موانع سبک سالم زندگي در نوجوانان : يک مطالعه کيفي
Download
Report
Transcript موانع سبک سالم زندگي در نوجوانان : يک مطالعه کيفي
هو النور
موانع سبک سالم زندگی در نوجوانان :یک مطالعه کیفی
مرگ ومیرها در کشورهای در1/3 بیماری های غیرواگیر عامل بیش از
.)WHO( 2020 حال توسعه تا سال
. چاقي يكي از مهمترين عوامل خطر ابتالء به بيماريهاي غیرواگیر است
World Health Organization. Global strategy for non-communicable disease prevention
and control (draft), Geneva, Switzerland: World Health organization 2000.
بیش از افرادی است که در،احتمال چاقی بزرگسالی در کودکان و نوجوانان چاق
.سال های ابتدایی زندگی خود وزن طبیعی داشته اند
، بیماری های کلیوی،2 دیابت نوع، عروقی-ایجاد زمینه ابتال به بیماری های قلبی
تحمیل بار اقتصادی، تاثیر بر کیفیت زندگی،بلوغ زودهنگام
Chen W, Bao W, Begum S, Elkasabany A, Srinivasan SR, Berenson GS. Age related patterns of the
clustering of cardiovascular risk variables of syndrome x from childhood to young
adulthood in a population made up of black and white subjects: the Bugalusa Heart Study.
Diabetes 2000; 49:1042-48.
وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکي شيوع اضافه وزن و چاقي را در
پسران 15-24سال به ترتيب %14/7و %4/2و در دختران همان گروه
سني %19/3و %6/3اعالم نموده است که با بال رفتن سن افزايش مي
يابد.
مطالعه قند و ليپيد تهران در فاصله سال هاي 1376-79شيوع اضافه
وزن و چاقي در پسران 10-19ساله منطقه 13شهر تهران به ترتيب
%12/6و %6/6و در دختران %13/3و % 4/1بوده است ،مقادير مذکور
پس از طي سه سال سیر صعودي داشته به طوري که در فاصله سال
هاي 1380-83شيوع اضافه وزن و چاقي در پسران %16/5و %8/8و در
دختران %14/5و %5/9گزارش شده است .
با پذيرش نقش عوامل مستعدکننده ژنتيکي و اختاللت متابوليک در بروز
چاقی ،علت افزايش چشمگیر این پدیده را در طي 20سال گذشته ،بايد
در عوامل رفتاري و محيطي جستجو کرد.
شناخت موانع اتخاذ الگوهای رفتاری سالم پیش از طراحی و اجرای هرگونه
مداخله ضروری است.
Baranowski T, Cullen KW, Nicklas T, Thampson D, Baranowski J. Are current health
behavioral change models helpful in guiding prevention of weight gain efforts? Obes
Res 2003; 11:23S-43S.
تعیین موانع اتخاذ الگوهای رفتاری سالم در نوجوانان
مطالعه کیفی
نظریه مبتنی بر زمینه
Grounded Theory
نمونهگیري هدفمند
نمونه گیری تئوريك با حداكثر تنوع
نوجوانان (چاق و داراي اضافه وزن)
کل
جنس
دختر
پسر
تعداد
52
%
100
32
20
61
39
پایه تحصیلی
اول دبیرستان
دوم دبیرستان
سوم دبیرستان
17
9
26
32
18
50
تحصیالت مادر
کمتراز دیپلم
دیپلم
دانشگاهی
8
35
9
15
67
17
وضعیت اشتغال مادر
شاغل
خانه دار
13
39
25
75
تعداد
%
تحصیالت پدر
کمتراز دیپلم
دیپلم
دانشگاهی
منطقه جغرافیایی
شمال (منطقه یک)
جنوب (منطقه )16
نمایه توده بدنی
چاق
اضافه وزن
6
25
21
11
48
40
27
25
52
48
(کیلوگرم بر متر مربع)
25
27
48
52
21مصاحبه فردی و 7بحث گروهی
آنالیز داده ها
تجزیه و تحلیل داده ها
مطالعه سطر به سطر داده ها و
استخراج واژه ها و عبارات اصلی
نگارش کدهای مختصر و کوتاه
()open coding
طبقه بندی کردن مفاهیم
()Axial Coding
ایجاد طبقات فرعی
()Subcategories
برقراری رابطه بین طبقات
کشف طبقه مرکزی
الگوریتم آنالیز داده ها
.1
کد گذاری اولیه ()initial cods, open coding
.2
کد گذاری محوری ()axial cods
.3
تشکیل طبقات فرعی ()subcategories
.4
بررس ی ارتباط بین طبقات
تمامی مصاحبه ها ضبط شده ،درکوتاه ترین زمان ممکن پیاده شده
و به طورهمزمان آنالیز می گردید.
متون پیاده شده تایپ گردیده و کدهای اولیه در حاشیه متون
یادداشت می گردید.
در جریان کد گذاری باز 1320کد استخراج گردید.
پس از حذف موارد تکراری 178کد اولیه به دست آمد.
•
تغذیه ناسالم
•
ویژگی های فردی
•
فعالیت بدنی نامناسب
•
عدم حمایت خانواده
•
فقدان انگیزه
•
•
عزت نفس پایین
تاثیرگروه همسال
•
•
عدم احساس تهدید
آموزش ناکارامد
•
ضرورت تحصیل
•
عدم احساس محدودیت
عدم درک کنترل
•
•
عدم حمایت فرهنگی
•
ضعف نظام اجرایی
•
منابع و امکانات ناکافی
طبقات فرعی
مصرف مواد غذایی پرکالری در وعده های اصلی
مصرف تنقالت پرکالری در میان وعده های غذایی
مصرف غذاهای آماده و سریع الطبخ رستوران ها
مصرف مکمل های ناسالم غذایی
مصرف ناکافی یا عدم مصرف میوه ،سبزیجات و لبنیات
پرخوری و مصرف بی رویه مواد غذایی
وعده های غذایی ناقص و ناکافی
حذف وعده غذایی
حذف میان وعده
حذف وعده غذایی وجایگزینی مصرف تنقالت پرکالری
سرعت نامناسب صرف غذا
خوردن گاه و بیگاه (عدم پیروی از برنامه غذایی معین)
کم و کیف مواد غذایی دریافتی
نظم و شیوه مصرف مواد غذایی
عدم تشخیص چاقی
عدم تشخیص چاقی
تخمین کمتر از واقع چاقی
ارزیابی مطلوب نوجوان چاق از سالمت خود
چاقی :بیماری فردا
وضعیت طبیعی دیگر افراد چاق
ارزیابی مطلوب از سالمت
انجام آزمایشات دوره ای و اطمینان از سالمتی
درک ناکافی از شدت عوارض چاقی
آگاهی ناکافی در باره عوارض چاقی
ضرورت مشاهده عالئم
درک ناملموس از عوارض چاقی
•
تغذیه ناسالم
•
ویژگی های فردی
•
فعالیت بدنی نامناسب
•
عدم حمایت خانواده
•
فقدان انگیزه
•
•
عدم احساس تهدید
تاثیرگروه همسال
•
•
ضرورت تحصیل
آموزش ناکارامد
•
عدم احساس محدودیت
عدم کنترل درک شده
•
عزت نفس پایین
•
•
عدم حمایت فرهنگی
•
ضعف نظام اجرایی
•
منابع و امکانات ناکافی
کدگذاری انتخابی
Selective coding
فقدان انگیزه ،عدم کنترل درک شده ،عزت نفس پایین ،عدم
اولویت کنترل وزن و عدم حمایت مهمترین موانع اتخاذ الگوهای
رفتاری سالم در نوجوانان و ابتالء آنها به چاقی است.
با سپاس از توجه شما