Transcript Document

สารประกอบอินทรีย์
ทีม่ ธี าตุออกซิเจนเป็ นองค์ ประกอบ
สารประกอบอินทรีย์
ที่มีธาตุออกซิเจนเป็ นองค์ ประกอบ
 แอลกอฮอล์ ฟี นอล และ
อีเทอร์
 แอลดีไฮด์ และคีโตน
 กรดคาร์ บอกซิลกิ
 เอสเทอร์
00
แอลกอฮอล์ : R - OH
ประเภทของ
แอลกอฮอล์
00
Primary
alcohol
Secondary
CH3CH2CH2OH
CH3CHCH3
OH
alcohol
Tertiary
alcohol
CH3
CH3C – OH
CH3
การเรียกชื่อแอลกอฮอล์
 ชื่อสามัญ
สูตรโครงสร้าง
ชื่อสามัญ
Methyl alcohol
Ethyl alcohol
Isopropyl alcohol
00
การเรียกชื่อแอลกอฮอล์
 ชื่อIUPAC เรี ยก alcohol เป็ น alkanol
สูตรโครงสร้าง
ชื่อIUPAC
Methanol
Ethanol
1 – propanol
2 - propanol
00
การเรียกชื่อแอลกอฮอล์
สูตรโครงสร้าง
ชื่อIUPAC
1 – butanol
2 – butanol
3 – methyl – 1 – hexanol
4 – methyl – 2 - pentanol
00
การเรียกชื่อแอลกอฮอล์
2 – chloro – 5 – methyl – 3 - hexanol
00
สมบัติกายภาพของแอลกอฮอล์
 จุดเดือดและสภาพละลายได้ที่ 20C ของแอลกอฮอล์บางชนิด
สูตรโครงสร้าง
จุดเดือด(C)
สภาพละลายได้ในน้ า
(g/น้ า100 g)
CH3OH
64.6
CH3CH2OH
78.2
CH3(CH2)2OH
97.2
ละลายได้ดี
ละลายได้ดี
ละลายได้ดี
CH3(CH2)3OH
117.7
7.9
CH3(CH2)4OH
137.9
2.3
ข้อมูลจาก : เคมี เล่ม๕ สถาบันส่ งเสริ มการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
00
สมบัติกายภาพของแอลกอฮอล์
สูตรโครงสร้าง
จุดเดือด(C)
สภาพละลายได้ในน้ า
(g/น้ า100 g)
117.7
108
7.9
12.5
82.5
ละลายได้ดี
ข้อมูลจาก : เคมีอินทรี ยเ์ บื้องต้น, รศ.ดร.พิมพ์จิต ดามพวรรณ:มหาวิทยาลัยสงขลานคริ นทร์
00
สมบัติกายภาพของแอลกอฮอล์
สูตรโครงสร้าง
มวลโมเลกุล
จุดเดือด(C)
CH3CH3
CH3OH
30
32
-88.6
64.7
CH3CH2CH3
44
-42.1
CH3CH2OH
46
78.0
ข้อมูลจาก : เคมีอินทรี ยเ์ บื้องต้น, รศ.ดร.พิมพ์จิต ดามพวรรณ:มหาวิทยาลัยสงขลานคริ นทร์
00
สมบัติกายภาพของแอลกอฮอล์
 แอลกอฮอล์ที่มีจานวนอะตอมของคาร์บอนเพิ่มขึ้นจะมีจุดเดือด
สูงขึ้น(มวลโมเลกุลมากขึ้นจุดเดือดสูงขึ้น)
 แอลกอฮอล์ที่มีมวลโมเลกุลเท่ากัน โครงสร้างที่เป็ นโซ่ตรงจะมีจุด
เดือดสูงกว่าโครงสร้างที่เป็ นโซ่กิ่ง
 จุดเดือดของแอลกอฮอล์จะสู งกว่าแอลเคนที่มีมวลโมเลกุลใกล้เคียง
กัน
 แอลกอฮอล์ที่มีโมเลกุลเล็กละลายน้ าได้ดี เมื่อโมเลกุลใหญ่ข้ ึน
ความสามารถในการละลายน้ าลดลง
00
สมบัติกายภาพของแอลกอฮอล์
ส่ วนไม่ มีข้วั
ส่ วนมีข้วั
แสดงพันธะไฮโดรเจนระหว่ างโมเลกุลของแอลกอฮอล์ และนา้
00
สมบัติกายภาพของแอลกอฮอล์
แสดงพันธะไฮโดรเจนระหว่ างโมเลกุลของแอลกอฮอล์
00
ปฏิกริ ิยาเคมีของแอลกอฮอล์
 ปฏิกิริยาการแทนที่(Substitution)

การแทนที่ดว้ ยโลหะโซเดียม
CH3CH2OH + Na
CH3CH2ONa + H2
 การแทนที่ดว้ ยสารประกอบเฮไลด์
CH3CH2CH2OH+HBr
CH3CH2CH2Br+H2O
 ปฏิกิริยาการกาจัด(Elimination)
H2SO4
Δ
00
+ H2O
ปฏิกริ ิยาเคมีของแอลกอฮอล์
 ปฏิกิริยาการเกิดเอสเทอร์ (Esterification)
 ปฏิกิริยาการเผาไหม้
2CH3OH + 3O2
00
2CO2 + 4H2O
เอทานอล:C2H5OH
สมบัติของเอทานอล
 เอทานอล หรื อ เอทิลแอลกอฮอล์ เป็ นของเหลวใส ไม่มีสี
 ระเหยได้ง่ายและติดไฟได้
 จุดเดือด 78.3C
 ละลายได้ในน้ าและในตัวทาละลายอินทรี ย ์
การเตรี ยมเอทานอล
 ปฏิกิริยาไฮเดรชันเอทิลีน
00
เอทานอล
 เตรี ยมจากการหมักแป้ ง น้ าตาล และน้ าผลไม้ เรี ยกว่า เกรนแอลกอฮอล์
(grain alcohol)
00
เอทานอล(Ethanol)
00
เครื่ องดื่ม
วัตถุดิบที่ใช้หมัก
%แอลกอฮอล์
เบียร์ (beer)
ข้าวบาเล่ย ์
4-6
เอล(ale)
ข้าวบาเล่ย ์
6-8
เหล้าองุ่น(wine)
น้ าองุ่น
12-14
วิสกี้(wisky)
ข้าวมอลต์
40-50*
บรั่นดี(brandy)
น้ าองุ่น
40-50*
รัม(rum)
น้ าอ้อย กากน้ าตาล
40-50*
วอดก้า(vodka)
มันฝรั่ง
40-50*
ข้อมูลจาก:เคมีอินทรี ยเ์ บื้องต้น,รศ.ดร.พิมพ์จิต ดามพวรรณ ม.สงขลานครนทร์
*ผลิตภัณฑ์ที่กลัน่ แล้ว
เมทานอล:CH3OH
 เมทานอล หรื อ เมทิลแอลกอฮอล์
 กลิ่นคล้ายเอทานอล แต่เป็ นสารพิษ
 ได้จากการกลัน่ ทาลายไม้ เรี ยกว่า วูดแอลกอฮอล์(wood alcohol)
การผลิตเมทานอลเพื่ออุตสาหกรรม
00
00
ฟี นอล(Phenol)
 สู ตรทัว่ ไป Ar – OH
 เกิดพันธะไฮโดรเจนระหว่างโมเลกุลได้
 ละลายน้ าได้ปานกลางเกิดพันธะไฮโดรเจน
กับโมเลกุลของน้ าได้
 สารกลุ่มฟี นอลมีจุดเดือดสู งกว่ากลุ่ม
ไฮโดรคาร์บอนที่มีมวลโมเลกุลใกล้เคียงกัน
เช่น ฟี นอลมีจุดเดือด 182C
โทลูอีนมีจุดเดือด 111C
00
ฟี นอล(Phenol)
 ปฏิกิริยาเคมีของฟี นอล
00
ฟี นอลในธรรมชาติ
Eugenol
ดอกกานพลู
00
Isoeugenol
ผลจันทน์ เทศ
ฟี นอลในธรรมชาติ
Vanillin
ต้ นถัววานิลลา
00
Thymol
ต้ นมินต์ (mint)
ฟี นอลในธรรมชาติ
Butylated hydroxytoluene : BHT
Butylated hydroxyanisole : BHA
(สารกันหืนในอาหารที่มีนา้ มันและไขมันเป็ นองค์ประกอบ)
00
อีเทอร์ (Ether)
 สู ตรทัว่ ไป R – O – R/
 อีเทอร์ โมเลกุลเล็กๆ ระเหยได้ง่าย
และติดไฟได้
 เป็ นโมเลกุลมีข้ วั อ่อนกว่า
แอลกอฮอล์และน้ า
 อีเทอร์ ไม่มีพนั ธะไฮโดรเจน
ระหว่างโมเลกุล
 อีเทอร์ มีจุดเดือดต่ากว่าแอลกอฮอล์
ที่มีมวลโมเลกุลใกล้เท่ากัน
00
Ethoxyethane
อีเทอร์ (Ether)
สูตรโครงสร้าง
ชื่อIUPAC
methoxyethane
2 – propoxypentane
2 – chloro – 4 – ethoxy – 2
– methylhexane
ethoxybenzene
00
แอลดีไฮด์
00
แอลดีไฮด์
Carboxaldehyde group
Aliphatic aldehyde
00
Formaldehyde
Aromatic aldehyde
คีโตน
Aliphatic ketone
Carbonyl group
Aromatic ketone
00
การเรียกชื่อแอลดีไฮด์
สูตรโครงสร้าง
ชื่อIUPAC
Ethanal
Propanal
2 - Chloropropanal
Phenylethanal
00
การเรียกชื่อแอลดีไฮด์
3 – Bromo – 2 - methylbutanal
00
การเรียกชื่อแอลดีไฮด์
4 – Bromobenzaldehyde
00
สมบัติทางกายภาพของแอลดีไฮด์
สูตรโครงสร้าง
จุดเดือด
HCHO
-21
สภาพการละลายน้ า
(g/100mL)
ละลายได้ดี
CH3CHO
21
ละลายได้ดี
CH3CH2CHO
49
ละลายได้ดี
CH3(CH2)2CHO
76
16
CH3(CH2)3CHO
102
7
CH3(CH2)4CHO
131
ละลายได้เล็กน้อย
(C)
ข้อมูลจาก:เคมีอินทรี ยเ์ บื้องต้น,รศ.ดร.พิมพ์จิต ดามพวรรณ ม.สงขลานครนทร์
00
คีโตน
00
การเรียกชื่อคีโตน
สูตรโครงสร้าง
ชื่อIUPAC
Propanone (acetone)
2 – Pentanone
2,4-Dimethyl-3-pentanone
Cyclohexanone
00
การเรียกชื่อคีโตน
5 – Ethyl – 3 - heptanone
00
การเรียกชื่อคีโตน
2 – Methylcyclopentanone
00
สมบัติทางกายภาพของคีโตน
สูตรโครงสร้าง
จุดเดือด
CH3COCH3
56.1
สภาพการละลายน้ า
(g/100mL)
ละลายได้ดี
CH3COCH2CH3
79.6
26
CH3CO(CH2)2CH3
102
5.5
CH3CO(CH3)3CH3
128
1.6
C6H5COCH3
202
ไม่ละลาย
C6H5COC6H5
306
ไม่ละลาย
(C)
ข้อมูลจาก:เคมีอินทรี ยเ์ บื้องต้น,รศ.ดร.พิมพ์จิต ดามพวรรณ ม.สงขลานครนทร์
00
จุดเดือดของแอลเคน แอลดีไฮด์ และคีโตน
สูตรโครงสร้าง
มวลโมเลกุล
จุดเดือด(C)
CH3CH2CH2CH3
58
-0.5
CH3CH2CHO
58
48.0
CH3COCH3
58
56.1
CH3CH2CH2OH
60
97.2
ข้อมูลจาก : เคมี เล่ม๕ สถาบันส่ งเสริ มการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
00
สมบัติทางกายภาพของแอลดีไฮด์ และคีโตน
 แอลดีไฮด์และคีโตนเป็ นโมเลกุลมีข้ วั โมเลกุลเล็กละลายน้ าได้ดีกว่าโมเลกุล
ใหญ่ และมีพนั ธะไฮโดรเจนกับโมเลกุลของน้ า
 จุดเดือดของแอลดีไฮด์และคีโตนเพิม่ ขึ้นตามจานวนอะตอมของคาร์ บอนที่
เพิ่มขึ้น
 ทั้งแอลดีไฮด์และคีโตนไม่มีพนั ธะไฮโดรเจนภายในโมเลกุล
 จุดเดือดของแอลดีไฮด์และคีโตนสู งกว่าไฮโดรคาร์ บอน แต่ต่ากว่า
แอลกอฮอล์ที่มีมวลโมเลกุลเท่ากัน หรื อ ใกล้เคียงกัน
00
ปฏิกริ ิยาของแอลดีไฮด์ และคีโตน
 ปฏิกิริยารี ดกั ชัน
แอลดีไฮด์เมื่อถูกรี ดิวซ์จะให้ 1แอลกอฮอล์
ส่ วนคีโตนจะให้ 2แอลกอฮอล์
00
ปฏิกริ ิยาของแอลดีไฮด์ และคีโตน
 ปฏิกิริยากับกรี ญาร์ รีเอเจนต์(RMgX)
เป็ นปฏิกิริยาการสังเคราะห์แอลกอฮอล์จากแอลดีไฮด์/คีโตน
00
การทดสอบแอลดีไฮด์ และคีโตน
 ทอลเลนส์ รี เอเจนต์(Tollen’s reagent) เป็ นไอออนเชิงซ้อนของ
ซิ ลเวอร์และแอมโมเนียในสารละลายเบส
00
การทดสอบแอลดีไฮด์ และคีโตน
 สารละลายเฟห์ลิง(Fehling’s solution) เป็ นไอออนเชิงซ้อนของ
คอปเปอร์ทาร์เทรตในสารละลายเบส และเบเนดิกต์รีเอเจนต์
(Benedict’s reagent) เป็ นไอออนเชิงซ้อนของคอปเปอร์ซิเทรต
ในสารละลายเบส
00
Formaldehyde
 ฟอร์ มาลดีไฮด์ หรื อ เมทานาล มีสถานะ
เป็ นแก๊สที่อุณหภูมิหอ้ ง กลิ่นฉุน
 ละลายน้ าได้ดี
 สารลายของฟอร์ มาลดีไฮด์เข้มข้น 40%
เรี ยกว่าสารละลายฟอร์ มาลีน
การเตรียมฟอร์ มาลดีไฮด์ ในอุตสาหกรรม
00
Acetone
 แอซิ โตน หรื อ โพรพาโนน
 เป็ นของเหลวใส ไม่มีสี
 มีกลิ่นอ่อนๆ ระเหยได้ง่าย
 ละลายในน้ าได้ดี
 ละลายสารประกอบอินทรี ยไ์ ด้ดี
 ใช้เป็ นตัวทาละลายพลาสติก แลกเกอร์
การเตรียมแอซิโตนในอุตสาหกรรม
www.pureenergysystems.com/.../6900069_Acetone/
00