض مغزی و عقب ماندگی ذهنی شدید می شوند‪.‬‬
‫عالئم کم کاری مادرزادی تیروئید؟‬
‫• عالئم درابتدای دوران نوزادی‬
‫• عالئم در طول اولین ماه‬
‫• عالئم در طول سه ماه اول زندگی‬
‫عالئم در ابتدای دوران نوزادی‪:‬‬
‫• زردی طول کشیده‬
‫• مدت حاملگی بیش از ‪ 42‬هفته‬
‫• وزن زمان تولد بیش از ‪ 4‬کیلو‬
‫• کم اشتهایی و نخوردن شیر کافی‬
‫• کاهش دمای بدن‬
‫• کم تحرکی‬
‫• تنفس صدادار‬
‫• یبوست‬
‫عالئم در طول اولین ماه زندگی‬
‫• سیانوز محیطی‬
‫• مک زدن ضعیف‬
‫• خواب آلودگی‬
‫• کاهش فعالیت‬
‫• اتساع شکم‬
‫• یبوست‬
‫عالئم در طول سه ماه اول زندگی‬
‫• پوست خشک‬
‫• گریه خشن‬
‫• کم خونی‬
‫• رشد جسمی کم‬
‫• ادم در کل بدن‬
‫• صورت پف آلود‬
‫• فقط در ‪ 5‬درصد موارد در روزهای اولیه بعداز تولد دارای‬
‫عالمت می باشد‪.‬‬
‫عوارض بیماری ؟‬
‫• عقب ماندگی ذهنی‬
‫• کوتاهی قد‬
‫• کاهش شنوایی‬
‫• چون رشد و تکامل مغز تا ‪3‬سالگی ادامه دارد به همین‬
‫دلیل کم کاری مادرزادی تیروئید باعث عوارض جبران‬
‫ناپذیری می شود‪.‬‬
‫هدف اصلی برنامه‪:‬‬
‫شناسایی و کنترل نوزادان مبتال به کم کاری‬
‫مادرزادی تیروئید‬
‫• اهداف ویژه‪:‬‬
‫• غربالگری نوزادان در بدو تولد جهت تشخیص بیماری‬
‫• شناسایی نوزاد مبتال به بیماری‬
‫• کنترل و درمان نوزادان مبتال به بیماری‬
‫• پیشگیری از عقب ماندگی ذهنی‬
‫• بستری برای غربالگری دیگر بیماریها‪PKU،‬‬
‫زمان نمونه گیری از نوزادان؟‬
‫‪3‬تا‪5‬روزاول تولد‬
‫• چرا ‪3‬تا ‪ 5‬روزگی؟‬
‫• بیماری در اوایل تولد بدون عالمت‬
‫• تشخیص دیررس علت عقب ماندگی ذهنی(بعداز ‪ 28‬روز)‬
‫•انجام نمونه گیری از پاشنه پا‬
‫موارد منع نمونه گیری از نوزاد؟‬
‫• نوزاد واکسن زده‬
‫• تب در نوزاد‬
‫• سرماخوردگی‬
‫• ناشتا بودن‬
‫• هیچ کدام موارد منعی ندارد و باید نمونه‬
‫گیری انجام گیرد‪.‬‬
‫محاسن مصرف به موقع دارو؟‬
‫• پیشگیری از ناشنوایی در نوزاد‬
‫• پیشگیری از کوتاهی قد‬
‫• پیشگیری از عقب ماندگی ذهنی‬
‫• نحوه مصرف دارو؟‬
‫• قرص در آب و یاشیر مادر حل شده‬
‫• بهتر‪1‬ساعت قبل از مصرف چیزی نوزاد‬
‫نخورده باشد‬
‫تداخالت قرص لووتیروکسین با داروهای دیگر‬
‫• قطره آهن(‪12‬ساعت فاصله)‬
‫• قطره مولتی ویتامین(‪ 12‬ساعت فاصله)‬
‫• شیرهای دارای ترکیبات سویا(‪1‬ساعت فاصله)‬
‫• مراقبت بیمار مبتال به کم کاری تیروئید؟‬
‫• ‪2‬و‪4‬هفته بعداز شروع درمان‬
‫• ‪6‬ماه اول ‪،‬ماه ‪ 1‬بار‬
‫• ‪6‬ماه دوم‪2،‬ماه یکبار‬
‫• ‪12‬تا‪36‬ماهگی‪،‬هر‪3‬ماه ‪1‬بار‬
‫• بعداز ‪36‬ماهگی‪،‬هر ‪6‬ماه ‪1‬بار‬
‫انواع نمونه؟‬
‫• نمونه نامناسب یا بد‬
‫شامل‪...............‬‬
‫• نمونه مجدد‬
‫‪ .2‬نوزاد کم وزن (کمتر‬
‫• ‪.1‬نوزادنارس‬
‫از ‪2500‬گرم)‬
‫• ‪.4‬مصرف دارو‬
‫• ‪.6‬دوقلو باچندقلو‬
‫• ‪TSH.8‬بین ‪9.9-5‬‬
‫‪.3‬تعویض خون‬
‫‪.5‬سابقه بستری‬
‫‪.7‬وزن بیش از ‪4000‬گرم‬
‫• همه موارد گفته شده باید بین ‪7‬تا ‪ 14‬روز‬
‫دیگر نمونه کف پا گرفته شود‪.‬‬
‫• فقط در مورد نوزاد نارس یعنی نوزادی که‬
‫پری ترم باشد باید طبق آخرین‬
‫دستورالعمل در هفته های ‪ 2،6،10‬تولد‬
‫نمونه کف پا گرفته شود‪.‬‬
‫مراحل الزم جهت تهیه نمونه مناسب؟‬
‫• ‪.1‬پرکردن فرم نمونه گیری (فرم شماره ‪)1‬‬
‫• مشخصات نوزاد دقیق ثبت شود‬
‫• نام مرکزنمونه گیر و شهرستان فراموش نگردد‬
‫• به کاغذ نمونه گیری دست نزنید‬
‫• درمورد نمونه های تکراری شماره جدید در پشت‬
‫پاکت‪+‬زیر شماره تکراری نوشته شود‪.‬‬
‫• فرم سبز به آزمایشگاه و فرم زرد به نوزاد تحویل داده می‬
‫شود‪.‬‬
‫‪.2‬آماده کردن بیمار‬
‫• نوزادرا روی تخت قرار دهید‬
‫• پای نوزاد را لخت کنید‬
‫• محل خون گیری باید از سطح قلب پایین تر باشد‬
‫• پاشنه پا با یک گاز یا حوله ولرم گرم شود‬
‫• دست شسته و دستکش دست کنید‬
‫• الکل برسطح پا زده و صبر کنید خشک شود‬
‫• ‪.3‬سوراخ کردن پوست‬
‫• محل ضربه حاشیه کناری پاشنه پا‬
‫• قطره اول پاک شود‪.‬‬
‫• کارت به قطره خون نزدیک شود‬
‫• پشت و روی کاغذ پر شود‬
‫• ‪.4‬مراقبت از زخم‬
‫• بعد از نمونه گیری پا را باالی سطح بدن قرار دهید‬
‫• ‪5‬دقیقه گاز استریل روی محل نمونه گیری گذاشته شود‬
‫• چسب ضد حساسیت مخصوص روی محل نمونه گیری زده‬
‫شود‪.‬‬
‫• ‪.5‬النست و کلیه وسایل به شکل بهداشتی‬
‫معدوم گردد‪.‬‬
‫• ‪.6‬نمونه گیر نام خود را بادقت روی فرم‬
‫شماره ‪ 1‬بنویسد‪.‬‬
‫• نکات الزم هنگام نمونه گیری‬
‫• مشخصات نوزاد روی کاغذ فیلتر بایدفقط توسط‬
‫خودکار نوشته شود‬
‫• از تماس دست با دایره خون جدا خودداری شود‬
‫ویژگی های نمونه مناسب‬
‫• شکل نمونه دایره‬
‫• قطره خون بیش از ‪ 5‬میلی متر باشد‬
‫• ‪2‬لکه روی هم نباشد‬
‫• در یک دایره بیش از یک لکه نباشد‬
‫• کارت آغشته به مواد خارجی نباشد‬
‫• لکه خون بدون اثر انگشت باشد‬
‫• ‪3‬لکه خون روی کارت کافی می باشد‬
‫شرایط نگهداری نمونه‬
‫• نمونه را به صورت افقی روی پایه مسطح قرار دهید‬
‫• حداقل جهت خشک شدن ‪3‬ساعت وقت الزم‬
‫• نمونه در معرض نور خورشید و حرارت نباشد‬
‫• نمونه پس از خشک شدن در پاکت قرار داده شود‬
‫• در صورت تعطیلی نمونه در یخچال قرار داده شود‬
‫نمونه های نامناسب در سه ماهه اول سال‬
‫‪1391‬‬
‫• بیمارستان فاطمیه‪4:‬عدد نمونه‬
‫• سنگ شیر‪2:‬نمونه‬
‫• رحمت آباد‪1:‬نمونه‬
‫• بهشتی‪3:‬نمونه‬
‫• خم پیچ‪3:‬نمونه‬
‫• کهرت‪1:‬نمونه‬
‫• جمع‪14‬نمونه‬
‫•نکته جالبتر اینکه در کل‬
‫سال ‪1390‬کل نمونه‬
‫نامناسب ‪ 14‬عدد بوده است‬
‫• ‪.‬به نظر شما چند درصد‬
‫پیشرفت؟‬