Transcript Metabolismoaren patologia

Metabolismoaren
patologia
Azido-base orekaren
asaldurak
Azido-base orekaren
asaldurak
• Sarrera
• Fisiologia
• Fisiopatologia
– Azidosia
– Alkalosia
Azido-base orekaren
asaldurak
Sarrera
• ph = azido eta basen kontzentrazioaren menpekoa da.
• Ph = - log [H+]
• ph = 7,4 (7,35-7,45)
• Balio normalak
– paCO2 = 35-45 mmHg
– PaO2 = 80-100 mmHg
– bikarbonatoa (CO3H-) = 21-28 mEq/l
Fisiologia
Azido-base orekaren
fisiologia
Mekanismo konpentsatzaileak
• Tanpoiak
• Birikak
• Giltzurrunak
Azido-base orekaren
fisiologia
Tanpoiak
• arinak baina mugatuak
• Espazio estrazelularrean (EEZ): BIKARBONATOA
– az. karboniko (H2CO3)/bikarbonato (HCO3-)
• Bikarbonato/azido karbonikoaren erlazio normala  20:1
– HCO3- + H+  H2CO3  CO2 + H2O
– [ph = 6,1 + log CO3H-/CO3H2] = [ph = 6,1 + log CO3H-/PaCO2]
(Henderson-Hasselbach ekuazioa)
• Espazio intrazelularrean (EIZ)
– PO4H2Na/PO4HNa2
– proteinaH+/proteina– Hb H+/Hb-
Azido-base orekaren
fisiologia
Birikak
• Arinak baina mugatuak
• CO2 ezabatzen dute
• azidosi metabolikoan
– arnas-zentrua estimulatu  Kussmaul-en arnasketa (CO2 kanporatu)
Azido-base orekaren
fisiologia
Giltzurrunak
• geldoak eta mugatuak
• HCO3- birsortzen dute eta zelula tubular-barnean eratutako H+
ezabatzen dute
• TEP
– HCO3- + H+  H2CO3  CO2 + H2O
• TED
– H+ + PO4HNa2  PO4 H2Na (azidotasun titulagarria)
• TED
– H+ + NH3  NH4+
Fisiopatologia
Azido-base orekaren
fisiopatologia
• Sarrera
• Azidosia
• Alkalosia
Azido-base orekaren
fisiopatologia
Sarrera
• Ph-aren aldakuntzak era bitakoak dira
– Azidosian ph baxua da
• CO3H- << edo PaCO2 >>
– Alkalosian ph altua da
CO3H- >> edo PaCO2 <<
Azido-base orekaren
fisiopatologia
Sarrera
• Asaldura primarioaren arabera
– Metabolikoa: 1º = CO3H-an  giltzurrunetakoa edo kanpokoa
– Arnasketakoa: 1º = PaCO2-an  beti arnasketa-asaldura
• Asaldura sekundarioak (PaCO2 eta CO3H-)
= mekanismo konpentsatzaileak
Azido-base orekaren
fisiopatologia
Sarrera
• Fase edo aldi bi
– Konpentsatua: mek. konpensatzaileek ph-a normala
mantentzen dute
– Desorekatua: mekanismoek ezin dute mantendu PH normala
 ph-a anormala
• Azidosi desorekatua = azidemia
Azidosia
Azidosia
• Azidosi metabolikoa
• Arnas-azidosia
• Azidosiaren ezaugarri klinikoak
Azidosi metabolikoa
• Definizioa
• Mekanismoak
• Kausak
• Konpentsazio-sistemak
Azidosi metabolikoa
Definizioa
• asaldura 1º = CO3H- <<
–  ondorioz, PaCO2 ere gutxituko da
• 1. aldian: konpentsatuta  ph normala izango da
• 2. aldian: deskonpentsatuta  ph jaitsiko da
Azidosi metabolikoa
Mekanismoak
• Azidoren produkzioa handitzen da:AAS,cetoazidosia
diabetikoa,azidosi laktikoa
• CO3H galtzen da liseri aparatutik edo
giltzurrunetik:beherakoak,giltzurrun-gutxiegitasuna,azidositubularrak,hipoaldosteronismoa
Bi talde hauek desberdintzeko ANION GAP kalkulatu behar dugu.
Azidosi metabolikoa
Azidosi metaboliko-motak
• 1. Hiatu anioidun (anioi gap) azidosia edo
azidosi normokloremikoa
• 2. Hiatu anioigabeko azidosia edo azidosi
hiperkloremikoa
– Anioi gap
• Na+ - [Cl- + CO3H-] = 140- (102 + 26) = 12
• alb., aa, sulfato, fosfato, gorputz zetonikoak + az. laktiko
– plasmaren osmolalitatea mantentzeko katioi – anioi = 0
Azidosi metabolikoa
Kausak
1. HIATU ANIOIDUN AZIDOSIA(ohikoenak
dira)(azidosi normokloremikoa)
•
Azido-sintesiaren gehitzen da
azidosi laktikoa
zetoazidosi diabetikoa,alkoholikoa
toxikopenetan(AAS,metanol,etilenglikol,paraldehido,cian
uro)
rabdomiolisia
•
Azido-jariapen gutxitzen da
Azidosi metabolikoa
Kausak
2. HIATU ANIOIGABEKO AZIDOSIA
(azidosi hiperkloremikoa)
Cl emateagatik(elikadura parenterala,azido
klorhidrikoa,kloruro amonikoa)
Liseri aparatuko CO3 H galerak( beherakoak,fistulak
pankreatikoak,ureterosigmoidostomia,colestiramina
tratamendua)
Azidosi tubularrak
Azetazolamida tratamendua
Azidosi metabolikoa
Konpentsazio sistemak
•
Birikak
–
•
hiperaireztapena  CO3H-/PaCO2 normaldu
Giltzurrunak
–
ahal dutenean  CO3H- birsortzen dute
Arnas-azidosia
• Definizioa
• Mekanismoak
• Kausak
• Konpentsazio-sistemak
Arnas-azidosia
Definizioa
• Asaldura 1º = PaCO2 >>
–  ondorioz, CO3H- >>
• Arnas-gutxiegitasun kronikoan, ph-a konpentsatzen da
• Arnas-gutxiegitasun akutuan, ph-a deskonpentsatuta dago
Arnas-azidosia
Mekanismoak
ALBEOLOETAKO HIPOBENTILAZIOAGATIK agertzen da
eta honen ondorioz PaCO2 altxatzen da.
Arnas-azidosia
Kausak
• Arnas-zentruko inhibitzaileak
– sedanteak, anestesia, erraboil-polio. (Pickwick sd.)
• Arnas-gaixotasunak
-EPOC,SAOS,neumotorax,hemotorax,distressa,derrame
pleurala
• Bihotz-gutxiegitasuna
– birikietako edema akutua
• Gaixotasun neuromuskularrak
– Guillain-Barre sd.,hipocalcemia, miastenia, farmakoak...
Arnas-azidosia
Konpentsazio sistemak
• Giltzurrunek
– CO3H- berreskuratzen dute H+ tubulu-barnera ezabatuz
Azidosia
Ezaugarri klinikoak
• Arnas-aparatuan
– Kussmaul arnasketa batipneikoa
• Zirkulazioan
– Bihotzaren uzkurdura <<, arritmiak, hipotentsio
arteriala (baso-zabalkuntza)
• Nerbio-sisteman
– nahasketa mentala, koma...
Azidosia
Ezaugarri klinikoak
• Hezurretan
– mineralkuntza asaldatu  osteomalazia
• Odolean
– leukozitosia + neutrofilia
– Hb-kurba eskuinera (Bohr eragina)  Hb-erreduzitu (zianosia)
• Metabolismoa
– hiperK, T-uhin tontordunak, bentrikulu-fibrilizazioa, heriotza
Alkalosia
Alkalosia
• Alkalosi metabolikoa
• Arnas-alkalosia
• Alkalosiaren ezaugarri klinikoak
Alkalosi metabolikoa
• Definizioa
• Mekanismoak
• Kausak
• Konpentsazio-sistemak
Alkalosi metabolikoa
Definizioa
• asaldura 1º = CO3H- >>
–  ondorioz, PaCO2 ere gehitzen da
• 1. aldia: konpentsatua  ph normala
• 2. aldia: deskonpentsatua  ph >>
Alkalosi metabolikoa
Mekanismoak
ALCALIS ASKO EGOTEAGATIK:
--DIETAN:bikarbonato sodikoa,laktatoa,zitrato
gatzak
--GILTZURRUNEKO CO3H BIRSORTZEAGATIK
GIlTZURRUNEKO EDO LISERI APARATUKO
GALERAGATIK:gorakoak,hiperaldosteronismo
a
BESTE
BATZUK:hipobolemia,hipokloremia,hipopotas
emia
Alkalosi metabolikoa
Kausak
SAILKAPENA:
Cl gernuan 15 baino gutxiago:liseriaparatuko galerak( gorakoak eta
beherakoak) eta hipobolemia
Cl gernuan 15 baino
gehiago:hiperaldosteronismoa eta
hipopotasemia
Alkalosi metabolikoa
Konpentsazio sistemak
• Birikak
– arnas zentrua erori  hipoaireztapena (prozesu mugatua)
• Giltzurrunak
– ahal izanez gero, gutxitzen dute H+-en ezabatzea tubuluetan
Arnas-alkalosia
• Definizioa
• Mekanismoak
• Kausak
• Konpentsazio-sistemak
Arnas-alkalosia
Definizioa
• asaldura 1º = PaCO2 <<
–  ondorioz, HCO3 ere gutxitzen da
• 1. aldia: konpentsatua  ph normala
• 2. aldia: deskonpentsatua  ph >>
Arnas-alkalosia
Mekanismoak
• bakarra = hiperaireztapena
Arnas-alkalosia
Kausak
• Hiperaireztapen psikogenoa
– antsietatea, histeria...
• Arnas aparatuko -prozesuak
– pneumonia, asma, birika-enbolia/edema, fibrosia...
• Nerbio-sistema zentralaren asaldurak (arnas-zentrua)
-entzefalitis-meningitis, tumoreak, buruko traumatismoak
• Arnas-zentruko estimulatzaileak
– sukarra, septizemia, zirrosi hepatikoan, haurdunaldian,
salizilato eta xantinen toxikapenetan...
Arnas-alkalosia
Konpentsazio sistemak
• Giltzurrunek
– CO3H- gutxitzen dute
Alkalosia
Ezaugarri klinikoak
• Arnas aparatuan
– Alkalosi metabolikoan: hipoareztapena
– Arnas-alkalosian: hiperaireztapena
• Zirkulazioan
– bihotz-arritmiak
Alkalosia
Ezaugarri klinikoak
--Nerbio-sisteman (garrantzitsua)
– garun-disfuntzioa  nahasketa, apatia...
– tetania-krisia (hipokaltzemia)
--METABOLISMOAN
– hipopotasemia
– U-uhina
– Arritmiak
Azido-base
desorekaren
adibideak
Adibideak
•
ph=7,2, pO2=45, pCO2=85, CO3H=30mEq/l
Adibideak
•
ph=7,3, pO2=90, pCO2=30, CO3H=12mEq/l
Adibideak
•
ph=7,5, pO2=100, pCO2=22, CO3H=20mEq/l
Adibideak
•
ph= 7,48, pO2=75, pCO2=48, CO3H=38mEq/l