Transcript TEORIJA FIZIČKOG VASPITANJA UVOD U TEORIJU

Predavanje 1
Doc.dr Mara Kerić
PREDISPITNE OBAVEZE
 Aktivnost u toku predavanja
 Kolokvijum
 Praktična nastava
 Pismeni deo ispita
 Usmeni deo ispita
 Maksimalan broj poena
15
19
15
20
31
100
ZAVRŠNO VREDNOVANJE





Od 51 do 60 poena – ocena 6
Od 61 do 70 poena – ocena 7
Od 71 do 80 poena – ocena 8
Od 81 do 90 poena – ocena 9
Od 91 do 100 poena – ocena 10
TEMATSKE CELINE
1. Predmet teorije fizičkog vaspitanja.
2. Značaj i cilj teorije fizičkog vaspitanja.
3. Terminološki problemi u fizičkom vaspitanju.
Šta je teorija?
 Teorija - zajedničko ime za celokupnu čovekovu misaono-saznajnu
delatnost.
 Teorija – uopšteno iskustvo, čisto saznanje o predmetu kojim se
bavi.
 Teorija – sistematsko izlaganje neke naučne discipline.
Uloga i ciluj teorije
 Osnovna uloga svake teorije je da proučava, uopštava,menja i
unapređuje praksu.
 Osnovni cilj svake teorije je saznanje, predviđanje i određivanje
najbolje strategije akcije u području ili područjima na koje se
odnosi predmet te nauke.
Predmet teorije fizičkog vaspitanja
 Teorija fizičkog vaspitanja je naučna disciplina, koja proučava i
uopštava naučna znanja i opšti cilj zakonitost fizičkog
vaspitanja kao organizovanog pedagoškog procesa.
 Predmet teorije fizičkog vaspitanja je izučavanje povezanosti
fizičkog vaspitanja sa odgovarajućim nastavno - naučnim
oblastima ali i vidovima vaspitanja (intelektualnim, moralnim,
estetskim i radnim),
Predmet teorije fizičkog vaspitanja
 Predmet teorije fizičkog vaspitanja čini i sveukupna socijalna
praksa usmerena na realizaciju ciljeva i zadataka fizičkog
vaspitanja, vezana za optimizaciju procesa i postizanje
njegove maksimalne efikasnosti.
Aspekti teorije fizičkog vaspitanja
 Teorijski aspekti – cilj i zadaci fizičkog vaspitanja, sredstva,
opšti principi i norme delovanja.
 Didaktičko-metodički aspekti - struktura i osobenosti procesa
obučavanja, putevi razvoja sposobnosti, osobenosti formiranja
ličnosti...
 Tehnološki aspekti - planiranje i programiranje, praćenje
efekata, vrednovanje, evidentiranje.
Značaj teorije fizičkog vaspitanja
 Kao naučna disciplina, teorija fizičkog vaspitanja ima
višestruki značaj:
 Saznajni - otkriva zakonitosti funkcionisanja i razvoja
fizičkog vaspitanja.
 Metodološki - oslanja se na opštu i posebnu metodologiju
naučnog istraživanja.
 Praktični - osnovne predpostavke za usavršavanje prakse i
shvatanje smisla pojava i tendencija.
Značaj teorije fizičkog vaspitanja
 Kao nastavna disciplina, teorija fizičkog vaspitanja ima
višestruki značaj:
 Profesionalni – obrazovanja stručnjaka u oblasti fizičkog
vaspitanja i sporta.
 Ideološki – usmeravanje fizičkog vaspitanja ka socijalnim
kretanjima i stremljenjima.
 Praktični – osposobljenost uočavanja povezanosti i
uslovljenosti sa drugim pojavama.
Cilj teorije fizičkog vaspitanja
 Razumevanje njene uloge i značaja.
 Osmišljavanje profesionalne delatnosti.
 Osposobljavanje za shvatanje i ostvarivanje svekolikih ciljeva
fizičkog vaspitanja učenika, uz primenu najadekvatnijih metoda,
postupaka, oblika i sadržina rada u skladu sa datim potrebama
učenika i okolnostima.
Cilj teorije fizičkog vapitanja
 Upoznavanje studenata sa opštim, teorijskim, zdravstveno-
biološkim, društveno-istorijskim, pedagoškim i psihološkim
osnovama fizičkog vaspitanja i sporta značajnim za razumevanje
sveukupne problematike fizičkog vaspitanja dece i mladih
školskog doba i potrebama za formiranje čvrstog stručnog
(profesionalnog) stava prema sopstvenoj ulozi u ostvarivanju
ciljeva fizičkog vaspitanja.
Osnovni pojmovi u fizičkom
vapitanju
 Pri izučavanju teorije fizičkog vaspitanja nailazimo na različite
pojmove od kojih posebno izdvajamo sledeće: fizička kultura,
fizičko vaspitanje, fizičko obrazovanje, fizička vežba, fizička
aktivnost, fizičko vežbanje, motoričko znanje i umenje,
motorička sposobnost, motorički stil, taktika, trening, čas
fizičkog vaspitanja, usmerena aktivnost, kinezi-terapija,
rekreacija, aktivni odmor, trim, igra, sport, gimnastika.
Osnovni pojmovi u fizičkom
vapitanju
 Kultura – pod kulturom se podrazumeva sve što je stvorilo
ljudsko društvo, sve što postoji na osnovu intelektualnog i
fizičkog rada.
 Fizička kultura – podrazumeva se skup materijalnih i
duhovnih dobara nastalih ljudskim radom kao i društvenih
aktivnosti u službi fizičkog razvoja čoveka a koja doprinosi
njegovom opštem razvoju.
Vaspitanje
 Vaspitanje je složen, kompleksan i dugotrajan proces koji
podrazumeva ukupnost uticaja koje vrši društvo, porodica,
škola i institucija na pojedinca da se izgradi njegova ličnost.
 Fizičko vaspitanje se može definisati kao planski i sistematski
proces u toku kojeg se posebnim sredstvima, telesnim vežbama
i aktivnostima, deluje na zdravlje i fizički razvoj čoveka, na
njegove psihomotorne funkcije, sposobnosti i motoričku
efikasnost uopšte, a preko njih na sve ostale osobine.
Obrazovanje
 Obrazovanje je proces koji se satoji u prenošenju i usvajanju
određenih naučnih saznanja iz oblasti raznih nauka, kulture,
umetnosti i vrednosti društva.
 Fizičko obrazovanje je proces sticanja neophodnih teoretskih
znajna koja razvijaju svest o vrednostima fizičke kulture i o
potrebi stalnog razvijanja i održavanja motoričkih sposobnosti,
koje utiču na odnos učenika prema telesnom vežbanju,
Fizička vežba i aktivnost
 Fizička (telesna) vežba je osnovno sredstvo (ili„operator”)
fizičkog vaspitanja, posebno odabrana kretna aktivnost ili sistem
pokreta kojoj je biološki cilj dostizanje optimalnog nivoa
motoričkih sposobnosti i pedagoški cilj sticanje motoričke znanja,
navika i umenja.
 Fizička (telesna) aktivnost podrazumeva, takođe, telesne vežbe
kojima se želi postići određena transformacija kod vežbača, ali sa
razlikom što ove vežbe (telesne aktivnosti) nisu strogo određene
formom i sadržajem, već se karakterišu bogatstvom raznovrsnih i
često, nepredviđenih (iznenadnih) pokreta.
Vežbanje, znanje i umenje
 Fizičko (telesno) vežbanje se može definisati kao proces
razvijanja i usavršavanja telesnih pokreta i telesnog kretanja u
celini primenom telesnih vežbi i telesnih aktivnosti, odnosno
proces razvijanja i usavršavanja motoričkih navika, veština,
radnih sposobnosti, kao i ukupnog razvoja jedinke kao
biološkog bića.
 Motoričko znanje i umenje se može definisati kao mogućnost
da vežbač može da uradi zadatu vežbu, motoričku formu, na
način kako se ona inače tehnički pravilno izvodi.
Motorički stil
 Motorička (fizička) sposobnost označava skup prirodnih i
stečenih činilaca (faktora) koji omogućuju uspešno vršenje
određene motoričke aktivnosti.
 Motorički stil predstavlja onu subjektivnu komponentu koju
svaki vežbač unosi kod primene određene tehnike, ili, rečeno
drugim rečima, svaki vežbač primenjujući određenu tehniku u
nekoj sportskoj disciplini, unosi svesno ili nesvesno nešto lično,
specifično, individualno, gradeći na taj način svoj stil.
Taktika, trening
 Taktika podrazumeva smišljeno rešavanje konkretnih motoričkih
zadataka sa ciljem da se stvore povoljniji uslovi ili situacije kako
bi pojedinac ili grupa bila uspešnija od drugih učesnika u datoj
aktivnosti.
 Trening je specifičan oblik rada u fizičkoj kulturi u kome se kroz
izbor i primenu određenih vežbi i vežbanja pojedinac ili grupa
osposobljava za postizanje viših sportskih dostignuća.
Čas f.v. i usmerena aktivnst
 Čas fizičkog vaspitanja je osnovni oblik rada u nastavi fizičkog
vaspitanja u školskom fizičkom vaspitanju, gde se ostvaruju
ciljevi i zadaci svakog pojedinog časa, a time i nastave ovog
predmeta u celini.
 Usmerena aktivnost u fizičkom vaspitanju predškolske dece
podrazumeva osnovnu organizacionu jedinicu vaspitnoobrazovnog rada, odnosno osnovni oblik rada u fizičkom
vaspitanju najmlađih
Kineziterapija i rekreacija
 Kineziterapija pomaže pri lečenju i rehabilitaciji primenom
pokreta, kretanja, gimnastike ( korektivne, terapeutske i
ortopedske); sprečava nastanak bolesti i otklanja nepravilnosti u
razvoju organizma.
 Rekreacija se može definisati kao aktivnost čoveka u slobodnom
vremenu, po vlastitom izboru, koja zadovoljava njegove potrebe i
interesovanja a u cilju je ličnog osveženja i oporavka.
Aktivan odmor, igra
 Aktivni odmor definišemo kao oblik odmora kod kojeg se
koriste telesne vežbe sa ciljem da se odstrani nastali zamor.
 Trim kao pojam u fizičkoj kulturi, koristimo kao metaforu
koja označava dobru pripremljenost čoveka za „plovidbu“ kroz
život, koja se u velikoj meri postiže telesnim aktivnostima i
vežbanjem.
 Igra se definiše kao spontana i slobodna aktivnost dece i
odraslih, koja im pruža zadovoljstvo i na određeni način
potvrđuje njihove individualne i kolektivne sposobnosti.
Spport, gimnastika
 Sport predstavlja pojavni oblik fizičke kulture gde pojedinac
ili kolektiv, uz maksimalno zalaganje i uz primenu telesnih
aktivnosti, teži da postigne što bolji rezultat u izabranoj
disciplini.
 Gimnastika podrazumeva vežbanja koja u najvećoj meri
ostavljaju trag na biološkoj prirodi čoveka, a pre svega – uticaj
na telesni rast i razvoj, razvoj unutrašnjih organa i sistema,
formiranje i usavršavanje osnovnih kretnih navika
Karakteristike i sposobnosti
 Antroploške (morfološke) karakteristike su obeležja
odgovorna za dinamiku rasta i razvoja (telesna visina, dužina
ekstremiteta, razni obimi, mišićna masa – telesna težina,
potkožno masno tkivo).
 Funkcionalne sposobnosti su sposobnost regulacije i
koordinacije funkcija organskih sistema (srčanosudovnog,
disajnog, metaboličkog) koja organizam održavaju stabilniim.
Sposobnosti
 Pod motoričkim (fizičkim) sposobnostima podrazumevamo
dostignut stepen razvijenosti kretnih, latentnih (prikrivenih)
motoričkih struktura čoveka bez obzira da li su zadobijene
vežbanjem, takmičenjem, da li su urođene ili stečene, a koje
uslovljavaju praktično beskonačan broj manifestnih (pojavnih)
motoričkih reakcija i mogu se izmeriti i opisati.
HVALA NA PAŽNJI !!!
Radionica
“Kaži mi da znam”
KAŽI MI DA ZNAM
1. Šta je teorija? (5)
2. Šta je uloga i cilj svake teorije? (6)
3. Aspekti koji čine teoriju fizičkog vaspitanja? (9)
4. Značaj teorije fizičkog vaspitanja kao naučne discipline? (10)
5. Značaj teorije fizičkog vaspitanja kao nastavne discipline? (11)
6. Cilj teorije fizičkog vaspitavanja? (12) i (13)
7. Osnovni smisao pojma kineziterapija? (23)
8. Osnovni smisao pojma kultura? (15)
9. Osnovni smisao pojma fizička kultura? (15)
10. Osnovni smisao pojma vaspitanje? (16)
11. Osnovni smisao pojma fizičko vaspitanje? (16)
12. Osnovni smisao pojma obrazovanje? (17)
13. Osnovni smisao pojma fizičko obrazovanje? (17)
KAŽI MI DA ZNAM
14. Osnovni smisao pojma fizička telesna vežba? (18)
15. Osnovni smisao pojma fizička (telesna) aktivnost? (18)
16. Osnovni smisao pojma motoričko znanje i umenje? (19)
17. Osnovni smisao pojma motorička sposobnost? (20)
18. Osnovni smisao pojma motorički stil? (20)
19. Osnovni smisao pojma čas fizičkog vaspitanja? (22)
20. Osnovni smisao pojma usmerena aktivnost? (22)
21. Osnovni smisao pojma aktivan odmor? (24)
22. Osnovni smisao pojma rekreacija? (23)
23. Osnovni smisao pojma igra? (24)
24. Osnovni smisao pojma aktivan odmor? (24)
25. Osnovni smisao pojma antroploške (morfološke) karakteristike? (26)
26. Osnovni smisao pojma funkcionalne sposobnosti? (26)