Transcript 8-solunum sistemi

SOLUNUM
SİSTEMİSYSTEMA
RESPİRATORİUM
Solunum
sisteminin genel
görünümü
SOLUNUM SİSTEMİ - SYSTEMA RESPİRATORİUM
Solunum sistemi havanın oksijeninin alınması ve meydana gelecek
karbondioksidin atılmasını sağlayan organlardan oluşur. Bunun yanında
sesin de oluşmasında rol oynar. Bu organlar sırasıyla:
1-Nasus
(burun)
2-Cavum nasi (burun boşluğu)
3-Pharynx
(yutak)
4-Larynx
(gırtlak)
5-Trachea
(soluk borusu)
6-Pulmones (akciğerler)
BURUN (NASUS)
Burun solunum ve koku organıdır. Nasus externus (dış burun)
ve cavitas nasi (burun boşluğu) olmak üzere iki kısımda
incelenir.
NASUS EXTERNUS
Yüzün ön orta kısmında yer alan,
kemik, kıkırdak ve kaslardan oluşan
piramit şeklinde bir organdır.
Piramidin iki yüzü önde
birleşerek dorsum nasi (burun
sırtı)'yi oluşturur. Burun sırtının
yukarıda alın ile birleşen
kısmına radix nasi (burun kökü),
aşağıda kalan uç kısmına ise
apex nasi adı verilir. Piramidin
aşağıya bakan yüzünde nares
(burun delikleri) bulunur. Bu
delikleri
dıştan
çevreleyen
kısırnlara ise alae nasi (burun
kanatları) denir.
Nasus externus dıştan deri ile
kaplıdır. Derinin altında mimik
kaslarından m. nasalis, m. procerus
ve m. depressor septi yer alır.
Nasus externus'un kemik yapısını
nazal, frontal kemikler ve maksilla
oluşturur. Bu kemik yapının dışa
açılan kısmına apertura piriformis
denir.
Burnun sırtına...........................,
burun köküne..............................,
burun ucuna.....................................,
burun orta bölmesine........................,
burun kanadına..................................,
denir.
Burnun sırtına................................, dorsum nasi
burun köküne.............................., radix nasi
burun ucuna.....................................,apex nasi
burun orta bölmesine......................,septum nasi
burun kanadına.................................ala nasi.
denir.
CARTILAGINES NASI
(BURUN KIKlRDAKLARI)
Burun kıkırdakları solunum sırasında burun
duvarlarının çökmesini engel olan yapılardır.
Cartilago septi nasi: Bu kıkırdak burun
boşluğunu ikiye ayıran septum nasi'nin yapısına
katılır. Arka ve lateral olmak üzere iki kısımda
incelenir. Arka kısmı ethmoid ve vomer kemikleri
arasında uzanır. Lateral parçası ise çifttir ve
burun sınırının yapısına katılır.
Cartilago alaris major: Crus laterale ve crus
mediale olmak üzere iki kısımda incelenir. Her
iki kısımda burun deliklerini çevreler. Sağ ve sol
crus mediale ile cartilago septi nasi birleşerek
burun deliklerini birbirinden ayıran pars mobilis
septi nasi'yi oluşturur.
Cartilagines alares minores: Cartilago septi
nasi'nin lateral parçası ile crus laterale'nin dışında
yer alır. 3-4 tane olan bu kıkırdaklar alae nasi
yapısına katılır.
Vestibulum nasi: Burun
boşluğunun hafif geniş
olan giriş kısmıdır. Yukarı
ve arkaya doğru limen nasi
ile sınırlıdır. Vestibulum
nasi'nin üzeri deri ile
örtülüdür.
Burada burun kılları
(Vibrissea)bulunur. Bu
kıllar, solunum havası ile
taşınan yabancı cisimlerin
burun boşluğundan iç
kısımlara geçmesini
engeller.
Giriş kısmı
Burun (nasus)
Burun boşluğu (cavitas nasi)
•Sağ ve sol olmak üzere iki adettir ve bir
bölme (septum nasi) ile ayrılmışlardır.
•Önde ve arkada açıklıkları vardır.
•Dört duvarı vardır (lateral, medial,
inferior ve superior)
Burun (nasus)
Burun boşluğu (cavitas nasi)
Dış yan duvar:
•En büyük duvardır.
•Üç adet balkonumsu çıkıntı vardır:
Concha nasalis superior, media ve inferior
•Üç adet geçit vardır:
Meatus nasi superior, medius ve inferior
Burun orta bölmesini(septum
nasi) oluşturan kemik
parçalarını yazınız
Arka kısmını ethmoid ve vomer
kemikleri yapar.
Burun boşluğunun fonksiyonunu kısaca belirtiniz.?
Regio respiratoria:
Vestibulum nasi'nin
arkasında yer alan
damardan zengin, koyu
pembe renkli kısımdır:
Bu bölgede buruna
gelen hava belli oranda
ısınır, nemlenir ve
temizler alt solunum
yollarına geçer.
Regio olfactoria: Koku
duyusu ile ilgili olan
bölgedir. Concha
nasalis superior'un üstü
ve bu concha'ya bakan
septum nasi
kısımlarıdır.
İki farklı mukozadan oluşur.
Paranasal sinus deyince ne anlıyorsunuz, isimlerini yazınız?
Burun çevresinde
bulunan kemiklerin
içindeki boşluklardır.
x
(Cellulae ethmoidales)
Paranasal sinusların görevleri nelerdir ?
Cellulae ethmoidales
PHARYNX-YUTAK
Burun boşlukları ve ağız
boşluğunun arkasında yer
alan kafa tabanından
6.boyun omuru hizasına
kadar uzanan kas ve zardan
yapılmış açıklığı öne bakan
bir oluk şeklindedir. 3
parçası vardır.
1)Yukarıda burun
boşluklarına bakan kısım
(pars nasalis)
2)Ortada ağız boşluğuna
bakan kısım (pars oralis)
3)Aşağıda gırtlağın
arkasında yer almış kısım
(pars laryngea)
Yutağın kaç parçası vardır nerelere açılırlar ?
1-Pars nasalis veya nasopharynx
kafa tabanından yumuşak damak
hizasına kadar uzanan bölümüdür.
Burun boşluğuna açılır.
2-Pars oralis veya oropharynx
yumuşak damakla hyoid kemik
arasındaki bölümdür. Önde ağız
boşluğuna açılır.
3-Pars laryngea veya
laryngopharynx hyoid
kemikten 6.boyun omuru
seviyesine kadar uzanan
bölümdür. Önde gırtlak
girişi (aditus laryngis)
bulunur.
Aşağıda oseophagus’la
(yemek borusu) devam
eder.
Larynx(Gırtlak) nerededir, fonksiyonu nedir?
Larynx-Gırtlak
Solunum sisteminin bir
parçası olan gırtlak
girişi korur aynı
zamanda sesin
oluşmasını da sağlayan
bir organdır. Hyoid
kemiğin altında, boynun
ön tarafında trachea'nın
üstünde yer almıştır.
Larynx'in tabanı
yukarıda, tepesi aşağıda
3 yüzlü piramide benzer
Larynx'in kıkırdaklarının isimlerini yazınız ?
Larynx'in yapısı:
Kıkırdaklar, bunları birbirine
bağlayan eklem ve bağlar,
kaslar ve içyüzünü döşeyen
mukozadır. Larynx'in
kıkırdakları üçü tek, üçü çift
olmak üzere 9 kıkırdaktır.
Tek olanlar, 1- Cartilago
epiglottica:Yaprak şeklinde
elastik tipte bir kıkırdaktır.
2-Cartilago thyroidea:
burada (adem elması) denilen
çıkıntı bulunur.
3-Cartilago cricoidea
Çift olanlar:
Cartilago arytenoidea,
cartilago corniculata
cartilago cuneiformis.
Gırtlak (larynx)
Kıkırdakları
Cartilago thyroidea (1)
Cartilago cricoidea (1)
Cartilago epiglottica (1)
Cartilago arytenoidea
(2)
Cartilago corniculata (2)
Cartilago cuneiforme (2)
Gırtlak (larynx)
Cartilago thyroidea
•En büyükleridir.
•Prominentia laryngea (Adem elması) vardır.
•Kadın erkek arasında açı farkı vardır.
Gırtlak (larynx)
Cartilago epiglottica
•Larynx girişini
kapatır.
•Gıdaların larynx’e
kaçmasını engeller.
•Yaprak şeklindedir.
Gırtlak (larynx)
Ligamentleri
Yalancı ses telleri
Gerçek ses telleri
Lig. vestibulare
Lig. vocale
Gırtlak (larynx)
Kasları
Ekstrinsik kaslar:
Larynx’in
pozisyonunu ve
yutkunma sırasında
yukarı çekilmesini
sağlarlar (suprahyiod
kaslar, pharynx
kasları)
Suprahyoid
kaslar
Hyoid
kemikM.
thyrohyoideus
Cart.
thyroidea
M.
Gırtlak (larynx)
Kasları
İntrinsik kaslar:
Ses tellerinin
pozisyonunu,
gerginliğini ayarlar,
glottis’i etkiler.
Gırtlağın iç boşluğu hakkında ne biliyorsunuz.?
Gırtlağın iç boşluğu-Üst,orta
ve alt olmak üzere üç kısma
ayrılır:
1-Üst kısım (vestibulum
laryngis), aditus laryngis'ten
plica vestibularis'lere kadar
olan kısım.
2-Orta kısım (ventriculus
laryngis), bu kısımda iki üstte
iki altta olmak üzere dört plica
vardır. Alt ve üst plica'lar
arasında meydana gelen
boşluğa ventriculus laryngis
denir.
3-Alt kısım (cavum
infraglotticum), plicae
vocales'ler altında kalan
kısımdır.
Trachea nedir ?
Trachea-soluk borusu
Kıkırdak ve zardan yapılmış bir
boru olup 6. boyun omuru ile 5.
göğüs omuru arasında bulunur.
Ortalama 11 cm boyunda, 2-2,5
cm genişliğindedir. İki parçası
vardır.
1-Boyun parçası, vertebral
kolon ve oesophagus'un önünde
bulunan bu parça, omurganın
eğriliğine göre aşağıya doğru
indikçe yüzeyden uzaklaşarak
derinleşir.
2-Göğüs parçası,
Soluk borusu (trachea)
Cart.
cricoidea
Arka
duvar
Trachea’nın arkadan
görünümü
Soluk borusu (trachea)
•Arka yüzü membran yapısındadır.
•Angulus sterni düzeyinde sağ-sol ana
bronşlara ayrılır.
•Ayrıldığı yere bifurcatio trachea denir
ve burada carina bulunur.
•Trachea iki adet ana bronşa (sağ-sol)
ayrılarak sonlanır.
Soluk borusu (trachea)
Carina
Bronchuslar-bronchi
Trachea 4. göğüs omuru hizasında
çatallanarak ikiye ayrılır. Soldaki
bronchus principalis sinister dar
uzun ve yatay bir doğrultuda
giderek sol akciğere hilus
pulmonis'ten girer. Sağdaki
bronchus principalis dexter kısa,
geniş ve dikey doğrultudadır.
Yapısal bakımdan trachea'ya
benzerler.
Mediastinum neresidir, açıklayınız.?
Mediastinum
Göğüs boşluğu (cavum
thoracis) akciğerlerin
arasında,önde sternum ve
arkada göğüs omurları ile
çevrelenmiş bir aralığa
sahiptir. Buna
mediastinum denir
Akciğerler-Pulmones
Göğüs boşluğunun büyük bir kısmını
dolduran koni şeklinde esas solunum
organı olan akciğerler, sağ ve sol olmak
üzere iki tanedirler. Elastik bir yapıya
sahip olan akciğerler üç yüz ve bir
tepeye (apex pulmonis) sahiptir.
1-Costal yüzü thorax duvarı ile
komşudur ve üzerinde kaburgaların
izlerini taşıyan bu yüz konvekstir.
2-Mediastinal yüz konkav olup ortada
bulunan hilus pulmonis'te akciğere giren
ve çıkan oluşumlar (a.,v.pulmonalis,
bronchus'lar, plexus ve lenf damarları)
vardır.
3-Diyafragmatik yüze basis
pulmonis'te denir ve düzgün, konkav
olup diyafragmanın üstüne oturur.
Sol akciğer eğik bir yarıkla üst
ve alt (lobus superior ve lobus
inferior) iki loba ayrılmıştır. Sağ
akciğer bu eğik yarığa ilave
yatay bir yarıkla 3 loba (lobus
superior , inferior ve medius)
ayrılmıştır. Her lob'da
segmentlere ayrılır ve kendi
bronchus'u ve damarlarını içeren
bu segmentler her bir akciğerde
10 ar tanedir. Bronchus'lar
akciğer içine girdikten sonra
önce loblara sonra segmentlere
giderek daha küçük dalçıklara
ayrılırlar.
Akciğerler (pulmones)
•Akciğer lobları daha küçük alt birim olan
segmentlere ayrılır.
Akciğer
•Her akciğerde
10’ar segment
vardır.
segmentlerini
n görünümü
•Her segment
yaklaşık 50
lobulus’a ayrılır.
Sağ
Sol
Akciğerler (pulmones)
•Akciğere giren-çıkan yapıların bulunduğu yere
hilum pulmonis adı verilir.
Hilum’da bulunan
yapılar:
A. pulmonalis
Vv. pulmonales
Ana bronş
A.-v. bronchiales
Lenf damarları
Sinirler
Alt kenar
Sol akciğerin medialden görünümü
Ön kenar
Basis
PLEURA (Plevra)
Pleura, akciğerleri saran
seröz bir zardır. Pleura
parietalis ve pleura
visceralis olmak üzere iki
tabakadan oluşur. Pleura
visceralis; akciğer dokusuna
sıkıca tutunan, fıssura’ların
içine kadar giren ve her lobu
ayrı ayrı saran zardır.
Pleura parietalis akciğerleri
torba gibi sarar. Pleura
visceralis ile pleura parietalis
arasında cavitas pleuralis adı
verilen çok dar potansiyel bir
aralık vardır. Bu boşluğun içinde de iki zarın sürtünmesini engelleyen bir
sıvı bulunur.
Akciğerler (pulmones)
•Akciğerlerin her biri plevra adı verilen iki katlı
(visseral – parietal) bir zar ile örtülüdürler. İki katın
arasında plevral sıvı vardır.
Akciğerler (pulmones)de inspirasyon nasıl
gerçekleşiyor?
•Solunum sırasında toraks çapı üç yönde de artar.
•Vertikal çapın artması diaphragma ile olur.
Akciğerler (pulmones)
•Solunum sırasında toraks çapı üç yönde de artar.
•Antero-posterior çapın artması sternum’un
yükselmesi ile oluşur.
Akciğerler (pulmones)
•Solunum sırasında toraks çapı üç yönde de artar.
•Transvers çapın artması costa’ların yana açılması
ile oluşur.
Böylece volüm
artar , elastik
olan akciğerlere
hava dolar.
- Aşağıda solunum sistemi ile ilgili cümlelerden yanlış olanı
işaretleyiniz.?
a-) Akciğerler sağda 3, solda 2 lobludur.
b-) Sağ bronchus principalis sola göre daha uzun ve
yatay olarak seyreder.
c-) Diyafragma thorax ile abdomen'i ayırır ve
solunumla ilgilidir.
d-) Pleura çift katlı bir zar olup akciğerleri sarar.
- Aşağıda solunum sistemi ile
ilgili cümlelerden yanlış olanı
işaretleyiniz.?
a-) Akciğerler sağda 3, solda
2 lobludur.
b-) Sağ bronchus principalis
sola göre daha uzun ve
yatay olarak seyreder.
c-) Diyafragma thorax ile
abdomen'i ayırır ve solunumla
ilgilidir.
d-) Pleura çift katlı bir zar olup
akciğerleri sarar.