Transcript دریافت فایل
مدیریت مالی فصل اول جلد دوم خدیجه خدمتی توسل EMBA استاد:دکتر رستمی سیاست سرمایه در گردش مدیریت سرمایه در گردش از مهمترین بخش های مدیریت در سازمان بوده و عهده دار مدیریت دارایی های جاری در فعالیت های روزانه است.وباید از طریق برنامه ریزی میان مدت امکان ایجاد تعادل،در مقابل تغییرات عوامل محیطی را پیش بینی کند و بر وجوه نقد،اوراق بهادار ،حساب های دریافتنی و موجودی کال تاکید دارد. سرمایه در گردش خالص از تفاوت بین دارایی های جاری و بدهی های جاری حاصل می شود و به عنوان یک شاخص مناسب جهت بررس ی و سنجش توانایی نقدینگی شرکت،در مقابل بازپرداخت بدهی های جاری مورد استفاده قرار می گیرد. خط مشی های سرمایه در گردش دارایی جاری ،دارایی هایی هستند که در طول یک دوره مالی قابل تبدیل به وجه نقد باشند. ا اصول وجه نقد برای خرید مواد اولیه ،پرداخت به کارگران و دیگر هزینه های تولید بکار گرفته می شود. سرمایه در گردش از دو بخش متمایز تشکیل می شود ٭ سرمایه در گردش ثابت : شامل وجوه نقد،حساب های دریافتنی و موجودی کاال ٭ سرمایه در گردش متغیر : عبارت است از دارایی های اضافی که در زمان های خاص در طول سال مورد نیاز هستند ،مثلا نگهداری موجودی کاالی مازاد که برای حمایت و پشتیبانی در دوران رونق بازار باید نگهداری شود اهداف خط مشی های سرمایه در گردش -1نقدینگی مناسب و کافی :یکی از مهمترین اهداف بوده و در صورت نداشتن نقدینگی کافی سازمان با مشکلت مداوم و مستمر روبرو خواهد شد. -2به حداقل رساندن ریسک: شرکت باید دقت کند که مازاد بر دارایی های جاری موجود ،تعهدات کوتاه مدت برای خود ایجاد نکند. -3به حداکثر رساندن حقوق صاحبان سهام :شرکت باید از نگهداری دارایی های جاری مازاد یا دارایی های ثابت بدون مصرف خودداری کند. عوامل موثر و مهم بر ضرورت نگهداری سرمایه در گردش -1حجم فروش : مهم ترین و موثر ترین عامل جهت تعیین سطح اقلم تشکیل دهنده سرمایه در گردش است.اگر فروش به طور مداوم سیر نزولی داشته باشد،کاهش متناسب در سرمایه در گردش ثابت ضروری خواهد بود. -2عوامل فصلی و دوره ای: میزان تقاضا برای محصوالت و خدمات اکثر شرکتها تحت تاثیر عوامل فصلی قرار دارد. -3تغییرات تکنو لوژی : توسعه و بهبود تکنولوژی ،چنانچه در ارتباط با مراحل تولید باشدتاثیر قابل ملحظه ای بر سرمایه در گردش خواهد داشت. دارایی های جاری،وجوه نقد و شبه نقد برای توسعه و تعیین خط مشی های مدیریت سرمایه در گردش ،باید به سه قلم از اجزاء دارایی های جاری شامل وجوه نقد،حساب های دریافتنی و موجودی کاال که نقدینگی شرکت را تشکیل می دهند توجه کرد. مفهوم مالی اصطلح وجوه نقد به تمامی اقلم نقد و شبه نقد که سریعاابتوانند برای پرداخت صورت حسابهای شرکت مورد استفاده قرار گیرد اطلق می شود. مدیریت وجوه نقد پرداختنی و دریافتنی سیستم مدیریت وجوه نقد در یک شرکت ترکیبی از ابزارها ،تکنیک ها و خدمات ،با هدف رسیدن به یک سیستم کاربردی مناسب و شایسته وجوه نقد است. ارزیابی کسری وجوه نقد: یکی از مهم ترین قسمت های ارزیابی ،کافی بودن سطح مطلوب وجه نقد در پایان هر سه ماه است.سطح مطلوب وجه نقد عبارت است از حداقل میزان وجه نقد مورد نیاز یرای انجام امور شرکت به نحو مطلوب. در مقایسه وجوه نقد موجود با سطح مطلوب وجه نقد چهار حالت به وجود می آید: -1مازاد یا اضافی -3کمبود یا کسری (با مانده مثبت) -2مطلوب -4کسری با مانده منفی چرخش وجه نقد چرخش وجه نقد نشاندهنده دوره یا مدت زمانی است که وجوه نقد به مصرف فرآیند عملیاتی کردن شرکت برای تولید یک قلم محصول می رسد. متوسط دوره ای که پول به صورت موجودی کاالست +متوسط زمان وصول مطالبات-مهلت پرداخت حسابهای پرداختنی=چرخش وجه نقد محاسبه متوسط دوره ای که پول به صورت موجودی کاالست : عدد 360تقسیم بر نسبت گردش موجودی کاال فروش و سرمایه در گردش • • • • • • فروش شرکت بر حجم دارائیهای جاری اثر مستقیم دارد و باعث می شوند که این اقلم خودبخود افزایش یابند. خریدها به صورت موجودی کاال و حسابهای پرداختنی در می آیند فروش باعث ایجاد وجه نقد و حسابهای دریافتنی می گردد وتقاضاهای فصلی یا غیر منتظره گهگاه باعث می شوند که شرکت از وامهای کوتاه مدت استفاده کند. برای محاسبه آن در صنایع مختلف: نسبت سرمایه در گردش خالص به فروش را محاسبه کرد. این نسبت رقمی کمتر از 30درصد است. اهمیت سرمایه در گردش • • • • -1سطوح واقعی و مطلوب دارائیهای جاری دستخوش تغییرات دائمی است. -2تغییرات در میزان دارائیهای جاری :تجدید نظر مدیران در تصمیمات برای تامین مالی شرکت -3مشخص شدن میزان منابع و مصارف وجوه تخصیص داده شده به سرمایه در گردش -4صحیح نبودن مدیریت سرمایه در گردش باعث کاهش فروش و سود شرکت خواهد شد. استراتژی سرمایه در گردش و ریسک وبازده مدیران سرمایه در گردش : -1محافظه کار -2متهور (جسور) استراتژی محافظه کارانه مدیریت سرمایه در گردش • افزایش قدرت نقدینگی • کاهش ریسک ناشی از ناتوانی بازپرداخت بدهیهای سر رسید شده • کاهش ریسک نقدینگی و بازده اندک استراتژی جسورانه مدیریت سرمایه در گردش داشتن کمترین میزان دارایی بیشترین استفاده از بدهیهای جاری رسک نقدینگی بسیار باال نرخ بازده سرمایه گذاری بسیار باال استراتژی دارائیهای جاری • • • • • • • • استراتژی محافظه کارانه نگهداری پول نقد واوراق بهادار قابل فروش برای حفظ قدرت نقدینگی ریسک پایین نرخ بازده پایین استراتژی جسورانه به حداقل رساندن وجوه نقد و اوراق بهادار قابل فروش ریسک باال نرخ بازده باال استراتژی بدهیهای جاری • • • • • • استراتژی محافظه کارانه: به حداقل رساندن وامهای کوتاه مدتاستفاده از وامهای بلند مدت با بهره شناوراستفاده از حقوق صاحبان سهامدر نتیجه : -افزایش میزان هزینه سرمایه با ریسک پایین و کاهش نرخ بازده سهامداران استراتژی بدهیهای جاری • • • • • استراتژی جسورانه : حداکثر کردن وامهای کوتاه مدت برای تامین دارائیهای جاریاستفاده از وامهای بلند مدت جهت تامین دارائیهای ثابت درنتیجه : -کاهش وجوه نقد و افزایش میزان بازدهی سرمایه با ریسک باال خط مشی های شرکت بسیاری از خط مشی های شرکت تاثیری مستقیم بر میزان سرمایه در گردش ثابت و متغیر دارند،مثلا : اگر خط مشی اعتباری شرکت از 30روز به 60روز تغییر یابد ،وجوه نقد بیشتری در حساب های دریافتنی متمرکز می شود. و اگر در خط مشی تولیدی شرکت تغییری ایجاد شود،سطح موجودی کاال به طور دائم یا موقت تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. اگر شرکت سطح مطلوب وجه نقد خود را تغییر دهد ،سرمایه درگردش ثابت افزایش یا کاهش خواهد داشت. مدیریت سرمایه در گردش مدیریت دارایی های جاری به طور اساسی دو مرحله دارد : -1پیش بینی وجوه مورد نیاز : یک مدیر آگاه باید فعالیت های عملیاتی شرکت را تحت نظر داشته و بر اساس آن سطح سرمایه در گردش مورد نیاز برای دوره آتی را برآورد کند -2تامین وجه : برای مدیریت سرمایه در گردش موثر و کارا در یک شرکت ،پیش بینی و تامین وجه نقد مورد نیاز شرکت به عنوان یک هدف است،یعنی وجوه نقد،اوراق بهادار ،حسابهای دریافتنی و موجودی کاال باید در سطحی حفظ شوند که بتوانند برای پرداخت صورتحسابهای کوتاه مدت و تعهدات جاری شرکت مناسب و کافی باشند. مدیریت سرمایه در گردش نیازمند عملیاتی شامل مراحل زیر است -1آگاهی از سطح وجوه نقد ،حساب های دریافتنی و موجودی کاال -2آگاهی از درصد نقدینگی در حساب های جاری -3ثبت زمان صرف شده برای مدیریت حساب های جاری 5فاکتور برای تعیین سطح سرمایه در گردش مورد نیاز،مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد : -1وسعت و اندازه شرکت -2فعالیت های شرکت -3میزان اعتبارات نزد بانک ها و موسسات اعتباری -4توجه به سود -5توجه به ریسک نسبت جاری و نسبت سرمایه در گردش خالص • نسبت جاری و نسبت سرمایه در گردش خالص رابطه مستقیم دارند • -اگر دارائیهای جاری از بدهیهای جاری بیشتر شود ،سرمایه در گردش خالص مثبت ونسبت جاری بزرگتر از عدد یک خواهد بود. • -اگر دارائیهای جاری با بدهیهای جاری مساوی شود سرمایه درگردش خالص صفر و نسبت جاری برابر با یک خواهد شد. • -اگر دارائیهای جاری از بدهیهای جاری کمتر شود ،سرمایه در گردش خالص منفی و نسبت جاری از عدد یک کمتر می شود. نسبت دارائیهای جاری به کل دارائیها • ابزاری است که میتوان با استفاده از آن حدود یا میزانی را تعیین کرد که شرکت وجوه نقد خود را در اقلم دارائیهای جاری (نه دارائیهای ثابت )سرمایه گذاری کرده است دارائیهای جاری کل دارائیها نسبت بدهیهای جاری به کل بدهیها • این نسبت نشاندهنده درجه اتکای شرکت به منابع مالی کوتاه مدت برای تحصیل دارائیهای شرکت است. بدهیهای جاری کل دارائیها نسبتهای نقدینگی()LR • برای تجزیه وتحلیل سیاستهای اتخاذ شده در مدیریت سرمایه در گردش: وجوه نقد +اوراق بهادار قابل فروش =LR1 کل دارائیهای جاری وجوه نقد +اوراق بهادار قابل فروش =LR2 کل بدهیهای جاری نسبتهای نقدینگی • LR1 • معیاری است برای محاسبه قدرت نقدینگی دارائیهای جاری • افزایش LR1نشاندهنده این است که وجوه نقد و اوراق بهادار قابل فروش منابع اصلی وجوهند. • LR2 معیاری است برای سنجش توانایی شرکت را در بازپرداخت بدهیهای جاری افزایش LR2به این معنی است که می توان برای بازپرداخت بدهیهای جاری از وجوه نقد یا اوراق بهادار قابل فروش استفاده کرد. نسبتهای مالی واستراتژیهای سرمایه در گردش • دو معیار مشخص کننده سیاست سرمایه در گردش • -1تجزیه وتحلیل روند زمانی نسبتها و سرمایه در گردش خالص • -2مقایسه نسبتهای شرکت با مقادیر متعلق به متوسط صنعت • مدیریت محافظه کار می کوشد تا نسبتهای نقدینگی و نسبت جاری شرکت را به مقیاسی برساند که از مقادیر متعلق به متوسط صنعت باالتر است. • مدیریت جسورانه سعی میکند تا این نسبتهارا به مقادیری برساند که از مقادیر متعلق به متوسط صنعت پایین تر است. نسبتهای نقدینگی و نسبتهای جاری برخی از صنایع نسبت نقدینگی شماره 1 نسبت نقدینگی شماره 2 نسبت جاری صنعت صنایع تولید دارو 12.4 18.2 1.6 قطعات اتومبیل (عمده فروشی) 6.7 11.8 1.9 فروشگاههای بزرگ (خرده فروشی) 9.2 19.9 2.3 هتلداری و صنعت گردشگری(بخش خدماتی) 49.7 33.6 0.6 سیاستهای مطلوب در مدیریت سرمایه در گردش • • • • • سیاست متعادل دارای خصوصیات زیر می باشد: -1حجم دارائیهای جاری و بدهیهای جاری در حد متعارف است. -2اقدامات جسورانه در زمینه دارایی جاری در سایه سیاستهای محافظه کارانه در زمینه بدهی جاری ،خنثی می شود. بطور مثال: اگر شرکتی در مورد بدهیهای جاری یک استراتژی جسورانه اتخاذ کند ودر مورد داراییهای جاری نوعی استراتژی محافظه کارانه در پیش بگیرد سیاست کلی شرکت متعادل ،وبین ریسک وبازده نوعی توازن برقرار میگردد. نمودار ویژگیهای ریسک وبازده با توجه به سیاستهای مربوط به سرمایه در گردش • ریسک وبازده زیاد ریسک وبازده متعادل • • جسورانه استراتژی بدهیهای جاری ریسک وبازده متعادل ریسک وبازده کم محافظه کارانه جسورانه محافظه کارانه با تشکر از توجه شما