GIẢI PHẦU SINH LÝ VÀ BỆNH LÝ TUYẾN NƯỚC BỌT

Transcript GIẢI PHẦU SINH LÝ VÀ BỆNH LÝ TUYẾN NƯỚC BỌT

GIẢI PHẦU SINH LÝ VÀ BỆNH LÝ TUYẾN NƯỚC BỌT

TS. LÊ VĂN SƠN KHOA PHẪU THUẬT MIỆNG HÀM MẶT

ĐẠI CƯƠNG

 TUYẾN NƯỚC BỌT (TUYẾN CHÍNH, TUYẾN PHỤ) LÀ MỘT CƠ QUAN (HỆ THỐNG) GIẢI PHẪU VÀ SINH LÝ PHỨC TẠP.

 BÀI TIẾT: - ENZYME - CHẤT TRỘN - YẾU TỐ MIỄN DỊCH  ĐÁP ỨNG KÍCH THÍCH: - CƠ HỌC (THỨC ĂN, ĐỒ UỐNG) - XÚC CẢM (SỢ, QUÁ SỨC…)

BỆNH LÝ

 NHIỄM TRÙNG: SỎI  RỐI LOẠN MIỄN DỊCH  QUÁ PHÁT, TEO TUYẾN  BỆNH HỆ THỐNG  KHỐI U: LÀNH TÍNH, ÁC TÍNH

LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU TUYẾN NƯỚC BỌT

 PHẪU THUẬT TUYẾN MANG TAI: 1600  NHỮNG NĂM ĐẦU THẾ KỶ XX, BIẾT RÕ GIẢI PHẪU VÀ LIÊN QUAN CỦA TUYẾN VỚI THẦN KINH MẶT.

 TRONG 25 NĂM QUA, CÓ ĐẾN 27.000 BÀI VIẾT VỀ TUYẾN NƯỚC BỌT.

NIELS S. STENSEN (1638-1686)  MỘT NHÀ NGHIÊN CỨU ĐỊA CHẤT NỔI TIẾNG NGƯỜI ĐAN MẠCH (SINH TẠI LUTHERAN, COPENHAGEN)  XUẤT BẢN: TÍN NGƯỠNG, NGÔN NGỮ, GIẢI PHẪU VÀ ĐỊA CHẤT.

 ỐNG STENON DƯỢC PHÁT HIỆN QUA PHẪU TÍCH ĐẦU CỪU VÀ SAU ĐÓ LA TRÊN XÁC NGƯỜI

THOMAS WHARTON (1614-1673)

MỘT NHÀ NGHIÊN CỨU NGƯỜI ANH PHÁT HIỆN RA ỐNG WHARTON VÀO THẾ KỶ XVII.

WARTHIN (1866 – 1931):

u WARTHIN

CHARLES BELL (1774-1842):

dấu hiệu CHARLES BELL

Mikulicz (1923) Sjogren (1923 Frey (1923)

NIELS S. STENSEN (1638-1686)

 MỘT NHÀ NGHIÊN CỨU ĐỊA CHẤT NỔI TIẾNG NGƯỜI ĐAN MẠCH (SINH TẠI LUTHERAN, COPENHAGEN)  XUẤT BẢN: TÍN NGƯỠNG, NGÔN NGỮ, GIẢI PHẪU VÀ ĐỊA CHẤT.

 ỐNG STENON DƯỢC PHÁT HIỆN QUA PHẪU TÍCH ĐẦU CỪU VÀ SAU ĐÓ LA TRÊN XÁC NGƯỜI

PHÔI THAI HỌC

 HÌNH THÀNH TUẦN THỨ 6 - 7  NGUỒN GỐC NGOẠI BÌ.

MÔ HỌC

 THÀNH PHẦN BIỂU MÔ CỦA THUYẾN NƯỚC BỌT.

M« bÖnh Häc B×nh thêng

H ×nh ¶nh m« bÖnh häc b×nh th êng cña TNBMT

: 1: Tói tuyÕn 2: èng bµi tiÕt 3: TÕ bµo mì

GIẢI PHẪU

HỆ THỐNG TUYẾN NƯỚC BỌT CÓ 3 ĐÔI TUYẾN CHÍNH:  MANG TAI  DƯỚI HÀM  DƯỚI LƯỠI VÀ RẤT NHIỀU TUYẾN NƯỚC BỌT PHỤ NẰM Ở MÔI, MIỆNG

GIẢI PHẪU TUYẾN MANG TAI

Giíi h¹n vïng mang tai: tríc, sau, trªn, díi

Gi¶i phÉu l©m sµng vïng mang tai

D©y thÇn kinh VII

Gi¶i phÉu l©m sµng vïng mang tai

Sù ph©n nh¸nh cña d©y TK VII

GIẢI PHẪU TUYẾN DƯỚI HÀM

SINH LÝ THƯƠNG VÀ BỆNH BÀI TIẾT TUYẾN NƯỚC BỌT

NƯỚC BỌT TRONG MIỆNG LÀ HỖN HỢP CỦA 3 ĐÔI TUYẾN NƯỚC BỌT CHÍNH VÀ CÁC TUYẾN NƯỚC BỌT PHỤ.

ĐÓNG VAI TRÒ QUAN TRỌNG:  GIỮ ĐỘ ẢM CHO MIỆNG  GIÚP CHO NÓI  LÀM NHÃO THỨC ĂN CHO DỄ NHAI DẼ NUỐT  HOÀ TAN THỨC ĂN  VỊ GIÁC

SINH LÝ THƯƠNG VÀ BỆNH BÀI TIẾT TUYẾN NƯỚC BỌT

ANPHA – AMYLAZA PTYALIN TIÊU HOÁ CHẤT BỘT.

CÁC CHẤT CÓ HẠI (CHẤT ĐỘC) LÀM TĂNG TIẾT NƯỚC BỌT GIÚP PHA LOÃNG CHẤT ĐỘC LÀM SẠCH KHOANG MIỆNG.

BICARBONATE VÀ PROTEIN ĐÓNG VAI TRÒ CHẤT ĐỆM GIÚP PHUC HỒI PH SINH LÝ CỦA KHOANG MIỆNG.

SINH LÝ THƯƠNG VÀ BỆNH BÀI TIẾT TUYẾN NƯỚC BỌT

NGOÀI RA CÒN CÓ NHIỀU CHẤT KHÁNG VIRUS ION THIOCYANATE LÀ CHẤT XÚC TÁC PHẢN ỨNG NITRO HOÁ.

NITRATE -> NITRITE NHỜ VI KHUẨN TRONG MIỆNG > GIẢM PH TRONG MIỆNG 6-6,4. NITRITE CAO Ở NGƯỜI VỆ SINH RĂNG MIỆNG KÉM TUỔI CÀNG CAO THÌ NITRITE CÀNG CAO.NITRATE & NITRITE LÀ CHẤT CÓ KHẢ NĂNG GÂY UNG THƯ.

NGƯỜI HÚT THỐC LÁ THÌ NỒNG ĐỘ ION THIO CYANATE CAO HƠN DO ĐÓ PHỨC HỢP N-NITROSO CAO DO VẬY, NGUY CƠ UNG THƯ TĂNG CAO HƠN.

SINH LÝ THƯƠNG VÀ BỆNH BÀI TIẾT TUYẾN NƯỚC BỌT

NƯỚC BỌT TRONG 24 GIỜ TIẾT ĐƯỢC 1000 – 1500 ML:  90% TUYẾN MANG TAI VÀ DƯỚI HÀM  5% TUYẾN DƯỚI LƯỠI  5% TUYẾN NƯỚC BỌT PHỤ DÒNG CHẢY O,O5 ML/PHÚT 10% - 90% NƯỚC BỌT ĐƯỢC TIẾT VÀO BAN NGÀY

BỆNH LÝ TUYẾN NƯỚC BỌT

 BẤT THƯỜNG TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN  RỐI LOẠN CHỨC NĂNG  SỎI TUYẾN NƯỚC BỌT  VIÊM TUYẾN NƯỚC BỌT  U TUYẾN NƯỚC BỌT

BẤT THƯỜNG TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN

 HIẾM GẶP  KHÔNG CÓ TUYẾN MANG TAI( BỆNH NHÂN TEO NỮA MẶT BẨM SINH)  TUYẾN LẠC CHỔ

VIÊM TUYẾN (SIALADENITIS)

BỆNH NGUYÊN:  VI KHUẨN  VIRUS (QUAI BỊ)  CHẤN THƯƠNG ,TIA XẠ VÀ DỊ ỨNG

VIÊM TUYẾN DO VI KHUẨN CẤP TÍNH

 THƯỜNG GẶP Ở TUYẾN MANG TAI  VIÊM DO NHIỄM TRÙNG NGƯỢC DÒNG  VI KHUẨN GÂY BỆNH:  STREPTOCOCUS PYOGENES  STAPHYLOCOCUS AUREUS

VIÊM TUYẾN DO VI KHUẨN CẤP TÍNH

     THƯỜNG XẨY RA SAU MỔ ĐẶC BIỆT SAU MỔ BỤNG BỆNH NHÂN BỊ HỘI CHỨNG SJOGREN SAU DÙNG THUỐC CÓ TÁC DỤNG LÀM GIẢM TIẾT NƯỚC BỌT BỆNH NHÂN MẮC BỆNH TỰ MIỄN VIÊM MẠN TINH TUYẾN DƯỚI HÀM

LÂM SÀNG

 VIÊM CẤP XẨY RA NHANH  TUYẾN SƯNG NHANH  ĐAU,SỐT,DA ĐỎ,CĂNG BÓNG  MỦ CHẢY QUA LỔ ỐNG TUYẾN

ĐIỀU TRỊ

• CẤY MỦ • KHÁNG SINH THÍCH HỢP • ĐIỀU TRỊ HỖ TRỢ: • TRUYỀN DỊCH • KÍCH THÍCH TUYẾN

VIÊM TUYẾN DO VI KHUẨN MẠN TÍNH

• THƯỜNG GẶP Ở CÁC TUYẾN CHÍNH • VIÊM KHÔNG ĐẶC HIỆU • LIÊN QUAN ĐÉN TẮC ỐNG TUYẾN VÀ NHIỄM TRÙNG NGƯỢC DÒNG • HAY GẶP Ở TUYẾN DƯỚI HÀM VÀ Ở MỘT BÊN • LỖ ỐNG TUYẾN BỊ VIÊM • DỊCH TIẾT MẶN

VIÊM TUYẾN DO VI KHUẨN MẠN TÍNH

• ĐỐI VỚI TUYẾN DƯỚI HÀM:VIÊM KÉO DÀI TỔ CHỨC BIỂU MÔ CÓ THỂ THAY BĂNG TỔ CHỨC XƠ: - TUYẾN SỜ CHẮC NHƯ U - VIÊM TUYẾN XƠ HOÁ MẠN TÍNH

HÌNH ẢNH X-QUANG

-H ×nh ¶nh b×nh thêng cña TMT  èng Stenon - Nh¸nh tuyÕn - Nhu m« tuyÕn

HÌNH ẢNH X-QUANG

VIÊM TUYẾN MẠN TÍNH

HÌNH ẢNH X-QUANG

VIÊM TUYẾN MẠN TÍNH

VIÊM TUYẾN MẠN TÍNH Gi·n èng Stenon bÈm sinh: dÊu hiÖu ngãn tay ®i g ¨ng H ×nh chuçi ngäc trai: viªm m¹n tÝnh TMT

SỎI TUYẾN NƯỚC BỌT

• LÀ BỆNH MẠN TÍNH TÁI PHÁT CÓ CÁC TRIỆU CHỨNG: - SƯNG TUYẾN - GIẢM NƯỚC BỌT - TĂNG ĐỘ SÁNH NƯỚC BỌT - VIÊM - CƠN ĐAU QUẶN SỎI

DỊCH TỄ HỌC

• TUỔI HAY GẶP:30-60 • NAM GẶP NHIỀU HƠN NỮ MỘT ÍT • KÍCH THƯỚC SỎI TỪ 0,1-30 MM • 80-90% GẶP Ở TUYẾN DƯỚI HÀM • 5-10% GẶP Ở TUYẾN MANG TAI • 5% GẶP Ở TUYẾN DƯỚI LƯỠI… • SỎI THƯỜNG Ở MỘT BÊN TUYẾN • THÀNH PHẦN CHỦ YẾU LÀ MUỐI PHOTPHATE VÀ OXYLATE

TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG

• ĐAU,SƯNG TUYẾN ĐẠC BIỆT TRONG VÀ SAU ĂN RỒI GIẢM DẦN • VIÊM TUYẾN CẤP TÍNH:SƯNG ,NÓNG ,ĐỎ ,ĐAU,LỖ ỐNG TUYẾN BỊ VIÊM VÀ CÓ MỦ • CÓ THỂ SỜ THẤY SỎI Ơ NỮA TRƯỚC ÔNG WHARTON • KHÓ SỜ THẤY SỎI Ở ỐNG STENON

TRIỆU CHỨNG X-QUANG

ĐIỀU TRỊ

TUYẾN DƯỚI HÀM: • SỎI PHÍA TRƯỚC (SỜ THẤY ĐƯỢC): GÂY TÊ LẤY SỎI ĐƯƠNG TRONG MIỆNG • SỎI PHÍA XA ỐNG TUYẾN HOẶC TRONG TUYẾN GÂY VIÊM XƠ HOÁ TUYẾN:CẮT BỎ TUYẾN ĐƯỜNG NGOÀI MIỆNG

ĐIỀU TRỊ

• TUYẾN MANG TAI: • SỎI SỜ THẤY TRONG MIỆNG: MASSAGE CHO SỎI RA NGOÀI HOẶC MỔ LẤY SỎI • SỎI TRONG VÀ NGOÀI TUYẾN,VIÊM NẶNG: MỔ CẮT TOÀN BỘ TUYẾN

HéI CHøNG sjogren

BỆNH MIKULICZ

Là bệnh tự miễn • Kháng thể bất thường trong máu chông lại các loại tổ chức của cơ thể • Hình ảnh viêm ở tuyến tuyến lệ: Khô mắt Tuyến nước bọt : Khô miệng Hội chưng Sjogren sơ phát: Bệnh liên quan đến tuyến ,không liên quan đến tổ chức liên kết.

Hội chứng Sjogren thứ phát: Tổn thương tuyến kèm với tổn thương tổ chức liên kết: Lupus ban đỏ hệ thống, xơ bì

HéI CHøNG sjogren

Nguyên nhân : Không rõ • Di truyền • Ở những gia đình có người mắc bệnh tự miễn: Lupus ban đỏ hệ thống,bệnh tuyến giáp tự miễn,tiểu đường người trẻ • 90% hội chứng Sjogren là phụ nữ

HéI CHøNG sjogren

Triệu chứng: Liên quan đến các tuyến -Viêm tuyến lệ: khô mắt, nhiễm trùng

HéI CHøNG sjogren

Tuyến nước bọt: Khô miệng, nuốt khó, sâu răng,viêm lợi, loét miệng, sỏi tuyến, viêm tuyến Các tuyến khác có thể bị viêm: Đường thở, âm đạo

Viêm lưỡi

HéI CHøNG sjogren

Liên quan ngoài tuyến: - Viêm tuyến giáp - Bệnh dạ dày thực quản - Xơ đường mật nguyên phát - Lymhphoma ác tính

HéI CHøNG sjogren

Chẩn đoán: - Lâm sàng: + Khô mắt, khô miệng + Tuyến nước bọt: to, căng , chắc - X quang:

HéI CHøNG sjogren

Biopsy: Thường lấy tuyến nước bọt phụ ở môi dưới

HéI CHøNG sjogren

Xét nghiệm: Kháng thể kháng nhân, kháng thể giáp, thiếu máu Điều trị biến chứng: - Khô mắt: Nước mắt nhân tạo,tra mỡ mắt về đêm,nếu khô nhiều thì nhỏ mắt kháng sinh - Khô miệng: Uống nước nhiều, săn sóc răng miệng tránh sâu răng, súc miệng nước chanh, thuốc tăng tiết nước bọt pilocarpine ( không dùng cho bệnh nhân có bệnh tim, hen, glocome), nước bọt nhân tạo, vitamin E, nước muối sinh lý nhỏ mũi

HéI CHøNG sjogren

Biến chứng nặng: Hydroxy chloroquine Cortisone:Prednisolone Cyclophosphamide

HéI CHøNG sjogren

Kết luận: Hội chứng Sjogren - Là bệnh tự miễn - Viêm tuyến và các tổ chức khác của cơ thể - 90% gặp ở phụ nữ - Biến chứng nhiễm trùng đường thở,mắt,miệng - Liên quan đến các kháng thể chống lại nhiều loại tổ chức(tự kháng thể) - Chẩn đoán: Sinh thiết tuyến nước bọt phụ - Điều trị biến chứng

Hellomoto

KHỐI U TUYẾN NƯỚC BỌT

• U TUYẾN NƯỚC BỌT CHIẾM 3% U NÓI CHUNG • ĐỨNG HÀNG THỨ HAI SAU UNG THƯ BIỂU MÔ GAI CỦA MIỆNG • TỈ LỆ UNG THƯ TUYẾN Ở CHÂU ÂU ƯỚC TÍNH 1,2/100.000 DÂN • Ở ANH : KHOẢNG 2400 U TUYẾN/NĂM

U TUYẾN MANG TAI: 78% U TUYẾN NƯỚC BỌT TRONG ĐÓ: - 75% LÀ U HỖN HỢP - 15% LÀ KHỐI U ÁC TÍNH U TUYẾN DƯỚI HÀM: - CHIẾM 12% U TUYẾN - 30% LÀ U ÁC TÍNH

U TUYẾN DƯỚI LƯỠI: - CHIẾM 0,3 % U TUYẾN - 86% LÀ U ÁC TÍNH U TUYẾN NƯỚC BỌT PHỤ: - CHIẾM 10 % U TUYẾN - 5 % LÀ U ÁC TÍNH

NGUYÊN NHÂN

• CHƯA BIẾT NHIỀU • LIÊN QUAN ĐẾN TIA XẠ • CHỤP QUÁ NHIỀU PHIM RĂNG ĐỂ CHẨN ĐOÁN

PHÂN LOẠI

THEO WHO (1991) : • U LÀNH : - U HỖN HỢP - U WARTHIN(ADENOLYMPHOMA) - U TUYẾN TẾ BÀO ĐÁY - ONCOCYTOMA - CANALICULAR ADENOMA - U NHÚ ỐNG TUYẾN

• U ÁC TÍNH : - MUCOEPIDERMOID CARCINOMA - UNG THƯ TẾ BÀO ỐNG TUYẾN - UNG THƯ BIỂU MÔ NANG TUYẾN (ADENOID CYSTIC CARCINOMA) - UNG THƯ BIỂU MÔ XUẤT PHÁT TỪ U HỖN HỢP - UNG THƯ BIỂU MÔ TUYẾN ĐA HÌNH MỨC ĐỘ THẤP - CÁC LOẠI UNG THƯ BIỂU MÔ KHÁC

U HỖN HỢP

(MIXED TUMOR, PLEOMORPHIC ADENOMA) ĐỊNH NGHĨA: LÀ U LÀNH TÍNH CỦATUYẾN NƯỚC BỌT PHÁT SINH TỪ TỔ CHỨC BIỂU MÔ VÀ TRUNG MÔ.

LÂM SÀNG:

LÂM SÀNG

• U CHIẾM 60 - 65 % KHỐI U TUYẾN MANG TAI VÀ 45 % KHỐI U TUYẾN NƯỚC BỌT PHỤ • U CÓ THỂ GẶP BẤT CỨ TUỔI NÀO NHƯNG NHIỀU NHẤT TUỔI 40-60 • NỮ NHIỀU HƠN NAM (60%) • U THƯỜNG LÀ MỘT NHÂN,CÓ THỂ NHIỀU NHÂN

LÂM SÀNG

• U PHÁT TRIỂN CHẬM, KHÔNG ĐAU • DA VÀ NIÊM MẠC TRÊN VÙNG U BÌNH THƯỜNG • U DỄ TÁI PHÁT SAU MỔ: - LẤY KHÔNG HẾT - TRONG MỔ CẮT NGANG QUA U HOẶC LÀM VỠ U

LÂM SÀNG

- 80-90%Ở THUỲ NÔNG - 10-20 % Ở THUỲ SÂU U THUỲ SÂU LAN CẠNH HẦU

LÂM SÀNG

U HỖN HỢP VÒM MIỆNG (HAY GẶP Ở RANH GIỚI VÒM MIỆNG MỀM VÀ CỨNG)

CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH

(HAY SỬ DỤNG TRONG CHẨN ĐOÁN)  SIALOGRAPHY  SIÊU ÂM TUYẾN MANG TAI  CHỤP CỘNG HƯỞNG TỪ (MRI)  CHỤP CẮT LỚP VI TÍNH

SIALOGRAPHY

• Lµ KT b¬m thuèc c¶n quang vµo tuyÕn qua lç Stenon ®Ó ghi l¹i trùc tiÕp h×nh ¶nh cña hÖ thèng èng tuyÕn, nh¸nh tuyÕn vµ nhu m« tuyÕn.

• Lµ PP C§HA cæ ®iÓn nhÊt, ®¬n gi¶n vµ hiÖu qu¶.

SIALOGRAPHY

• ChÈn ®o¸n bÖnh lý dùa vµo c¸c h×nh ¶nh gi¸n tiÕp nh: h×nh ¶nh qu¶ bãng trong lßng bµn tay, biÕn d¹ng sù ph©n nh¸nh cña c¸c èng bµi tiÕt níc bät, thay ®æi cÊu tróc cña nhu m« tuyÕn • Gîi ý vÒ C§ GPB • Kh«ng ®¸nh gi¸ ®îc sù lan to¶, x©m lÊn cña khèi u.

SIALOGRAPHY

• Lµ KT b¬m thuèc c¶n quang vµo tuyÕn qua lç Stenon ®Ó ghi l¹i trùc tiÕp h×nh ¶nh cña hÖ thèng èng tuyÕn, nh¸nh tuyÕn vµ nhu m« tuyÕn.

• H Lµ PP C§HA cæ ®iÓn nhÊt, ®¬n gi¶n vµ ×nh ¶nh b ×nh thêng cña TMTB èng Stenon - Nh¸nh tuyÕn - Nhu m« tuyÕn

CÁC HÌNH ẢNH BỆNH LÝ ĐẶC TRƯNG

H ×nh ¶nh qu¶ bãng trong lßng bµn tay cña u HHTNBMT

MRI

CT -SCANNER

 Kh«ng cã thuèc c¶n quang Cã thuèc c¶n quang

HÌNH ẢNH CT-SIALOGRAPHY

GIẢI PHẪU BỆNH LÝ

ĐẠI THỂ : • U HÌNH TRÒN,BẦU DỤC,CÓ VỎ XƠ MỎNG,CÓ CHỔ KHÔNG CÓ VỎ DINH VỚI TỔ CHỨC TUYẾN • CẮT NGANG QUA U : • U TRẮNG ĐẶC,CÓ Ổ CHỨA NHẦY • CÓ CÁC NANG NHỎ • Ổ CANXI HOÁ • Ổ CHẢY MÁU,HOẠI TỬ,KHÔNG CÓ RANH GIỚI : CÓ Ý NGHĨA U

U CHUYỂN DẠNG ÁC TÍNH

HÌNH ẢNH MÔ HỌC

U Ýt tÕ bµo vá dµy:

1: M« b ×nh thêng, 2: Vá dµy, 3: U Ýt tÕ bµo U

vá dµy: 1: M« b×nh th êng, 2: Vá dµy. 3: PhÇn tÕ bµo, 4: M« liªn kÕt U ®a h×nh th¸i nhiÒu tÕ bµo 1: M« b×nh thêng.

2: U nhiÒu tÕ bµo, kh«ng cã m« liªn kÕt Lo¹i Ýt tÕ bµo, vá bÞ vì khi phÉu thuËt: 1:Vâ bÞ vì. 2: U 3: M« bÞ r¸ch.

ĐIỀU TRỊ

LỊCH SỬ

• PT bãc t¸ch u do lo ng¹i vÒ vÊn ®Ò liÖt mÆt, thêng bÞ t¸i ph¸t vµ tiÕn triÓn thµnh ¸c tÝnh • Cho ®Õn thÕ kû XIX Ýt cã chØ ®Þnh can thiÖp PT lÊy bá u, phÉu thuËt tuyÕn mang tai Ýt ®îc ®Ò cËp ®Õn, chØ cã mét sè t¸c gi¶ ®Ò cËp ®Õn nh: White n¨m 1808, Busch n ¨m 1811, Margi 1812, BÐclard 1824, BÐrard n¨m 1841, Faure 1895...

• §Çu TK XX kü thuËt c¾t TMT ®îc coi lµ mét can thiÖp cã thÓ thùc hiÖn nhng cã nhiÒu nguy hiÓm vµ cã nhiÒu di chøng trÇm träng.

• N¨m 1908 Pierre Duval ®· ®Ò nghÞ c¾t TMT toµn phÇn cã b¶o tån nh¸nh trªn cña d©y TK mÆt mét c¸ch hÖ thèng trong trêng hîp ®iÒu trÞ u HHTNBMT nhng PP nµy Ýt ®îc thùc hiÖn v× kh«ng b¶o tån ®îc nh¸nh díi cña d©y VII.

LỊCH SỬ

Trong suèt 3-4 thËp kû ®Çu cña thÕ kû XX nhiÒu t¸c gi¶ kh¸c ®Ò nghÞ c¾t TMT cã b¶o tån tõng phÇn hoÆc toµn bé d©y TK VII (Cawardine 1907, Blair 1912, Sistrunk 1921, Adson vµ Ott 1923...) nhng ®Õn n¨m 1934 H.Redon vµ Padovani ®· thùc hiÖn ®îc c¾t TMT toµn bé cã b¶o tån toµn vÑn d©y TK VII vµ theo quan ®iÓm cña «ng u hçn hîp lµ “EpithÐliome remaniÐ" do ®ã «ng chñ tr¬ng c¾t bá toµn bé tuyÕn ®Ó ®iÒu trÞ u hçn hîp. Sau ®ã Redon ®· phæ biÕn PP nµy vµ chuyÓn nã thµnh mét can thiÖp PT hiÕm trong c¸c phÉu thuËt thêng gÆp. Redon ®· tiÕn hµnh ph¬ng ph¸p nµy trªn 2000 tr êng hîp vµ thÊy tØ lÖ t¸i ph¸t rÊt thÊp.

LỊCH SỬ

• Sau n¨m 1940 c¾t TMT cã b¶o tån d©y TK VII dÇn dÇn ®îc phæ biÕn h¬n (Bailley 1941, Moyse 1949, Martin 1952, Byars 1952, Kovtunovici 1953, Patey 1958, Dargent 1962, Val. popescu 1963, Anderson 1965, Muha 1966, Paces 1968...

• N¨m 1972 theo A. Gaillard, do cµnh lªn lµ mét c¶n trë trong khi phÉu thuËt ®Æt biÖt lµ khi bãc t¸ch thuú s©u vµ ë vïng gÇn víi ®éng m¹ch c¶nh ngoµi nªn «ng ®· ®a ra mét kü thuËt lµ: buéc vµo mÆt sau cña låi c»m mét sîi chØ råi kÐo x ¬ng hµm díi ra phÝa tríc (tríc ®©y Redon cã mét Farabeuf ®Æt biÖt ®Ó gi÷ vµ ®Èy cµnh lªn x ¬ng hµm díi ra tríc nhng ph¬ng ph¸p nµy th× phøc t¹p h¬n).

LỊCH SỬ

ViÖt Nam: Lª S¬n, NguyÔn Minh Ph¬ng (n¨m 2000) . NguyÔn Hång Minh (n¨m 2000), Hµn ThÞ V©n Thanh (n ¨m 2001) ®Òu cã ®Ò nghÞ chØ ®Þnh cña ®iÒu trÞ u hçn hîp tuyÕn mang tai lµ toµn bé cã b¶o tån d©y thÇn kinh VII ph d©y thÇn kinh VII. c¾t toµn bé u kÌm theo c¾t tuyÕn tõng phÇn hoÆc . Tuy nhiªn còng cã t¸c gi¶ kh¸c cã quan ®iÓm ngîc l¹i nh NguyÔn ThÞ Minh (n¨m 1997), theo t¸c gi¶ nµy ¬ng ph¸p ®iÒu trÞ tèt nhÊt lµ phÉu thuËt chØ c¾t bá khèi u cßn vÊn ®Ò c¾t bá u víi toµn bé tuyÕn mang tai th× Ýt khi ®Æt ra v× ch¾c ch¾n phÉu thuËt kh«ng thÓ tr¸nh khái c¾t ®øt

C¸c bíc phÉu thuËt u hçn hîp tNBMT

CÁC DỤNG CỤ PHẪU THUẬT

C¸c bíc phÉu thuËt §êng r¹ch da-

§êng r¹ch Redon.(....) §êng r¹ch theo AndrÐ ( )

§êng r¹ch Hogg vµ Krezt

C¸c bíc phÉu thuËt Béc lé tuyÕn

V¹t SMAS

Giíi h¹n ë díi vµ tríc lµ tÜnh m¹ch c¶nh ngoµi Dïng Ðcarteur gi÷ TMCN vµ cùc díi ®Ó nh ×n thÊy bông sau cña c¬ nhÞ th©n ë trªn vµ s©u h¬n so víi bê tríc c¬ øc ®ßn chòm

C¸c bíc phÉu thuËt

C¸c bíc phÉu thuËt - k iÓm tra lÊy bá toµn bé nhu m« tuyÕn-

C¸c bíc phÉu thuËt

KiÓm tra ch¶y m¸u, ®Æt dÉn lu-

BiÕn Chøng

• BiÕn chøng kh«ng ®Æc hiÖu: Ch¶y m¸u, tô m¸u NhiÔm trïng.

Ho¹i tö da *BiÕn chøng ®Æc hiÖu: LiÖt mÆt: liÖt mÆt t¹m thêi, liÖt nhÑ, liÖt toµn bé Dß níc bät.

Héi chøng Frey.

GIẢI PHẦU SINH LÝ VÀ BỆNH LÝ TUYẾN NƯỚC BỌT

Transcript GIẢI PHẦU SINH LÝ VÀ BỆNH LÝ TUYẾN NƯỚC BỌT