Transcript Τραύματα παγκρέατος
Συγγενείς ανωμαλίες
(δακτυλιοειδές πάγκρεας, έκτοπο πάγκρεας)
Τραύματα παγκρέατος
(ανοικτά, κλειστά, ιατρογενή)
Φλεγμονές
(Οξεία, υποξία, χρόνια)
Όγκοι
(Καλοήθεις, κακοήθεις)
Εμβρυολογία του παγκρέατος
Δακτυλιοειδές πάγκρεας
Πρώτη περιγραφή το 1827
Συνυπάρχουν με άλλες κοιλιακές βλάβες (90%)
Οι επιπλοκές παρουσιάζονται καθυστερημένα ακόμη και μετά από 6 εβδομάδες από τον τραυματισμό και με την πάροδο του χρόνου εμφάνισης των αυξάνεται και η θνησιμότητα
Θνησιμότητα 20%
Ανοικτά
Με νύσοντα και τέμνοντα όργανα
Με πυροβόλα όπλα
Κλειστά
Τροχαία ατυχήματα που στο 90% συνυπάρχουν και άλλες βλάβες σε άλλα όργανα
Ιατρογενή
Εγχειρήσεις κοιλίας και ιδιαίτερα άνω κοιλίας (στομάχου, χοληφόρων)
Βαθμός Ι: Απλή βλάβη παρεγχύματος χωρίς ρήξη της κεφαλής του παγκρέατος Βαθμός ΙΙ: Διατομή παγκρεατικού πόρου στο σώμα ή την ουρά Βαθμός ΙΙΙ: Σοβαρή διατομή ή σύνθλιψη της κεφαλής με ή χωρίς διατομή του πόρου Βαθμός ΙV: Συνδυασμένη βλάβη παγκρέατος και 12/δακτύλου
Είναι κάθε φλεγμονή μικροβιακή και μη του παγκρέατος που ενεργοποιεί τα πρωτεολυτικά ένζυμα του, με αποτέλεσμα την αυτοπεψία του παγκρέατος
Οι παγκρεατίτιδες χωρίζονται σε:
οξεία, οξεία υποτροπιάζουσα χρόνια παγκρεατίτιδα
Οξεία Υποξεία Χρόνια Φυσιολογική Εξωκρινής έκκρισης
Κλινικές μορφές Παγκρεατίτιδας
Χαμηλή Εξωκρινής έκκρισης
Είναι η χρόνια φλεγμονή του παγκρέατος που συχνά υποτροπιάζει και καταλήγει σε ίνωση του παγκρέατος, σε ελάττωση της εξωκρινούς έκκρισης του και στη συνέχεια και της ενδοκρινούς
Συχνότητα 0,3 – 0,4% των νεκροτομών
Προοδευτική αύξηση της συχνότητας σε Ευρώπη και Βόρεια Αμερική ( Από 8,2 σε 27,4 περιπτώσεις / 100.000 κατοίκους )
Το 10% των αλκοολικών παρουσιάζουν χρόνια παγκρεατίτιδα
Επίσης το 5-10% των ασθενών με υπέρ Ca είναι 1-2% ++ σε αντίθεση μετά από έγκαιρη θεραπεία το ποσοστό
Αλκοολισμός, οξεία υποτροπιάζουσα παγκρεατίτιδα, ιδιοπαθής
Μορφές χρόνιας παγκρεατίτιδας
Λιθιασική (70%)
Αποφρακτική (30%)
Φλεγμονώδης
( αμφισβητείται από τους περισσότερους συγγραφείς )
Φλεγμονή ίνωση καταστροφή της εξωκρινούς και στη συνέχεια και της ενδοκρινούς μοίρας του παγκρέατος
Παγκρεατικός πόρος με στενώματα και διευρύνσεις. Λίθοι στο παγκρεατικό πόρο, λόγο κατακρήμνισης λακτοφερίνης με Ca ++
Αίτια χρόνιας αποφρακτικής παγκρεατίτιδας
Πόνος στο επιγάστριο επεκτεινόμενος στην αριστερή οσφυϊκή χώρα (95%) και είναι ανθεκτικός στα απλά παυσίπονα
Διάρροια – Διαταραχές της θρέψης Απώλεια βάρους, Ναυτία – εμετοί, ανταλγική θέση
Επεισόδια οξείας παγκρεατίτιδας, Στεατόρροια, παγκρεατικός ασκίτης, Διαβήτης, Αιμορραγίες, Θρομβώσεις σπληνικής, πυλαίας φλέβας
Ιστορικό
Test σεκρετίνης – χολοκυστοκινίνης (ευαισθησία 75-90%, εξειδίκευση 80-90%)
Χορήγηση προκαθορισμένου γεύματος και μέτρηση άπεπτων υπολειμμάτων στα κόπρανα
Μέτρηση λακτοφερίνης, παγκρεατικής λιπάσης και θρυψίνης στο πλάσμα (σε πειραματικό στάδιο ακόμη)
Υπέρηχο, CT scan, MRI, ενδοσκοπικό υπέρηχο
Παλίνδρομος παγκρεατο-χολοκυστογραφία (ERCP)
Αγγειογραφία και φλεβογραφία παγκρέατος
Α/α κοιλίας: Πολλαπλοί λίθοι στην περιοχή του παγκρέατος
Ψευδοκύστεις
Αποστήματα
Αιμορραγίες
Θρόμβωση σπληνικής, πυλαίας φλέβας
Πλευριτική συλλογή, ασκίτης
Απόφραξη 12/δακτύλου (1-2%)
Αντιμετώπιση του πόνου
Αντιμετώπιση της δυσλειτουργίας της εξωκρινούς μοίρας του παγκρέατος [ Δίαιτα με πολλά μικρά και συχνά γεύματα, χωρίς λίπος, Creon ( 8000 UI λιπάσης, 9000 UI αμυλάσης και 2100 UI πρωτεολυτικών ενζύμων )]
Αντιμετώπιση επιπλοκών
Χειρουργική θεραπεία
Πλάγιο-πλάγια παγκρεατονηστιδική αναστόμωση κατά Roux en Y
Υφολική παγκρεατεκτομή
Ολική παγκρεατεκτομή
Συχνότητα 9,2 περιπτώσεις / 100.000 κατοίκους με τάση αύξησης από το 1940 και μετά
Είναι δεύτερος μετά το Ca του παχέος εντέρου καρκίνος του γαστρεντερικού σωλήνα, αλλά έχει την χειρότερη πενταετή επιβίωση (3,1% σε σχέση με του παχέος εντέρου που είναι μεγαλύτερη του 50%)
Εμφανίζεται μετά τα 40 με μεγαλύτερη συχνότητα μεταξύ των ηλικιών 60 και 70 χρόνων
Αναλογία ανδρών / γυναίκες : 1,5/2
Κάπνισμα - καφές
Οινόπνευμα
Δίαιτα ( πλούσια σε λιπαρά )
Πειραματικά σε ποντίκια (αζασερίνη, νιτροζαμίνες)
Χημικές ουσίες (ναφθυλαμίνη, βενζιδίνη, πετρέλαιο)
Ανδρογόνα ( πτώση τεστοστερόνης, αύξηση της ανδροστενεδιόνης )
Διαβήτης, χρόνια παγκρεατίτιδα, εγχειρήσεις
Κληρονομικά αίτια και διάφορα ογκογονίδια (P 58 )
Επιθήλιο των πόρων (80%) Αδενοκαρκίνωμα (μίκρο, γιγαντοκυτταρικό), Αδενοπλακώδες (Adenosquamous), Κυσταδενοκαρκίνωμα, Αδιαφοροποίητο
Αδενικά κύτταρα
Κύτταρα των νησιδίων του παγκρέατος Ινσουλίνωμα (10-15%), γαστρίνωμα (60-70%), σωματοστα- τίνωμα (50%), γλυκαγόνωμα (60-70%), VIPοma (50%)
Μη επιθηλιακά κύτταρα Ινοσάρκωμα, λειομυοσάρκωμα, αιμαγγειοσάρκωμα, ιστιοκύττωμα, λέμφωμα (5%)
Στάδιο Ι (Τ 1-2 , Ν 0 , Μ 0 ) : Εντόπιση μόνο στο πάγκρεας χωρίς επιχώριους λεμφαδένες Στάδιο ΙΙ (Τ 3 , Ν 0 , Μ 0 ) : Επέκταση στους παρακείμενους ιστούς χωρίς επιχώριους λεμφαδένες Στάδιο ΙΙΙ (Τ 1-3 , Ν 1 , Μ 0 ) : Διηθημένοι επιχώριοι λεμφαδένες με ή χωρίς διήθηση κατά συνέχεια ιστού Στάδιο ΙV (Τ 1-3 , Ν 0-1 , Μ 1 ) : Με μακρινές μεταστάσεις
Καρκίνος των πόρων του παγκρέατος
Καρκίνος ενδοκρινούς μοίρας του παγκρέατος
Πόνος άτυπος
Ίκτερος (50%) (70-80%) (προοδευτικός, χωρίς κωλικό και πυρετό)
Σημείο Courvoisieur (50%)
Κνησμός (33%)
Απώλεια βάρους, ανορεξία, πολυαρθρίτιδα
Νευρολογικές διαταραχές (75%)
Διαβήτης (15%) , παγκρεατίτιδα (14%)
Μεταναστευτική θρομβοφλεβίτιδα κάτω άκρων
Απόφραξη 12/δακτύλου (1-2%) (28%)
Υπέρηχο, CT scan, MRI
Παλίνδρομος χολαγγειογραφία (ERCP) και κυτταρολογική εξέταση παγκρεατικού υγρού
Διαδερμική χολαγγειογραφία
Καρκινικοί δείκτες (CEA, CA19-9)
Μέτρηση ανοσοενεργού ελαστάσης και της σχέσης τεστοστερόνης προς διυδροτεστοστερόνης
Κατευθυνόμενη βιοψία με υπέρηχο ή CT scan
Λαπαροσκόπηση για διάγνωση και σταδιοποίηση
Αγγειογραφία κοιλιακής και άνω μεσεντερίου αρτηρίας
Παλίνδρομος παγρεατο χολαγγειογραφία: Στένωση του παγκρεατικού πόρου από Ca κεφαλής παγκρέατος Μεταστενωτική διάταση του πόρου
Με την λαπαροσκόπηση τίθεται η διάγνωση του όγκου του παγκρέατος και κυρίως χρησιμεύει για την σταδιοποίηση της νεοπλασίας Μπορεί να γίνει και πλύση της περιτοναϊκής κοιλότητας και κυτταρολογική εξέταση του υγρού της πλύσης
Το 10-20% των αρρώστων με ίκτερο έχουν εξαιρέσιμο νεόπλασμα
Παρηγορητική
Παρακαμπτήριες επεμβάσεις
Χημειοθεραπεία
Ακτινοβολία
Ορμονοθεραπεία
Ριζική
Εγχείρηση κατά Wipple
Ολική παγκρεατεκτομή