Transcript Podstawy socjologii

Jak stajemy się istotami społecznymi?


•
•
•
Jednostka uczy się być człowiekiem od innych
ludzi, ale musi być do tego procesu
predysponowana biologicznie
Proces stawania się istotą społeczną opisują
trzy kategorie:
Uspołecznianie
Socjalizacja (Berger i Luckmann, Giddens)
Wychowywanie

W trakcie procesu socjalizacji jednostka:
nabywa uniwersalne ludzkie kompetencje i umiejętności
(proces socjalizacji to proces stawania się człowiekiem)
 uczy się wartości, wzorów postępowania, norm
obowiązujących w jej kulturze (proces socjalizacji to proces
stawania się przedstawicielem określonej kultury)
 przyswaja postawy wobec wartości, wzorów postępowania,
norm obowiązujących w jej kulturze, które są
charakterystyczne dla grupy w której funkcjonuje (proces
socjalizacji to proces stawania się członkiem określonej grupy)
 staje się samosterownym aktorem życia społecznego, ale
obciążonym balastem socjalizacji (paradoks socjalizacji, habitusP.Bourdieu)

Socjalizacja to mechanizm transmisji kulturowej, a
tym samym społecznej reprodukcji i odtwarzania się
struktury społecznej
 Socjalizacja tworzy również warunki społecznej
zmiany
 Socjalizacja to podstawowy mechanizm kontrolny:
„Społeczeństwo nieustannie nas nabiera, że to, co
jest zbiorem zdarzeń przypadkowych jest
konieczne”(Berger i Luckmann)


Socjalizacja to interakcja pomiędzy dzieckiem a znaczącymi innymi

Najważniejszy mechanizm socjalizacji to role-taking

Fazy procesu socjalizacji:
•
•
•
•
•

Faza wstępna
Konwersacja gestów (faza imitacyjna)
Faza zabawy (nauka języka)
Faza gry
Wytworzenie uogólnionego innego
Efekty socjalizacji:

umiejętność dopasowywania zachowań do zachowań innych
umiejętność rozpoznawania znaczeń otaczających nas przedmiotów i posługiwania się
nimi
umiejętność patrzenia na siebie oczami innych
•
Dwa aspekty procesu role- taking: poznawczy i identyfikacyjny



Socjalizacja to proces, który trwa przez całe
życie jednostki, bo:
•
•
zmieniają się nasze statusy (wiek, role zawodowe, stosunek innych
wobec nas, stosunek wobec samego siebie, konwersje itd. )
zmienia się rzeczywistość wokół nas

Rodzaje socjalizacji (P.Sztompka):
•
Socjalizacja pierwotna i wtórna
Demoralizacja i resocjalizacja
Socjalizacja antycypacyjna
Socjalizacja odwrotna
Indoktrynacja
•
•
•
•





Długotrwałość procesu socjalizacji-akceleracja zmian społecznychkonieczność nabywania nowych kompetencji- zależność od
ekspertów
Wielość wzorców, które jednostka może przyjąć jako własnetechnologie społecznego nasycania (Gergen)- nieadekwatność
Kultura terapeutyczna- definiowanie nowych problemów i norm
przez ekspertów, refleksyjność jednostek
Wielość agend socjalizacji – przygodność efektów socjalizacji/
dynamiczny wpływ społeczny (Bibb Latane)
Wielokulturowość socjalizacji- postawy kosmopolityczne/
ksenofobia
I. Pytania do treści wykładu
1.
Na czym polega różnica pomiędzy socjalizacją, wychowaniem i
uspołecznieniem?
2.
Czego jednostka uczy się podczas procesu socjalizacji?
3.
Jakie społeczne funkcje spełnia proces socjalizacji?
4.
Scharakteryzuj wybraną fazę procesu socjalizacji w ujęciu Herberta Meada?
5.
Dlaczego proces socjalizacji trwa przez całe życie?
6.
Scharakteryzuj jeden ze znanych Ci rodzajów socjalizacji
7.
Na czym polega specyfika współczesnych procesów socjalizacji
II. Pytania do lektury:
Szacka B., Wprowadzenie do socjologii, Warszawa, 2003, r. VI Socjalizacja (str. 135-157)
1.
2.
3.
Co to jest osobowość i jakie jej rodzaje wyodrębniają socjologowie?
Scharakteryzuj jedno z podejść do problematyki roli społecznej obecne w
socjologii?
Co to jest tożsamość?