Transcript elektrizitatea 05 - Medikuntzako Ikasleak

ELEKTRIZITATEAK ERAGINDAKO
LESIOAK
Maniega Dk.
ELEKTRIZITATE MOTA EZBERDINAK:
1-ELEKTRIZITATE INDUSTRIALA ETA ETXEKOA
(KORRONTE ALTERNOA)
2-ELEKTRIZITATE ESTATIKOA
3-OINAZTARRIA EDO TXIMISTA
(KORRONTE ZUZENA)
ISTRIPU ELEKTRIKOA GERTATZEKO MODU
EZBERDINAK
1-POLO BAKARRAREKIN KONTAKTOA
2-EROALE BIREN ARTEAN KOKATZEA
3-ARKU BOLTAIKOA: eroalerekin kontakturik ez.
-5000 VOLT. 1 mm
-100000 VOLT. 35mm
FISIOPATOLOGIA
•Korrontearen intensitatea
•Korrontearen norabidea
•Kontaktuko denbora
•Maiztasuna edo frekuentzia
•Korronte mota
•Erresistentzia
•Tentsioa
•Beste faktoreak
1-KORRONTEREN INTENSITATEA:
Amperioek hil egiten dute,boltioek erretzen dute.
Korronte alternoari dagokio:
0.4-1.1mA korrontea nabaritzeko.
9 mA unbrala korronte iturria askatzeko.
tetania agertzen da.
80mA-4 A fibrilazio bentrikularraren unbrala.
> 4 A siderazioa: nerbio sistemako zentroen hondamena.
Arnas-bihotzeko geldiketa.
Korronte zuzenari dagokio:
Aipatutako unbralak baino lau aldiz handiagoak.
2-IBILBIDEA(NORABIDEA)
-SARRERA ETA IRTEERA PUNTUEK ADIERAZTEN DUTE
-IBILBIDEAN BURMUINA EDO BIHOTZA %60 HIL.
-IBILBIDE HORIZONTALA ARRISKUTSUAGO
BERTIKALA BAINO
3-DENBORA
-ZENBAT ETA DENBORA GEHIAGO LESIOAK LARRIAGO
-TXIMISTAK OSO INDARTSUAK DIRA BAINA DENBORA
GUTXIAN.
-FIBRILAZIO BENTRIKULARRA AGERTZEN DA T
UHINAREKIN BATERA GERTATZEN BADA.
4-MAIZTASUNA:
Korronte alternarako 7000 ziklo/seg da muga.
<7000z/s arriskutsua.
>7000z/s Joule efektuarengatik, efektu termikoa soilik.
5-KORRONTE MOTA:
Korronte alternoa zuzena baino arriskutsua da.
6-ERRESISTENTZIA
-KORRONTE FLUXUARI AURRE EGITEN DION JOERA DA.
-ERRESISTENTZIA HANDIAK BEROA ERAGITEN DU
-ERRESITENTZIAK:
HEZURRA, GANTZA, LARRUAZAL LEHORRA.HANDIA
LARRUAZAL HEZEA,MUSKULOA.ERTAINA
NERBIOA,ODOLA,ERRAIAK.TXIKIA
-HEZETASUNAK ERRESISTENTZIA GUTXITZEN
DU.HORREGATIK URETAN EZ DAGO ERREDURA HANDIRIK,
BAINA BAI BIHOTZ GELDIKETA.
-LARRUAZAL LEHORRAK BABESTEN DU.
-KORRONTE ELEKTRIKOAK BETI ERRESISTENTZIARIK
TXIKIENA DUEN BIDETIK
ERRESISTENTZIAREN ERAGINA LESIOAN
EROALEAREKIN KONTAKTOAN DAGOEN
TOKIAREN ERRESISITENTZIA TXIKIA BADA,
LESIO OROKORRAK HANDIAK ETA LESIO
LOKALAK TXIKIAK.
ERRESISTENTZIA HANDIA BADA: LESIO
LOKALAK HANDIAK BAINA OROKORRAK
APALAGOAK
7-TENTSIOA:
-Boltaje gutxiko korronteak bihotz-arnas geldiketa baina
erredura txikia.
-Boltaje handiko korronteak erredura handia baina
barruko kalterik ez.
LESIO MEKANISMOAK:
1. ENERGIA ELEKTRIKOA
-Tetania,arritmiak,arnas geldiketa,fibrilazio bentrikul.
2. ENERGIA TERMIKOA
-Ehunen koagulazioa eta nekrosia.Erredurak.
3. TRAUMATISMOAK
-Muskulu uzkurdurengatik.
4. ELEKTROPORAZIOA.
-Korronteak mintz zelularren potentziala aldatzen
du,edema zelularra agertuz,eta zelula hil egiten da.
KLINIKA:
ELEKTROTRAUMATISMOA:
Korronte elektrikoak eragiten dituen lesioak.
ELEKTROKUZIOA:
Heriotza, erreala edo itxurazkoa, agertzen denean.
KLINIKA
•OROKORRA:
•BEREHALAKOA
•Elektrokuzio sindromea.
•BERANTIARRA
•LOKALA:
•Buruan
•Bihotzean
•Erraietan
•Larruazalean
•Gorputz adarretan
1.-ELEKTROKUZIO SINDROMEA
Ezaugarriak: *konortea galtzea
*bihotz-arnas geldiketa
*heriotza erreala edo itxurazkoa
Heriotzaren kausak:
*siderazioa (zentro bulbarretan)
*fibrilazio bentrikularra (ohikoena)
*tetanizazioa (arnas muskuluen geldiketa)
*koronarioespasmoa
*laringoespasmoa.
2.-ALDAKETA OROKOR BERANTIARRAK
Shock hipobolemikoa edo sekundarioa
Biriketako edema
Garuneko edema
Giltzurruneko gutxiegitasun akutua (hemoglobinuria,mioglob.)
Erraietako lesioak (pankreatitis nekrohemorragikoa)
ADIERAZPEN LOKALAK:
LARRUAZALEAN:
-ERREDURA ELEKTROTERMIKOAK: Beroa
larruazaletik kanpo sortu da, kontaktu zuzenik gabe arko
boltaikoan adibidez. Metalizazioak ikusten dira.
“Musuaren erredura” tolesturetan
-ERREDURA ELEKTRIKOAK: kontaktua dago. Marka
elektrikoak agertzen dira: sarreran (gogorrak) eta irteeran
(bigunak eta handiagoak).
Haurretan ahoan, kablea zurrupatzeagatik.
BURUAN
Fulgurazioan batez ere.
*Begi lausoak
*Tinpano mintzaren apurketa (gorreria)
*Kraneo hausturak
BIHOTZEAN
*Arritmiak
*Koronarioen nekrosia (eskumakoarena b.e.)
GORPUTZ-ADARRETAN
*Hezur luzeetako hausturak
*Muskuluen nekrosia (sd. Konpartimentala, gangrena gaseosa.
*Rabdomiolisiamioglobinuriagiltzurr.ezintasun akutua.
ELEKTRIZITATEAK ERAGINDAKO
LESIOAK: TRATAMENDUA
LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA
-TRATAMENDU OROKORRAK DU
LEHENTASUNA ETA EZ TRATAMENDU
LOKALAK
-LITERATURA MEDIKOAN AIPATZEN DIRA
HIRU ORDUKO BIHOTZ GELDIALDIAREN
ONDORENGO BIZKORKETA ERAGINKORRA.
-BIHOTZ-BIRIKETAKO BIZKORKETAN EZ DA
ETSI BEHAR
LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA
-LESIO ELEKTRIKOA JASAN DUENAK ERRETAKO
BATENA BAINO ZAPALDUTAKO BATEN ANTZ
HANDIAGOA DU.
-LARRUAZAL NORMALAREN AZPIAN EHUN
KALTETU ASKO EGON DAITEKE
-LARRUAZALEKO ERREDUREN KOPURUAK EZ
DU BALIO FLUIDOTERAPIAREN KALKULUA
EGITEKO
LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA
ISTRIPUA GERTATU DEN LEKUAN:
1-Segurtasuna bermatu:
-Erreskate tadeen segurtasuna
-Korrontea moztu
-Korronte altuetan kontuz arku boltaikoarekin
2-Aire-bidea, arnasketa eta zirkulazioa.
3-Bizkarrezurra babestu
4-Lesionatuak asko badira (fulgurazioa): hildako itxura
dutenak azkarren
5- Benabide bat kanalizatu.Fluidoterapiarekin hasi.
6- EKG monitorizatu.Fibrilazioa,asistolia...tratatu.
LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA
LARRIALDI ZERBITZUTAN:
1-Gaixoaren egoera orokorra aztertu.
2-Benabide lodi bat hartu ( zentrala )
3-EKG bidezko monitorizazio 48 ordutan gutxienez
4-Fuidoterapiaren bidez diuresia 70ml/ord baino gehiago,
mioglobinuriak eragin ditzakeen kalteak ekiditeko.
5-Larruazala 48 ordutan berraztertu.Erredurak tratatu.
6-Tetano profilaxia. Hauek beste erredurak baino
tetagenikoak baitira.
7-Odol eta gernu analisiak egunero, lehenengo 5 egunetan
LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA
FLUIDOTERAPIA EGOKIA IZAN ARREN (BENA
PRESIO ZENTRAL EGOKIA) EZ BADA > 50
ML/ORDUKO DIURESIA LORTZEN MANITOL EDO
FUROSEMIDA EMAN BEHAR DA ETA
GILTZURRUNEKO EZINTASUN AKUTURIK
BALEGO HEMODIALISIA EDO DIALISI
PERITONEALA.
LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA
MIOGLOBINURIA BADAGO:
-DIURESIA 1-1,5 ml/kg./ord.
-GERNUA ALKALINIZATU MANITOL EDO
BIKARBONATOAREKIN
HIPERPOTASEMIA BADAGO:
-GLUKOSA HIPERTONIKOA
-INTSULINA
LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA
TRATAMENDU LOKALA:
-Erredurak txikiak direnean tratamendu kontserbatzailea,
erreduren zabalera erabaki arte.
-Erredurak zabalak badira desbridaketa azkarra
-Fasziotomiak: Noiz?:
-Eko-doppler
-Hipoxemia
-konpartimentuen presioa neurtuz
-Nekrosektomiak: Zenbat?
-ENM (Erresonantzia Nuklear Magnetikoa)
-Gammagrafia Tc 99
-Itxaron 3-5 egun eta ziurtatu bideragarritasuna,
zalantzazkoa erauzi.
TXIMISTAK EDO OINAZTARRIAK
-TXIMISTEK ERAGINDAKO
HERIOTZAREN ARRAZOIA BIHOTZBIRIKETAKO GELDIALDIA DA.
-BIHOTZ-BIRIKETAKO GELDIALDIRIK
EZEAN HILTZEKO ARRISKUA TXIKIA DA
TXIMISTAK EDO OINAZTARRIAK
FISIOPATOLOGIA:
-LESIO ELEKTRIKOA: Korronte elektrikoa
beroa bihurtzen da eta barruko organoak
errespetatzen ditu.
-ZAPALKETAREN ONDORENGO LESIOAK
-ERREDURAK
-TRAUMATISMOAK
-LESIO AKUSTIKOAK
-LESIO FOTIKOAK ERRETINAN ETA
KRISTALINOAN
TXIMISTAK EDO OINAZTARRIAK
TXIMISTAK HARRAPATUTAKO
PAZIENTEAREN EGOERA
1-KOMA, ASISTOLIA ETA ARNAS GELDIALDIA
2-LARRUAZALEKO ERREDURAK, ZUHAITZ TANKERAKO
ERREDURAK.
3-TRAUMATISMOAK,HAUSTURAK.
TXIMISTAK EDO OINAZTARRIAK
AZTERKETA FISIKOAN AURKITU DAITEKE:
-ITSUMENA BEHIN-BEHINEKOA EDO IRAUNKORRA
-BEGIETAKO LESIOAK
-ENTZUMENEKO LESIOAK
-BIZKARREZURREKO LESIOAK
-NEUMOTORAX ETA ARNASKETA-DISTRESA
-ARRITMIAK
-HAUSTURAK
-RABDOMIOLISIA
-OBJETU METALIKOEK SORTUTAKO ERREDURAK
-AZALEKO ERREDURAK
TXIMISTAK EDO OINAZTARRIAK
TRATAMENDUA:
-ASISTOLIA ETA ARNAS GELDIALDIA TRATATU
-BIHOTZ-BIRIKETAKO BIZKORKETA LUZEA
-ARRITMIAK MONITORIZATU ETA TRATATU
-BENA-BIDEA ETA FLUIDOTERAPIA:
-Kontuz biriketako eta burmuineko
edemarekin
-ERREDURA AZALEKOAK SENDATU