Białaczka

Przygotowywały Aneta Lagner i Gosia Obłokowska

Białaczka

Od łacińskiego leucaemia. Oznacza dosłownie „białą krew” i odnosi się do białego koloru próbki krwi u ludzi chorych z bardzo znaczną liczbą białych krwinek.

Białaczka charakteryzuje się ilościowymi i jakościowymi

zmianami leukocytów we krwi, szpiku i narządach

wewnętrznych (śledzionie, węzłach chłonnych).

Choroby nowotworowe układu krwionośnego

Białaczka zaliczana jest do grupy chorób nowotworowych układu krwionośnego i polega na rozroście w całym organizmie leukocytów (białych krwinek) jednego typu. Te nieprawidłowo rozrastające się komórki białaczkowe zajmują prawie cały szpik kostny, naciekają inne poza szpikowe narządy i zmieniają obraz krwi oglądany pod mikroskopem.

Podział białaczki ze względu na poziom nasilenia:

O

stre - występujące częściej

P

rzewlekłe – przypadki zachorowań na nie są dużo rzadsze.

Podział białaczki na podstawie rodzaju komórek

Białaczki limfatyczne (charakteryzujące się rosnącą liczbą limfocytów) Szpikowe (ulegają rozrostowi inne białka krwi).

Rodzaje białaczki

- białaczka ostra limfatyczna,

- ostra szpikowa, - przewlekła szpikowa, - przewlekła limfatyczna U dzieci występuje raczej ostra białaczka limfatyczna, u dorosłych (raczej w starszym wieku) przeważa ostra białaczka szpikowa.

Rozmaz szpiku kostnego

U pacjenta z ostrą białaczką limfatyczną U pacjenta z przewlekłą białaczką limfatyczną

Objawy białaczki

Objawy białaczki występują nagle. gorączka, osłabienie, niewiadomego pochodzenia siniaki, krwawienia z nosa, występowanie infekcji oraz następujące po sobie zapalenia płuc, oskrzeli, gardła lub ucha.

zaburzenia widzenia, zmniejsza się masa ciała, bóle głowy, krwawienia dziąseł przy myciu zębów, powiększenie śledziony, wątroby, węzłów chłonnych pachowych, karkowych i pachwinowych, utykanie z powodu bólu mięśni i stawów, bladość, ospałość.

( Każda infekcja występuje pomimo stosowania antybiotyków ).

Badanie krwi

U chorego na białaczkę często wykazuje niedokrwistość i małopłytkowość. Poziom białych krwinek drastycznie się zmniejsza. Komórki niedojrzałe pozostają bowiem w szpiku, niegotowe do walki z patogenem.

W celu wykrycia nieprawidłowości związanej z liczbą i rodzajem białych krwinek oraz ustalenia dokładnego ich rodzaju, wykonuje się zabieg zwany punkcją szpiku. Po wykryciu nieprawidłowych komórek, wykonuje się dalsze badania immunologiczne i cytochemiczne, na podstawie których określa się dokładnie rodzaj białaczki.

Zapobieganie białaczce

Nie są znane sposoby zapobiegania białaczkom. Ważne jest natomiast szybkie podjęcie działań, kiedy już choroba ujawni się, szybka diagnoza i w przypadku tej białaczki - nieustanne monitorowanie i ciągła kontrola.

Ze strony pacjenta ważna jest chęć przezwyciężenia

choroby, nie poddawanie się jej oraz wsparcie

dawane przez bliskich.

Leczenie

Jest długie i często może ciągnąć się latami. Wiąże się z występowaniem objawów niepożądanych (nudności, działanie toksyczne na serce, płuca, nerki i inne narządy, zahamowanie pracy szpiku, wypadanie włosów, toksyczne działanie na rozrodczość).

Chemioterapia

Jest główną metodą leczenia białaczki. Jej celem jest osiągnięcie remisji, czyli doprowadzenia obrazu szpiku, krwi do normy i zmniejszenie komórek nowotworowych. Później stosuje się leczenie podtrzymujące uzyskaną remisję.

Inne metody leczenia

Metodą leczenia białaczki jest przeszczep szpiku. Wyróżniamy dwa rodzaje przeszczepu szpiku:

- przeszczep od innej osoby czyli przeszczep allogeniczny - przeszczep własnego szpiku czyli autologiczny.

Przeszczep allogeniczny

Przeszczep od innej osoby. Stosuje się u chorych poniżej 45 roku życia i pozostających w okresie remisji.

Dawca szpiku musi być zgodny antygenowo z biorcą.

Dlatego zostaje nim najczęściej ktoś z rodzeństwa.

Zasadą tej metody jest agresywne niszczenie komórek rakowych przez leczenie chemioterapią i intensywne naświetlania całego ciała, a później przeszczep szpiku. Transplantację kojarzy się zwykle z operacją, tym

czasem tutaj jest to po prostu dożylny wlew szpiku dawcy.

Przeszczep autologiczny

Przeszczep własnego szpiku. To druga metoda, w której na koniec intensywnej chemioterapii, która

niszczy komórki nowotworowe, podaje się szpik

pobrany od samego chorego przed rozpoczęciem tego leczenia.